Book Title: Aptavani 11 U
Author(s): Dada Bhagwan
Publisher: Dada Bhagwan Foundation
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008835/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagata khoLe te jaDe, AptavANImAM ! koI zAstrano AdhAra nathI, koI pustakanAM AdhAre A kholyA nathI. ame joIne badhuM kahIe chIe A. eTale amane je jJAna thayeluM enA AdhAre ame joyuM ke, 'AtmA zuM che ? huM koNa chuM ? jagata zI rIte cAle che ? koNa calAve che ?' e badhuM dekhAyuM ne te badhuM jema che tema kahI nAkhyuM. jagata lokika jANe che, alaukika jANatuM nathI. ame alaukika vAta A pustakamAM karI che, je ame vAstavika joyuM te ! jagatanA loko vAstavika zuM che te khoLe che. ame AmAM kahyuM che te badhuM vAstavika kahyuM che. bahu dahADA laukika sAMbhaLyuM ane vAstavika sAMbhaLe tyAre A pajhalanuM solyuzana Ave !! - dAdAzrI AtmavijJAnI 'e. ema. paTela.' nI mahIM pragaTa thayelA dAdA bhagavAnanA asIma jaya jayakAra ho 5P 3 jana (uttarArdha) (559) AptavANI zreNI-11 (uttarArdha) kartA-'vyavasthita'zakti Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMkhya saMyogomAM asaMyogI 'huM' 43 bhAva ne saMyoga : kArya kAraNa svarUpe pa6 zeSA me bAhirAbhAva 44 | akramamAM bhAvakarma ja prathama ! 57 bhAva pramANe bheTayA bAhirAbhAvA ! 49 chUTe kartAbhAva to baMdha bAhirAbhAvA ! 59 mahAvIrano mahAna abhigraha ! | 50 saMyoga e pariNAma ne zeya e svabhAvika ! 59 (4) vyavasthitatI vizeSa vigata... eka avatArI akrama jJAna ! 62 nizcaya svAdhIna vyavahAra parAdhIna ! jJAnAgnithI bhasmIbhUta prakRti !! 64 bhAva-bhAva ane dravya-bhAva ! anaMta avatAranuM upAdAna... 67 |pudgalano svabhAva ane vibhAva judo kartA cArja, DicArja same 73 phera che niyama ane vyavasthitamAM ! nizcaya e kAraNa ne saMyoga e pariNAma ! 74 manuSya mAtrane calAve 'jJAna' ja ! (5) vyavasthita-jIvana vyavahAramAM ! anukramaNikA (1) samajamAM, vyavasthita ! 'jJAna' pachI saMsArano rahyo nikAla ! 1| 'vyavasthita'nI nAvaDIe saMsAra pAra. 7 pachI calAve 'vyavasthita' zakti ! 2| karIe ke thaI jAya che ? moMghA khAlA phUTayA to.. u| akrama jJAnane lo samajI ! vyavasthita zakti rajA le to.. 4| lIMka AtmAne vyavasthita vacce ! karmo pUrA thAya enI meLe ja... 5| sarva kSetre, sarva kALe, samAdhAnakArI ! 15 na maLe te dI' upavAsa ! 'vyavasthita'nuM jJAna kare ciMtAmukta ! 17 (2) svakartA mITaye, vyavasthita' kartA vIra... kartApaNuM 'zAna' pachI ! 19| pachI rahe mAtra bharelo vAla ! 29 ekrama jJAna karma banyuM nirAdhAra ! | vyavasthitanuM jJAna vyavahAramAM ! 31 nathI sAmo paNa kartA kadi... 21| thaI zake zuM vyavasthita avyavasthita ? 32 na phare AcAra A bhavamAM. 22 besI rahevAya vyavasthita karIne ! 33 ahaMkAra : kartA-bhoktApaNAno ! 23 Ama ajJAnatAthI avaLuM vaTe ! thaI vidAya ahaMkAra mamatA taNI ! 23 saMbaMdha prakRti ne vyavasthitano ! rahyuM zuddhAtmA ne saMyoga ! 24 mokSa 70 % AjJA pALyuM ! maMDAyo ekaDo pachI caDhe mai.. 26| kovAya agAuthI 'vyavasthita che" ! (3) bAhirAbhAvA saMjoga lakSaNa ! kAraNa saMyogonA milananuM ! 41| bhAva pramANe bheTaDhA saMyogo.... 56 ego me zApao appA 42 javAnI badhAMnI ja ja-vA-nI ! vALa jeTalI paNa zaMkA, ghare dukha ! aImiMga maLyuM pariNAma ! pachI deha paNa sahaja bhAvamAM ! ahaMkAreya svIkAre. ektapaNuM ! atithine AvakAro cokhA mane ! pote "potAne Thapake, to thAya baMneno chUTako ! vyavahAramAM jAgatAM UMdho ! kaDho A badhAnuM laghuttama ! pahelAM ya hatuM evuM ja ! varksa sAthe vyavasthitanuM jJAna ! bekarA Ama jIvAya nirdoSa ! kAma karo paNa pI nA vahoro ! bhayaMkara bhUla dhAryuM karAvAnI ! jUnIno viya vyavasvitAdhina ! paheluM vijJAna, chI zanI ! jJAnI mATeya khyA ! apatra AdI teya vyavasti ! (c) nIti zraddhA nevartanamAM & pAMpaNuno palakAro ya vyavasthitAdhIna ! 9 jakazananI jALavaThThI ! 1 sahaja prayatno to karavAnA ! 11 |kamAva tharama, kapAva karama ! phIyarane lAge phAyara zAnathI ! 14 vyavasthitanunahi, vyaktinuM pratikramaNa! 1da ane kahevAya raghavAyo ! 17 |na calaq koInuM AgaLa vyavasthita ! 14 saMjogo ramADe kevuM ? 1 ApannAM vAMke sAmo vAMko ! maranImAMthI nivAre paMcADyA ! 110 pratikAra paNa vyavasthitIna ! 111 |indriyo sana brarya sthitI 11pa mATe janarAMone. 116 |zAnI sadA niSpakSapAtI ! 116 vadhe dhaMdho to ya na vAMdho ! 119 ghAdA vartapoTalAnI jyama ! 2g Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavasthita sAcuM, nahi ke jyotiSa ! hasate mukhe jhera pIve.... (6) kramika - kartA : akrama - vyavasthita akrama mArga eTale lIphaTa ! chevaTe chUTe tyAM, kaDhApo ajaMpo ! ukela AtmajJAnInA Azraye ! TheTha sudhI kartApada kramikamAM ! akramamAM gayo darzanamoha, rahyo cAritramoha ! ahIM sthapAyo puruSa kartApade ! Ama thAya 'eno' durUpayoga ! ajJAnatA pakaDAve UMdhuM ! konuM mAnavuM, mananuM ke vyavasthitanuM ? jo jo puruSArthamAM aTakatA ! karavuM, nA karavuM ne pUchyuM, badho ahaMkAra! vyavasthita kahetAM baMdha saMlpa-vikalpa ! jJAnI paNa mAre gharane tALuM ! pola nA khape, nakkI karavAmAM ! 120 ame jIvIe svaprANe... 120 (7) vyavasthitatA jJAnano durUpayoga ! na varcasva kazA para ! Atma bhAve riyala puruSArtha ! zuddha upayoge ja puruSArtha ! jJAnadazA, vyavasthitane AdhIna ? sADAbAra varSa mahAvIranI dazA ! lagAma choDI do ! tyAre thavAya pAsa vyavasthitanA jJAnamAM 'zuddhAtmA' mAtra 'joyA' kare ! 157 147 upeya prApta tyAM upAya bInajarUrI ! 156 149 nathI A jJAna, paNa che vijJAna | 150 'ahIM' saMyogathI AtmA ja judo ! 150 AvaraNa samasaraNa mArganuM ! 152 152 154 ajAyaba A zodhakhoLa ! 152 have 'goDAuna' khAlI karavAnA 154 gayuM kartApada akrama jJAne 159 159 162 pariNAma pUrve na bolAya vyavasthita ! 171 164 samaja sAvadhAnIpUrvakanI ! 173 139 165 banI gayA pachI 'vyavasthita' kahevAya ! 177 166 mananAM zame jhAvAdAvAM tyAM ! 168 AgotarA jAmIna 'vyavasthita' thakI ! 180 169|Ama na vaparAya sonAnI kaTAra ! 182 170 che goThavAyeluM, mAtra jJAnInI draSTie !183 171 adhuruM jJAna khatare jAna ! 185 (8) puruSArtha - kevaLajJAta sudhIto 191 vyavasthitathI virame vera ! 206 210 192 traNe 'zuddha kALatmA' to che zuddha ja ! 206 197 e che kevaLa darzana ! 197 chUTo rahe to paMdara bhave mokSa ! 199 AjJAmAM tyAM akartA bhAva ! 210 211 ! 201 bilipha badalAtAM, AcaraNa phare svayaM ! 214 204 to thAya kevaLajJAna | 215 146 (9) AjJAthI vyavasthita phare ? 217|pAMca AjJA e puruSArtha ! 30 228 kudarata AgaLa jJAnI nirAdhAra ! draSTi phera thaye bhogavaTo TaLe ! karmo badale to khove tIrthaMkara paNuM ! badhuM che vyavasthita ! devadevIo paNa vyavasthitanI sattAmAM ! nizcaya to karavo ja paDe ! icchA nahi paNa nizcaya ! 217 paDe phera bhogavaTAmAM ! 229 218 |apavAdarUpa pheraphAra, jJAnInI AjJAthI! 230 219 anokhI ajAyabI jJAnInI AjJAnI 1234 221 AjJA ApavI e puruSArtha ! 223 jJAnInI vizeSa AjJA ! 236 238 225 AjJA ApavI ne pALavI beu puruSArtha!239 225 tyAre dise jagata nirdoSa ! 244 (10) bhUta-bhaviSya bhUlI, varto vartamAtamAM ! varto vartamAnamAM ja sadA ! 245 bhaviSyanA plAniMganI lakSmaNarekhA ! vartamAna varte te ja Tenza mukta ! 252 ciMtArahita dazA akrama jJAna thakI ! mUrkha udhAme bhUtakALa ! 254 bhaviSyamAM paDe to khove sukha ! pakaDAyo vartamAnano bhaya, vAdhaDuMgarI para ! 255 evI akkala zuM kAmanI ? dharatIkaMpanA dhabakArA AgotarA ! 260 261 262 263 258 kartApada chUTe to ja vartAya vartamAnamAM !265 anaMta avatAratI zodhakhoLa ! (11) amArI pragaTayuM akrama vijJAna 'baTa necaralI'! jJAna thayuM ekasIDanTa ke insiDanTa ? chevaTe jaDayuM A anubhava jJAna ! kevaLajJAna sivAya, anya badhuM saMyogAdhIna! 271 sarva kriyAomAM 'vyavasthita' ! vyavasthitanI zodhanuM kaheluM niyANuM 272 267 to ja pamAya mokSamArga ! 268 mokSa aTakAvyo vyavasthitanI zodha kAje! 275 269 jarUra paDI AnI A kALamAM ja ! 239 0 280 31 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodghAta DaoN. tIrubaheta amIta (1) zamAvavuM samajamAM vyavasthita ! svarUpa jJAnanI prApti pachI pote 'zuddhAtmA' padamAM AvI jAya che. potAnuM svarUpa kevaLa jJAtA-draSTA ne paramAnaMdI che. saMsArI koI cIjano pote kartA ja nathI, e saMpUrNapaNe darzanamAM AvI gayA bAda, have saMsAra vyavahAra kai rIte cAle che te samajavuM eTaluM ja agatyanuM thai paDe che ! atyAra sudhI jAta jAtanI bhrAMtimAM aTavAyA karatA hatA, ghaDIkamAM 'huM karuM', ghaDIkamAM 'bIjo kare', 'bhagavAna kare', i. I. Dagale ne pagale roMga biliphamAM rAcatA hatA. kharekhara koNa kare che ? A jagatamAM koi svataMtra kartA nathI. mAtra sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansisathI jagata cAle che. jene gujarAtImAM pUjyazrIe 'vyavasthita zakti' calAve che ema kahyuM che. akrama vijJAnanA be kalAkanA 'jJAnavidhi'-prayoga bAda 'pote' 'zuddhAtmA' ne 'caMdubhAI' potAnA (mana-vacanakAyA-mAyAnuM pUtaLuM), e be chUTuM paDyA pachI zuddhAtmA pote pudgala mAtrathI svataMtra bane che. ane vyavahAra badho 'vyavasthita' zaktinA AdhIna cAlyA kare che. je mAtra DiscArja svarUpe ja che. have bhedajJAna pachI navuM cArja thatuM nathI. jagatane anAdikALathI vyavasthita zakti calAve che ane niraMtara vyavasthita ja rAkhe che. kyAre ya paNa avyavasthita thavA detuM nathI. sUrya, caMdra, tArA badhAMne 'vyavasthita' zakti 'vyavasthita' ja rAkhe che. nokaranA hAthamAMthI moMghA bhAvanA kAcanAM kapa-rakAbIo phUTI gayAM to koNe toDyAM ? koI jANI joIne phoDe ? phoDanAra che 'vyavasthita' zakti ! jo vyavasthita zakti e nA toDe to kAcanAM kArakhAnAMonuM zuM thAya ?! eTale 'vyavasthita' kahetAM ja mahIM samatA raheze. nahIM to akaLAmaNa, ArtadhyAna, rodradhyAna thayA vagara nA rahe. A vyavasthita zakti rajA le to rastAmAM pacAsa TakA loka kacaDAI jAya ! vyavasthitanuM jJAna ApaNane bhayamukta rAkhe che. ciMtA, upAdhi, Tenzana sadaMtara geranTIthI baMdha karAvI de che ! Dakho ja badho UDI jAya che ! 9 maMdiramAMthI bahAra nIkaLyA ne bUTa gayA to ? 'vyavasthita !' suMdara rasoImAM mAtra kaDhI khArI thaI to moDhuM bagADe, te emAM rasoI koNe karI ? vAIphe ke vyavasthite ? je dahADe jamavAnuM ThekANuM nA paDyuM te dahADe 'vyavasthita' kahI ne upavAsa ! prApta tapane bhogavo, aprAptanI ciMtA nA karo ! chokaro marI jAya to ya 'vyavasthita'nuM jJAna samajI jAya ene saMpUrNa saMtoSa rahe. jarAya peTanuM pANI paNa nA hAle ! bhartRharI rAjAnuM nATaka bhajavatI vakhate potAne aMdara khyAlamAM ja hoya ke 'kharekhara huM rAjA nathI', paNa 'huM lakSmIcaMda taragALo chuM ane ghera jaIne mAre khIcaDI khAvAnI che', e kaMI bhUlI jAya ?! nATaka pUruM thAya eTale pelI rANIne kahe ke 'gleMDa mAre ghera' ?! ene to khyAlamAM ja hoya ke A nATaka che ! ane pelo menejara mArI pAse karAve che. evI rIte ahIM varano, bApano, dIkarAno ke zeThano rola bhajavatI vakhate mahIM niraMtara khyAlamAM ja rahe ke 'huM to zuddhAtmA chuM' ane 'caMdubhAI'nA rola che ane A badhuM karAve che 'vyavasthita' zakti ! caMdubhAI, anAtmavibhAga Akho vyavasthitamAM tAbAmAM che, prakRti vyavasthitane vaza che. zuddhAtmAne 'vyavasthita' sparzatuM nathI. mana-vacana-kAyA, vicAro, buddhi vi. badhuM ja vyavasthitane AdhIna che, svAdhIna nathI. A akrama vijJAna che. 'vyavasthita'nuM vijJAna to tarata phaLa ApanAruM che. atyAra sudhI to avaLI mAnyatA hatI ke 'ApaNA karyA sivAya kazuM thAya ja nahIM.' paNa dehAdhyAsa chUTatAM ja badhI ja roMga bilipho phrekcara thaI jAya! jyAM potAnuM kartApaNuM chUTe, 'vyavasthita kartA che' evuM phITa thai jAya eTale prakRti sahajatAmAM varte. eTale pachI vyavahAra paNa sahajabhAve UkalyA ja kare ! vijJAna sahajabhAve phaLe ! DrAmeTika rahI saMsAra ukelavAno rahe. eTale ApaNe caMdubhAIne (potAnI jAtane ja) cetava cetava karavAnA ne kAma karAvavAnuM. jAte karIe to kaMTALo Ave ne thAka lAge, judA rahIne caMdubhAI pAse karAvaDAvIe to kazuM nA aDe. pachI 'karavuM paDe che' ke 'karavA jevuM nathI' evuM kazuM ja bolavAnuM nA rahe. (2) svakartA mIMce 'vyavasthita' kartA ! 'meM karyuM' evu thayuM ke kartA thayA. kartA thAya tenI jokhamadArI UbhI thAya. 'A meM karyuM' ema thayuM ke karmano pote AdhAra Apyo eTale karma baMdhAya. 'huM 10 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuM chuM' e mAnyatA chUTe ja nahIM ne ? eTale karma kyAre ya paNa nirAdhAra thatuM nathI. akrama vijJAna karmano AdhAra ja kheMcI le che. 'huM zuddhAtmA chuM' ne 'huM kartA nathI,' vyavasthita kartA che. eTale thaI gayuM ke AdhAra kheMcAI gayo. pachI kartA bhoktApaNuM nA rahe. 'huM kartA nathI' e lakSa jeTaluM rahe teTaluM ja lakSa sAmo paNa kartA nathI, vyavasthita kartA che e lakSamAM rahevuM agatyanuM che. sAmAne kartA mAnyo to tyAM ya turta ja rAga-dveSa thayA vinA na rahe, je aMte pariName che kartAbhAvamAM ne karmabaMdhanamAM ! sAmo gALo bhAMDe ne mahIM thAya ke 'A kema AvuM bole che ?" eTale thaI rahyuM ! sAmAne kartA joI lIdho ! ajJAna pharI vaLyuM tyAM. tyAre tyAM jo jJAna hAjara thaI jAya ke sAmo to zuddhAtmA che riyalamAM, ane A bole che te vyavasthita che, Tepa rekarDa bole che to tyAM saMpUrNa akartA bhAva rahe, rAga-dveSa nA thAya ne karmabaMdha nA thAya. akrama jJAna maLyA pachI AcAra sudharyA nathI evuM bIjAne lAge. AcAra sudhAranAro pote raheto nathI, kartA raheto nathI pachI zI rIte sudhare ? mahIM pheraphAra thAya, abhiprAya badalAya ke A AcAra khoTo che. te pachI dhIme dhIme bahAra AcAramAM pheraphAra thAya. paNa ekadama AcAra nA badalAya. ko'kane ja badalAya. kartApada che tyAM sudhI buddhinI jarUra che. kAraNa ke ahaMkAra AMdhaLo che te buddhinI AMkhe cAle che. sajIva ahaMkAra jAya pachI buddhi paNa javA mAMDe. buddhi jAya eTale pachI nirjIva ahaMkAra sphaTika jevo zuddha thaI jAya ! kartApaNuM chUTe eTale ahaMkAra ne mamatA jAya. pachI karmo bhogavavAnA bAkI rahyAM te vyavasthita pUrA karAvaDAve, tyAM sudhI aMtarAtmadazA, InTrIma gavarmenTa jevuM kahevAya. ane saMpUrNa karmarahita thaI jAya eTale thaI gayo pUrNAtmA, paramAtmA ! saMyoga to eka ja hoya ne vyavasthita e to saMyogonI linka che ! badhAM saMyogo bhegAM thAya ne je pariNAma Ave te vyavasthita ! jJAna pachI vyavasthita liMka pramANe Ave aThThANuM pachI navvANuM jyAre ajJAna dazAvALAne aThThANuM pachI pacIsa AvIne UbhuM rahe ! vyavasthita badhAM karmone kramavAra udayamAM lAvI muke che ! e oTomeTika che. emAM koInuM kartApaNuM ya nathI. jenuM kartApaNuM gayuM te vyavasthitanA jJAnano adhikArI. ane tenI javAbadArI 11 zuM rahI pachI ? niraMtara jJAtA-draSTA ne paramAnaMdI ! niraMtara zuddha upayoga ! pachI krodha-mAna-mAyA-lobha mAtra DiscArja svarUpe rahyAM. jema jema DiscArja thatAM jAya tema tema vyavahAra zuddha thato jAya. navuM baMdhAtuM baMdha thaI jAya ! vyavahAra je Ave te pUro karavAno. korTamAM dAvo mAMDavAnuM vyavasthitanuM dabANa Ave to teno ya vAMdho nathI, paNa mahIM kiMcit mAtra rAga-dveSa thavAM na joIe ! je je philmo pADelI che te pUrI to thavAnI ja ne ? jJAna pachI badhuM vyavasthita ja thaze. ene avyavasthita karavAnI sattA have UDI jAya che, je sattA ajJAna dazAmAM pUrNapaNe hoya ! zuddhAtmA sivAya bIjuM badhuM rahyuM te prakRti. bahAranAM saMyogo ane prakRti badhuM bheguM thaIne kArya thAya te vyavasthita. prakRti e ganegArI pada che. e je karatI hoya tene 'joyA' karavAnuM ene mATe 'tuM jozathI kara' ke 'tuM nA kara' evuM kahevAnI jarUra nathI. zuM bane te 'joyA' karavAnuM ! prakRti bahu UchALA mAratI hoya to tene TADhI pADavA 'vyavasthita' che kahI devAya ! mana-vacanakAyA saMpUrNa vyavasthitanA tAbe che, mATe temAM tuM Dakho nA kara. A ahaMkAra Dakhala nA kare to prakRti sahajapaNe varte ne AtmA to sahaja ja che ! prakRti ne vyavasthitamAM zuM phera ? prakRtimAMthI ahaMkAra jAya pachI rahyuM te vyavasthita ane prakRtimAM to ahaMkAra hoya ja, je Dakho karAvyA kare ! jJAnI ekalA ja agAuthI vyavasthita bolI zake ! kAraNa ke e kyAM kyAM saMjogo vyavasthitamAM che e jANe. je koI zuddhAtmAmAM rahe te bolI zake. 'je thavAnuM haze te thaze' evuM nA bolAya. e durUpayoga thayo kahevAya. (3) bAhirAbhAvA-saMjoga lakSaNa ! saMyogo ApaNane bhegAM thavA pAchaLanuM kAraNa zuM ? pAchale bhave ApaNe je bhAvakarma karyA. enA AdhAre atyAre A bhave saMyogo bhegAM thAya. zuddhAtmA ne saMyoga be ja che jagatamAM. ego me zASao appA, nANa-daMzaNa saMjUo; zeSA me bAhirAbhAvA, savva saMjoga lakhkhaNA. 12 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMjoga mUlA jIveNa, pattA dukhya paraMparA ; tanhA saMjoga saMbaMdham, savam tiviheNa vosirAmi. huM eka zAzvata AtmA chuM. e sivAyanA bIjA badhAM ja mArA bAhirAbhAvA eTale ke bAhyabhAvo che ane tenuM lakSaNa che saMyoga svarUpa ! saMyoga viyogI svabhAvanA ja che. eTale ke saMyoga Ave ne jAya, Ave ne jAya ! saMyoga mAtra du:khadAyI che. sArA saMjoga cAlyAM jAya to ya duHkha thAya ne kharAba saMjoga Ave to ya duHkha thAya ! ajJAne karIne bheLAM karelAM saMyogone have jJAna karIne UkelavAnAM. dhola vAgI te vyavasthita che, 'huM zuddhAtmA ja chuM. mane kyAM mAre che tyAM jJAna hAjara thayuM ke e ogaLI jAya ! jevA bhAva karyA te pramANe thALImAM khAvAnI cIjonA saMjoga bhegA thAya. tene ApaNe judA rahIne 'joIne' nikAla karI nAkhavAno ! jJAna pachI aMtara tapa mahatvanuM che. dADha dukhe, hArTamAM dukhe tyAM pote judA rahIne 'jovAnuM ne samabhAvamAM rahevAnuM. jeTalAM du:khanA dahADA Ave che te ya jatA rahevAnA ne sukhanA dahADA ya jatA rahevAnA. badhA TempararI che. ApaNe zuddhAtmA mAtra paramenanTa chIe, kaLiyugamAM to ghera beThAM ja tapa che. bairInuM bosIMga, chokarAMnA chamakalAM, bosa barADe, e tapamAMthI kyAM navaro paDe ke bIjA tapa khoLavAnI jarUra ? A ja tapamAM samabhAvamAM rahe to karmathI chUTI jAya ! kartAbhAva chUTe to thAya baMdha sarve bAhirAbhAvA ! jJAna prApti pachI jo DakhoDakhala thaI jAya to zuM karma cArja thAya ? nA thAya. kAraNa ke huM kartA chuM" e bhAna nA hoya ne ? e hoya to ja karma cArja thAya. hA, DakhoDakhala kare che teTalo samaya enuM sukha AvarAya. DakhoDakhala nA thAya to prakRti saheje visarjana thAya. 