________________
૨૬
ભવનું ભાતું
અન્યા હતા. રાજા અને પ્રજા અને એને બહુમાનની દૃષ્ટિથી જોતાં.
એક નમતી સાંજે રાજાએ કહ્યું: ‘ પુષ્પશૂલ ! તમારા આવ્યાથી રાજ્યમાં શાન્તિ છે, પ્રજા નિર્ભય છે. લૂંટ અને ચારીનાં અનિષ્ટ દૂર થયાં છે. પણ પડેાશી રાજ્યની દૂનીત પ્રજા આપણી પ્રજાને રંજાડે છે. સરહદ પર વારવાર અથડામણ ઊભી થાય છે. અને ગઈ કાલે તા યુદ્ધના સ'કેત કરતા સદેશ આળ્યે છે. તા યુદ્ધની તૈયારી કરે અને તમારી એક નવીન ભવ્યતમ વીરગાથા સો’ પુષ્પચૂલના પરાક્રમ પાસે શું અશકય હતું ? ઉજ્જિયનીને પુષ્પસૂલના અદ્ભુત વીરભો પરાક્રમથી યુદ્ધમાં વિજય મન્યેા. પણ જીવલેણ કારમા ઘાથી એને દેહ વેદનામાં તરફડી રહ્યો હતા. એના અંગઅ'ગમાંથી રુધિર વહી રહ્યું હતું. વિજય મળવા છતાં સૌના દિલમાં દુઃખ હતું. વૈદ્યરાજે કહ્યું: ‘ પુષ્પસૂલ એક રીતે ખચી શકે તેમ છે.”
"
હું? મચી શકે ? કઈ રીતે ? અને કથા ઉપાયથી ?” રાજાએ આસન પરથી અર્ધા બેઠાં. થતાં પૂછ્યું.
વૈદરાજે કહ્યું: ‘ સેનાપતિ પુષ્પસૂલ એમાં સંમત નહિ થાય, એવી મને શકા છે.’
કેમ સંમત ન થાય ? આવા પ્રસંગે ગમે તેા ઉપચાર કરીને પણ જીવ મચાવવા જોઈએ. જીવ કરતાં વધારે શું છે !' નૃપતિએ પોતાના અભિપ્રાય ઉચ્ચાર્યાં.
૮ ઔષધમાં જો કાગમાંસ આપવામાં આવે તે જ આ