________________
ભવનું ભાતું
૧૦૭: ' પીડિત, વ્યથિત અને દલિત બનાવ્યું છે. હિંસક ધર્મો નિર્દોષ પશુઓના ભાગ લઈ રહ્યા છે, માટે આચારમાં અહિંસા કેળવે. ધર્મના નામે હોમાતા પશુઓનું રક્ષણ કરે.
જાતિવાદના નામે ધિક્કારાતા દલિતવર્ગને કરુણાપૂર્ણ ભાવનાથી ઉદ્ધાર કરે, અહિંસા એ અમૃત છે. એનું તમે પાનકરો! તમે અમર બનશે! બીજાઓને એનું પાન કરાવે તે દુખિયારી દુનિયા પર સુખની ગુલાબી હવાનો સંચાર થશે.
આ પ્રેરણ–દાયક ઉદ્ઘેષણથી માનવીમાં જોમ આવ્યું. ચૈતન્યના ધબકારા થવા લાગ્યા. વીજળીની જેમ માનવીના જીવનમાં અનેકાન્તવાદ અને અહિંસાને પ્રવાહ વહેવા લાગ્યો. દુરાગ્રહની ગાંઠે ગળવા લાગી. વૈમનસ્ય તે બળીને ખાખ થયું. નિર્બળે સબળ બન્યા. બીકણે બહાદુર બન્યા. મુડદાલે પણ મર્દ બન્યા.
- શું વાણીનો વિરલ પ્રભાવ! આમ સાક્ષાત્કારની સિદ્ધિ, દ્વારા જીવનમાં કઈ અલૌકિક સર્જનલીલા સતી ગઈ.
ત્યાંથી આ વિરલ વિભૂતિ વિહાર કર્યો. ગામડે ગામડે. ફરી વળ્યા. ગામે ગામ માનવમહેરામણ ઉભરાતો! એમના દર્શન અને ઉપદેશથી માન અને ભારત–ભૂમિ પાવન થયાં.
પૂરા ત્રણ દાયકાઓ સુધી અખંડ ઉપદેશનું ઝરણું વહાવી ભારતમાં શાન્તિનું સામ્રાજ્ય સ્થાપ્યું. અહિંસાના. જળનું સિંચન કર્યું, સત્યનાં વૃક્ષે રેપ્યાં, અસ્તેયના ક્યારા બનાવ્યા સંયમના છોડવાઓ પર સંતોષના અનેકવણું પુપે વિકસી ઊઠયાં.