'jJAnavidhi'mAM prakRtino varALa ane pANI svarUpano bhAga to jJAnAgnithI bhasmIbhUta thaI ja jAya che. barapha rUpanI prakRti rahe che je AjJAmAM rahevAthI hejAheja khapI jAya che. ghaNIvAra karma udayano moTo phorsa hoya to jAgRti khasI jAya, eTale karma khape nahIM, eTale e TAIma gayo, paNa pharI khapAvavI rahI. bIjI vAra udaya Ave tyAre vAta. mAtra ene "joyA' karavAthI ukalI jAya ! paNa kyAreka jovAnI jAgRti nA rahe to loco paDI jAya. (4) vyavasthitatI vizeSa vigata akrama jJAna pAmyA pachI zuM sUkSma ahaMkAra rahI zake ? nA. je ahaMkAra dekhAya che, jenA AdhAre saMsArI kAmo badhAM thAya che e mAtra DiscArja ahaMkAra che, cArja ahaMkAra saMpUrNa jAya che. sUjha e eka evI kudaratI bakSIsa che ke mANasa jyAre aTake tyAre sUjha ajavALuM dharI rasto dekhADe che ! pachI avaLuM ke savaLuM game te prakAranuM kArya hoya ! sUjha to bannemAM madadarUpa hoya che. sUjha e AgalA aneka avatAronA anubhavano sToka ! ene upAdAna kahyuM ! sUjha e cArja ya nathI ne DiscArja ya nathI. e vyavasthita nathI. DiscArja mAtra ja vyavasthita che. ane sUjha to jarUra paDye eno bhAga bhajavI Ape AkhI evIne evI ja rahe che. sUjha e sUryanArAyaNa jevuM che. vAdaLAM AvI jAya ke khasI jAya emAM sUryane kaMI levAdevA nathI. pote sthiratAmAM rahe to niyamathI ene sUjha paDI ja jAya. 'cArja vakhate kartA judo ane DiscArja vakhate kartA judo che.' - dAdAzrI ajJAnadazAmAM 'huM karuM chuM' e bhAna hoya, tethI 'pote' kartA pade cArja kare che. ane DiscArja vakhate 'vyavasthita' kartA hoya che. paNa DiscArja vakhate pAcho bhrAMtithI 'huM karuM chuM" e bhAnathI navuM cArja karyA vinA raheto nathI. jJAna dazAmAM 'vyavasthita' kartA che, bhAna hovAthI navuM cArja thatuM nathI. saMpUrNa DiscArja ja hoya. nizcaya karyo eTale DiscArjamAM pheraphAra thAya ? pUrvano cArja nizcaya thayelo hoya te atyAre DiscArja nizcaya thaIne Ave ane to ja DiscArjamAM pheraphAra thAya, anyathA nahIM. jJAna pachI nizcaya thAya ke nA thAya, beu pUrvano DiscArja che. kevo nizcaya thAya che tenA para vyavasthita che. mATe zuM thAya che te juo ! 13 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvakarma e vyavasthita che ? ajJAnI mATe bhAvakarma vyavasthita nathI. kAraNa ahaMkAra tyAM khullo che. akramajJAnamAM jJAna maLyA pachI bhAvakarma ja nathI hotuM. bhAva be prakAranA, eka bhAva-bhAva je svataMtra che ne bIjuM dravya-bhAva je vyavasthitamAM hoya. bhAva-bhAva dekhAya nahIM. emAM navuM karma cArja thAya. dravyakarmanuM phaLa AvatI vakhate navuM bhAvakarma paDe. mATe kyAMya doSa thAya ke tarata ja pratikramaNa karIne dhoI nAkhavuM. akramamAM bhAvane bilakula uDADI dIdho. zuddhAtmA bhAvathI para che. pudgala pudgalanAM svabhAvanAM rahevuM joIe. khAvuM, pIvuM, suvuM. e badho pudgalano svabhAva. ane krodha-mAna-mAyA-lobha kare e vibhAva. akrama jJAnamAM svabhAva ne vibhAva bannene vyavasthita samaje to jarA ya vAMdho nA Ave. 'huM zuddhAtmA chuM' e ja eka rAITa bilipha che. e sivAyanI bIjI badhI ja roMga bilipha che. potApaNuM TakyuM che zA AdhAre ? roMga biliphonA AdhAre ! niyama ane vyavasthitamAM phera zo ? eka jaNathI vAMdo bhUlathI kacaDAIne maryo ne bIjAe kacaDI kacaDIne mArI nAkhyo. khUna to bannethI thayuM. bannenI vAMdIone to sarakho ja raMDApo Avyo. paNa bannene bhogavavAmAM phera paDI jAya, e vyavasthitanA hisAbe. niyama pramANe bannene sarakhI sajA maLe. bannenI mA marI jAya sajAmAM ! paNa jeNe jANI joIne mAryuM tene bAvIsa varSe mA marI jAya eTale ene jANIne duHkha bhogavavAnuM Ave ane ajANatA maryo tenI mA be varSanI vaye marI jAya eTale ene ajANatAmAM bhogavAI jAya ! A rIte niyama ane vyavasthitamAM phera paDe che. jagata niyamathI cAle che ne pAchuM vyavasthite ya che. !! kudarata niyamavALI ja hoya che, paNa manuSyo ene niyamanI bahAra karI nAkhe che ! parama pUjya dAdAzrI kahe che, 'ame paNa vyavasthitanA niyamane AdhIna hoIe. paNa aMdarathI svataMtra hoIe. te kaDavuM phaLa Ave tene mIThuM karatAM AvaDe, aMdarathI ja !' jene jevuM jJAna maLe tevI rIte e cAlyo jAya, ane jo savaLuM jJAna maLe to tevuM cAle. jagatanuM adhiSThAna jJAna ja che. dAdAzrI 15 A sUtrane samajAvatAM pUjyazrI kahe che. jJAna hoya te pramANe kriyA thAya. dAdaranA rastAnuM jJAna hoya to te pramANe javAya. jJAna nA hoya to game teTalA hAtha paga calAve to ya kazuM vaLe nahIM. jJAnIonA kahelA jJAna pramANe cAle to saMsAra viramI jAya ne jagatanA jJAna pramANe cAle tenuM phaLa saMsAra paribhramaNa. jJAnIe ApeluM jJAna te riyala jJAna kahevAya ne ajJAnIonuM ApeluM jJAna te ajJAna kahevAya. aMte to beu jJAna ja che. jJAnanuM phaLa mokSa ne ajJAnanuM phaLa saMsAra che. mATe jJAnane jagatanuM adhiSThAna kahyuM ! jagatanuM adhiSThAnavALuM vizeSajJAna che, vibhAvika jJAna che ane AtmAnuM svabhAvika jJAna, anaMtajJAnavALuM che ! svabhAvika jJAna che to ajJAna UbhuM thayuM ! ahaMkAravALuM jJAna te ajJAna ane e ja A saMsArane calAvanAruM che ! (5) vyavasthita-jIvana vyavahAramAM ! 'vyavasthita' nA jJAna para zaMkA eTale vhoravuM mahAdu:kha ! savAre UThAyuM to mAnavuM ke vyavasthitano mahAna upakAra ke jIvatAM chIe ApaNe ! mATe mokSanuM kAma kADhI lo. atithi AvyA kaTANe, to samajI jAo 'vyavasthita' che ! pachI kyAre jaze karIne ArtadhyAna karavAnI jarUra nathI. vyavasthita pramANe jaze ja. koI navarUM nathI ApaNe ghera paDI rahevA mATe. akrama jJAna maLyA pachI ghaNAMne prazna thAya ke kaMI khoTuM thAya to te udayakarmathI thayuM ke ApaNe navuM karma UbhuM karyuM ? pUjyazrI eno javAba ApatAM kahe che, tame kartA cho e mAno cho ? nA. to kartApadano ahaMkAra UDI gayo. mATe navuM karma have baMdhAtuM nathI. have bhoktApadano ahaMkAra mAtra rahyo. khIsuM kapAya tyAre kahI devuM ke 'vyavasthita' che ! paramANu e paramANuno hisAba vyavasthita che ! dAdAzrI kahe che, tame tamAruM kAma karye jAva, eka ciMtA nahIM thAya, A vyavasthitanI AjJAmAM rahevAthI ! dhAryuM karAvavAnI kuTeva keTalAMne nahIM hoya ? ane ApaNuM dhAryuM keTaluM thAya che ? dhAryuM nA thAya tyAre zI hAlata thAya mahIM ? kevo bhogavaTo Ave ? 16 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gunegArano pratikAra karavo e vyavasthita che ? hA, e che to vyavasthita paNa ApaNe jJAnamAM rahIne pratikAra ane pratikAra karanAra ane sAmuM nimitta badhAMyane judA rahIne 'jovAnuM che. guno karanAre doSa karyo paNa tene doSIta nA jovAya. vANI, vartana ne vicAra vyavasthitane AdhIna che. eTale ke para ne parAdhIna che, eTale enI asara nA thAya. vANI e TeparekarDa che, koI bolanAro nathI. gALo bhAMDe te ya rekarDa bole che. zabdo joDe ApaNe kaMI levA devA nathI. 'huM to kevaLajJAna svarUpa chuM.' jJAnane zuM lAge ke vAge ? vItarAgane zuM aDa ke naDe ? prayogamAM hAtha ghAle te dajhAya, jonAra thoDo dajhAya ? - saMpUjya dAdAzrI saMpUrNa vItarAgatAmAM vartatA sadAya. moTA karoDapati hoya ke game tevo garIba hoya to ya emanI daSTi badalAyelI kyAre ya kyAM ya jovA nA maLe ! banne vakhate sarakhI ja vItarAgatA. tethI to temanA darzana sadAya eka sarakhAM ja badhAne thAya ! ApaNuM dhAryuM thAya che ke vyavasthitanuM dhAryuM thAya che ? 'vyavasthita' che samajAya tyAM rAjIkhuzIthI je banyuM te svIkArya thaze. A to buddhi svIkAravA nA de je banyuM tene e viparIta buddhi ! 'vyavasthita'nA jJAna AgaLa buddhi baMdha thAya ! apekSAnI asaro zuM ? apekSA pUrI thAya nahIM to duHkha thAya. tyAM aMtaratapa karavAnuM. mokSano cotho pAyo, jJAna-darzana-cAritra ane tapa, e tapane kema UkhADI devAya ?! AtmA prApta thayA pachI to jeTaluM tapa AvavAnuM hoya te Avo. have gabharAya e bIjA. ApaNe nA gabharAIe kadi ! dAdAno viraho e ya aMtaratA che. virahAgni saMsAranA mohane bALIne bhasmIbhUta karI nAkhe ! evo upayogI viraho maLato hoya to teno lAbha kema nA UThAvavo aMtara tapa karIne ?! pUjayazrI kahe che ke amArI pAse Avo te vijJAnane UkheDIne nA Avo. ahIM AvavA nA maLe to aMtaratapa karIne samabhAve nikAla karo paNa kaSAya nA karo ke ApaNA lIdhe bIjAne ya kaSAya nA thavA do. zuddhAtmA thayA eTale nIlakaMThI khAnadAna thayA. jhera pIvAnAM Ave to loko raDI raDIne pIve. ne nIlakaMThI khAnadAna hasate mukhe jhera pIve ! are, uparathI AzirvAda Ape pAnArane ! ane jeTalA pyAlA pIvAnA Ave che te kaMI vyavasthitanI bahAra haze ? mana kheMcA kheMca kare to tene juduM rAkhIne joyA karavuM. mana pAtaLuM hoya to jhAvAdAvA kare. tenuM pratikramaNa karI levuM. vyavasthitanuM jJAna hAjara tyAM lAge phIyarane phAyara ! 'vyavasthita' nuM jJAna evuM che ke guMcavADA, bhaya, Tenzana, ciMtA mukta rAkhe. vartamAnamAM rAkhe. bhUta ke bhaviSyanA guMcavADAmAM aTavAI nA javAya. tethI kAma karavAnI ephisiyansI (zakti) vadhI jAya che. ophisamAM ATha kalAkanuM kAma be traNa kalAkamAM ja patI jAya ! baheno paNa jhaTapaTa patAvI daI zake gharakAma. vyavasthita sAcuM ke jyotiSa sAcuM ? koI jyotiSa kaheze ke tamArI lAIphamAM ghAta che. tyAre ApaNe kahIe ke eka to zuM cAra ghAta hoya to ya teno mane vAMdho nathI. 'vyavasthita'nA hAthamAM che, jyotiSanA hAthamAM nahIM. A hAtha UMco karyo te ya vyavasthitane tAbe che, ATalethI samajI jAva ne ! dAdAzrI kahe che, ame saMpUrNa vyavasthitane AdhIna rahIne jIvIe. A 'dAdA' poTalAnI jema rahe. loko jyAM UpADI jAya tyAM te jAya ! vyavasthitane AdhIna vyavahAra te zuddha vyavahAra paNa temAM "ApaNe" Dakho karIe to te thayo azuddha ! karmo khapAvyA vagaranAM hoya tethI Dakho thaI jAya. tyAM pA kalAka besIne "ApaNe" "caMdubhAI'ne Thapako Apavo pratikramaNa karAvavAM. mahinA sudhI Thapako Apa Apa kare dararoja to Dakho badho baMdha thaI jAya. 'caMdubhAI' savaLA cAle to 'ApaNane ya rAhata ne ? saMsAra vyavahAra badho vyavasthita calAvI le che emAM ApaNe kazuM karavAnuM rahetuM ja nathI. rAtre khIcaDI khaIne suI gayA to tene pacAvavA ApaNe kazuM karavuM paDe che ? mahIMnuM badhuM enI meLe cAle che to bahAra zuM enI meLe nahIM cAle ? paNa A to bahAranI jAgRti che eTale Dakho karyA vinA nathI raheto, mahIM khabara nathI tethI badhuM cAle che enI meLe ! A koI kazuM bole to tenuM laghuttama kADhayuM? enuM laghuttama kADhI nAkho. jagata AkhuM vyavasthita che. mATe koIne khoTo kahevAno raheto ja nathI. vyavasthitano artha ja e ke jagatamAM koI doSita che ja nahIM. jagata AkhuM nirdoSa ja che ! Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNAne ema thAya ke jJAna pachI prakRti narama thAya eTale pachI gharanAM ke bahAranAM geralAbha le. paNa kharekhara tevuM nathI. koInA hAthamAM evI sattA ya nathI. badhuM vyavasthita che mATe nirbhaya thaIne rahevAnuM ApaNe to ApaNA zuddha upayogamAM ja rahevAnuM, 'huM zuddhAtmA ja chuM' basa. (6) kramika - kartA : ama - vyavasthita akrama ane akartA eka ja mArga che. akramamAM akartA hovo ja joIe. akrama mArga e riyala mArga che akartA mArga che ane rileTiva e kartA mArga che kramika mArga che. kramikamArga eTale sTepa bAya sTepa UMce caDhavAnuM ane akrama eTale liphaTamAM UMce caDhavAnuM, kramika mArgamAM dhIme dhIme keTalAya avatAro pachI dehAdhyAsa pAtaLo paDato jAya. ne pAcho kyAreka vaLI jADo ya thAya. vaLI pAcho pAtaLo kare. ema karatAM karatAM zUnyatA para AvavuM paDe. akramamAM to dehAdhyAsa jJAna maLatAM ja UDI jAya che saMpUrNa !!! eTale kartApaNuM sadaMtara chUTI jAya che ! kramika mArgamAM vyavasthita nA samajAya. kAraNa ke tyAM cheka sudhI kartApaNuM hoya. kaDhApo-ajaMpo cheka sudhI nA jAya. akramamAM tarata ja banne jAya che. jeno kaDhApo ajaMpo gayo te bhagavAna tarIke gaNAya. kramika mArgamAM TheTha sudhI 'huM karuM chuM' 'mAre karavuM ja joIe' e nA jAya. 'huM tyAguM chuM' e nA jAya. akramamAM nATakIya pada Ave eTale bole evuM ja badhuM paNa nATakanI jema, vyavasthita kartA che e samajaNamAM rahIne ! akramamAM cArjamoha, eTale ke darzanamoha gayo ane rahyo mAtra cAritramoha eTale ke DiscArjamoha. akramamAM jJAna maLatAM ja saMpUrNa darzanamoha jAya che jyAre kramikamAM cheka chellA avatAramAM e badho jAya. kramikamAM mokSa mATe upAya kara kara karavAnA ane akramamAM upeya prApta thaI jAya che tethI upAya karavAnA ja rahetA nathI. upAya karavAmAM kartApada te rahe ja pAchuM ! akrama jJAna maLatAM ja pahele ja dahADethI akartApadamAM AvI jAya che. ekAvatArI thaI zake evI bAMhedharI maLe che, jo pAMca AjJAmAM 70 TakA rahe to ! kramikamAM krodha-mAna-mAyA-lobha badhuM choDavAnuM, ane akramamAM to karomi, karosi ne karoti hoya ja nahIM. akramamAM gajavuM kapAyuM to 'eNe kApyuM nathI 19 ne mAruM kapAyuM nathI' ane kramamAM to eNe kApyuM ne mAruM kapAyuM. akrama to vijJAna che, vijJAna ! be jAtanA AvaraNa H eka samasaraNa mArganuM, ne bIjuM kriyAnuM. samasaraNa mArganA AvaraNamAM agiyAramAM mAIlanuM AvaraNa juduM hoya ne bAramAnuM juduM hoya. gatajJAna ane vartajJAna vacce saMgharSa sadA cAlyA ja kare. samasaraNa mArganuM AvaraNa tUTe ne karmo khape to mokSa thAya. dAdA jJAna Ape eTale samasaraNa mArganuM AvaraNa toDI Ape che. pachI karmo judAM paDI jAya che. eTale pachI karmo ane samasaraNamArga vacceno AMkaDo chUTI jAya che. ijIna chUTuM paDI jAya pachI Dabbo paDI ja rahe ne ! A akrama vijJAna to kudaratI UbhuM thayuM che. jagatanA lokonI puNye jAgI ne pragaTayuM akrama vijJAna, ema. ema. paTela rUpI maMdiramAM ! akrama jJAna maLyA pachI rahe che A karmonA goDAuno khAlI karavAnA. te AjJAmAM rahIne ya khapAvI de. kramikamAM TheTha sudhI pudgala-ramaNatA rahe. zAstro vAMce, kriyAo kare badhuM ja pudgala ramaNatA. AtmajJAnInA Azraya vinA mokSa nathI. pachI to jJAnInI AjJA e ja dharma ne AjJA e ja tapa ! (7) vyavasthitatA jJAtato durUpayoga ! jagatanuM kalyANa karavuM e 'vyavasthita' che, chatAM ya 'vyavasthita che' evuM avalaMbana nA levAya. e lakSamAM rAkhavAnuM hoya. enAthI nukazAna nA thAya. paNa evuM bolavuM AgaLathI e guno kahevAya. ko'kane hArTa eTeka Ave ne ApaNe sAMbhaLIe to ApaNane ema vicAra Ave ke mane paNa thaze to ? tyAre 'vyavasthita' che kahevuM. hetusara vaparAya. ALasu mANasane sheje vyavasthita vaparAya. paNa tyAM durUpayoga thavAno saMbhava, kAraNa ke enAthI sTeje ThaMDaka rahe. 'vyavasthita' che karIne kAmadhaMdho choDIne ghera nA besI rahevAya. mananI IcchA karatAM 'vyavasthita'ne vadhAre mahatva ApavuM. saMjogo to 20 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA IcchA hoya to ya bhegA thAya. eTale ApaNe samajI javuM ke A vyavasthita che ! jJAna pachI to mana zeya thaI jAya che. pachI enuM sAMbhaLavAnuM kyAM rahyuM ? manakA calatA tana cale tAkA sarvasva jAya !' 'mAre karavuM che' e ya ahaMkAra ne 'nathI karavuM' eya ahaMkAra ne A prazno pUcha pUcha karavA e ya ahaMkAra. kArya cheka sudhI karye rAkho, pachI bane ke nA bane. pachI ja vyavasthita kahevAya. parama pUjya dAdAzrI kahe che, ame bahAra jaIe to gharane tALuM mArIne jaIe, amane vyavasthitanuM jJAna pUrNapaNe hAjara hoya chatAM kema ? koIne khulluM ghara joine corI karavAno bhAva thaI gayo to te corI kare ke nA kare paNa AvatA bhava mATe coranuM karma bAMdhyuM. mATe ApaNe nimitta nA banIe enA. amadAvAda javAnuM nakkI karIne nIkaLyA hoIe ne vacce vaDodarAmAM koI Agraha karIne laI jAya to te vyavasthita. paNa nakkI karavuM paDe, poluM nA rakhAya. ekAMte vAkyano upayoga kare te ajJAna dazAnI nizAnI. 'karavuM paDaze' e bhAva che ne "thaI jAya che" e vyavasthita che. prayatna karo, pariNAma Ave te vyavasthita ! (8) purUSArtha - kevaLajJAta sudhIto ! mokSe javuM e ya vyavasthita che. pachI eno prayatna zA mATe ? evuM ghaNAne rahe che. te pUjyazrI Ano phoDa pADatAM kahe che ke mokSe javA mATe prayatna nahIM paNa puruSArtha khape. puruSa ane prakRti chUTAM paDyA pachI je mokSa mATeno puruSArtha AtmabhAve thAya che te riyala puruSArtha che e saMpUrNa svataMtra che. e vyavasthitane AdhIna nathI. bahAranI prAkRtika kriyAo vyavasthitane AdhIne che. mATe tenI ciMtA zI ? sUvAmAM aMtarAya Ave che ? rAtre ke bapore ? sUtI vakhate upayoga goThavIne sUI javuM ! upayoga rahyo kone kahevAya ? gajavuM kApe chatAM e nirdoSa dekhAya. e zuddha ja che e zuddhatA nA tUTe, e upayoga na cUkAya tyAre upayoga rahyo. upayoga svataMtra che vyavasthitane tAbe nathI. nahIM to puruSArtha ja UMDI jAya ! jJAyaka svabhAvamAM rahevuM enuM nAma puruSArtha ane karmanA dhakkAmAM pote saMpUrNa kheMcAI jAya te pramAda ! sAmAne nirdoSa jovA, jo doSita sAmo dekhAI jAya to teno kheda kheda rahe te ya eka jAtanI jAgRti gaNAya. eka jaNe pUjyazrIne pUchayuM ke tamane kevaLajJAnamAM cAra DIgrI khUTe che te svabhAvAdhIna ke vyavasthitAdhIna ? tyAre pUjayazrI e kahyuM, 'vyavasthitanA tAbAmAM saMsArI cIjo hoya. potAnI dazA vyavasthitanA tAbAmAM nathI !' bhagavAna mahAvIre sADAbAra varSa tapa karyuM te puruSArtha ke udayAdhIna ? jagatanA loka jue e udayAdhIna che ane bhagavAna mahAvIra pote 'jue" e puruSArtha che ! e loko joI nA zake. loko bahAranuM ja joI zake, aMdaranuM nahIM. akrama jJAna pachI puruSArtha mAMDavo hoya to pAMca IndriyonI lagAma choDI do ane savArathI sAMja zuM bane che e "joyA' karo. eka ravivAre to prayoga karI juo ! riyala puruSArtha, vyavasthita kartAno pUrepUro anubhava thaI jaze ! UghADI AMkhe gADI calAvo, sAvadhAnI pUrvaka calAvo, ne pachI eksiDanTa thAya to vyavasthita. jJAnI ekalA ja 'vyavasthita'nA jJAnamAM poluM nA mUke. mahAtmAo poluM mUkI de kyAreka, tyAM jAgRti rAkhavI paDe. jAgRti eTale upayogamAM rahevAnuM. upayoga eTale zuM ? je bane che ene joyA" karavuM e zuddha upayoga. sAvadhAnI vagara upayogamAM nA rahI zakAya. 'vyavasthita' badhuM goThavAyeluM che e jJAnI sivAya bIjAthI nA bolAya. vyavasthitanuM jJAna saMkalpa-vikalpa nA thavA de ! ghaNAM mahAtmAone ema thAya ke amane vyavasthitano artha samajAI gayo, pachI aMdaroaMdara ekabIjAne samajAvavA mAMDe, te sAmAne avaLuM samajAya to e kyAMno kyAM ya avaLe mATe caDhI jAya. enI samajAvanArane bahu moTI jokhamadArI Ave ! vyavasthitano hajI to sthULa ja artha samajAya badhAMne. sUkSma, sUkSmatara ne cheka sUkSmatama sudhI samajavAnuM che. vyavahAramAM jJAnanI rIte be rIte samajaNamAM rahevAnuM hoya che. koI paNa kArya karavuM paDe' ane 'thaI jAya che.' beu eTa e TAIma hAjara rahevuM joIe. