________________
સૌજન્યનું આંસુ
(૭)
નજરમાં એ રમતા હતા.
લગ્નની વાત એમની પાસે આવી. પણ એમણે સ્પષ્ટ ના પાડી. પછી તે એમની મક્કમતાની જાણ થતાં લોકોએ વાત કરવાની જ હિંમત ન કરી.
એક વર્ષ વીતી ગયું.
સંસાર એમને માટે રણ જે શુષ્ક હતે. એમાં માત્ર ગુજરાની સ્મૃતિ જ એક વીરડી જેવી મધુર હતી. એ સ્મૃતિને જીવંત રાખવા જ ગામના બાળકોને એ ભણાવતા. ભણાવવા કરતાંય એ વાત્સલ્ય પૂરને વધારે વહાવતા. અને વાત્સલ્યના વહેતા નિર્મળ સ્વચ્છ ઝરણુમાં એ ગજરાના પ્રતિબિંબને નિહાળી સંતોષ માનતા.
પાંચ વર્ષથી ચાલતા આ જ્ઞાનયજ્ઞનો લાભ ગામના કયા બાળકે નથી લીધે? ગામમાં મામાનું મકાન સંસ્કારકેન્દ્ર મનાતું. મામા સદા હસતા, રમતા અને પ્રસન્ન દેખાતા. પણ એ હાસ્યના પડદા પાછળ પઢેલા ભગ્નહૃદયમાં કેવું વ્યથાભર્યું સ્મરણ પડ્યું છે, તેની કલ્પના તે ભાગ્યે જ કેઈનેય આવતી.
એમનું ઘર મોટું અને ઊંડું હતું. આગળના ભાગમાં છેક છેલ્લે એક ઓરડો હતે. જે રડા તરીકે વપરાતે. બપોરે એક ટંક એ રસેઈ બનાવતા, અને સાંજે તો માત્ર અડધે શેર દૂધથી ચલાવી લેતા. કોઈક વાર ઘરમાં પીરસણાની મીઠાઈ આવતી તો એ સ્વીકારી લેતા, પણ ખાતા નહિ. મીઠાઈની કિનાર પર એમને ગજરાના માધુર્યની
