________________
૮૦
ભવનું ભાતું તે પછી મારો અભયધર્મ જીવે કેમ? અને ધર્મ ન જીવે તે પછી મારા જીવવાને પણ અર્થ શો ? તે કૃપા કરી આ લકોને મુક્તિની બક્ષિસ કરે.”
રાજા અને મંત્રી શેઠની સદ્ભાવના અને પ્રેમધર્મથી મુગ્ધ બન્યા. કેઈશ્રેષ્ઠ કવિએ પણ રાજા આગળ મૈત્રીની આવી ઉત્કૃષ્ટ ભાવનાનું વર્ણન કર્યું હોત તે એ ન માનત, પણ એણે નજરે નજર સુવ્રતના અણુએ અણુમાં નર્તન કરતો મૈત્રીભાવ જે અને એ અહંભાવથી નમી પડ્યા.
ચેરેને મુક્ત કરતાં રાજાએ કહ્યું સુવ્રતશેઠ ! આજ લાગે છે કે ધર્મ એ ચર્ચાને વિષય નથી, પણ આચરણને વિષય છે. લાખ યુક્તિઓથી પણ મૈત્રીનું આ મહાવ્રત મને કેઈન સમજાવી શકત, તે તમે આચરણના મૂક સંગીતથી મારા મરમમાં રમતું કર્યું છે. મૌનના સંગીતમાં ગુંજતા તમારા આચારને હું નમન કરું છું.”
ચેરેએ આ જોયું, સાંભળ્યું અને ગ્રીષ્મમાં બરફ ઓગળે તેમ એમનાં હૈયાં ઓગળવા લાગ્યાં.
શેઠે રથમાં એમને સાથે બેસાડયા. ઘેર લાવી એમને સ્નાનાગારમાં મેકલ્યા. અને સુંદર વસ્ત્રોનું પરિધાન કરાવી એમને પિતાની સાથે જ જમવા બેસાડ્યા.
શ્રેષ્ટિની આ કરુણપૂર્ણ ઉદારતા એ ન સહી શક્યા. એમની ચૌરવૃત્તિ, એમની દુષ્ટતા, બધું જ શેઠના પ્રેમપ્રવાહમાં ધોવાઈ ગયાં હતાં. એ ઊભા થયા અને શેઠના પગમાં પડ્યાઃ
દેવ! તમારે આ પ્રેમ; આ ઉદાર મિત્રીભાવ અમા