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sthaLa saMyogo sUkSma saMyogo ane vANInA saMyogo para che ne parAdhIna che" arthAta vyavasthitAdhIna che ! gADImAMthI nava vakhata UtArI pADe ne nava vakhata pAchuM besADe to ya mahIM jarA ya paramANu ya hAle nahIM tyAM vyavasthitanuM jJAna pUrepUruM pacyuM gaNAya ! ema.DI. karatAMya agharI parIkSA chene A ? jJAna maLe, zuddhAtmA pada prApta thAya eTale ke paramAtmApadanA mArgamAM peThA. pachI zuddhAtmA guNa sahIta saMpurNapaNe pragaTa thAya tyAre thayo paramAtmA !!! vyavasthitano ekkekTa artha e ke pudgalamAM hAtha ja nahIM ghAlavAno ! ajJAnatAmAM kareluM tenuM phaLa Aje AvyuM te jJAna karIne nikAla karI nAkhavAno ! Aje enI joDe kaMI levAdevA nathI. potAnAthI (caMdubhAIthI) game teTaluM kharAba kArya thaI jAya, are, koInuM khUna thaI jAya, to ya potAno AtmA, zuddhAtmA to zuddha ja che. akrama vijJAnathI bilipha phare che pachI AcaraNamAM enI meLe Ave. vyavasthita so TakA samajAI jAya. enA saMpUrNa paryAya samajAI jAya te dahADe thaI gayuM hoya 'kevaLajJAna' !!! mahAtmAone AtmA jANavAno jaNAI gayo have rahyuM vyavasthita saMpUrNa samajavAnuM ! (9) AjJAthI vyavasthita phare ? vyavasthita zakti para koInuM ya varcasva nA hoya, jJAnInuM paNa nahIM ! vAvAjhoDuM ekadama Ave to jJAnIne paNa UDADI mUke ! vyavasthita rAga-dveSa vagaranuM che. sahu sahunA hisAba hoyane te cUkavI de eTale jJAnIthI koInuM vyavasthita na phare. hAM, ene Adhi-vyAdhi-upAdhimAM kAyamI samAdhi karAvI Ape. jJAnIthI varALa rUpe ne barapha rUpenA karmo nAza thaI jAya, paNa barapha rUpe jAmI gayelAM hoya e karmo to bhogavye ja chUTako. paNa bhogavaTAmAM Akho ya phera paDI jAya ! mahIM samatA rahe. ApaNuM je karma che te nakkI thayeluM hoya che. tenAM jJAnInA AzirvAda ke devadevIonI bhakti karIe enAthI kaMI pheraphAra thAya ? pheraphAra thAya te ya vyavasthitamAM nakkI thayeluM temAM AvI jAya ! ema vyavasthitamAM pheraphAra thaI ja nA zake. badhuM thayA kare che evuM nA bolAya. paheluM nizcaya karavo paDe. 'caMdubhAI nizcaya kare ne 'ApaNe' 'joyA' karavAnuM. ekramamAM bhAva ke IcchA karavAnI nathI, nizcaya karavAno che. nizcayathI game tevA aMtarAyo tuTI jAya. nizcayanI khAmI che. nizcayathI to mokSanA ya aMtarAya tUTI jAya. jJAna pachI nizcaya karavo e ahaMkAra gaNAto nathI, e 'DiscArja" ahaMkAra che. pAMca AjJA pALavAno nizcaya e puruSArtha che ! jJAtA-daSTA rahe to vyavasthita phare ? gALa maLavAnI nA phare paNa gALa maLe tyAre jJAna hAjara rahe, 'huM zuddhAtmA chuM'. gALa to pATIyAne de che, gALa denAro ya kharekhara zuddhAtmA ja che eTale e gALa nathI deto. eTale bhogavaTo Akho UDI jAya. jJAnInI AjJAthI zuM vyavasthita phare ? cokkasa phare. paNa jJAnI AjJA Ape nahIM, ko'ke viralAne e maLI jAya ? jJAnInI kRpA pramANe vyavasthita AvIne UbhuM rahe ! paNa kRpA maLavI muzkela che. gavarnaranI kRpAthI phAMsI aTakI jAya to zuM jJAnInI kRpAthI kazuM badalAya nahIM ? jJAnI bIjAne AjJA Ape e jJAnIno puruSArtha che e vyavasthita nathI ! tethI pheraphAra thAya. puruSArthathI prakRti paNa badalAya ! puruSArtha zuM nA karI zake ? jJAnInI kRpA vyavasthita badalI zake, emanuM evuM vacanabaLa hoya. paNa e kRpA badhAMne nA maLe. kRpA utaravI sahelI nathI ! jJAnInI kRpA zenAthI Utare ? e kaMI paisAthI, sevAthI ke bIjA kazAthI nA Utare. parama vinayathI Utare. e parama vinaya jyAM dekhAya tyAM kRpA UtarI jAya ! ane enAthI enA vicAra ne vANImAM Akho ya pheraphAra thaI jAya ! AjJA maLavI e vyavasthita nathI. AjJAbaLathI vyavasthite ya UDI jAya ! pAMca AjJA to badhAMne sarakhI hoya paNa speziyala AjJA hoya te AkhuM 24 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavasthita UDADI zake. je brahmacarya pALe che tene speziyala AjJA dAdAnI maLe che. je Akho pheraphAra karI nAkhe enA jIvanamAM ! eTale AjJA ApavI ne AjJA pALavI beu puruSArtha che, puruSa thayA pachIno puruSArtha. bahu rAjIpo prApta kare tyAre jJAnInI vizeSa AjJA maLe. jJAnI to niraMtara puruSArthamAM ja hoya. jJAnInI AjJA saMsAra paribhramaNanI divAla che ! jJAnI vidhi karI Ape. te vyavasthitane AdhIna che. nimittane AdhIna vidhi thAya. tIrthakarane puruSArtha nathI, tyAM saMpUrNa sahajabhAva che ! jJAnIne jJAna chatAM ATaluM asahaja hoya eno emane baMdha paDe. paNa tenuM phaLa bahu UMcI jAtanuM Ave. e jJAnAvaraNa khaseDe evuM phaLa Ave ! jJAnI jJAna Ape e emano puruSArtha che, e prakRti nathI. satsaMga kare, samajAve e badhuM ya puruSArthamAM jAya. ane 'mahAtmA' AjJA pALe e emano pALanArano puruSArtha ! mana heja gUMcAya to samajavuM AjJA pALavAmAM kacAza che. jema jema AjJAmAM rahe tema tema puruSArtha badalAto jAya sugaMdhI vadhatI jAya. 'dAdA bhagavAna' pAse zakti mAMga mAMga kare tenA badhA aMtarAyo tUTI jAya ne te maLe. akrama mArga kevo che ? kazuM ya aDe nahIMne naDe nahIM ! saMsAramAM rahIne samAdhi niraMtara !!!! (10) bhUta-bhaviSya bhUlI varto vartamAnamAM ! 'vyavasthita'nuM jJAna niraMtara vartamAnamAM ja rAkhe. jJAnIo niraMtara vartamAnamAM ja rahe. zrImad rAjacaMdra kaheluM. 'vartamAna varte sadA so jJAnI jagamAM ya'. ghaTanA ghaTyA pachI eka sekanDamAM ja bhUtakALa thaI jAya. bhUtakALa gona phora evara (kAyama mATe gayo) ane bhaviSyakALa vyavasthitanA tAbAmAM che, mATe vartamAnamAM varto. satsaMgamAM beThA hoya ne zerabajAranA sodA cAlatA hoya to te bhaviSyakALane vartamAnamAM lAvI beu bagADayuM. rastA para eksiDaMTa thayelo joyo ne satsaMga vicAra Avyo ke mAre paNa te raste jatAM eksiDanTa thaI jaze to ?! bhUtakALane bhaviSyamAM khovAyo, teno sonerI vartamAna kALa bagaDyo ne jeno vartamAna sudharyo teno badhuM sudharyuM ! A dAdA niraMtara vartamAnamAM rahe, seka sekaMDe tethI to te sadA Tenzana rahita dekhAya, mukta dekhAya temanA moDhA para niraMtara mukta hAsya ja hoya ! bhUtakALanI smRti ke bhaviSyanA vicAra Ave tyAre tenA jJAtA-draSTA rahevuM. enA para sahI nA karAya. jJAnI jamatA hoya ne koI Ave to kahe, jamI levA do pachI vAta ! nirAMte hAphusanI kerIo dAdAzrI khAtA paNa te upayoga pUrvaka ! vartamAnamAM ja varte te jJAnI ! bhUtakALane UthAmavo e bhayaMkara guno che ! A bhogavaTo ja enA lIdhe che. niraMtara bhaya bhaya ne bhaya, niraMtara taraphaDATa taraphaDATa ! pUjayazrI e prayoga karelo jJAna pachI tarata ja ! vAgha DuMgarI para jaI bhayano TesTIMga karyo. tyAM badhAne ravAnA karyA paNa mahIM bhaya Ubho thayo ! eTale vartamAna bhaya temane rahyo. pachI jJAna karIne te ya ogALyo pAchaLathI ! akrama jJAnathI vyavasthitanI AjJAmAM rahevAthI ciMtA sadaMtara baMdha thaI jAya che. geraMTIthI A anubhava che lAkho lokonA ! dasa varasanI dIkarIne paraNAvavAnI ciMtA kare te zuM kahevuM ene ? mane perAlisIsa thaze to zuM thaze ? ema karIne ciMtA kare tenuM zuM ? e agnazoca bhogavaTo Ape bhayaMkara ! ghaNAMne gharatIkaMpanI AgAhI sAMbhaLI, ghabakArA hArTanA vadhI jAya ! alyA, ApaNe to mokSe javAnuM. kazuM nathI thavAnuM. dAdA maLyA ene kazuM nA thAya ane thaI thaIne thAya kone ? pudgalane ja ne ? ochuM AtmAne kaMI thavAnuM che ? ane ApaNe pudgala chIe ke AtmA chIe ?! eka kalAka jagata vismata thavuM muzkela che. tyAM A akrama jJAnathI niraMtara jagata vistRta rahe che saMsAramAM rahIne ya ! kartApada chUTe ne vyavasthita kare che e samajAya to ja vartAya vartamAnamAM ! 25 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) amArI anaMta avatAranI zodhakhoLa !! saMpUjya zrI dAdAzrIne A akrama vijJAna lAdhyuM 1958mAM, e eksiDanTalI nathI thayuM, paNa e InsIDanTalI ja che ! 'vyavasthita' ja che, baTa necarala ! vyavasthitanAM jJAnanI pUrve jarUra na hatI. atyAre bhayaMkara vikalpIone mATe ja vikalpa zamAvavA A apAyuM che, jarUrI che atyAre mATe. akrama jJAna, traNeya kALa avirodhAbhAsa che. jyAMthI meLavo tyAMthI tALAM maLe ja ! niraMtara samAdhi ! saMsAramAM rahIne samAdhi !! dAdAzrI kahe che, "amane paNa mokSa maLato hato paNa ame aTakAvyo A vyavasthitanI zodha mATe !" 'anaMta avatArathI A ja khoLato hato ke A jagata zA AdhAre cAle che ?" A apUrvajJAna jaDayuM ne jagatane te ja ApyuM ame ! A kaLikALamAM ghaDIvAre ya kaLa nA vaLe lokone. evA kALamAM AtmajJAna Ape paNa te Take kevI rIte ? te "vyavasthita'nuM jJAna jaDyuM tyAre ja pUjyazrIe lokone akrama jJAna ApavAnuM zaru karyuM ! tyAM sudhI mauna ja rahyA ! dAdAzrI kahe che, 'vyavasthita' kevI rIte che e ame ekalAe jJAnamAM joyeluM che. eno zabdathI varNavA mATe amAre "sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa' kahevuM paDayuM. kAraNa ke enA mATe bIjo gujarAtI zabda ja nathI. 'huM zuddhAtmA chuM' e jJAna ApyAthI eTalAthI pate evuM nathI A kALamAM. pAchuM kartApaNuM AvI jAya, vaLI gRhasthimAM rahIne nokarI dhaMdho karatAM AtmAmAM rahevAnuM che. tyAM A vyavasthitanuM jJAna akartApadamAM niraMtara rAkhanAruM che, ne karma baMdhAyA sivAya saMsAra pUro karI ekAvatArI pada prApta karI pahoMcADe che mokSamAM ! A dekhAya che te 'dAdA bhagavAna' na hoya. 'dAdA bhagavAna' to mArI aMdara pragaTa thayA che, caudalokanA nAtha te che ! ne tamArI aMdara paNa te ja che ! - jaya saccidAnaMda Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 A jJAna lIdhuM eTale have 'huM caMdubhAI chuM' te bilIpha phrekacara thaI gaI ne 'huM zuddhAtmA chuM' e rAITa bilIpha besI gaI. roMga bilIpha phrekacara thaI gaI, chatAM ya A karmanA nikAla karavA mATe zuM ? kevI rIte vartavuM ? te badhuM samajI levAnuM. pachI calAve "vyavasthita' zakti ! (1) zamAvavuM samajamAM, vyavasthita ! jJAta' pachI saMsArato rahyo nikAla ! praznakartA : ApaNe evuM mAnIe ke A vyavasthita badhuM cAlyA kare che, to ApaNe aMdara kyAM goThavavuM ? dAdAzrI : vyavasthita to eka zakti che. hA, te e vyavasthita badhuM kare ane 'tamAre' joyA karavAnuM. zuM nAma tamAruM ? praznakartA : caMdubhAI. dAdAzrI : tame "jJAna" lIdhuM hatuM? praznakartA : hA, gaye vakhate. dAdAzrI : to emAM samajaNa evI pADI hatI ke 'caMdubhAI'ne A vyavasthita zakti badhuM karI Apaze. vyavasthita preraNA Apaze te 'caMdubhAInuM cAlaze ane tamAre 'zuddhAtmA' tarIke joyA karavAnuM, caMdubhAInuM je cAle che te. have 'jJAna' pachI 'huM karuM chuM', e IgoIjhama badho phrekacara karI nAkhyo che. eTale 'koNa kare che ?" have e huM tamane kahuM chuM ke tamAruM koNa calAvI deze ? tame 'zuddhAtmA' thaI gayA ane dehathI judA paDI gayA have, eTale have calAvanAra tame rahyA nahIM. have tame "zuddhAtmA' thayA eTale A deha zI rIte calAvazo ? eka vyavasthita nAmanI zakti che e jIvamAtranuM sAcavI le che. e nathI bhagavAna calAvatAM ke nathI koI bApo ya calAvato. jagata sanAtana che kAyamanuM. anaMtakALathI AvuM ne AvuM ja che. sUrya, caMdra, tArA badhuM AvuM ne AvuM ja che. Ane anAdikALathI vyavasthita nAmanI zakti calAve che, ne anaMtakALa sudhI enI e ja vyavasthita zakti calAvaze A jagatane. ne te vyavasthita bhAve ja rAkhe che. sUrya, caMdra, tArA, bIjuM badhuM, A devagatio, TAimiMga cAre gatione badhI vyavasthita rAkhe che, bilakula avyavasthita nathI thavA detI. A jIvamAtra zuM kare che ? bhrAMtithI avyavasthita karavA mAge che, paNa te 'vyavasthita zakti' vyavasthita karI nAkhe che. ApaNA loko kahe kharAM ke 'are, bhagavAna nahIM paNa koI zakti che kharI'. paNa e zaktinI khabara nA hoya ne ! eTale have tamAruM badhuM vyavasthita zakti calAvI leze. ahIM preraNA thAya te ya vyavasthita zaktinA AdhAre thAya che. eTale ahIM AvavA mATe vyavasthita zakti preraNA kare to ahIM AvavuM. ne rastAmAM vaLI pAcho ko'ka ema kahe ke "nA, mAre khAsa kAma che'. to pAchuM ApaNe ema samajavAnuM ke A ya vyavasthita che ne ! eTale vyavasthita zakti jema Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 kahene tema cAlavAnuM. moMghA pyAlA kUTyA to... have 'vyavasthita zakti eTale zuM ?" e samajAvuM. have nokaranA hAthamAMthI Tre paDI jAya, emAM vIsa pyAlA paDI jAya, vIsa pyAlA eTale atyAre moMghA, babbe rUpiyAnA ke traNa-traNa rUpiyAnAM kapa-rakAbI thAya, vIsa terI sATha rUpiyA. tarata mahIM asara thAya ke nA thAya ? A "jJAna" nA lIdhuM hoya to asara thAya ke nA thAya lokone ? A 'jJAna' nA lIdhuM hoya ne to mahIM akaLAyA kare. tyAM badhAM beThAM hoya eTale bole nahIM kazuM, paNa mahIM akaLAyA kare ke A badhAM UThe to tarata mAruM nokarane ! have kharekhara 'konI bhUla che' e bhAna nathI ne AvuM ne AvuM mahIM karyA kare che ane nokara toDato hoya to roja nA toDe e ? Aje zI rIte toDyA ? nokara jo toDato hoya to rojanuM che . ApaNe ene kahIe ke A kapa-rakAbI nAkhI de, to ya nA nAkhI de. huM A nAnAM nAnAM chokarAM, babbe, traNa-traNa varSanAM chokarAM hoya, temane kahyuM ke, A mAlA-rakAbI bahAra nAkhI Ava.' tyAre e khabhA caDhAve ! nA nAkhe koI. huM kahuM ke A mAro bUTa nAkhI Ava, to nA nAkhI Ave. kapa-rakAbI tUTI gayA, eTale have pachI nokarane tAre zuM kahevuM joIe ? e tUTI gayA to kayuM jJAna hAjara thaze ? AptavANI-11 ApaNA loka to nokaranA hAthamAMthI pyAlA phUTI jAya che te mahIM akaLAyA kare che. e zuM karavA akaLAya che te ? A vyavasthita toDe che, nokare nathI toDyuM. amatho zuM karavA akaLAyA kare che ?' ane A tame 'jJAna' lIdheluM hoya ane tamAre tyAM thAya to tame samajI jAva ke A vyavasthite toDyo. ane tamane nokara upara e bhAva nA bagaDe. ane samajo ke vyavasthita toDyo. bAkI jagata badhuM vyavasthita che. paNa ApaNe bhUla nA karavI. vyavasthita eTale evo artha nA karAya ke 'vyavasthitamAM phUTavAno haze to phUTaze' ema karIne pyAlo nakhAya nahIM. evuM nAkhe che loko ? tyAM kema 'vyavasthita' che evuM nathI rAkhatAM ? pyAlo bacAvavAno badho ja prayatna karavA chatAM paDI gayo ne phUTI gayo pachI ApaNe 'vyavasthita che', evuM kahIe chIe ne ! maMdiramAM gayA hoya to bUTa ApaNe kALajIpUrvaka mUkavA. chatAM bUTa koI laI jAya, to vyavasthita zaktie levaDAvyA. ane pachI Apaze ya vyavasthita zakti, ene badale navA Apaze. Ape ke nA Ape ? eTale A vyavasthita zakti toDaphoDe ya kare che ane saplAya paNa kare che. eTale tamAre kazI upAdhi nahIM rAkhavAnI. vyavasthita zakti rajA le to... praznakartA : 'vyavasthita'. dAdAzrI : hA. paNa ene evuM moMDhe nA kahIza. nokarane to ApaNe ema kahevuM ke, "bhaI, tuM dAjhayo nathI ne, bA ?!' pachI ApaNe "dhIme rahIne cAlaje' ema kahevuM. ane jo 'vyavasthita' che evuM ene bolIe to bIje dahADe chokaruM paDI jAya to ya e kaheze, 'vyavasthita'. te ApaNane UhuM bole. eTale ApaNe ene kahevuM, 'huDa huDa zuM cAle che ? Ama dhIme rahIne cAla'. ene vaDhavAnuM nahIM. ApaNe aMdara jANavAnuM ke A khAlI ene jJAna ApavA pUratuM ja cetavaNI ApIe chIe. have e zenA jevuM che ? A vyavasthita zakti chene, e komyuTara jevI che, paNa komyuTara nathI. A to bahu moTuM che. paNa jema komyuTara phaLa Ape chene, evuM A phaLa Ape che. ane badhuM kAma karAvI leze. badhuM ja eDajasTamenTa karAvI leze. A keTalAka gADIvALA kahe che, "dekho maine bacA diyA usako'. have peNe pelAne, je bacI gayo ene pUchIe, "are bhAI, pelAe tane bacAvyo ?" tyAre e kahe, 'huM kUdyo ja vadhAre'. have thoDeka cheTe jAya ne to e gADIvALo ko'kano paga bhAMgI nAkhe, ApaNe kahIe, 'alyA, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 kyuM aisA ho gayA ?" tyAre kahe, 'hama kyA kare. vo sAlA bIca meM AyA'. A badhuM vyavasthita zakti kare che. nahIM to vyavasthita zakti ahIM AgaLa muMbaImAMthI cAra divasa rajA lene, to muMbaImAM roja cAra lAkha mANasa vaTAI jAya. evuM gAMDuM DAIvIMga cAle chene. evA gAMDA krosIMgavALA che. A to vyavasthita zakti che ke jene kApavAnA hoya tene kApe che, vyavasthita zakti niraMtara vyavasthita rAkhe che. vyavasthita kaMI karI zake nahIM ApaNane. ane jo ApaNane vyavasthita karI zakatuM hoya to ApaNe zuddhAtmA nhoya, vyavasthita to caMdubhAIne kare, 'tamane to kazuM karI zake nahIMne ! eTale vyavasthitanA tAbAmAMthI chUTI gayA ApaNe. 'huM kartA chuM tyAM sudhI vyavasthitanA tAbAmAM pesI jaIe chIe. 'huM kartA chuM' chuTuM ane kartA vyavasthita kahyuM ke vyavasthitanA tAbAmAMthI chUTyo. oTomeTikalI chUTe ne ! pachI vyavasthitamAMthI mukta thayo eTale pachI mukta ja che. have amatho lakhadAya, nahIM to to kazuM nahIM, labaDAvAnI jarUra ja nathI kazuM ane je bhAve baMdha baMdhAyelo haze te bhAve nirjarA Ama thayA vagara rahe nahIM. pachI emAM bahu UMDA utaravA jevuM nathI ke kema Ama Ama thAya, kema ema thAya che ?! karmo pUrA thAya enI meLe ja. AptavANI-11 Ave ne ! je karmo karavAnA hoya te, to ophise javAnuM, ophisanuM kAma karavAnuM ne e badhuM. dAdAzrI : e badhuM to cAlyA ja kare enI meLe. ApaNe kahevAnuM ke, "caMdubhAI, tamAro TAIma thaI gayo che', kema jatAM nathI ?! basa ATalI cetavaNI ApIe ApaNe. e to enI meLe DiscArja e badhuM thayA ja kare. A Ave che, jAya che, vAta kare che, tame sarvisa karo cho, te badhuM ya DiscArja che. ane tamAre cetavaNI ApavA jevI dazA kharI tamArI, eTale ene cetavaNI ApavAnI ke 'AmAM zuM che ? caMdubhAI leTa thaI gayA cho, jAva'. eTaluM ja jarA cetavavA. 'vyavasthita'nAM jJAnathI ApaNane bhaya nA rahe, bhaya badhA tUTI jAya. ghaNAMkharAM khoTA bhaya mANasane mArI nAkhe che. badhAM viparIta bhaya kahevAya. Akho dahADo Ama thaI jaze, Ama thaI jaze ke tema thaI jaze, e ja badhI DakhoDakhala. A vyavasthita samajAya tene ciMtA-upAdhi-bhaya badhA nIkaLI jAya. na maLe te dI' upavAsa ! praznakartA : paNa have saMsAramAM DrAmeTika to badhuM cAlyA ja kare ne, ke karavuM paDe ? dAdAzrI : DrAmeTika to karavuM paDe nahIM. e to thayA ja kare, kazuM karavA jevuM ya nathI, enI meLe thayA ja kare. UMghavAnA TAIme UMgha AvI jAya, jAgavAnA TAIme jAgI jAya, badhuM thayA ja kare. eTale 'karavuM paDe' evuM bolIe chIe. te A 'karavA jevuM ja che' tevuM nA bolAya. ane kazuM karavA jevuM nathI ja' evuM ya nA bolAya. kAraNa ke kartApaNuM ja ApaNAmAM che ja nahIM tyAM AgaLa pachI ! AtmA akartA che. praznakartA : hA, paNa vyavahAranA je karmo karavAnA hoya e to karmo have sarasa rasoI banAvI hoya. sarasa kerI hoya, pharsTa kalAsa rasa kADhyo hoya. rasa-roTalI vAIphe banAvI hoya ane pachI Tebala upara jamavA beThAM, to pachI jarAka saheja kaDhI khArI thaI hoyane to kaheze, kahyuM AvuM karyuM ?" te pachI e badhuM bagADe. have emaNe karyuM hoya to vaDhIe. koNe karyuM ? praznakartA : vyavasthita. dAdAzrI : ApaNuM ja, bhogavanAranA prArabdhanuM ja A. eTale ApaNe nA khAvuM hoya to nA khAIe ane bIjuM badhuM jamI laIe. pachI vAIpha pUche 'tame bolyA nahIM, kaDhI khArI hatI te !' tyAre ApaNe kahIe, 'tame jamazo tyAre tame nA jANo ? kaMI tamane khabara paDe ne ! mAre vaLI kahevAnI zI jarUra !!" ane deha dhAraNa thayo che, te deha to enuM laIne Avyo hazene? Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 3 hisAba to laIne Avyo hazene ? dADhI karavAnI IcchA nathI to ya thayA kare che. tyAre roTalA nahIM maLe ? eka ghaDImAM jo kadI A prakRti risAyane to A UghADI AMkhe lAITa baMdha thaI jAya bilakula, evuM A jagata che. to lAITa cAlu rahe che, to kema roTalA nahIM maLe ? eTale kazAnI phIkara ciMtA nahIM, vyavasthita evuM che ne, badhuM laIne AveluM che tamAruM. eTale phikara-ciMtA jevuM che nahIM. chatAM vyavasthita upara besavuM nahIM koI dA'Do ya. vyavasthitane ApaNI upara besADavuM. enI upara besavuM nahIM. enI upara beso to to veza thaI paDaze. vyavasthita saMbhAravAnuM nA hoya. jyAre khAvAnuM nA maLe te dA'De che te vItarAga bhagavAnanuM kahelI AjJA ArAdhanapUrvakanuM upavAsa. A to maLe, te dA'De kaheze, 'Aje mAre upavAsa che.' bIje dA'De ThekANuM nA hoya, tyAre pachI amuka amuka mUkyuM, tyAre kaSAya karyA kare, 'A kaMIthI vhorI lAvyA AvuM ? A ThaMDA roTalAne A badhuM ?' tyAre mUA kaSAya karavAM hoya to upavAsa nA karIza, ane upavAsa karavA hoya to kaSAya nA karIza. kaSAya mATe upavAsa nathI karavAnAM. kaSAya kADhavA mATe upavAsa karavAnAM che. be vAge sudhI khAvAnuM nA maLyuM hoya, to cIDhAya cIDhAya karyA kare, e ya, koI A gAmamAM hoTale ya sArI nathI. A gAma ja kharAba che.' alyA, mUA, tuM gAmane zuM karavA vagove che vagara kAmano ! enA karatAM kahI dene, ke 'bhaI, have sADAbAra thaI gayAM, eka thaI gayA, je maLe te khaI levuM che'. 'vyavasthita'tI tAvaDIe saMsAra pAra... eTale vyavasthita ja badhuM tamAruM calAvI le che. tamane je joIze e tamArI pAse AvIne UbhuM raheze. tamane je cIjanI icchA thAya te cIja tamArI pAse AvIne UbhI rahe, tamAre mahenate ya nA karavI paDe evuM A 'jJAna' che. alaukika vijJAna che. eTale ApaNe to ahIM kAma kADhI levAnuM che. praznakartA : A vyavasthita samajyA pachI koI vAtano tAMto nathI 8 raheto. AptavANI-11 dAdAzrI : pachI to Dakho ja nA rahene. A vyavasthita ame joIne bolyA chIe. eTale bahAranI vAtamAM tamAre ciMtA ja karavAnI nathI. tame tamArA svarUpamAM raho, niraMtara ! tamArA hisAbasara badhuM tamArI pAse Avaze. mAre paNa badhuM hisAbasara ja Ave che. Avo kaLiyuga che, duSamakALa che, muMbaI jevI mohanagarI che, chatAM paNa mane kazuM aDatuM nathI. ne niraMtara samAdhi, vIsa varSathI niraMtara samAdhi rahyA kare che. bolo have, atyAre A mohamayInagarImAM AvuM hotuM haze ! paNa A vijJAna ja juduM che, akrama vijJAna che, tarata ja mokSaphaLa ApanAruM che. tamAre kaMI ciMtA-upAdhi kharI ? praznakartA : have ciMtA karavAnuM je hatuM te to vyavasthitamAM badhuM jatuM rahyuM ne ? vyavasthita ja badhuM kare che eTale pachI ciMtA gaI. dAdAzrI : ane saMsAra to tame dAdA thayA tyAM sudhIno saMsAra lAMbo hazene ? kaMI TUMko nathI. praznakartA : hA. dAdAzrI : A to ATalI nAvaDImAM besI gayA ke sAme kinAre. sTImara Ave kyAre ne dahADo kyAre vaLe ApaNo ? eTale vyavasthita e nAvaDI che eka nAnI. ArapAra UtArI de. eTale kahyuM che ne choDI UThAvI jAya to ya vyavasthita che ! ekano eka chokaro marI jAya to ya saMtoSa rahe. vyavasthita samajI gayo hoya, jJAnane samaje to kAma thaI jAya, nA samaje to pachI evuM. A vyavasthita jo samaje to enI para saMtoSa rahe. A pAMca abajano hIro, ApaNane samajaNamAM, bhAnamAM Ave, jJAnamAM Ave, tyAre e kAma cAle. nahIM to ema nA cAle. e jo zaMkA Ape ne, to eka dahADo ya UMgha nA Ave. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 eTale samajavuM paDe A, kAraNa ke ghaDiyALano dhaMdho karo to ghaDiyALanI samajaNa vagara cAle kharuM ? evuM AmAM ya samajaNa paDavI joIe, nahIM to badhuM bahAra cakkara kaMInuM kaMI goThavI de. vyavasthitanuM jJAna samajI gayA che eTale to bilakula peTamAM pANI nahIM hAlatuM. ame jJAna ApIe eTale mokSa ApIe. mokSa pachI jAya nahi. paNa e vyavasthitane samaje to ! - AtmAne ajJAnathI mukta karyo. have A je pAchaluM devuM che, temAM zuM karavAnuM ? tyAre kahe che, e vyavasthita ja che. enuM pariNAma je AvavAnuM che, te tAre joyA karavAnuM, A vyavasthitane. ATalI amArI AjJA pALe to mokSa niraMtara raheze, tamAre kazuM karavuM ja nA paDe. tame jJAtA-draSTA raho to A kAma sarasa cAle, regyulara cAle. ane doDhaDAhyo thayo to badhuM bagaDyuM. vaDodarAmAM pelo ekano eka chokaro kapAI gayo, trIsa varSano. enA phAdharanuM peTamAM pANI nA hAlyuM, enuM zuM kAraNa ? 'vyavasthita samajI gayelA. ene kaMI gADIe mArI nAMkhyo nathI. gADI to emAMno eka saMjoga hato. badhA saMjogo bhegA thayA eTale banyuM. emAM bhagavAnanuM paNa cAle nahIM. paNa vyavasthita samajAya to e dAdAe sephasAIDa ApyuM, paNa pote evo doDhaDAhyo thAya che to anUsepha thAya ! karIe ke thaI jAya che ? AptavANI-11 kartA nathI ne ? praznakartA : nathI. dAdAzrI : savAramAM UTho cho, to koNa UThADe che? koI bIjI zakti UThADe che evuM lAge che ke tamArI zaktithI UTho cho ? praznakartA : nA, amArI zaktithI nathI UThAtuM. dAdAzrI : hA. tyAre bIjI zakti che ne ! pachI UThyA pachI ApaNe ghaNuM vaheluM javuM hoya saMDAsa, paNa nA javA de, to koNa nA javA de ? e zakti, vyavasthita zakti. pachI cA AvIne UbhI rahe che ne. badhAM saMyogo bheLAM kare. saMyogo bhegAM kare, pachI viyogo karI Ape. e vyavasthita zakti. tame lagAma choDI do to ya badhuM bheguM thayA kare. eka dahADo tame kartApada choDI do, to badhuM maLe ke nA maLe, cApANI badhuM ? vyavasthita zakti niraMtara vyavasthita rAkhe che. praznakartA : vyavasthita zakti jo darekanI pAse kAma karAvatI hoya, to pachI mANase kaMI karavAnuM rahetuM ja nathI ne, progresa thAya ja nahIM pachI. dAdAzrI : kare ja che ne, "meM A karyuM' kahe che ja ne ! ane tethI saMsAramAM bhaTake che. e jo vyavasthita samajI jAya ke 'A karanAra bIjo ko'ka che ane huM nathI karato.' A to mane khoTuM evuM bhAse che. to e chUTo thaI jAya. paNa evuM nahIM, e to ahaMkAra kare che ke "nA, ja karuM chuM'. bAkI ene bhAse che ke "huM karuM chuM, A bIjo koI to che ja nahIM. huM ja chuM !' praznakartA : A badhuM phAIlonuM sarjana karIe ApaNe, to e phAIlonuM sarjana thAya tyAre ahaMkAra poSAya che, barAbara ? dAdAzrI : e mAne ke 'A meM karyuM, eTale poSAya. praznakartA : ane jyAre phAIlonuM visarjana thAya, tyAre ahaMkAra jagata cAlyA ja kare che, ene loko calAve che. cAlyA karatuM hoya ene zuM calAvavAnuM ? ane e UThe ke nA UThe, paNa sUryanArAyaNa, badhA UThIne taiyAra, jagata cAlyA ja kare che, niraMtara cAlyA ja kare che !! - atyAre cA-pANI, badhuM jamo ne te vyavasthitanA tAbAmAM ja che. tame kazuM kaMI jovA tapAsa karavA nA jAva, to paNa AvIne UbhuM rahe. kyAMthI khAMDa AvI ? kaMI ApaNe tapAsa karavI paDe nahIM. koNe zeraDI pakavI ? e badhuM tapAsa karavI paDe ? e badhuM Ave che ne ? kevuM Ave che ? goThavAyelA krama che. atyAra sudhI to huM ja kartA mAnatA'tA. kharekhara Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 AptavANI-11 nAza pAme ke dizA badale ? dAdAzrI : nA, e DIscArja thaI jAya, e ahaMkAra nAza thaI jAya, paNa pelo Ubho thAya chene eka bAju. eka bAju cArja ahaMkAra che ne ! e cArja ahaMkAra baMdha thaI jAya, to pachI visarjana ahaMkArano vAMdho nahIM. eTale DIscArja ahaMkAra to A badhAmAM kharo ja. ahaMkAra sivAya pANI ya nA pIvAya. paNa A "jJAna" pachI kartApadano ahaMkAra gayo, "huM karuM chuM'. e bhAna gayuM ane 'koNa kare che ?" e vyavasthita, samajAI gayuM ne ! akrama jJAtate lo samajI ! tamane A jJAna lIdhA pachI kartApaNAnuM bhAna, 'huM karuM chuM A jagatanuM badhuM', evuM bhAna rahe che tamane ? praznakartA : pahelAM karatAM ochuM. dAdAzrI : nA, ochuM eTale rahetuM ja nathI. atyAre tamane je kartApaNAnuM bhAna rahe che, tame kaho cho ne thoDuM rahe che, e kaI bAbatamAM, e tame kaho ? UThavAmAM tamAre kazuM karavuM paDe che ? praznakartA : nA. dAdAzrI : tyAre UMghavAmAM ? paDatI emAM caMdubhAIne. AtmAnI jarUra kyAre paDe ? ke dehAdhyAsa hoya, ane karma pharI bAMdhavA hoya to jarUra paDe. pharI bAMdhavA hoya to te ekAkAra thAya. | 'huM zuddhAtmA chuM" evuM bhAna thayuM kharekhara. have 'huM ja karuM chuM" e to tame nATakIya bolo cho. nATakIya eTale DrAmAmAM bhartuharI bole ke 'meM Ama karyuM, tema karyuM, tame Avo cho ane Ama cho, tema cho', paNa aMdarakhAne jANato hoya ke 'huM lakSmIcaMda taragALo chuM'. nA jANe ? eTale pote Ano kartA Tharato nathI. nATakamAM nATakano kartA che ! eTale nATaka ene aDe nahIM. nATakamAM je kriyA karI te ene aDe nahIM. evuM A ApaNe' nATaka che. 'caMdubhAI'nA nAmanuM nATaka bhajavavAnuM che ane pelAmAM bhartuharIne 'pote lakSmIcaMda chuM' evuM yAda rahe, ane ApaNane 'huM zuddhAtmA chuM' evuM rahe. 'Ano kartA vyavasthita che" evuM thoDuM ghaNuM samajAya ke vyavasthita che ? praznakartA : hA. dAdAzrI : e jema jema samajAtuM jaze ne, tema badhuM e ja karI rahyuM che. e jyAre sUkSma rIte samajazo to enI meLe e ja karI rahyuM che. atyAre bhAse kharuM ke 'huM hato to thayuM A'. paNa e kharekhara tema nathI. AmAM AtmAnI jarUra ja nathI. A dehAdhyAsa hoya, eTale 'huM ja caMdubhAI chuM kharekhara', to e dehAdhyAsa kahevAya. ne to kartA kahevAya. caMdubhAI je kare tenA kartA tame kahevAo ane 'huM zuddhAtmA chuM ne caMdubhAI mArA pADozI che'. to tame kartA nathI, caMdubhAI je kare tenI ApaNI AkhI javAbadArI tUTI jAya che. eTale 'huM zuddhAtmA chuM'nuM lakSa ophisamAM rahe che thoDuM ghaNuM ya ? praznakartA : hA, e to Akho dahADo yAda AvyA kare che ke "huM zuddhAtmA chuM'. dAdAzrI : eTale tame zuddhAtmA cho, vyavasthita ja kartA che ! praznakartA : nA. dAdAzrI : tyAre khAvA-pIvAmAM ? zemAM tamane kartApaNAnuM bhAna rahe che e mane kahone eTale huM tamane samajAvuM. eno phoDa paDI jAya. praznakartA : ophisamAM jaIe ke bIjo vyavahAra karIe te vakhate, e rahe che. dAdAzrI : nA, e tamane rahe che evuM lAge. badho vyavahAra caMdubhAIno ja che ane e caMdubhAI ja karI rahyA che. 'tamArI' jarUra nathI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 13 liMka AtmA te vyavasthita vacce ! praznakartA : A jIMdagImAM vyavasthita zaktinA tAbAmAM zuM ane ApaNA tAbAmAM zuM ? dAdAzrI : bhautika badhuM vyavasthitanA tAbAmAM. ane ApaNA tAbAmAM che te riyala. jAgRti badhI riyalanI, e badhI ApaNA tAbAmAM, ane bhautika badhuM enA tAbAmAM. A caMdubhAI ja vyavasthitane tAbe che. tene ApaNe kahIe, 'huM caMdubhAI chuM', tenA jhaghaDAM cAlyA. have 'tamane' tamAruM svarUpa maLI gayuM, eTale tame tamAre ghera rahI zako cho. have jene svarUpa nA maLI gayuM hoya tene 'huM caMdubhAI chuM, huM karuM chuM' ema ja rahe. praznakartA : to AtmA ane vyavasthita zakti, e benI vaccenI liMka samajAvo. dAdAzrI : A saMsArano badho vyavahAra che te vyavasthita calAvI leze ane je jAgRti che, je puruSArtha che, pAMca AjJA pALavAnI e tamAruM kAma che. bIjuM badhuM A tamAruM kAma nathI, A vyavasthitanA tAbAmAM che. praznakartA : anAtma vibhAga vyavasthita zaktinA tAbAmAM che ? dAdAzrI : hA, badho vyavasthitanA tAbAmAM. AkhA caMdubhAI, badhuM ya vyavasthitanA tAbAmAM. praznakartA : to pAMca AjJAmAMthI vyavasthitanI AzA e prakRtinA vibhAgane ja lAgu paDe che ne ! dAdAzrI : vyavasthita 'ApaNa'ne sparza karatuM ja nathI. ApaNe to A caMdubhAI karI rahyA che, e vyavasthitanA AdhIna karI rahyA che. eTale have koInA tAbAmAM nathI e. e 'caMdubhAI zuM karI rahyA che' ene ekjhekTa jANIne jo lakhI le noMdha, eTale lakhavAnI nahIM, paNa lakhyA AptavANI-11 14 jevuM noMdha rAkhe lakhyA jevuM jue, e che te jJAtA-draSTA. have tame zuddhAtmA thayA. have A saMsAra zuM che ? tyAre kahe che, vyavasthitanA AdhIna che. ene tuM jo, badhuM ja jeTaluM che eTaluM tuM jo. eTale e badhuM dhIme dhIme sahaja bhAve cAlyA karaze ane tuM jJAtA-draSTAmAM rahI zakIza, sva-upayogamAM ! ATaluM ja kahevA mAMge che e. tyAre kahe che, emAM che te koIe mArI mazkarI karI, to kahe 'samabhAve nikAla karI nAkhaje.' te samabhAve nikAla karIne kAma leje, koI gamme tevuM kare to ya. tAruM corI gayo badhuM ya, tuM bahAra gayo ne tALuM toDIne corI gayo ne AvIne joyuM, to kazuM ya nahIM, vyavasthita ! ane have samabhAve nikAla karI nAkha. A banyuM te ja karekTa che. jatuM rahe to ya ciMtA nathI, evuM rAkhavuM joIe. A kaMI sAruM jatuM nathI ne khoTuM UbhuM rahetuM nathI. e to eno hisAba cUkate karyA sivAya jatA nathI. praznakartA : A prakRtino vibhAga emAM Dakhala karavAnuM banI jatuM hoya, ene zuM kahIzuM ? dAdAzrI : vyavasthitanI vastumAM Dakhala hoI zake nahIM. Dakhala to 'ApaNe' karIe to thAya. praznakartA : A caMdulAlathI je Dakhala thaI jatI hoya to e eno adhyAsa kahevAya e ? dAdAzrI : nA, adhyAsa nahIM. e jJAnanI tyAM AgaLa jAgRti maMda thaI gaI hoya. koI Ave to, 'kema tuM ahIMyA Avyo chuM ?!' e thayuM eTale Dakho karyo ke Dakhala UbhI thaI. Dakho karavAnuM nahIM, te vakhate. praznakartA : to amAre to phakta vyavasthitanA jJAnamAM rahevAnI amane zakti Apo, zakti Apo, zakti Apo. ema ja amAre 'dAdA' pAse mAMgavAnuM ne ! dAdAzrI : e zakti Apo, e zakti mAMgavAnI kharI, paNa pAchuM abhyAsamAM letA javuM. abhyAsamA A Akho dahADo nA thAya, paNa be kalAka thaI jAya. ApaNe nakkI karIe ke be kalAka mAre kazuM koI rIte Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 AptavANI-11 Dakho karavo nathI, vyavasthitanA jJAnamAM rahevuM che. praznakartA : hA, to e thaI jAya. dAdAzrI : emAM pachI prakRti vyavasthitane tAbe che, evuM judI jue to pachI AtmAnI zakti vadhatI jAya abhyAsathI. 'caMdubhAI' je che e tamAruM udaya svarUpa che, eTale e je che te AkhuM ya vyavasthitane tAbe, eTale je kare e tamAre 'joyA karavAnuM, caMdubhAIne preraNA Ape te ya vyavasthita zakti Ape che. ane tamAre joyA karavAnuM ke 'caMdubhAI zuM karI rahyA che.' praznakartA : ApaNane je vicAra Ave che e badhuM paNa vyavasthita dAdAzrI : vicAra Avene, e vyavasthita vicAra lAve che. mana niraMtara pharyA kare che ne vicAro jhamyA kare che. e vicAro e zeya che ne ApaNe jJAtA chIe. to ApaNe jJAtA-zeyano saMbaMdha che. ApaNe vicArone joyA karavAnA. sarva kSetre, sarva kALe, samAdhAnakArI ! vyavasthitanI zakti eTalI badhI kAma karI rahI che. praznakartA : vyavasthita zaktine AvA badhA jhINA, jhINA kAma karavAnuM badhuM, ATalA A AnI mAtrA keTalI, jhINA ATalA jhINA jhINA kAma kara kara kare che vyavasthita zakti badhuM ! dAdAzrI : baLyuM, A to jADA che badhA kAmo. bahu jhINA kAma kare. A to badhA jADA kAma che, je AMkhe dekhI zakAya, kAne sAMbhaLI zakAya, evA kAma che. vyavasthita zakti to bahu jhINA kAma sudhI pahoMce. praznakartA H A badhuM ja AkhuM cItareluM ekkekTa kSaNe-kSaNa, sekanDa, sekanDa lagInuM cItareluM ? dAdAzrI : ekjhakTa bilakula cenja sivAyanuM, jyotiSa bhUlo paDe. kAraNake e to gaNatarImAM bhUlo thAyane, e kekyulezana che. A to ekkekTa. tamane eke ya anubhava thayelo ? praznakartA : A evA asaMkhya anubhavo che ghaNA. dAdAzrI : kevo suMdara sAhajIka mArga ! mahenata vagarano !! kazI mahenata paDI tamane ? ane AnaMda khUTato nathIne ? praznakartA : AnaMda, AnaMda rahe che. kaMIka ko'ka vakhata jarA saheja UMcuMnIcuM thaI jAya, paNa pachI peluM aMdaranuM ekadama jAgRta thaI jAya. eTale AnaMdamAM AvI javAya. paNa pAMca AjJA pUratA eNe jAgrata to rahevuM joIe ne ? dAdAzrI : pAMca AjJA che ne A jJAnane rakSaNa karanAruM che, temAM eka AjJA to pALI zakAya evI ja che, niraMtara. kAraNa ke vyavasthitane samajI jAya che. praznakartA : emAM to bahu moTuM samAdhAna che. dAdAzrI : AkhuM samAdhAna ! AkhuM jagata asamAdhAna pAmyuM che. A "jJAna" nahIM hovAthI ja asamAdhAna pAmyuM che ane tethI ciMtAo A aMtarakaleza ane zoka, bemAMthI A duHkho badhAM UbhAM thAya che, A badhAM roga. ane AvuM jJAnI puruSano, A akramano AnaMda jo bhogave ne to rogo besI jAya pAchAM. e normala AvI jAya pachI. blaDaprezara to ghaNAnAM ochAM thaI gayAM ne maTI gayAM ya kharAM keTalAyanAM. pachI bhAMjagaDa nA rahe. jJAnI puruSe kahyuM ke vyavasthita che eTale pachI e bAju jovAnuM rahe nahIM ne ! basa, have ApaNane AtmA prApta thayo che eTale badhI bAjunI khoTa javAnI hoya te jAva, kahIe. jyAMnI javI hoya te jAva. 'vyavasthita'nI bahAra kazuM thaI javAnuM nathI. 'jJAnanI joDe 'vyavasthita' pAchuM ApeluM che, nahIM to manamAM ema thAya ke dhIme dhIme badhethI khoTa jatI raheze to ? paNa 'vyavasthita" che, koI bApo ya nAma de evo nathI. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 varIjhamAM ja sapaDAyuM che. pyAlA phUTI jAya to ya kakaLATa. vyavasthitamAM to badhuM bahu samAdhAna che. eTale sarva samAdhAnI jJAna kahevAya che. A sarva samAdhAnI, eTa enI TAIma, koI paNa jagyAe, samAdhAna Ape ja koI paNa saMjogomAM. 