________________
સૌજન્યનું આંસુ ખંડેર જેવું શૂન્ય થઈ જશે? આ શૂન્યતાને ભરવાને મને એક માર્ગ દેખાય છે, અને તે તમે બીજી વાર લગ્ન...' | મામા ન રહી શક્યા. એમણે પિતાના હળવા હાથે એ શબ્દ એના મોમાં જ દાબી દીધે. બે ક્ષણ સ્તબ્ધતા છવાઈ ગઈ. એકબીજાનાં હૈયામાં નિર્મળ પ્રેમની વિદ્યુત પ્રગટી:
ગજરા, શું તે મારા દિલની આ જ કિમત કરી? પંદર પંદર વર્ષ સાથે રહેવા છતાં તું મારા દિલને ન પિછાની શકી? આજસુધી મેં જે પ્રેમભાવથી દિલને ભર્યું, તેને ખાલી કરી એમાં બીજાને બેસાડું? આ તે દિલ છે, દુકાન નથી; કે એક ખાલી કરે એટલે બીજાને ભાડે અપાય.”
મામાએ ભાવભીના શબ્દોમાં કહ્યું ને આગળ બેલ્યાઃ
પણ જવા દે, એ વાતને. તું ક્યાં જવાની છે? મને આશા છે કે મારે પ્રેમ તને આ શય્યામાંથી પુનઃ ઊભી કરશે.”
“જવા દે તમારી આશાને! પૂર્ણ થયેલા આયુષ્યને પ્રેમ કે શ્રદ્ધા કઈ જ રોકી શકતાં નથી. એ તો વિશ્વને શાશ્વત કમ છે. મૃત્યુ એ કલ્પના નથી, પુનઃનિર્માણની એક વાસ્તવિક હકીકત છે. અને અત્યારે કલ્પના કે ભાવોમાં વિહરવાને સમય નથી. સમય થડે છે...તો હું પૂછું તમે શું કરશે? તમારી શૂન્યતાને શાથી ભરશે? મારી વિદાય પછી તમારે કંઈક પ્રવૃત્તિ તો કરવી જ પડશે. પ્રવૃત્તિ વિનાની નિવૃત્તિ માણસને કાં તરંગી બનાવે છે, કાં ભટકતે...? ગજરાએ શક્તિ ન હોવા છતાં ઘણું કહી દીધું, અને ખાંસી આવતાં એ અટકી પડી.
