________________
ભવનું ભાતું
૧૦૧
પ્રલયકાળના મેઘનું રૂપ ધારણ કરી વીજળીઓના કડાકાભડાકા કરી બ્રહ્માંડના કાન ફેડી નાખે એવા અવાજેના અખતરાઓ પણ કરી જોયા.
અને છેલ્લે સર્વ શક્તિઓ કેન્દ્રિત કરી ભયંકર રાક્ષસનું રૂપ ધારણ કરી, એ વિરલ વિભૂતિ પર ત્રાટકવાને પ્રગ પણ કરી જોયો, પણ એ બધું નિષ્ફળ નિવડયું !
આવા પ્રલયના ઝંઝાવાત અને ચક્રવાત વચ્ચે પણ જેમને વૈર્ય દીપક અચલ રીતે ઝળહળતે હતો તે જોઈ, સંગમ સ્તબ્ધ થઈ ગયે. એના અભિમાનના ચૂરેચૂરા થઈ ગયા. અભિમાન ગળતાં જ પોતે આચરેલા પાપને પશ્ચાત્તાપ થવા લાગ્યા. એ વિરલ વિભૂતિ પ્રત્યે આચરેલા અગ્ય વર્તનથી એના હૈયામાં પશ્ચાતાપને ભડકે ભભૂકી ઊઠયે, અને પિતાની જાતને ધિક્કારતે એ વિભૂતિના ચરણોમાં પડી, અંજલિપૂર્વક દીન સ્વરે ક્ષમા માગવા લાગે.
પ્રભે ! આપ શૂરવીર છે, ધીર છે, ગંભીર છે. આપનું આત્મિક બળ અનુપમ છે, આપનાં ત્યાગ, તપ અને ધૈર્ય અજોડ છે ! આપની જેડ આ વિશ્વમાં લાધે તેમ નથી. આપની પ્રશંસા ઈન્દ્ર કરી, પણ હું અધમ એ ન માની શક્યો. અને આપની પરીક્ષા કરવા આવ્યો; પણ આજે મને એ પૂર્ણ સત્ય સમજાયું કે, મારા જેવા અધમે પોતાના મનની કલષિતતાથી જ આપના જેવા મહામાનવના ગુણે સમજી શકતા નથી, અને ઈર્ષા અને અભિમાનથી પોતાની જાતને જ મહાન માનવાને પ્રયત્ન કરતા પરિભ્રમણ કરે છે, આપ જગતના