'vyavasthita'tuM jJAta kare ciMtAmukta ! dahADAmAM roja vAparavAnI keTalI badhI cIjo hoya ? cIjonuM lIsTa karavA jAyane, to AkhuM zAstra thAya eTalI cIjo A loko vApare che ! ghaDiyALa, reDiyo, pena badhA keTalIya jAtanI cIjo vApare che. mAthAmAM tela nAkhavAnA badhuM, dADhInI bleDa, sAbu badhuM ! AkhuM lIsTa thAya moTuM. have AmA zI rIte ciMtA vagara rahI zake mANasa ? paNa A 'akrama vijJAna' che eTale parigrahomAM aparigrahI dazA Ape evuM che. A garagaDI uparathI dorI ukelavI nA paDe. enI meLe ukalyA ja kare AjJAmAM rahe to. hA, A badho saMsAra ukalyA kare, choDIo paiNe chokaro paiNe. AjJAmAM rahe to badhuM ja enI meLe thayA kare, sahaja thayA kare. 17 A to dahIMmAM hAtha ghAlIne Dakho kare che UlTo. ApaNe kahyuM hoya rAte ke AkhI rAta sUI raheje. dahIMne jovA nA jaIza. to ya che te be vAge UThene to 'jarA joI lauM', kahe che, thoDuM thayuM ke nahIM thayuM ? te savAramAM Dakho thAya, pelA cosalA nA maLe. nahIM to A vijJAna che A to. tarata phaLa ApanAruM che ! AjJAmAM ja rahevAnuM. praznakartA : kazuM karyA sivAya thAya nahIM evuM atyAra sudhInI badhAnI mAnyatA che. dAdAzrI : hA, evuM. je pelI peThI che, mAnyatA-roMga bilIpho badhI, te khasatI nathI haju. dehAdhyAsa gayo, paNa dehAdhyAsanI mAnyatAo jatI nathI. hAsto ne ! eTale ApaNe kahIe chIe bhaI, A AjJAmAM rahe, enI meLe sahajabhAve thaze. ne pachI mane zuM kahe ? tamArI kRpA hatI tethI mAre tyAM amAruM lagana eTaluM badhuM saraLa, meM to vicAreluM nahIM, AptavANI-11 18 mane to lAgatuM hatuM eka varSa dahADo vivAha karatAM thaze, paNa A to dasa dahADAmAM thaI gayuM ane paiNI gaI ! mane to khabara ja nahIM paDI. A badhI tamArI kRpAnuM phaLa. meM kahyuM, 'nA, alyA hoya A kRpA vastu. A to meM je tamane ApyuM, temAM mAre kRpA karavI ja nA paDe. kRpA to ko'ka ja phero vasAvavAnI hoya, ko'ka phero muzkelImAM AvyuM hoya tyAre !' AmAM kRpA hotI haze badhI ? AvI badhI bAbatomAM ? A to vijJAna che. vijJAna enuM phaLa ApyA vagara rahe nahIM. sahajabhAve ukalyA ja kare. tamane vyavasthitano thoDo ghaNo anubhava nathI ? sahaja bhAve ukale che evuM ? praznakartA : hA, ukale che. evo anubhava thAya che ke sahajabhAve ukale che, eTale e bAju vyavasthita badhuM karyA ja kare che, evuM eka besI gayuM che. dAdAzrI : vyavasthita besI jAyane joDe joDe pAMca AjJA pALone to sahajabhAve badhuM ukalyA kare. vyavasthita to nirbhaya banAve che, bilakula nirbhaya ! ciMtArahita banAve che ane vyavasthitanuM vizeSa jJAna che A. eTale A kALamAM A vizeSajJAna amArA anubhavanuM A ApyuM che. tamane tethI ciMtA baMdha thAya ne ! nahIM to ciMtA baMdha thavI A jagatamAM kyAreya baneluM ja nahIM, ocho parigraha to ochI ciMtA, thoDo ja parigraha, kazuM kapaDAM-lattAnI bahu jarUra nA hoya, to paNa thoDI ciMtA thAya ane A to ciMtA ja baMdha thaI gaI tamane ! ////////// Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) AptavANI-11 praznakartA : hA. dAdAzrI : e paheluM sTepa. pachI dhIme dhIme akartApaNAnuM bhAna thatuM jAya. pachI e akartApaNAnuM kamplITa bhAna thAya, eTale jJAna utpanna thayuM kahevAya. akartApaNAnuM bhAna enuM nAma ja jJAna. thoDuM ghaNuM e bhAna utpanna thayuM che ne ? juone A phAvI gayA che ne !! pahelAM tame ema bolatA hatA ne ke "meM A karyuM. eTale kartA tame thayA. te jokhamadArI tamArI. have tame ema kaho ke "e to thaI gayuM che', ane have vyavasthita kare che, ema kahezo, eTale tame akartA thayA. samajaNa paDI ? akrama jJAte karma banyuM tirAdhAra ! (2) svakartA mIye, vyavasthita' kartA vIraDuM kartApaNuM "jJAta' pachI ! A jJAna pachI have tame kartA nathI thatAM ne? 'kartA chuM' evuM lAge che ? A saMsAranA kartA nathIne ? praznakatA : nA. dAdAzrI : vyavasthita kartA che ne ? vyavasthita tamAruM cA-pANI badhuM karI Ape che ne ? have karma baMdhAtAM nathI enI khAtarI thaI gaI che ne ! karma zenA AdhAre hatAM ? kartA ema kahe, "A meM karyuM eTale Ama dharyA, ene AdhAra Apyo. karmane AdhAra Apyo eTale karma UbhAM rahyAM. kartApada chUTyuM eTale karma pote nirAdhAra thayAM haDahaDATa, ne nirAdhAra thayeluM rahe nahIM koI divasa. A badhA AdhAra ja Ape che. sAruM karyuM te ya AdhAra Ape che ane khoTuM karyuM, tene ya AdhAra Ape che. evuM nahIM ke sArA ekalAne ja AdhAra Ape che. khoTAnuM phaLa khoTuM bhogavavuM paDaze to ya AdhAra Ape. kAraNa ke 'huM AdhAra ApI rahyo chuM,' e bhAna nathI. tame atyAra sudhI kartA rahetA'tA ke akartA ? praznakartA : kartA hatA. ne pachI e kartAno AdhAra ApanI kRpAthI je vakhate kheMcI lIdho tyAre khabara paDI ke A badhuM gabaDI paDe che ! dAdAzrI : hA, A badhAM kartAnA AdhArathI UbhAM rahyAM che karma badhAM. ApaNe AdhAra ApIe to karma UbhAM rahe. paNa AdhAra choDI daIe to ? karma badhAM paDI jAya. te meM AdhAra choDI devaDAvyo tamArI pAse. praznakartA : e to cAlyA kare. dAdAzrI : thayuM, tyAra pachI vAMdho zo che ?! praznakartA : moTebhAge kartApaNAnuM bhAna gayuM che, chatAM ghaNIvAra rImAInDa karAvavuM paDe che. dAdAzrI : paNa tamane potAne to khAtarI thaI gaI che ne, 'huM kharekhara kartA nathI' evI ! Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 akrama vijJAna zuM tAraNa kahe che ? kartAno AdhAra chUTI gayo eTale karma paDI gayAM. nirAdhAra thAya to koI vastu rahe nahIM ane kartA nathI tyAM karma hoya nahIM. ane A ja Akho covIsa tIrthaMkarono vItarAga mAla che. dareka tIrthaMkarano potapotAnA kALanA pramANe upadeza apAyelo. atyAre covIsa tIrthaMkarono bhego upadeza apAya che. A mAla je covIza tIrthakaronA vakhatathI rakhaDI paDelo mAla te A bhego che, te A bheguM jJAna che, vItarAga vijJAnanuM eTale dareka jagyAe eDajasTa thaI jAya. tamane "jJAna" ApyuM e to bejhIka rIte ApyuM che, vigatavAra have tamAre ahIM jarA prazna pUchavo hoya to pUchI jovAno. tathI sAmo paNa kartA kadi.. 22 AptavANI-11 sAmAne 'kartA che" evuM manAya ja nahIM tamArAthI have. 'huM kartA nathI.' evI rIte sAmo paNa kartA nathI. paNa ene kartA mAno to tame kartA ja thaI gayAM ! bIjAne kartA nA dekhe, pote akartA, sAmA ya akartA. 'huM karuM chuM, tuM kare che ane teo kare che', e traNe ya che te kartApada nA hovuM joIe, badhAmAM ya. game te koI karatuM ja nathI, evI rIte dekhAvuM joIe. ko'ka gALa bhAMDe to ApaNane 'e kartA nathI, vyavasthita kartA che', evuM bhAna rahevuM joIe. ta phare AcAra A bhavamAM... ane loko kahe che, "AcAra kema tamArA barobara nathI !' alyA, paNa je cIjano huM kartA nathI. e mArAthI zI rIte phare ?! tuM to kartA mAnI beTho chuM te ya khoTuM che, tArAthI paNa kaMI pheravI na zakAya.' jJAnI puruSanI aMdara bodhakaLA ane jJAnakaLA banne hoya, e kaLA zIkhene eTale pote samajI jAya ke A khoTuM che. koI tamane vAMdho kahe, ke 'tame kaMI pharyA nathI dAdAne maLyA chatAM.' to tamane vAMdho lAge pachI ? praznakartA : vyavasthita kartAnuM bhAna thAya paNa deha dhAraNa karyo hoya tyAM sudhI kartAbhAva to rahe ne ? praznakartA : nA, jarAya nA lAge. - dAdAzrI : kartAbhAva javAne mATe to A jJAna che. jo sAmAne kartA mAnIe, sAmo gALa bhAMDe che, ene kartA mAnIe to vAta AkhI samajatA ja nathI. siddhAMta ja e che ke A parasattA kAma karI rahI che. eTale 'huM kartA nathI' evuM bhAna thayuM. bIjA ya kartA nathI, parasattA kare che, eTale vyavasthita zakti kare che A badhuM. praznakartA : e to "akrama vijJAna'nA aMkamAM vANI viSeno satsaMga bahu sarasa Avyo che ke "A vANI e Tepa che. sAmAnI vANI paNa Tepa che ne tArI vANI paNa Tepa che.' dAdAzrI : tyAre pelA eka bhAI kahe che, koIne mAnyAmAM Ave evI vastu nathI. meM kahyuM, "nA, mAno ke mAno paNa Ama ja che. tamArI vANI hau evI Tepa che. vANIno kartA jo ene mAnIe to ene kartA tame mAnyo. ApaNuM avirodhAbhAsa mupha thavuM joIe, hareka bAbatamAM eka zabda virodhAbhAsa na lAgavo joIe.' dAdAzrI : kAraNa ke pharavAnI sattA konA hAthamAM ? parasattAnA hAthamAM che. A to e bole, e aNasamajaNa che. eTale e bole evuM, e ema jANe che ke "A ApaNA hAthamAM sattA che" evuM jANe che. jagata vyavahAramAM kartAbhAvathI karavAnuM che. ahIM jJAtAbhAvathI jANavAnuM, "zuM thaI rahyuM che' e. praznakartA : jenAmAM jJAna pariNAma pAmyuM hoya, tenAmAM kartApaNuM bhAsyamAna dekhAya, paNa kartAbhAva nA hoya. dAdAzrI : bhAsyamAna dekhAya chene, e to che te DiscArja kartAbhAva che, eTale bhoktAbhAva che. e ahaMkAra marelo hoya ane pelo jIvato hoya cArjamAM, eTale karmo ja bAMdhe. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 23 praznakartA : A jJAna ApyuM eTale kartAbhAva Akho toDI nAkhyo ! dAdAzrI : hA, ahaMkAra ne mamatA beu UDI gayAM, haDahaDATa ! ahaMkAra kartA-bhoktApaNAto ! 24 AptavANI-11 nikAla thaI rahyo, e pUrNa avatAra. eTale A vacalI dazA, indrima gavarmenTa. rahyuM zuddhAtmA te saMyoga ! praznakartA : have AtmA ane saMjoga, A be ja vastu che. dAdAzrI : hA, bIjuM che nahIM. praznakartA : eTale have je jene nivAravAnuM che. e saMjogane nivAravAnA che. saMjoga jAya, eTale AtmA chUTo thaI jAya. eTale saMjoga je che, e to DiscArja bhAva che ane saMjoga e ja vyavasthita kartAbhAgano ahaMkAra saMpUrNa jAya che ane bhoktAbhAgano ahaMkAra jIvato hoto nathI. je bhoktApaNuM che, je prArabdha ja che e prArabdha bhogavanAro jIvato hoto nathI. karma karanAro jIvato hoya che. kartA hoya tyAM sudhI to badhuM ja aMdhAruM hoya. paheluM kartApaNuM jAya, pachI buddhi dhIme dhIme cAlyA kare. buddhinI jarUra ja nathI. kartApada che tyAM sudhI buddhinI jarUra che. ahaMkAra bilakula AMdhaLo che, eTale ene buddhinI jarUra che ane ahaMkAra e buddhinI AMkhe cAle che ! e karma karanAro ahaMkAra nA hoya ane pachI buddhi khalAsa thaI jAya, eTale e zuddha thaI gayo. pachI badhe yAda ja rahyA kare che. enI meLe ja lokone yAda rahe. paNa TrAsyuranTa thavo joIe. buddhi hoya tyAM sudhI e TrAsyuranTa na thAya. dAdAzrI : vyavasthita juduM che. praznakartA: saMjoga to pariNAma che ne ! ane Ape vyavasthita e pariNAma kahyuM, eTale saMjoga e ja vyavasthita ke zuM ? dAdAzrI : saMyoga to sIgareTano ya thAya. eTale saMyogo badhA thAya, to te eka ja saMyogane saMyoga kahevAya. paNa A to vyavasthita eTale linka sAthe hoya, kampalITa linka ! thaI vidAya ahaMkAra-mamatA taNI ! jene kartApaNuM chuTyuM eno ahaMkAra gayo eTale mamatA paNa joDe gaI. have ApaNI potAnI mamatA to gaI, paNa ApaNe karAra karelA eTale sAmAnI mamatA hajI che. sAmA joDe je karAra karelA te karAra to pUro karavA paDazene ? have e jo choDI de to vAMdho nahIM. paNa evuM koI choDI de nahIMne ? hisAba cUkavyA vagara koNa choDI de ? have pAchaluM je ahaMkArathI UbhuM thayeluM e kAyamano niveDo to lAvavo ja paDe ne ! niveDo. eTale phAIlonA nikAla karavA paDe badhA ane enuM pariNAma bhogavavuM ja paDene. chUTako ja nahIM ne ! e vyavasthitanA hisAbe bhogavavuM ja paDe TheTha sudhI. eTale jyAM sudhI vyavasthita bhogavavAnuM che, tyAM sudhI aMtarAtmA. bhogavavAnuM pUruM thayuM eTale pUtmA. phAIlano praznakartA: saMjoga judA judA paNa hoya, ane A vyavasthita linka hoya ema !? dAdAzrI : A vyavasthita judI vastu che. AkhI linka che, dhArA che e, dhArA ! Ama to saMyoga ja chene jagata. vyavasthita e zuM kahevA mAMge che, ke aThThANuM AvyA eTale navvANuM ja Avaze have ane pachI so Avaze. ane saMsAramAM zuM thAya ? aThThAvana AyA pachI satyAvIsa AvIne UbhA rahe. evA saMyogo Ave. praznakartA : hI bane. judA judA saMyogo Ave. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 25 dAdAzrI : e ajJAnadazAmAM. ane AmAM ApaNane nahIM. vyavasthita eTale badhI bAbatamAM ekkekTa saMyoga. bIjuM badhuM ekkekTa Ave. bahu kAraNo bhegAM thAya tyAre vyavasthita kahevAya. eTale vyavasthitanI sarakhAmaNI koI jagyAe thAya evI nathI. eTale eno adhara varDa pUchavo nahIM. ApaNe svataMtra ja rAkho. praznakartA : Apa jyAre jJAnamAM je AjJAo samajAvo cho, te vakhate Apa kaho cho ne ke tuM have zuddhAtmA thaI gayo, tAruM vyavasthita zakti saMbhALI leze. AptavANI-11 dAdAzrI : e vyavasthita kramamAM ja hoya che. ane vyavasthAmAM ja hoya che. e buddhithI nA pahoMcI vaLAya. vyavasthita eTale badhuM kramamAM padhdhatisara, koI bhUla nA kADhe. praznakartA : hA, e vAta barobara che. paNa karma amuka vakhate pAke ane udayamAM Ave che. paNa amukanuM amuka vakhate pAke, amukanuM amuka vakhate pAke, e je vastu che, enuM niyamana kevI rIte thAya che ? e vyavasthitathI ja thAya che e barAbara che, paNa enI pAchaLa kaMIka rahasya hazene badhuM, oTomeTIka ja che e badhuM ? kaMIka to haze ne ? dAdAzrI : badhuM vyavasthita ja che. dAdaro caDhIye to kayuM pagathiyuM Ave ? praznakartA : hA, eka pachI eka ! dAdAzrI : have navamuM kema moDuM Ave che ema kahIe to zuM thAya ? enA jevuM che. je cIkaNuM che e navamuM pagathiyuM che, vadhAre cIkaNuM. ethI ochuM che te AThamuM che, te ethI ochuM cIkaNuM thatuM jAya to sAtamuM che. e pramANe badhAM karmanA udaya Ave. praznakartA : eTale karma jevA cIkaNAM hoya e pramANe eno udaya dAdAzrI : eTale have sattANuM pachI ekANuM Avaze ke keTalA Avaze, e tAre ciMtA karavAnI jarUra nahIM. enI pachI aThThANuM ja AvIne UbhA raheze. yu DonTa varI. praznakartA : barAbara che. paNa e vakhate Apa je zabdaprayoga karo cho ke vyavasthita zakti tamAruM saMbhALI leze. dAdAzrI : e to samajAvavA mATe kahuM chuM. ane badhAne eka ja zabdathI samajAvA mAMguM chuM. eTale badhA potapotAnI bhASAmAM samajI jAya. Ave. aThThANuM e saMyoga kahevAya ane aThThANuM pachI navvANuM Avaze e saMyoganI khabara hoya nahIM. eTale ApaNe te ghaDIe mUkI devAnuM ke have vyavasthitane tAbe. mULa svabhAvamAM AvI gayuM, vyavasthita ! AtmA AtmasvabhAvamAM Avyo ane pudgala che te pudgala svabhAvamAM AvyuM ! vyavasthita eTale e tAre e bAju jovA jevuM nathI. kAraNa ke vyavasthita e goThaveluM hoya DijhAIna ! dAdAzrI : e pAke tyAre udayamAM Ave ne. nAInTI eITa AvyA eTale pachI nAInTI nAIna AvavAnuM. bIjuM zuM AvavAnuM ? e to kAyadesaranuM che bilakula. tethI ja kahIe chIe 'vyavasthita', enAthI rUpALo kayo zabda hoya ?! maMDAyo ekaDo pachI caDhe mIMDAM... praznakartA: A karma je karyA hoya, paNa keTalAMka najIkanAM udayamAM Ave, keTalAMka pachI udayamAM Ave. emAM e krama nathI raheto, e game tyAre udayamAM Ave. enI vyavasthA kevI rIte jaLavAya che ? e kema bane che ? praznakartA : eTale Apa kaho cho ke vyavasthitano tame kevI rIte upayoga karo cho, te e prasaMga jyAre thAya te vakhate A, je thayuM che. te sarakamasTenziyala eviDansIsa badhA bhegA thayA tene lIdhe ja A thayuM che ema samajI levAnuM ? Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 AptavANI-11 dAdAzrI : ApaNe jatI vakhate gharamAM sAte ya mANasa jIvatA hatA ane AvyA tyAre guMDAoe kApI nAkhyA, to ApaNane kazuM ya mahIM pheraphAra nahIM. A vyavasthita che. ApaNe zuddhAtmA ! A to hisAba hatA te cukta karyA. have enI pAchaLa raDAraDa karazo to kaMI sAjA thavAnA nathI. A to ghAMTAghATa karo to tamAro ghAMTo besI jAya eTaluM ja. e badhuM joyeluM jJAnIoe ! jJAnIonA AdhAre cAlone ! ekaDo karIe tyAre bIjI saMkhyAmAM pesIene ! praznakartA : ohoho ! moTI vAta che. dAdAzrI : ekaDo karIe to saMkhyAmAM pesIene ! ekaDo ja karyo nahIMne, mIMDuM-mIMDuM ! saMkhyAmAM pesIe tyAre goTALo vaLane ! A badhA goTALA saMkhyAmAM peThA tenA. have jene je jagyAmAM pesavA mAMgato nathIne, tene samAdhAna thaI jAya che ane jene vahema che ke saMkhyAmAM pesavA jevuM che. tene mATe korTo hoya, e korTamAM hau jAya ane javAnI chUTa che. vyavasthita zuM kahe che ke tuM korTamAM paNa jA, korTamAM javAno vAMdho nathI. koI paNa bAbate e karone to korTamAM javAnuM. mahIM ahIM jhIro nA karI zakatuM hoya, to korTamAM javuM paDe. to korTamAM ya paNa enI joDe "cAla, cA-bA pIe" rAga-dveSa rahita karo. AtmA thaIne korTa karo. kAraNa ke hisAba che. tame Aje A korTa goThavI nathI. pahelAM ajJAna dazAmAM goThavelI che mATe A jovAnI che. ajJAna dazAnI goThavelI vastuo 'jovAnI' che. ane jJAnIo to tyAM ne tyAM ja mIMDuM vALI de. sAta jaNane kApI nAkhyA hoyane, jotAMnI sAthe ja mIMDuM vALI de. pADozI kaheze, "zuM dAdA tamane kazuM bahu aDacaNa paDatI hazene A badhuM ?" tyAre kahe, 'hA, bahu, zuM thAya ?' aTAvI-paTAvIne vAta karIe. pADozI joDe evuM bolene ke 'amane kazuM thAya nahIM. Ama che ne tema che'. e pAchA pADozIo badhuM mazkarIo kare nahIM. enA karatAM, 'bhaI, zuM thAya, amane bahu duHkha thAya che ?" evuM paTAvIne kAma thAya. praznakartA : koI paNa vastunI zarUAta karI hoya to badhuM saMghara AptavANI-11 ene lAge ne ! ekaDo mAMDyo hoya to pachI badhA AMkaDA ene maMDAya ne ! dAdAzrI : eTale emAM pharI ekaDo mAMDavo nahIM evuM kahevA mAMgatA hatA. have pahelAM ekaDA maMDAI gayA e maMDAI gayA, paNa have mIMDAM kara kara karyA karavAM. kApI nAkhe ne ApaNe joIe to ApaNo ekaDo na thavo joIe. mIMDuM karI devAnuM. tamane samaja paDI ? praznakartA: eTale mULa zarUAta jo karI hoya, eTale ekaDo jo mAMDyo hoya to ene mIMDAM caDhe. dAdAzrI : evuM nahIM. guMDAoe kApI nAkhelA hoya, ApaNe ghera AvIe tyAre, badhAM ya mANasone, ane A jJAna to ApaNI pAse che ja, to have ApaNe zuM zuM karavuM ahIM AgaLa ? ekaDo mAMDIe eTale A paulika vicAra karIe to che te bIjA mIMDAM caDhe ne ! ekaDo ja mAMDIe nahIM to ! evuM ApaNuM vijJAna che. tyAM te ghaDIe enuM badhuM bhUlI jAya, AtmA-bAtmAnuM badhuM, pAchaluM yAda AvIne badhuM gA-gA kare, badhA ekaDA mAMDI che badhA. e nA mAMDavA. mATe cetavI ApuM chuM. game tevA saMjoga Ave paNa zene mATe ?! praznakartA : sAta vyakti ghera hoya ane sAMje pAchA AvIe to che marI jAya. dAdAzrI : cha zuM, eke ya nA hoya. ApaNuM jJAna to zuM kahe che ke bhaI, 'A to vyavasthita'. vyavasthita badhuM ekkekTa. badhuM jJAna cokhkhuM ja kahe chene ApaNuM ! je joyuM, je paristhiti ghera AvIne joI e vyavasthita ja che ke nahIM ? ke avyavasthita che ? praznakartA : che vyavasthita ja ! dAdAzrI : to pachI vyavasthitamAM avyavasthita kema karo cho ? to pachI enuM avyavasthita karavAnuM kAraNa zuM ?! ekaDo karavAnuM kAraNa ja Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 zuM ? pachI je ApaNe joIe eTale vyavasthita che ja. hA, koI mArato hoya, to ApaNe vacce paDavuM joIe. ane te pudgala paDe, ApaNe kahevuM ke 'bhaI, caMdubhAI, juo A...' ApaNe to dareka bAbatanA jJAtA-draSTA rahevuM. 