________________
શોકના તળિયે શાંતિ
૧૪૩ જડે! અને એનાં રત્ન પણ કેવાં તેજસ્વી છે? નાથ, મને તો એ પાછાં આપવાનું જ મન નથી થતું. મનમાં થાય છે, રાખી લઉં. પછી થવાનું હશે તે થશે. કજિયે તે કજિયે !”
આટલું કહેતાં કહેતાં તે સુમતિનું હૃદય ભરાઈ આવ્યું. એની પાસે જ્ઞાન હતું, છતાં વિષાદ કાંઈ છે ન હતું !
“પણુ આજે તને થયું છે શું? તું પાગલ તે નથી થઈને ! અરે, તું આ શું બોલી રહી છે જે વસ્તુ પારકી છે, તે કેટલા દિવસ રખાય ? એના પર મમતા કરવી અને પિતાની માનવી અને “મારી” કહી શોક કરે એ અજ્ઞાનતા નહિ તે બીજું શું છે? પારકી વસ્તુ તે જેમ વહેલી અપાય તેમ સારું.” શિખામણ આપતાં આત્મારામે કહ્યું.
સુમતિ ઊભી થઈ. એણે પતિને હાથ ઝાલ્યો. એને હાથ ધ્રુજતે હતે. એને તમ્મર આવી રહ્યાં હતાં એની છાતી પર ભાર હતો પણ શ્રવણ ભગવાન મહાવીરના જ્ઞાનના બેલ એના આત્માને આશ્વાસન આપી રહ્યા હતા. એ પતિને અંદર દેરી ગઈ
| ફૂલ જેવા પિતાનાં બે બાળકના મૃતદેહ પર ઓઢાડેલું શ્વેત વસ્ત્ર એણે ઊંચકી લીધું અને જ્ઞાનના પ્રકાશથી પ્રબુદ્ધ બનેલી સુમતિએ કહ્યું:
નાથ ! આ આપણાં બે રત્નકંકણ, એક સોળ વર્ષનું, બીજું વીસ વર્ષનું આજ સુધી આપણે એમને રાખ્યા, સાચવ્યા, પણ આજે એમને સમય પૂરો થયો. અને એમને એમણે માર્ગ લીધો. આપણે એમના ન હતા,
