________________
૨૪.
ભવનું ભાતું પર રમતા મનોભાવને જાણવા પ્રયત્ન કરતી હતી./ક્ષણમાં આનંદના શિખર પર ક્ષણમાં ચિન્તનના સાગરમાં એમ એ ચઢ-ઊતર કરી રહ્યો હતે. પુષ્પલે કહ્યું:
વસન્ત! માણસનું જીવન કેવું ગહન છે ? ધરતીની જેમ એમાંય કેટલા ખાડા ટેકરા છે ? મેં પણ આ એક જીવનમાં કેટલા વેષ ભજવ્યા? રાજકુમાર મટી પ્રજાને ત્રાસ આપનાર લુંટારો થયે. દારૂડિયે અને ખૂની પણ થયે અને હવે મારા ભાગ્યે સેનાપતિનું ગૌરવભર્યું સ્થાન મળ્યું, તને ખબર છે? અહીં સુધી દેરનાર કયો પ્રકાશ મારા જીવનમાં કામ કરી રહ્યો છે?”
વસન્તસેના એના મનભાવને જાણવા તે ઝંખતી જ હતી, ત્યાં એ પોતે જ પ્રગટ કરી રહ્યા. એણે પ્રકાશની વાત કરી એટલે વસતેં પૂછ્યું: “ના, આપના જીવનમાં ક્યાંથી પ્રકાશ આવ્યું છે, તે હું જાણતી નથી, પણ હમણાં તમારું જીવન ઊંચે જઈ રહ્યું છે એમ લાગે છે. આજ સુધી મને મારા કુળના સંસ્કારને ગર્વ હતો, પણ હવે લાગે છે કે તમે મારા કરતાં આગળ વધી રહ્યા છે, અને તમને આંબવા હું તમારી પાછળ પડી રહી છું, તમને આંબી શકીશ કે નહિ ? દેવ? તમે મને છેડીને તે આગળ નહિ વધી જાઓ ને? તમારે પ્રકાશ આપણને જુદાં તો નહિ પાડે ને ? ”
વસન્તસેનાને ભય જોઈ એ હસી પડ્યોઃ “અરે, તું તે હજી એવી જ રહી. હું કંઈ સાધુ નથી થવાને કે તને મૂકીને આગળ જાઉં. હું તે કહું છું, આચાર્યે આપેલી