29 praznakartA : avyavasthita je thayuM, e paNa vyavasthita ja che ? dAdAzrI : avyavasthita dekhAya che te paNa vyavasthita che. A to avyavasthita dekhAya che, buddhinI AMkhe ane vyavasthita jJAnathI dekhAya. buddhinI AMkhe badhuM avyavasthita ja dekhAya che ne, bIjAnA doSa ja dekhAya che ne ! pachI rahe mAtra bharelo mAla ! praznakartA : vyavasthitanA jJAnano adhikArI koNa ? dAdAzrI : jenuM jIvatuM 'huM ne mAruM', e be UDI jAya, cArja ahaMkAra UDI jAya e vyavasthitanA jJAnano adhikArI, eTale navuM UbhuM nA kare. jUnuM hoya te bhogave. kartA nA rahe, bhoktA rahe. bhoktApadamAM rahe e vyavasthitanA jJAnano adhikArI. jagatanA manuSyamAtra kartAbhoktA sahita hoya. kartA ya hoya ne pAchuM bhoktA ya hoya. paNa kartApada UDI jAya, to bhoktApada vyavasthitanA adhikArI ! samajAyuM ? praznakartA : hA jI. e adhikArInI javAbadArI zI ? dAdAzrI : 'caMdubhAI' bhoktA che ane 'kartA' vyavasthita che. tame jJAtA-draSTA cho. eTale tamArI javAbadArI zuM ? ke jJAtA-draSTAmAM rahevuM e ja javAbadArI. praznakartA : satata upayogamAM rahevuM e ? dAdAzrI : satata upayogamAM rahevuM, e ja javAbadArI. satata AtmAmAM ja rahevuM, niraMtara, covIse ya kalAka. e A jJAnanA adhikArIo. vyavasthita samaje to, vyavasthita ane caMdubhAI e bene 30 AptavANI-11 meLa bhegA che. e caMdubhAIne vyavasthita rIte bhoktApaNuM ukalaze. paheluM cummALIsa Avaze, pachI ApaNe ema nahIM mAnavuM ke eMsI Avaze. eMsI to kyAre Ave ? kartA-bhoktA hoya tyAre eMsI Ave. AmAM to Dakhala ja nahIM ne ! vyavasthita ekjhekTa vyavasthita ja che, kyAre paNa ? e bhoktApadamAM hoya to ! praznakartA : enuM pratipUrNa vartana kevuM ghaTe ? dAdAzrI : eTale vartana to je mahIM vyavasthitamAM hoya evuM ghaTe. paNa rAga-dveSa vagaranuM hoya. kAraNa ke rAgadveSa to kyAre thAya ? mahIM A DakhAvALo bhego thayo hoya tyAre. kartA bhego thAya ke rAga-dveSa thAya. have rtApada uDI gayuM che ane pote jJAtA thayo che. eTale rAga-dveSa nA thAya. gusso thAya paNa enI pAchaLa krodha-dveSa nA hoya. ghaDI pachI kazuM ya nahIM, mahIM bharelo mAla. pUraNa thayelo mAla galana thAya che. navuM pUraNa thavAnuM baMdha che. have krodha-mAna-mAyA-lobha thatAM nathI, paNa lokone manamAM ema thAya ke hajI mane thAya che, e DiscArja hoya che. cArjarUpe nathI thatAM. cArjarUpe krodha-mAna-mAyA-lobha kone kahevAya ? jenI pAchaLa hiMsakabhAva hoya ane tAMto hoya. praznakartA : vyavahAra, e zuddha vyavahAra kevI rIte jANI zakAya ? dAdAzrI : vyavahAra, e zuddha vyavahAra kyAre jANI zakAya ke A vyavasthitamAM tame ekjhekTa raho tyAre. ekjhekTa vyavasthita samajo ne ekjhekTa raho, A jagatamAM kartApaNuM chUTI gayuM che, eTale rahyuM kayuM ? pahelAM kartA-bhoktA beu hato, te kartApaNuM chUTI gayuM eTale bhoktApaNuM rahyuM. bhoktApaNAmAM kartA nathI. eTale Dakhala kare nahIM. Dakhala karanAro kartA che. eTale bhoktApaNuM je che e badhuM yojanApUrvaka, yojanAbaddha che. jema tamAre koI yojanA jema thayA pachI, tyAM AgaLa pachI kAma thAya to yojanAbaddha cAlyA kare ne ! te A yojanA upara ja che, e Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 bhoktApaNuM che. eTale tamAre have emAM e pramANe jo kadI vyavasthitane mAnIne cAle to zuddha vyavahAra kahevAya. praznakartA H e vyavasthitamAM kevI rIte ? 31 dAdAzrI : vyavasthita eTale caMdubhAI je kArya karatA hoya, te kAryane ApaNe joyA karavuM enuM nAma vyavasthita. pachI je kaMI kArya kare, kharAba, sAruM, khoTuM je kare te. e tame joyA karo, DakhoDakhala nA karo, enuM nAma vyavasthita. praznakartA : to pachI e draSTAbhAvamAM rahyA kahevAya ne ! dAdAzrI : te e ja vyavasthita. kAraNa ke vyavasthita ja che e. bIjuM khoTuM karavAnuM nathI, DakhoDakhala karazo to UMdhuM thaze ane je khoTuM-kharuM che je, te TAMkImAM mAla bharelo che te nIkaLe. navuM TAMkImAM AvavAnuM baMdha che. jUnuM che e DiscArja thAya che ane navuM cArja thatuM nathI. eTale je che bhareluM koI DAmaravALuM hoya, to paNa bharyo che te e mAla nIkaLe che, kaMI navo mAla nIkaLato nathI. eTale tamAre zuM karavAnuM ke caMdubhAI je kare te tamAre joyA karavAnuM. caMdubhAInA manamAM ya ApaNe ghusavAnI jarUra nahIM. emanA manamAM kharAba vicAra Ave ke sArA vicAra Ave to ApaNe e ya joyA karavAnA. eTale tamane samajAyuM thoDuM ? vyavasthitatuM jJAna vyavahAramAM ! praznakartA : vyavasthitanA jJAna sAthe vyavahAramAM kevuM vartana joIe ? dAdAzrI : ApaNe ahIMthI rUpiyA dasa hajAra ApyA. te pachI nA Ave ema hoya to enI ApaNe upAdhi nahIM karavI. zAthI upAdhi nahIM karavAnI ? kAraNa ke pelAne ApyA e kayA kAraNathI te apAyA haze ? e kAraNa tame aMdarakhAne jANatA nathI. eTale je bane che ene karekTa' kahejo. banI gayuM e karekTa, vyavasthita ! jo tame ApatA pahelAM vicAra karo tenA mATe, to vAMdho nahIM. paNa ApyA pachI ApaNe koI vicAra 32 AptavANI-11 karavAno nA hoya. pachI bIje dahADe koI kaheze ke A Ane kyAM ApyA tame paisA ?! tyAre kahe, bhaI nA, barAbara hisAba che A to, jame karI dIdhA. dAdAe kahyuM che ne karekTa. ApyA eTale karekTa ja. thoDuM thoDuM samajAyuM ? tyAM to je banI gayuM e karekTa. je je kaMI bane te banI gayA pachI karekTa ja kahevAnuM. enI upara dAvo mAMDavAno adhikAra. jo mahIM vicAra AvatA hoya ke A mANasa upara dAvo mAMDavo che to ya ApaNane vicAra Dakho nA karato hoya to ApaNe vakIlane tyAM jaIne kahI devAnuM ke 'bhaI, eka mANasa che, amAre dAvo mAMDavo che.' to paNa e mANasa upara jarAya dveSa nA hovo joIe ApaNe. kAraNa ke dAvo mAMDavAnI philma che A. te philma to pUrI karavI paDaze ne ! hisAba che, philma che, tyAM bAraNuM baMdha karIne besI jaIe e kaMI nA cAle. 'mArAthI nA javAya' e kahenAra koNa ? nA janAra tuM koNa ? janAro koNa ? te A DiscArjamAM, vyavasthitamAM che ! eTale ApaNe e ja kahIe chIe ke have A tamane jJAna maLyA pachI have kalpAMta karazo nahIM. tamAruM vyavasthita ja che. ane jagatanA lokonuM vyavasthita nathI. kAraNa ke eno ahaMkAra khullo che ane tamAro ahaMkAra, kartAbhAvano uDI gayo te vyavasthita che. samaja paDIne ? praznakartA : samajAyuM, dAdA. dAdAzrI : pachI kAle bhUlI javAnA pAchAM ?! praznakartA : draDha thatuM jAya che, haju jeTaluM samajAya che teTaluM ! dAdAzrI : bahu UMDI vAto A. A vAto ja ghaNI UMDI che ! thaI zake zuM vyavasthita, avyavasthita ? praznakartA : AvatA vyavasthitane avyavasthita karavAnI zakti keTalI ? dAdAzrI : evuM che ne A jJAna maLyA pachI avyavasthita karavAnI zakti nathI. jJAna nA maLyuM hoya to te avyavasthita karI nAkhe. eTale jJAna maLyA pachI jeno ahaMkAra khasI gayo che ane 'huM caMdulAla chuM' e Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 33 tamArA jJAnamAMthI jatuM rahyuM che eTale pachI ene avyavasthita karavAnI zakti kazI rahI ja nahIMne ! pachI vyavasthita che ja badhuM tamAruM. praznakartA: A badhuM kamplITa vyavasthita che? ema A prazna AvIne Ubho rahe. dAdAzrI : nA. badhuM vyavasthita nathI. jo A ahaMkAra jato rahene, to A badhuM vyavasthita che. praznakartA : ApaNe jJAna lIdhA pachI.... dAdAzrI : A jJAna lIdhA pachI 'bilakula vyavasthita che. amArI bilIpha che ja nahIM bIjI, jo AjJA pALe to. AjJA nA pALe to pelA jevo ja thaI gayone ! praznakartA H have AjJA kema pALe ne kema na pALe ? dAdAzrI : AjJA pALavAno nizcaya che, e sIttera TakA pALe to amAre vAMdho nathI. paNa nizcaya eno hovo joIe. Apane samajAyuM ? besI rahevAya vyavasthita karIte ?' 34 AptavANI-11 bahAranAM saMyogomAM ane ApaNI prakRtinA kAryamAM, hAtha UMco thAya ke paga AghopAcho thAya ke mahIM aMdarathI kahe ne A heMDavA mAMDe, e badhAmAM ApaNe jJAtA-draSTA rahevAnuM, enuM nAma vyavasthita. praznakartA: pharIthI kaho. dAdAzrI : pharIthI kahuM ? "zuddhAtmA' sivAya bIjuM prakRti rahI, te prakRti ane bahAranAM saMyogo badhAM bhegA thatAM hoyane, te je kArya kare e badhuM vyavasthita. zuddhAtmA sivAya bIjo kayo bhAga rahyo ? prakRti rahI. te gunegArI che. te prakRti je karatI hoya temAM ApaNe kahIe, 'tuM jozathI kara." eme ya nahIM kahevAnuM, ane 'nA karIza" eme ya nahIM kahevAnuM. ApaNe jJAtAdraSTA rahevAnuM, to 'vyavasthita'. ane koI phero ja paheluM prakRtine ThaMDaka rahe eTalA mATe kahI devuM paDe ke vyavasthita che. kAraNa ke mahIM jAtajAtanA gUMcALA UbhA thAya, laukika jJAna hAjara thaI jAya eTale ApaNe A jJAna pahelethI kahI devuM paDe ke vyavasthita che. bAkI vyavasthitano artha e che ke prakRtinA kAryamAM Dakho nahIM karavAno. ApaNe gajavuM dAbI rAkhavuM paDe. jo A pote badhuM goThavAyeluM kahene to to gajavuM dabAve nahIM. goThavAyeluM che jagata evuM tamane lAgyuM? praznakartA : "koI kartA nathI" kahyuM, eno artha ema ke vyavasthita goThavAyeluM che ? dAdAzrI : kharekhara goThavAyeluM che, paNa A lokone kahevAya nahIM evuM. evuM kahe to A loko kevAM che ? hAthe ya halAve nahIM, evAM che. hAthane kaheze 'tuM hAlIza ja nahIM'. to UMdhI prakriyA thaI jaze. sahaja rIte rahevAnuM. jo sahaja rIte rahI zakato hoya, je mana-vacana-kAyAmAM Dakhala nahIM karato hoya, tene vyavasthita ja che jagata, goThavAyeluM ja che ! paNa A to mana-vacana-kAyAmAM Dakhala kare ke have nahIM jaIe to cAlaze. praznakartA: jo koI kahe ke nahIM, have je thavAnuM haze te thaze to ? dAdAzrI : nA cAle. tethI ApaNe jJAna ApIe chIe te alaukika jJAna ApIe chIe badhAne. 'vyavasthita'no jo artha samaje to to kAma kADhI nAkhe. ane bhrAMtivALo hoya e kyAre artha eno bagADI nAkhe e kahevAya nahIM. praznakartA : vyavasthita kahIne besI rahe to to duniyA ema kahe ke A to ALasuno saradAra che, kaMI kAma nathI karato. dAdAzrI : vyavasthita karIne besI rahevAnuM kyAre ? evuM 'vyavasthita' kone kahevAya che, e tamane kahuM ke ApaNI prakRtinA kAryamAM ane bahAranAM eviDansanAM kAryamAM Dakho nahIM karavo enuM nAma "vyavasthita'. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 AptavANI-11 A samajavAnuM che. ahIM AgaLa Dakhala kare e je raDAraDa karaze ne tene ya vyavasthita che, ne je hasIne karaze ne tene ya vyavasthita che. kazuM vaLe evuM nathI. Ama ajJAnatAthI avaLuM vIMTe ! vyavasthita' te ApaNe zuM kahevA mAgIe chIe ke tuM zuM karavA IgoIjhama kare che ? tuM zA mATe aMdana kare che ? A mana-vacana-kAyA, e vyavasthitanA tAbe ja che ane vyavasthitanI preraNAthI ja A manavacana-kAyA cAlI rahyAM che, emAM kahe che, "meM calAvyuM, huM calAvuM chuM." evA AmAM spaMdana karavAnI jarUra nathI. tuM tArA svarUpamAM rahe Apane samajAyuM ne, ke huM zuM kahevA mAMguM chuM ? ke A badhuM vyavasthitane ja tAbe che, ane vyavasthita ja calAvI rahyuM che. vyavasthita ja rahe che. paNa e jJAna A badhA lokone apAya evuM nathI. kAraNa ke jyAM sudhI svarUpanuM jJAna nA hoya, jyAM sudhI 'huM zuM chuM' evuM nakkI nA thAya tyAM sudhI A vyavasthitanuM jJAna ApIe to potAnI jAta sivAyanuM AnI bahAranuM badhuM vyavasthita kahe ane eTale pachI sUI rahe, kaheze kazo vAMdho nathI. eTale avaLA bhAva kare ane eno Avato bhava bagaDe. A bhavamAM nA bagaDe kAraNa ke A bhavamAM nA bagaDe evuM vyavasthita che. e bahu samajavA jevuM che. e vAta bahu UMDI che. saMbaMdha prakRti te vyavasthitato ! AptavANI-11 dAdAzrI : prakRti ane vyavasthita, be eka ja che. paNa ahaMkAra che ne e Dakhala kare che, prakRti rahevA deto nathI. eTale vyavasthita kahevAya nahIM. ahaMkAra kADhI ApIe pachI vyavasthita kahIe e juduM che. praznakartA : huM to ema kahevA mAMguM chuM ke atyAre je jIvanuM vyavasthita cAle che e enI hAlanI prakRti mujaba cAle che ke enAthI juduM che ? dAkhalA tarIke A caMdubhAInI je prakRti hAlanI che ane caMdubhAInuM je vyavasthita che e beuno saMbaMdha kharo ? dAdAzrI : eka ja che, e ja kahuM chuM ne ! vyavasthita pramANe ja prakRti khUle che, jo e ahaMkAranI Dakhala nA hoya to. tethI ene vyavasthita kahIe chIe. ahaMkAranI Dakhala gaI eTale vyavasthita ! paNa jagatanA lokone ahaMkAranI Dakhala che eTale bahAra vyavasthita kahevAya nahIM. prakRti vyavasthita che paNa ahaMkAra che mUo, kyAre gAMDuM kare kahevAya nahIM ne ? ahaMkAra mahIM gAMDuM kare ? praznakartA : kare ! dAdAzrI : hai ! Akho dahADA gAMDAM ja kADhe che ne. ane bhamaraDo che ne te kudAkuda kare che vagara kAmano ! praznakartA : prakRti barAbara samajaNa nathI paDatI, to prakRti samajAvo. dAdAzrI : A zuddhAtmA sivAya bIjI badhI prakRti, je je kare che e badhuM prakRti ja kare che. praznakartA : vyavasthita zakti ane prakRtimAM zuM pharaka ? dAdAzrI : vyavasthita zakti ane prakRtimAM phera eTalo ja ke prakRti ahaMkAra sahita che eTale vyavasthitane pheravI nAkhe. eTale ahaMkAra mahIMthI bAda karI nAkhIe to pachI vyavasthita ja che. Dakho karanAro bAda karI nAkhIe, Dakho karanAro koI nA hoya to badhuM vyavasthita che. A Dakho kare che tethI A saMsAra Ubho rahyo che. praznakartA: eTale prakRti mAInasa ahaMkAra ijha ikvala Tu vyavasthita praznakartA : prakRti ane vyavasthitane saMbaMdha kharo ? dAdAzrI : beune saMbaMdha che. sAco saMbaMdha emAM ja che. bannene sAco saMbaMdha ja che. A to jo kadI ahaMkAra Dakhala nA kare to badhuM te vakhate vyavasthita che. paNa ahaMkAra jIvato che ne mUo ! praznakartA : ane atyAre to je jIva bhogavI rahyo che e enI prakRti mujaba ene vyavasthita che ? Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 mATe A vyavasthita zabda che nahIM. AptavANI-11 zakti, barAbara ? dAdAzrI : hA, A ahaMkAra mahIM che ne, te Dakho kare che. tethI A Ubho rahyo che saMsAra, e jo Dakho nA kare to kazo vAMdho nathI. A jJAna pachI tamAre Dakho karanAro koI che nahIM eTale vyavasthita. praznakartA : to vyavasthita zakti ane prakRtimAM jora konuM vadhAre ? dAdAzrI : prakRtinuM. vyavasthita to, e badhuM to. nyAyasvarUpa che. pelAmAM ahaMkAra gAMDuM bole ne ? A jJAna pachI ApaNI prakRti badhI nyAyasvarUpa thaI gaI. e vyavasthita. gAMDuM kADhe to ya e vyavasthita kahevAya. praznakartA : to ahaMkArane kADhavo joIene ! dAdAzrI : jJAna lIdhuM hoya to ahaMkAra rahyo ja kyAM AgaLa ! cArja ahaMkAra kADhI nAkhelo che ane have je che te DiscArja ahaMkAra che, enA vagara koI saMsArI kAma thAya nahIM. eTale ApaNe vyavasthitanI gerenTI zAthI laIe chIe ke enuM kartApaNuM UDI gayuM. akartA thayo eTale Dakhala nathI. jagata bahu suMdara che. jagata to eTaluM badhuM suMdara che. paNa karyA che tyAM sudhI kAle zuM kare e kaMI kahevAya nahIM. rAtre ApaNI joDe sUI gayo hoya ane savAramAM zuMnuM zuM ya karato hoya, ApaNe mATe ja kAryakrama karato hoya. evI A duniyA. ahaMkAra jAgato hoya tyAM sudhI zuM nA kare ! have to nA kare ne kazuM ! have to vyavasthita badhuM ane te huM jANuM chuM ke kazuM ja nahIM karI zake eTale meM vyavasthita kahyuM, nahIM to kahevAya nahIM ne ! koIe kahyuM nathI. enuM zuM kAraNa che ke jokhamadArI Ave. e vyavasthita kahyuM te tamane anubhavamAM AvyuM ne vyavasthita che ! kharekhara ema ja che, nahIM ?! mokSa 80% AjJA pALe ! dAdAzrI : samakita to thayeluM hoya, paNa amArI je AjJA pALe tene mATe vyavasthita che. eTale AjJAvaza jenI vRttio thaI gayelI che eTale e pramANe ja varyA kare. vAtane pUrI samaje to ghaDI ghaDI ema nA kahe ke A vyavasthita che, evuM tevuM samajAI ja gayeluM hoya, enI hakIkata samaje ke A siddhAMta zuM che ? jene AjJA pALavI che ene vaNAI gayelI hoya. eTale ame kahIe chIe ke sittera TakA AjJA pALato haze to cAlaze mAre. praznakartA : A mahAtmAo jeNe jJAna lIdhuM, enuM DiscArja have vyavasthita che. AjJAmAM rahe che tenuM ane jeNe jJAna nathI lIdhuM enuM DiscArja vyavasthita nathI, e vAta sAcI. dAdAzrI : sAcI, tadana sAcI ! ahaMkAra kyAre gAMDuM kare e kahevAya nahIM. 'hajAra gAMsaDI lIyA', phona upara sodo karyo. bIjAe lIdhI te eNe ya lIdhI, pelo zrImaMta mANasa hato ane Ane to lAkha rUpiyAnuM nukasAna thAya to divela nIkaLI jAya ne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale avyavasthita karI nAkhe. ahaMkAra jIvato che. jIvato mANasa hoya, ane pAcho jAgato hoya, ane rAte krokarInAM vAsaNo phUTI gayAM, baso-pAMcaso rUpiyAnAM to zuM thAya ? jIvato, jAgato ne jJAna maLeluM nA hoya. zuM thAya ene ? praznakartA : kaDhApo ne ajaMpo ! dAdAzrI : UMgha ja nA Ave ene. ane jeNe toDI nAkhyA hoyane, enuM nAma daIe to vaDhavADa thAya eTale manamAM ne manamAM kacavAyA kare, A kyAMthI mUo, A Avo kyAM chokaro pAkyo ?! bolavA jAya to vaDhavADa thAya. bolAye nahIM ne AkhI rAta kacavAyA kare. praznakartA : jJAna lIdhA pachI, samakita jene thayuM, ene mATe A vyavasthita zabda che. jene samakti nathI thayuM, jeNe jJAna nathI lIdhuM, ene Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 40 AptavANI-11 nathI. upAdhi AvI hoya to 'vyavasthita' kahIzuM eTale cUpa thaI jAya. pachI rahyuM zuM ? ApaNe ApaNuM, AtmAnuM ja karavAnuM che ! AptavANI-11 have e UMghato hoya to ? savAramAM ThIkarAM dUra nAkhI Ave, to cAle ke nA cAle ? praznakartA : cAle, khabara nA paDe. dAdAzrI : ane jo e marelo hoya to. praznakartA : marelo hota to pachI kAMI ene rahyuM ja nahIM ne ! dAdAzrI : ane marelo thaIne jIvato hoya to? maryA pachI jIve te ? praznakartA : e to jJAnI, amara thaI gayo. dAdAzrI : maryA pachI jIvato hoya, te jue-jANe, basa eTaluM ja. pachI mamatAthI marI gayo. tamane mArIne jIvatAM karyA che meM ! samajAyuM ne ?! kahevAya agAuthI "vyavasthita che' ! jagata to vyavasthita che. paNa mANasonuM eTaluM gajuM nathI ke 'vyavasthita che" bolI zake. 'vyavasthita' ame bolI zakIe, ame game te AgaLathI bolIe. kAraNa ke ame jANIe chIe ke vyavasthitamAM kayAM kyAM che te sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. te A zarIramana-vANI badhuM emAM eviDansa che. te loko to pote "huM chuM' ema mAne eTale peluM vyavasthita bagADe che. jJAtA rahIne zuddhAtmA tarIke jonAra, caMdubhAI zuM kare che e jANe te vyavasthita bolI zake. kAraNa ke vyavasthita eTale caMdubhAI sAthe hoya badhuM ya. A to pote manamAM ema kahe ke savAramAM je thavAnuM haze e thaze, joI levAze, evuM nA thAya vyavasthita. vyavasthitano durupayoga karavo e bhayaMkara guno che ane ekkekTa, vyavasthita ja che ! ApaNuM 'vyavasthita'nuM jJAna bIjuM kazuM upAdhi karAvaDAve evuM Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 AptavANI-11 jAya. e poIjhana phAkI ne navarAza ! ego me zASao appA.... (3) bAhirAbhAvA saMjoga lakSaNa ! kAraNa saMyogotA milakatuM ! praznakartA : mane prazna zuM hato ke saMyogo ApaNe kahyuM ne, saMyogo bhegA thAya ane vaijJAnika rIte A badhuM cAle che. paNa saMyogonI pAchaLa kojha kharuM ke nahIM koI ? praznakartA: to mArA saMjoga sArA nathI, emAM saMyoga ane mAruM, e beno saMbaMdha zuM ? dAdAzrI : kazuM ya nahIM. potAnAM mAnI beTho che, eTaluM ja che. praznakartA : bAkI e saMjogo ja che. dAdAzrI : hA, badhA ya saMjogo ja che. praznakartA : to pachI zuddhAtmA ne saMyogo be ja rahyuM. dAdAzrI : hA, basa. zuddhAtmA ane A badhA saMyogo ja che. tethI mahAvIra bhagavAne kahyuM, ego me zASao appA, nANadaMzaNa saMjUo; zeSA me bAhirAbhAvA, sarve saMjoga lakhaNo. saMjoga mulA jIveNa, pattA dukhe paraMparA; tahA saMjoga saMbaMdham, savam tiviheNa vosirAmi. saMyogo mArA hoya ane huM jJAtA-draSTA chuM, jJAyaka chuM' kahyuM ke saMyogo vosarAvI dIdhA. koI paNa saMjoga ema ne ema banato nathI. potAnA bAhirAbhAvanuM phaLa che. eTale saMyoga thayo tyAM eDajasTa thaI jAvane ! praznakartA : e bAhyabhAvo je che te badhA pelA bhavanA ? dAdAzrI : bAhirAbhAva mAtra parabhavano hoya. parabhavano ne parabhAvanA hoya, AtmabhAvanA nahIM. pudgalanA bhAva eTale parabhAva. ApaNe ekaluM pudgalabhAva kahone, peluM to gUMcAya pAchuM. pudgala sivAya bIjA kyA bhAvo utpanna thavAnA che ! ane AtmabhAva Ave to to kAma thaI gayuM ! dAdAzrI : hA. e bhegA thavAnI pAchaLa ApaNe je bhAvakarma kyAM che ne, ApaNe je karma kayAM che ne, te e kojha che enuM, ane A enAthI A badhA bhegA thAya che. bhAva eTale atyAre A "jJAna" nA hoya tyAre tane koI daiDakAve, to tane mahIM aMdara bhAva to utpanna thAyane, polIsavALA TaiDakAve to moMDhe boluM nahIM, paNa aMdara bhAva thAyane ke sAlo bahu kharAba che, nAlAyaka che. e tyAM AgaLa jAya phIDa tarIke ane pachI enuM A saMjoga badhA bhegA thaIne phaLa maLe. maravAnA bhAva karyA hoya ApaNe, enuM phaLa zuM Ave ? ke ApaNane evA saMjogo UbhA thAya ke maravAnI badhI icchA thaI jAya. ane poIjhananI zIzI tarata maLI jAya hau pAchI. bhegI thaI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 asaMkhya saMyogomAM asaMyogI 'huM' ! A 'jJAna' maLyA pachI judo thaI jAya mahIM AtmA, eTale ApaNe bolAvIe chIene. 