________________
૧૮
ભવનું ભાતું છે! ગાવું છે ને લોટ ફાક છે, બે વાત ન બને. બીજા સાથીએ ચીર મેંમાં મૂકતાં કહ્યું. - સાથીઓએ ફળ ખાધાં, પાણું પીધું અને જરા આડે પડખે થયા. પુષ્પચૂલના પેટમાં ભૂખના ભડકા જાગ્યા હતા. આજ નિયમ જરા આકરો લાગ્યો, પણ એ ટેકીલે હતે. પ્રતિજ્ઞાને એ પ્રાણ માનતો.
કલાક આરામ લઈ એ ઊભે થયે. કપડાં ખંખેર્યા અને સાથીઓને ઢઢળ્યા. પણ કેણ જાગે? સૌ ચિરનિદ્રામાં ઢિયા હતા. સાથીઓને મૃત્યુશધ્યામાં પોઢેલા જોઈ ક્યાંક સાંભળેલી એને ઇંદ્રવરણું ફળની વાત યાદ આવી. મીઠાં, રંગીલાં, સુંવાળા ને સુગંધવાળાં-ઇંદ્રવરણાનાં ફળ ! આહ ! ત્યારે તે વાત ખલાસ. હું એક જ રહ્ય, આઠે સાથી પૂરા ! રે, સંત ! તમે તે મને નિયમ આપે કે જીવન આપ્યું?
એનું માથું હવામાં નમ્યું. એની આંખમાં શ્રદ્ધાના નીર છલકાયાં. એનામાં રહેલું સંસ્કારનું જીવનબીજ ફૂટી નીકળ્યું. એ પલ્લીમાં આવ્યું ત્યારે એના ચિત્તમાં પ્રકાશને પમરાટ હતે.
પલ્લી પતિએ નિર્ણય કર્યો, ચોરી છોડી દેવી. પણ એના હૈયાના ઊંડાણમાં એક કામના ઘણાં વર્ષોથી ઘર કરીને બેઠી હતીઃ પૂર્ણિમાની પ્રકાશમય રજનીમાં રાજાની પટરાણુન ગળાને નવલખો હાર ચોર અને પોતાની આ અપૂર્વ ચૌર્યકળાથી ઉજજયિનીના પરિજને અને નૃપતિને આશ્ચર્યચક્તિ કરી દેવાં. બસ, આટલું કરી લઉં, પછી સદાને માટે ચારીને તિલાંજલિ !
