________________
૧૨૬
ભવનું ભાતું મૃગયા રસ પાંગર્યો. ધીરે ધીરે વિષાદ એ છે , અને શિકારને રસ વધતો ગયો.
રતનપુરના રાજમહેલમાં થડે સમય વિતાવ્યા પછી ગંગાને લાગ્યું કે, અહીં રહેવાથી ગાંગેયને જીવન વિકાસ નહિ થાય. રૂપ અને રાગના રંગથી તે એનું હીર હણાઈ જશે. સાધના માટે તે મુક્ત પ્રકૃતિને ખોળે જ કામ લાગે.
પિતાના પુત્રને લઈ એ પૂર્વના આશ્રમમાં આવી રહી.
એના આત્મા પર થોડીક વિષાદની છાયા હતી. જેને એણે આદર્શ માન્યો હતો તે પતિ જ અનાદર્શ નીવડશે. જેના હૈયામાં એણે કરુણાનું ઝરણું વહેતું નિહાળ્યું હતું ત્યાં તો ક્રૂરતા સંતાઈને જ બેઠી હતી. એ તો પ્રતીક્ષા જ કરતી હતી કે ઘા કરવાની તક ક્યારે મળે !
આનું નામ પુરુષ? ન એના વચનમાં વિશ્વાસ છે કે ન એના જીવનમાં શ્રદ્ધા; ન એના પ્રાણમાં પવિત્રતા કે, ન એના પ્રેમમાં પ્રકાશ. ગઈ કાલે બેલે તો આજે ભૂલી જાય!
એણે સાધના આદરી–પિતાના આત્માની અને પુત્રના કલ્યાણની. સવાર-સાંજ એ આત્મચિન્તન કરતી અને દિવસભર ગાંગેયને જીવનશિક્ષણ આપતી. એ માતા તે હતી, હવે ગુરુ બની. એણે ગાંગેયને જીવનના બધાય ક્ષેત્રમાં પ્રવીણ બનાવ્યું.
ધનુર્વિદ્યાને રાધાવેધ, તલવારની પટાબાજી, ભાલાની ક્ષેપણુશક્તિ અને મંત્રોમાં મહાવિદ્યા-ગાંગેયે આ તમામ વિદ્યા પ્રાપ્ત કરીને એની પરીક્ષાઓ પણ આપી.
વિજ્યાદશમીના દિવસે ક્ષત્રિય કુમારે એકત્રિત થઈ