43 ego me zASao appA' huM ekalo sanAtana AtmA chuM, bIjA koI joDe mAre levAdevA nathI. huM nitya AtmA chuM. pachI pAcho zuM kahe che, mArI pAse sillaka zuM che ? tyAre kahe, 'jJAna - daMzaNa saMjUo' jJAna-darzana e mArI pAse potAnI sillaka che, e mArI milkata che. pachI kahe che, 'zeSAme bAhirAbhAvA, savva saMjoga lakhkhaNA.' bIjA to mArA bahAranA bhAvo che, ane tenA phaLarUpe saMyogo AvyA che A. bAhyabhAva kevAM karelAM, e saMjoga lakhkhaNa uparathI khabara paDe. vahuno saMjoga thayo, tyAMthI samajIe ke bAhyabhAva zuM karyo hato. tyAre kahe, viSaya-vikArano bhAva karyo hato, tethI strI bhegI thaI. lakSmI bhegI thaI to kevo bhAva karyo hato khabara nA paDe ? praznakartA : hA. dAdAzrI : pachI kahe che, saMjoga mUlA jIveNa, pattA du:kham paraMparA,' tamhA saMjoga saMbaMdham, savva tiviheNa vosirAmi.' saMyogo mAtra du:khadAyI che. praznakartA : badhA ja saMjogo duHkhadAyI che ? AptavANI-11 dAdAzrI : saMjoga bhego thayo e ja duHkha ! AtmA svabhAvika sukhavALo che. sukhanA dhAmavALo che, ene bIjAnI zI jarUra ? tene avalaMbananI jarUra ja nathI. saMsArika guMcavADAmAM peThA pachI avalaMbananI jarUra che, paNa jyAre chUTavAnuM thAya, to avalaMbananI jarUra ja nathIne, nirAlaMba ! 44 A jeNe jJAna lIdhuM, ene jJAnI puruSa ekalA ja avalaMbana, bIjuM kazuM avalaMbana ja nahIM ne ! praznakartA : paNa jJAnI puruSa maLyA, e paNa saMjogane ? dAdAzrI : saMjogo ja ne badhuM. praznakartA : paNa e du:khadAyI kema kahevAya ? Ape kahyuM saMjoga badhA du:khadAyI che ! dAdAzrI : saMjoga mAtra du:khadAyI, e kaI apekSAe vAta karI che A ? muktinI apekSAe kahI che. mokSanI apekSAe. jyAre dIkSA Ape che tyAre AvuM bolAya che. ApaNe evuM nathI bolAvatA ane ApaNe bIjI rIte bolAvIe chIe ene ke dravyakarma-bhAvakarma-nokarma, manavacana-kAyA arpaNa karuM chuM. eTale e saMyogo ja kahevAya ne ! te saMyogo vosarAvI devaDAvIe chIe ! ApaNane saMyoga che te asaMkhyAta che. ane bhagavAna mahAvIrane paNa saMyogo hatA. paNa te gaNI zakAya teTalA ja hatA. temaNe kahyuM ke, 'eka paNa saMyoga mAro nahIM ane huM saMyogomAM tanmayAkAra thAuM nahIM !' zeSA me bAhirAbhAvA ! praznakartA : 'zeSA me bAhirAbhAvA' kahyuM, to emAM jJAnIone zuM zuM dekhAyuM haze, bAhirAbhAvomAM ? A bAju AtmA dekhAyo, ethI badhAne bAhirAbhAvA kIdhA ? zuM haze e badhuM ? dAdAzrI : 'huM zuddhAtmA chuM', to A bIjuM rahyuM zuM tyAre ? mArA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 45 bAhirAbhAvA che, bIjuM kazuM che nahIM. tyAre kahe, 'zI rIte oLakhAya ?" tyAre kahe, 'lakhkhaNa uparathI oLakhAya." saMyoga lakhaNa uparathI zuM bheguM thayuM ? to kahe, vaDhakaNI nAra bhegI thaI. naiyA nahIM, nAra. nAra eTale zuM pUcha ? praznakartA : vaDhakaNI bairI ne ? dAdAzrI : hA, bairI thaI nathI to ya tane khabara che. e vaDhakaNI nAra. praznakartA : e bAhirAbhAvAnuM lakSaNa. dAdAzrI : kyAMthI bhegI thaI ? A saMjoga, vaDhakaNI nArano ? tyAre kahe, mAro bAhyabhAva hato tevI ja AvIne UbhI rahI che. praznakartA : evuM samajavAnI jarUra che. dAdAzrI : samajavAnuM nahIM, che ja, ema ja che. nahIM to ekane sarasa maLe, ekane AvI maLe, enuM zuM kAraNa ? tyAre kahe, "jevA bhAva, tevuM maLyuM che.' praznakartA : vaDhakaNI bairI maLe. evA bhAva koI kare kharo? dAdAzrI : evA bhAva nahIM karavAnA, e to pariNAma che, vaDhakaNI bairI ! evA je bhAva karelA, tenuM pariNAma A AvyuM che. praznakartA H eTale e saMjogo uparathI 'kayA bAhirAbhAvA che" e zodhI kADhavuM paDe ? dAdAzrI : e baI game evuM nukasAna karaze to mane vAMdho nathI, paNa e baInI joDe ja mAre rahevuM che. eTale A nukasAna Ave pachI. evA bhAva karelA. praznakartA : eTale dareka saMjoga je bhego thAya che, enI pAchaLa AvA bhAvo hoya ja. AptavANI-11 dAdAzrI: haM. bhAva ! A dekhAya che e ja bhAvo karelA. A mArA bhAva AvA hovA joIe jethI A bhegI thaI. praznakartA : AptasUtramAM vAkya che ke "ajJAne karIne thayelA badhA bhAvo, jJAna karIne ogALavA paDaze.' to dareka saMjogonA AdhAre "kayo bahirabhAva che" e jaDI javuM joIe ? dAdAzrI : ajJAne karIne saMjoga bhego thayo eTale vaDhakaNI nAra bhegI thaI, te have ene jJAna karIne niveDo lAvavo paDaze, samabhAve nikAla karI karIne ! praznakartA : to evI rIte badhA saMjogonA AdhAre 'potAno bahirabhAva kyo hovo joIe" e tapAsa karavI ? dAdAzrI : badhA saMjogo. jeTalA ene saMjoga maLe che e bAhyabhAvane AdhIna che ! praznakartA: to e bAhyabhAvanuM jJAna karIne chedana karavuM paDaze ne ? dAdAzrI : kazuM karavAnuM nahIM, samabhAve ene jJAna karIne niveDo lAvo. praznakartA : eTale kevI rIte ? dAdAzrI : e dhola mAre to ApaNe zuddhAtmA joIne niveDo lAvavAno. ajJAne karIne UbhAM karelA te dhola vAgI, have jJAna karIne eno niveDo lAvavAno. praznakartA: 'saMjogo bahirabhAvanA AdhAre che" evuM kyAre kahI zake ? AtmA jAmyo hoya to, evuM kharuM ! dAdAzrI : nA jANyo hoya to ya kahI zake. praznakartA : e mUkI zake evI rIte eDajasTamenTa ? ene kevA bahirabhAvathI A saMjoga bhego thayo evuM jaDavuM joIe ne ! Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 rahevuM che, UMghavuM nathI, evo bhAva kare ne pachI ! to evuM phaLa Ave ! dAdAzrI : jANyA pachI bhAva thAya ja ne ! bhAva thAya eTale Ave AptavANI-11 47 dAdAzrI : zuM thAya che e tAro baMdhabhAva. baIe dhola mArI e tAro baMdhabhAva joI le. kevo sarasa che ? praznakartA : emAM bahirabhAva zuM hoya che ? dAdAzrI : bhAva karelo. praznakartA : paNa kayo bhAva ? dAdAzrI : baIno game evo svabhAva haze, paNa mane vAMdho nathI. paNa te mAre ene ja paiNavuM che. praznakartA : to AmAMthI ene A saMjoga bhego thayo, have emAMthI ene pAcho chUTakAro levo hoya, to kayo bhAva goThave ? dAdAzrI : eno chUTakAro hoya ja nahIM, e to chUTakAro enI meLe Ave to joI levAno. ane nA Ave to calAvI levAno. 'zeSA me bAhirAbhAvA' evuM jo samajyA hoya ne, huM kahuM chuM evI rIte samajyA hota to to AkhuM jagata baMdha thaI jAta. samajaNa paDe nahIM ne, kAyadesara. pachI kaheze, "jo have mAre to A vahu sAmI thAya che. tyAre pADozIne pUchIe ke 'bhaI kema ?" to "khoTuM kahevAya.' badhA ya kahe. tyAre bhagavAna zuM kahe, 'mUA, tArA bAhyabhAva A to.' AvuM kevuM bolo cho !' tyAM phariyAda kema karI ? UlaTuM phariyAda karI te ya jokhamadArI vadhI. bAhyabhAva sivAya AvuM maLe kyAMthI te ! hareka vastu che A jagatamAM jevI joIe evI strIo che, akkaramInA hisAbe AvI maLI Ave che. praznakartA: maLavI, e paNa bAhirAbhAvamAM ja jAya ne ! A vicAro paNa bAhirAbhAva ! ane vartana paNa bAhirAbhAva. dAdAzrI : hA. tame hisAba kADhyone, barobara. praznakartA : eTale e bahirabhAva Avo karelo. paNa have peluM jANyuM ne ke A UMgha vastu to AtmAnA sukhane Avare che, eTale pachI have jAgrata ja praznakartA e bahirabhAvanA AdhAre saMjoga hoya che. to saMjogonA AdhAre navA bahirabhAva hoya evuM bane ne ? dAdAzrI : e navA. Ama chokaro mAre mUo enA bApane. 'bApane to marAtuM haze ?" lokone pUche tyAre loka kaheze "nA, nA, nA." eTale pachI A svIkAre, dIkarAnI bhUla che. bhUla che eTale pachI nakkI kare ke have to mArI nAkhavo ja joIe AvuM jyAre chokarI kare tyAre. to pachI evA bhAva karIne pachI tyAM AgaLa jyAre chokaro janme ne pachI chokarAne mArI nAkhe mUo, ane pachI jelamAM jAya pAcho ! praznakartA : eTale bApA bhAva kare che ke chokarAne mArI nAkhavo joIe ? dAdAzrI : hA. praznakartA: to pachI e A bhavamAM evuM kare ke AvatA bhavamAM ? A bhavamAM ja mArI nAkhe ene ? dAdAzrI : e A bhavamAM nahIM. navo bhAva karyo eTale AvatA bhavamAM. e pharI e bAhirAbhAvA navI jAtanA thAya. A ame phoDa pADyo, mokSa mArga Akho ughADo karI Apyo, nahIM to jaDaze nahIM. chokaro mAre eTale badhA ya loko AvIne kahe ke "nA, khoTuM kare che, peluM chokaruM.' eTale pelAne draDha thaI jAya ke chokaro ja khoTuM kare che. mUA tArA ja bAhirAbhAvA ! kyAMthI bhego thayo tane ? "chokaro tophAnI haze to kazo vAMdho nahIM, jarA cAlaze, paNa mAre chokaro have A ja joIe che." e bhAva che, tethI Avo chokaro bhego thayo. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 49 praznakartA : evo bhAva karelo. paNa have mAra khAtI ghaDIe pAchA bhAva bagaDe ne enA ! dAdAzrI : e pAchuM navuM. tame vakIlAta kaMI ema ne ema karo cho ? pAchalA avatAramAM AvuM joyeluM to manamAM bhAva kare ke A lAIna sArI. te eTale tamane e saMyoga bhego thayo. samajaNa paDIne ! praznakartA : barAbara. dAdAzrI : ane A ya bhAva karyo haze te A jJAnI puruSano saMjoga bhego thayo. A ya saMjoga ja kahevAyane, A kaMI mokSa ocho kahevAya ? A saMjoga mokSa Ape che, bIjA saMjoga baMdhana Ape che, nahIM ? baMdhana ApatA saMjogane oLakhIe ApaNe ! oLakhone ! mIThAza bahu lAge. mIThAza nA lAge ?! A bhAIne to eTalI badhI mIThAza lAge che ke atyAre hasavuM Ave che. to tyAM mIThAza keTalI AvatI haze ! jo atyAre ya hase che. bhAva pramANe bheTayA bAhirAbhAvA ! zAthI A saMyoga bhego thayo ? to e kahe che, Ano bAhyabhAva karyo hato ane A bhagata lokoe bAhyabhAva karyo ke hoTalanuM ApaNe pANI nA pIvuM, phalANuM nA karavuM, to te saMjoga bhegA thayA. e bAhyabhAvathI A saMjogavasAt thaI rahyuM che ! praznakartA : khorAka badho bhego thavo e paNa bAhirAbhAvA. dAdAzrI : hA, badhuM bAhirAbhAvA ! 'savva saMjoga lakhkhaNA.' paNa saMjoga kyAMthI ? evuM pUche ne loko ! lakSaNamAM 'kayo saMjoga bhego thayo che' e enuM lakSaNa hoya, saMjoganuM lakSaNa hoya. saMjoga lakhkhaNa eTale A che te hIMganuM vaghAreluM kema karIne AvyuM ? bhIMDA kema karIne AvyA ? eTale e mahIM rAI zI rIte AvI ? e saMjoga ane enA uparathI bhAva. saMjoganA lakSaNa uparathI khabara paDe ke bhAva zuM che ! AptavANI-11 eTale amane A badhA saMjogo bhegA thAya, paNa Ama pastAvo nA karIe. maracuM khaIe, udharasa thAya ane koI kahe, dAdA udharasa Ave che, maracuM baMdha karo. meM kahyuM, "nA, e davA che, udharasa karavAnI.' huM... melane pULo mUA ! zenA AdhAre A jIvana rahyuM che, e to jo ! khoTAne khoTuM jANa, hitakArIne hitakArI jANa, ane ahitakArIne ahitakArI jANa. koI DaoNkaTara, injIniyara, sAdhu-AcAryane kazuM AvuM bhAna nA hoya ! 50 mahAvIrato mahAta abhigraha ! praznakartA : A bhagavAna mahAvIre je pelo abhigraha karelo ke AvuM jo maLaze, AvuM AvuM maLaze to ja huM laIza. mAthe muMDana haze, A pramANe enuM e haze, pachI bAkaLA jo AvI rIte dharaze. tyAre huM laIza, emAM kyuM sAyansa AvatuM haze ? dAdAzrI : e to potAnI dhAraNA badhI ekjhekTa paDe che ke nahIM ? ane bhAva-dravya ekatA thAya che ke nathI thatI ! praznakartA : ekatA thAya che ke nahIM, te jovA mATe. dAdAzrI : hA. eTale Aje dravya judI jAtanuM hoya. eTale Aje e bhAva karelo te kAma lAge nahIM. e bhAva karelo che jyAre e dravya Ave, tyAre e kAma thAya. have dravya yAda karavAnuM zI rIte ene sUjhyuM ? tyAre kahe, amuka dahADA sudhI enuM che te khyAlamAM rahe. A khAvAnuM che, A khAvAnuM che. praznakartA : hA. dAdAzrI : e dravya khyAlamAM rahe. e dravya Aja saMbhAre te bheguM thaI jAya. ane te pAchI mAthe muMDelI hoya. eka paga bahAra hoya ne eka paga aMdara hoya. AMkhamAM pANI hoya ane bAkaLA vahorAvatI hoya. e amAre khape. mahAvIra bhagavAne Avo abhigraha karelo. te AvyA eka phero, ahIM AgaLa....... Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 rIte oLakhAya bahirabhAva A ? tyAre kahe, sAsu mAre evI maLI hoya to nA samajIe ke A ApaNe zuM karyuM haze ?! enI joDe vera bAMdhyuM haze tyAre ja ne ! AptavANI-11 praznakartA : caMdanabALA pAse. dAdAzrI : hA, ane pachI emaNe joyuM. A pramANe badhuM mAthe muMDelI hatI. eka paga bahAra hato, eka aMdara hato, che te supaDAmAM bAkaLA hatA. pachI bhagavAne joyuM ke badhuM ja che. AMkhamAM pANI nathI. eTale pAchA jatA hatA te pachI AMkhamAM pANI AvyuM. pachI emaNe pAchuM. joyuM tyAre badhuM ekkekTa, pachI lIdhuM. have pANI zI rIte AgaLathI kADhI rAkhe ? praznakartA : e Avo abhigraha karavAnuM kAraNa zuM haze, mahAvIra bhagavAnane ? praznakatA : hI. dAdAzrI : eTale vera bAMdhavAnA bhAva karyA haze, tethI A sAsu maLI. badho ApaNo hisAba che. koI ApaNane kazuM ApI zake nahIM ne laI zake nahIM, hisAba ja che badho. ApaNuM ApaNe ja bhogavavAnuM che, bIjuM koI A bhogavI zake nahIM. javAnI badhAMtI ja ja-vA-tI ! dAdAzrI : aMdara bhAva-dravya ekatA lAvavA mATe. e tapa kare ne eTale ekatA Ave. be-traNa dahADA khAdhA vagara tapa karavuM paDe ne ! praznakartA : hA. A saMjogone laIne duHkha che haju. saMjoga nA hoya ne to kazuM du:kha ja nathI. kAraNa ke saMyogo viyogI svabhAvanA. eTale e kAyama rahe nahIM, e to jo kAyama rahetuM hoya to jANe ThIka che, paNa A to viyoga thaI jatAM vAra nA lAge kazI, nahIM ? koInI javAnI rahI ?!! praznakartA : nA, nathI rahI. dAdAzrI : ane bhAva-dravyane mATe ja tapasyA kare eTale ekatA Ave. pachI ApaNe nakkI karIe ke Aja to nIce jaIe ne magacokhAnI khIcaDI, kaDhI methInI te evuM badhuM bheguM thAya. to ja khAvuM, nahIM to nahIM, e tapa che. bhAva pramANe bheTyA saMyogo.. saMjoga bhego thayo ne. juone, tane kevA saMjoga bhegA thayA, nahIM? A badhA tArA UbhA karelA ke bIjAnA karelA che ? praznakartA : nA, nA, potAnAM ja ! dAdAzrI : bIjAe UbhA nahIM karelAne ? ane dAdAno saMjoga maLyo te ya Ubho karyo ne ! A bIjuM badhuM kaMIthI bheguM thayuM ? tyAre kahe, meM bhautikabhAva karyA hatA tethI. A joIe che ne te joIe che. caMdubhAI thaIne pharyo. "huM caMdubhAI chuM" e badhI bhAvanA karIe to bahirabhAva kahevAya. tyAre zI dAdAzrI : ahIM tamAre tyAM rahI haze ? praznakartA : koInI nahIM rahe. dAdAzrI : enuM nAma zuM kahe che ? ja-vA-nI. nA phavaDAvIza, jatI raheze, enuM nAma ja javAnI. saMyogo duHkhadAyI che ane saMyogo ApaNe paiNIne UbhA karyA che. pAchA saMyogo viyogI svabhAvanA che. eno svabhAva ja viyogI che. ene jo ApaNe kADhI melavAno hota, to ApaNane enuM rIekzana Ave. kAraNa ke peluM vera bAMdhe. te A saMyoga enI meLe ja jato raheze. bhagavAne kahyuM, 'tuM gabharAIza nahIM, saMyogo bhegA thayelA che enI meLe ja UThIne jatA raheze, TAIma thaze ne ! tuM sthiratA rAkhaje. jJAnamAM sthira raheje." Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 53 vakhata thaye saMyogo badhA bhAgaze, UThI UThIne. ApaNe jo A badhuM mANasa bheguM thayuM ne. haDahaDATa badhuM jatuM raheze ! kyAM UbhuM rahe che badhuM ? ane ko'ka buddhizALI Ave tyAre kaheze, 'mAre kAma che ne A kyAre khAlI thaze.' 'alyA mUA, hamaNe jatuM raheze, bArobAra. tuM A dhIraja rAkhane thoDo vakhata.' kaMI UbhuM rahetuM haze A badhuM ? saMyogo pote ja viyogI svabhAvanA che. e jo viyogI svabhAvanA nA hotane, to A jagatamAM koIno mokSa thAta ja nahIM ! saMyoga pote kartAbhAvathI UbhA kare che, paNa jo viyoga potAne karavo paDato hota to e chUTe ja nahIM. kartAbhAvathI jo viyoga thato hoya, to kartAbhAva che tyAM sudhI muzkelIo UbhI thAya ! eTale viyoga akartA bhAvathI karavAno che, saMyoga kartAbhAvathI thayelo che. hA, eTale viyogI svabhAvanA che, lokone gamatuM nathI. 'mATe A sukha AvyuM hatuM to te badhuM jatuM rahyuM.' tyAre meM kahyuM, "zuM AvyuM ?" tyAre kahe, 'A duHkha AvyuM.' peluM jatuM rahyuM. to A ya jatuM raheze, mUA. melane, e viyogI * svabhAvanA che. saMyogo bhegA thAya che ne paNa manamAM samajI javAnuM ke vikharAvA mATe che A badhuM. e kudaratI vikharAmaNa kevI, kudaratI rIte thayA kare che, nahIM to koI mokSe ja nA jAta. praznakartA : cAlatA ja jAyane, A saMjoga Avyo, bIjo Avyo, trIjo Avyo, enuM vaheNa ja che ne AkhuM ! dAdAzrI : hA, have dADha du:khavAnI zarU thaI, cena nA paDatuM hoya, tyAre kahe, have dasa dahADA sudhI baMdha nahIM thAya to zuM karIza. alyA mUA, e saMyoga baMdha thaI gayA vagara rahe ja nahIM ! A saMjoga bhego thayo duHkhavALo, te baMdha thayA vagara rahe nahIM. manamAM thAya ke 'pharI duHkhaze ?' paNa hamaNe thoDIvAramAM baMdha thaI gayo hoya. paNa tuM evo bhaya nA karIza ke dasa dahADA raheze to zuM thaze ? koI rahevA Avaze kaMI ? koI rahevA Ave kharuM ? tamArI jIMdagImAM koI phero anubhava thayelo tamane ! rahevA Ave eno anubhava thayela ? badhuM enI meLe ja jatuM 54 rahe che ne ! kaMI kahevuM paDe che ? praznakartA : nA. to tyAM samabhAva rAkhavAno che ! AptavANI-11 dAdAzrI : sthiratA rAkhavAnI. jJAna sthiratA Ape, manuSyane A duSamakALamAM sAmAnya manuSyane to na rahe, e svabhAvika che, duSamakALa che. eTale varIjha ja nahIM rAkhavAnI manamAM, game eTalA saMyogo bhegA thAya. to ya ema ne ema UThI UThIne jatA raheze, badhA kyAre jatA raheze e kahevAya nahIM, tame jJAnamAM sthiratA pakaDo ane jJAna haMmezA sthira ja hoya. jJAna asthira hoya nahIM. jJAnano svabhAva ja sthira. badhuM cAlyuM jaze, kyAMnuM kyAM ya cAlyuM jaze. jarA moDuM thAya to te ghaDIe tapa karavAnuM, te ghaDIe jJAna, darzana, cAritra ne tapa. moDuM thAya to zuM karavAnuM ? e ja tapa. e AMtarika tapa. A bAhya tapa nahIM, AMtarika tapa. praznakartA : AvA tapa Ave e to sAruM ne, dAdA ? dAdAzrI : riyalI A keTalAM puNyazALI che, A duSamakALanA jIvo ke ghera beThAM tapa maLe che. bairI kahe che, 'tamArAmAM vetA ja kaMI che !' 