________________
૫૬
ભવનું ભાતું બલિદાન આપ્યું અને કુંવરી એમના પુણ્ય બચી ગયાં.”
આ કરુણ ઈતિહાસ એક નારીના હૃદયબંધને તેડી નાખતા હતા અને તે હતી રાણી મૃગાવતી. એ આગળ આવી અને ચંદનબાળાને આલિંગન આપતાં બેલી
બેટા, તે મને ઓળખી? હું તારી માસી, તારી માતાની સગી નાની બેન મૃગાવતી?”
ચંદનબાળાના હૈયામાં અસંખ્ય ભાવની અત્યારે ભરતી આવી હતી. એનું હૃદયપાત્ર છલકાઈ રહ્યું હતું. પ્રભુના મહાભિગ્રહને પિતાને જ મળેલ અપૂર્વ લાભ, માતાને વિયાગ માસીને સંગ, ધનાવાહનું વાત્સલ્ય, મૂળાએ પોતાના અપરાધ માટે ફરી ફરીને લળી લળીને માંગેલી ક્ષમા અને પિતાના મનમાં આ સંસારની રંગભૂમિ પ્રત્યે જાગેલી ઉદાસીનતા-આ બધા જ ભાવે એક સાથે ધસી આવ્યા. એ મૌન હતી, એની આંખે સ્થિર હતી. સૌને એ નમી અને રાણું મૃગાવતી સાથે રાજમહેલ ભણી ચાલી નીકળી.
એ પ્રયાણ વખતે દિવ્યવાણી સંભળાઈ પુણ્યવંતી બાળા ભગવાન મહાવીરના સંઘની પ્રથમ પ્રવતિની થશે અને નારી મુક્તિનું પ્રથમ મંગળગીત ગુંજશે.
એક બાજુ રાજમહેલના રંગભર્યા આનંદ-ઉલાસના વિલાસ હતા, બીજી બાજુ ચંદનાની તીવ્ર સંયમસાધના હતી. એક રીતે એની સાધનાની આ કસેટી હતી. જળમાં કમળ વસે એમ આ વાતાવરણથી અલિપ્ત અને અદ્ધર હતી. એ અહીં રહેવા માટે નહોતી રહી. પણ પ્રભુ મહા