'bahu sAruM thayuM bA!' vetA nahIM evuM kaMI kahe che ne ! te vaLI A pAchA dhola mAre loko, nahIM ? tArAmAM barakata nathI ema kahe, nahIM ? praznakartA : hA, e to bahu mAthAbhAre hoya to kahe. dAdAzrI : hA, nahIM to bIjuM kahe, mAthAbhAre nA hoya to bIjuM zabda, ToNo to mAre ja ne ! tyAre ToNAMmAM AvI gayuM ne ! ToNAM mAre to nA samajI jaIe ApaNe ke dhanya bhAgya ApaNA ! A badhuM, saMjoga badhA javAnA. enI mahIM hAyavoya kazI karavI nahIM, joyA karavuM. hAyavoyathI karma baMdhAya ane joyA karavAthI karma baMdhAya nahIM, chUTA thaI jAya. hAyavoya to AkhuM jagata kare ja che ne ! e Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 jagatano svabhAva kevo ? raDavAno TAIma Ave tyAre raDavuM Ave. pachI hasavAno TAIma Ave tyAre hase, ciDhAvAno TAIma Ave tyAre ciDhAya. ko'kane ApavAno vakhata Ave tyAre ApI de, levAno vakhata Ave tyAre laIe le. evo jagatano svabhAva. ApaNe evuM AmAnuM kazuM nA hoya. bhAva te saMyoga : kArya-kAraNa svarUpe ! AptavANI-11 55 aNasamajaNathI, samajaNa nahIM paDavAthI. A loko karma kare bicArA. bhAna nathI e lokone. ane A to koIne mATe kharAba bhAva nA rahe ne to ApaNI aMdare ya Ama rAmarAja jevuM lAgyA kare, nahIM ? praznakartA : hA. lAgene ! barobara che. dAdAzrI : A vijJAna keTaluM suMdara che ! kevI ajAyabI che ! nahIM to himAlayamAM doDadhAma kare to ya kazuM vaLe nahIM ! bairAM-chokarAM choDIne nAsone to ya, ekalA paDI raho to ya kazuM vaLe nahIM ! ane A to bairAM-chokarAM sAthe ropha mAryA ja karone pachI ! ropha mAro cho ne ! praznakartA : mArIe ne ! dAdAzrI : A badhA saMjogo che, te sAro saMjoga Ave ne khoTo ya Ave. sAro saMjoga Ave tyAre loko ropha mAre ane pachI khoTo Ave tyAre pachI raDAve. eTale badhA du:khadAyI che A. ropha mAravo temAM ya majhA nathI ane AmAM ya majhA nathI. ropha mArelo saMjoga Ave tyAre ja pachI pelo Ave ne ! praznakartA : barobara che. dAdAzrI : 'tame saMjogonA AdhIna nathI', e vAta cokkasa che ne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : ane tame saMjogonA jANakAra cho ke ATalA A bhegA thayA ne A gayA chUTA thayA. praznakartA : saMjogo joIne bhAva Ubho thAya che, e bhAva paNa saMyoga che ? dAdAzrI : hA, badhuM saMjogo ja che. A to A bhAva Ave che, te ya saMjogo ja che. e saMjogothI pelA badhA saMjogo bhegA thAya che. jeTalA zabdo nIkaLe che te ya saMjoga, bhAva Ave che te ya saMjoga, badhuM saMjoga ja che ane te pAchA viyogI svabhAvanA che. praznakartA : jevA saMyogo bhegA thAya, e pramANe bhAva thAya ke jevA bhAva karyA hoya e pramANe saMyogo bhegA thAya ? dAdAzrI : e beu kArya-kAraNa che. praznakartA: kalpe evo thaI jAya, e je bhAva thayo e paNa saMyoga AdhIna che ? dAdAzrI : nA, e saMjoga AdhIna nathI. kalpe evo bhAva thayo e saMjoga AdhIna nathI. e jJAnanA AdhIna che jevuM Aje anubhava jJAna che, e anubhava jJAnane AdhIna che e. eTale kahyuM che ke kalpI nA lezo. praznakartA: kalpI nA levuM, e ApaNA hAthamAM che ? dAdAzrI : ane ropha mArelo maphatamAM jato rahe che ! ApaNe TrenamAM beThelA kevA rophamAM beThelA hoya, paNa te to kaMI pustaka vAMcatA hoIe ne pachI UMgha karatA hoIe. bhogavaTo nA thAya ane kharAba Ave te ghaDIe ? kAMTA vAgatA hoya ane cAlavAnuM thAya tyAre ? eTale A saMjoga mAtra du:khadAyI che. eTale saMjoga badhA dAdA huM tamane soMpI dauM chuM, vosarAvI dauM chuM, jUdo ne saMjoga jUdA. saMjoga-dhaMdhA badhA sArA cAlatA hoya, badhA rophabhera cAlatA hoya, tyAre ja nakkI karI rAkhavuM ke avaLA pharaze tyAre mAre zuM karavuM ? koInI AgaLa lAcArI nA karavI paDe. eTaluM badhuM ApaNuM jJAna che ne ke "huM zuddhAtmA chuM,' banyuM te vyavasthita. saMjogo to badhA je savaLA hoya te avaLA ya Ave. avaLAmAM DUbe nahIM ane savaLAmAM ya DUbe nahIM. A Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 dAdAzrI : hA, e ApaNA hAthamAM che. UDe akramamAM bhAvakarma ja prathama ! AptavANI-11 dAdAzrI : AvA saMjoga Ubho thayo mATe bAhyabhAva kharAba karyA nA gamatuM ya karavuM paDe, tane samajAya nahIM ke ema zAthI haze ? kartA koNa ? zA mATe A badhuM tophAna ? e badhuM tane nA lAge ? tamArI icchA nA hoya evuM karavuM paDe che ? praznakartA : ghaNIvAra. badhAne thAya. nokarI nA javAnI icchA hoya to ya javuM paDe ne. Aje kahyuM ne nathI gamatuM chatAM karavuM paDe che. to have evuM bane tyAre eno koIne AdhAra jaDe nahIM. to ene navA kojhijha paDe ane jo eno AdhAra jaDI jAya ane AdhAra ogALe to ene kojhijha nA paDe, evuM bane kharuM ? dAdAzrI : have AdhAra to jaDelo ja che. mukhya AdhAra A jJAna praznakartA : Ape ekavAra kaheluM ke 'zeSA me bAhirAbhAvA, sarve saMjoga lakhkhaNA." eTale jJAnIo A saMjoga uparathI bhAvane khoLI kADhe che ane e emane jaDI jAya che. eTale pachI e to tyAM ne tyAM ja cheda UDADI de che. have dhAro ke amane enA mULa jaDe nahIM ke zenA AdhAre A saMjoga bhego thAya che e jaDe nahIM to pharI pharI amane e saMjoga bhego thayA ja kare ne ? dAdAzrI : nA, evuM kazuM nahIM. saMjogo jJAtA-draSTA joIne kADhe eTale kazuM nahIM. A to jJAnIo tALo meLave, ke AvuM zA hAru mane thAya che ? ema ne ema thayuM gapyuM che A. A koIne AvuM nA hoya evuM mAre bhAge AvyuM che ? bAhirAbhAvA, saMjoga lakSaNa uparathI juone ke AvA lakSaNavALA saMjoga bhegAM thayA to samajaNa nathI paDatI ? lokone ya zarama Ave, jAnavaro ya zaramAya. evo saMjoga bhego thayo che. tyAre ene arerATI chUTe ke nA chUTe ? praznakartA : hA. praznakartA: paNa e kayA kharAba bhAvo, khabara paDe emane ? dAdAzrI : enA saMjoga uparathI badhuM oLakhAya. gajavuM kApavAnA bhAva karyA hoya ke je te raste paisA bhegA karavA che, to saMjoga atyAre zuM Ave, gajavuM kApavAno ! je te raste, rasto nakkI karyA sivAya, koI paNa prakAre viSaya sukha bhogavIzuM. viSaya eTale eno prakAra nakkI nA ryo hoya to pachI jAta jAtanA prakAra Ave ! praznakartA: to jJAnIo e mULa kevI rIte che ? dAdAzrI : ApaNe bhAvonuM mULa chedeluM ja che ne ! A akrama mArga eTale mULa bhAva baMdha. A to kramika mArganA jJAnIo mATe che. paNa sAruM lakheluM che. halakA mANasano saMjoga kema thayo ? e to mArA halakA bhAvo hovA joIe, nahIM to halakA mANasano saMjoga kevI rIte thAya. praznakartA H koI paNa saMjoga Avyo, iphekaTa AvI eTale kojhIjhanI IphekaTa AvI, eTale patI gayuM pachI enA cheda UDADavAno prazna ja kyAM Avyo ? dAdAzrI : cheda UDAvavA mATe nathI. tALo meLavavA mATe ke AvA saMjoga mane zA mATe AvyA che ? ane kramika mArgamAM e samajaNa pADe che ke "A saMjoga tane bhegA thayA e badhuM te zuM karyuM che ?" tyAre kahe, 'bAhirAbhAva karyA che'. to kaheze, 'have kevA bAhyabhAva karuM ?" tyAre kahe, 'A bAhyabhAva baMdha karI dene chAnomAno ane bIjA sArA bhAva kara. corI karavAnA bhAva thAya to enA pratikramaNa karI ane A dAna ApavuM che, evo bhAva kara.' jJAna nathI eTale evuM goThave. A vAta sAdhu-AcAryo nA samajAvI jANe. ane ahIM A badhA mokSa bhogave che. A jone rophathI beThA che ne. moDhA upara dekhAto nA hoya AnaMda, to paNa mahIM AnaMda che. e vAta nakkI, aMdara ThaMDaka che, e vAta sAcI ! nathI lAgatI ThaMDaka aMdara ? ema ? salAmatI, nahIM ? Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 salAmata, saba salAmata ! chUTe kartAbhAva to baMdha bAhirAbhAvA ! praznakartA : eTale bAhirAbhAva baMdha kyAre thAya to pachI ? saMjoga Ubho thAya che e bahirabhAvane AdhAre che. to saMjogo ja nA bhegA thAya evo bahirabhAva baMdha kyAre thAya ? dAdAzrI : karI Apyo che meM badhAne baMdha ! juone to ya kahe che, kyAre baMdha thAya ?! praznakartA eTale AtmAnuM bhAna thAya to ja baMdha thAya ne ? dAdAzrI : baMdha karI ApyA meM tamane ! kojhijha baMdha karyA pachI tamArA baMdha thaI gayA che. : kharekhara Ama prazna pUche koI, to eno zuM javAba hoya ? bahirabhAva baMdha kevI rIte thAya ? svabhAva jANe to bahirabhAva baMdha thAya ? dAdAzrI : kartAbhAva chUTI jAya tyAre bAhirAbhAvo baMdha thAya ! saMyoga e pariNAma te oya e svabhAvika ! AptavANI-11 che, karelAnuM e pariNAma che ne zeya svabhAvika che ame tamane e kahIe chIe ke saMjoga mAtra zaiya che. kaDavo-mITho saMjoga Ave tene joya tarIke joyA karo tethI kaDavo-mITho nahIM lAge. eTale pelAno rasa tamane asara karaze nahIM. mATe zaiya tarIke joyA karo. gALo dIdhI koI paNa mANase. e gALa dIdhI e saMjoga kahevAya. ke 'caMdubhAIe mAruM A badhuM bagADayuM, A nukasAna karyuM.' have e zabda saMjoga tamane thayo. to pachI tame vicAra karo ke A saMjoga mane kema bhego thayo? tyAre kahe che bAhirAbhAvanA AdhAre, eTale bAhya bhAva je karelo ke A bhAI Avo che ne tema che ne ema tema karyA. eTale e bAhirAbhAvanuM phaLa pAchuM saMjoga Ubho thayo. have te ghaDIe ame zuM kahIe chIe ke saMjoga mAtra zeya svarUpa che. to jo tame zeya tarIke juo to pelAnI asara dhovAI jAya bAhIrAbhAvanI, ane jo tame ema ja juo ke A bhAIe mane kahyuM to tame tanmayAkAra thayA ! praznakartA : hA, to e saMjogane ya tarIke ja jovo. dAdAzrI : ane kharekhara zeya che. paNa koI mANasa ema kahe ke saMjoga ane zeya eka ja che ? to te nA kahevAya ane Ama kahevuM paDe ke eka che, kAraNa ke enuM sthira thavA mATe. paNa kAyadesara nathI ne ! mULa bhASAmAM to kahevuM paDe ke zeya che te vItarAgabhAvathI che ane saMyoga rAga bhAvathI che. saMyoga karmanA udayanA pariNAmathI che. eTale mULa saMyoga eTale A saMyoga bhAva che. ApaNe enI joDe kaMI paNa rAga ke dveSa karyo che. tenuM pariNAma che ane zeyamAM, zeya svabhAvika hoya. A ariso jo jIvato hoya ne te badhuM joya tarIke dekhAya emAM. praznakartA : hA, e badhAne jue zeya tarIke. dAdAzrI : evI rIte e AtmA pote jue che, ya tarIke jue che. phakta A jIvato nathI ane A jIvato che eTaluM ja phera che. praznakartA : saMyogane AdhAre ja zeya che ke ? dAdAzrI : nA, saMyoga e ja joya che. paNa A saMjogothI duHkha UbhuM thayuM che. bAkI duHkha AtmAne hoya ja kema ? joyathI du:kha nathI, saMjogathI duHkha che. saMjoga ane zeyamAM phera eTalo ja che ke saMjoga duHkhadAyI lAge che ne zeya duHkhadAyI nathI. saMjoga e bAhyabhAvanuM phaLa che tethI kaDavuM ke mIThuM hoya ne zeyane kazuM nathI. zeya AdhIna bhAva nathI, svabhAvika che. saMyoga e pariNAma Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 praznakartA : A cetana che ane pelo jaDa che eTaluM ja. dAdAzrI : A jema enA saMjogo aMdara jhaLake che evI rIte pelA saMjoga aMdara jhaLake che, bahAra dekhAtA nathI. praznakartA H hA, arisAne darzana to che, paNa jJAna nathI. eno eka guNadharma che ke emAM darzana che ne ! dAdAzrI : darzana eTale ? praznakartA : e pote nathI karI zakato. dAdAzrI : nA, darzana eTale pratiti. e pratiti hoya nahIM. jIvato nahIM ne ! jIvatA vagara darzana hoya nahIM, pratiti hoya nahIM, paNa A to eka A dAkhalo. ne jo badhA ya dekhAIe chIene ApaNe badhAM ! che ene kazuM levAdevA ? e jeTalA badhA sAmAM UbhA raho te badhuM dekhAya. paznakartA: e vItarAga ja che. dAdAzrI : vItarAga ja che, tevo AtmA saMjogone joyA kare che, jAmyA kare che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) vyavasthitatI vizeSa vigata... eka avatArI akrama jJAta ! ApaNe ahIM 'karavAno' mArga ja nathI. praznakartA : to A zuM karIe chIe ! dAdAzrI : A to DiscArja thAya che. praznakartA : hA, paNa A ja karyuM kahevAyane, bIjuM zuM ? dAdAzrI : nA, e karyuM nA kahevAya. ahIM bhrAMtirahita vAta che badhI. saMpUrNa bhrAMtirahita. karavAnuM nathI eTale bhrAMti gaI. jyAM sudhI karavAnuM che tyAM sudhI badhI bhrAMti che. praznakartA : paNa pUrNa nA thAya tyAM sudhI kartAbhAva rahevAno che, aham rahevAno che, thoDo ghaNo ? dAdAzrI : kartAbhAva rahe to to ahIM AgaLa dAdAnuM to akrama vijJAna e samajyo nathI, eka akSare ya. AptavANI-11 63 upAdhi jatI rahI eTale kartAbhAva gayo. kartAbhAva jAya eTale saMpUrNa dazA thaI gaI. phakta DiscArja ekaluM rahyuM. kAraNa ke A lokone raste jatAM A jJAna maLyuM, eTale jAta jAtanuM DiscArja, Amane judI jAtanuM hoya, Amane judI jAtanuM hoya, Amane judI jAtanuM hoya. e DiscArja juduM juduM rahyuM phakta. kartAbhAva uDI jAya evo ja mArga che A. saMpUrNa haMDreDa parasenTa kartAbhAva uDI jAya che. nahIM to mANasane zAMti rahe nahIM ! koIne ahaMkArI guNa to eTalo badho hoya ke DiscArja thatI vakhate Ama dekhAya hau, badhAM ya kahe ke A keTalo ahaMkAra kare che, to ya paNa e nathI karato. praznakartA : ApaNAthI sUkSma ahaMkAra to thaI ja jAya che ne ? dAdAzrI : nA, e sUkSma ahaMkAra nathI. e ahaMkAra kevo che ? nirjIva ahaMkAra che. eTale bIja nAkhe nahIM ane kAma kare. saMsAranuM kAma karavA mATe ahaMkAra to joIe ja. paNa bIja nAkhe nahIM. e to lAge evuM ! praznakartA : aMdara bhAva paNa ahaMkArano rahe che, jevuM bolIe chIe evo. dAdAzrI : nA, e rahe che te jIvato ahaMkAra nathI. potAne eTaluM ja jo samajaNa paDe ne, to kAma nIkaLI jAya. huM to tamane eTaluM pUchuM ke 'tame zuddhAtmA cho ke caMdubhAI cho ?" tyAre kahe, 'huM zuddhAtmA chuM', to pachI mAre vAMdho nathI. praznakartA : gayA janmanuM je laI AvelAM, e to badhuM DiscArja thaI jAya. navuM baMdhAya nahIM. eTale vadhAremAM vadhAre eka avatAra rahe. dAdAzrI : A to eka avatArI ja che. jJAna ja eka avatArI che ne eka avatAre ya zene lIdhe ? ame tamane AjJA ApIe chIe te AjJA pramANe karo cho. AjJA pALo cho, emAM kartAbhAva che. enuM puNyaphaLa maLe che ane puNyaphaLa bhogavavA javuM paDe. eTale eka avatAra che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 praznakartA : AjJA pALe to ya duHkha, ne na pALe to ya du:kha. dAdAzrI : pALe to duHkha nathI, pALe to phAyado. nA pALe to bhaya, jokhama ? be-traNa avatAra vadhAre thAya. jJAtAtithI bhasmIbhUta prakRti ! praznakartA : A je Tepa utarI te bedhyAnapaNuM kharuMne, to cArja kahevAya ne ? dAdAzrI : kartApada che ke huM A karuM chuM'. eTale kartA nathI pote, chatAM kartAno Aropa kare che, mATe e cArja thAya che. nahIM to cArja nA thAya. philmo to paDyA kare, philmonI kaMI kiMmata nathI eTalI badhI. cArja thAya eTale philmo bhogavavI ja paDe ane pelI to philmo bhogavAya nahIM ne ema ne ema paDI rahe. praznakartA : ane mahatvanI nA hoya ! dAdAzrI : hA. ApaNe A je DiscArja thAya chene, e cArja thayeluM AptavANI-11 dAdAzrI : te kare chene DahApaNa DahApaNa kare che eTale badhAne sukha AvatuM baMdha thaI jAya. je sukha AvavuM joIe e nA Ave. praznakartA : eTale sukha rokyuM ? dAdAzrI : sukha rokAI jAya. bAkI cArja to 'huM karuM chuM" to ja thAya. nahIM to to cArja nA thAya. have tamane 'huM karuM chuM' nathIne ? to pachI cArja nahIM thavAnuM ! praznakartA : have prakRti je enuM kAma karyA kare che, te kayuM kAma ? galana thavAnuM ne ? dAdAzrI : hA, galananuM. praznakartA : galananuM ja kAma. ane e ja galana thayA karatuM hoya enI aMdara jo DakhoDakhala nA karIe to prakRti enI meLe badhI visarjana thaI jAya che. dAdAzrI : e DakhoDakhala nA hoya to ! ane puraNa thAya to pachI TheTha sudhI cAlyA kare. eTale ApaNe kaI jAtanI prakRti ochI thaI jAya che A? ko'kane ema lAge che ke prakRti have ochI thaI gaI dAdAnI joDe rahevAthI. paNa peluM puraNa thatI hatI ne te baMdha thaI gaI. galana to choDe nahIM ne ? enI prakRtino amuka bhAga to ame bhasmibhUta karI nAkhIe, pANI ane varALarUpe je bhAga che te. ane je sanmukha thayA hatA phaLa ApavA mATe, je barapharUpe hatA te A ekalA rahyA. nahIM to prakRti utpanna nA thAya ne ! A jJAna ApIe chIe te ghaDIe badho pheraphAra thaI jAya. praznakartA : to pachI Apa je kaho cho tenuM evI rIte samajAya che ke Ape je jJAna ApyuM, e jJAna ApyA pachIthI have kazuM ja karavAnuM nathI, mAtra prakRti je have gaLyA kare che te 'joyA karo. dAdAzrI : 'joyA' karo. paNa te have kazuM karavAnuM nathI, chatAM praznakartA : e DiscArja svabhAvika rIte thatuM ja hoya che, temAM saheja paNa Dakhala karavA gayo ke cArja thAya. dAdAzrI : nA. cArja kyAre thAya ? 'huM kartA chuM" thAya to ja cArja. praznakartA H hA, te e Dakhala karI, eTale huM kartA thayone ? dAdAzrI : nA. Dakhala te ema ne ema aNasamajaNathI kare, aNasamajaNa eTale vAta nA samajaNa paDe to. paNa 'kartA chuM' bhAna nA hoyane ! eTale A to phakta ene sukha nA Ave. praznakartA : nirjarA thatI hoya te vakhate jo DahApaNa karavA jAya to sukha AvarAya ? Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 prakRtinA bhAga judI judI jAtanA hoya. prakRti eto A naLa hoya pANIno naLa, aradhA iMcano pAIpa hoya to AMgaLI dharIe to jIravI zake. paNa koInA karma vadhAre hoya to doDha iMcano hoya to AMgaLI khasI jAya, khasI jAya eTale prakRti khapI nA kahevAya. prakRti UbhI rahI ane e TAIma gayo eTale pharI khapAvavI rahI. praznakartA: paNa Apa je jJAna Apo cho te vakhate je A lakSa besADI do cho. e lakSa besADI dIdhA pachIthI to mAtra prakRti ja rahI ne ! AptavANI-11 besIe chIe, pachI enI mahIM sUI gayA, e kaMI tapAsa kare che ke nIce keTalAM cakaraDAM cAle che ? keTalI sprIMgo khacAka khacAka karyA kare che ? bhaI sUI gayA che nirAMte, le ! evI rIte A DiscArja che. A DiscArja che te enI meLe cAlyA ja karaze. sUI jAya to ya cAlyA kare. to jAgato rahe to, 'kevI rIte cAle ?" eno Dakho karyA kare ! nahIM to gADImAM sUI jAya to nIce keTalA cakaraDAM cakara cakara cAlyA kare enI khabare ya che ? rAte e to nirAMte UMghI jAya che basa ! AmAM ame je je karIe ne, temAM amAruM kartApaNuM nA hoya pAchuM, e pUrvathI laIne AvelA evuM eTale amAruM DiscArja ja A badhuM karyA kare. kartAbhAva hoya to DahApaNa karuM atyAre ke meM karyuM A. amAruM kartApaNuM nA hoya. DiscArja ja evuM laIne AvelA ke badhuM Ama cAlyA kare ne ochuM thayA kare. anaMta avatAratuM upAdAta... dAdAzrI : hA. bIjuM kazuM ja rahyuM nathI. praznakartA : have je prakRti rahI e prakRtino svabhAva ja evo che ke sahajapaNe e gaLyA kare che. dAdAzrI : basa, have e vahyA ja kare che. praznakartA : tyAre have Apa AdhAra amane je Apo cho te pAMca AjJAno AdhAra Apo cho. dAdAzrI : pAMca AjJAno AdhAra eTalA mATe ApIe chIe ke tamAre have bahAranI asaro na thAya. eTale proTekzana che e ! praznakartA : eTale aMdarathI to koI have aDacaNa karanAruM rahyuM ja nathI. dAdAzrI : hA. koI rahyuM ja nathI. praznakartA : ane A bahAranI aDacaNo je na thAya tene mATe.. dAdAzrI : bahAra kalIyaransa rahe eTalA mATe pAMca AzA che. kAraNa ke bahAra AkhuM jagata jayAM juo tyA kusaMga haze. eTale kusaMganI asara jhera, poIjhana na thAya, eTalA mATe A pAMca AjJA che. eTale DiscArja enI meLe cAlyA kare. A to calAvA jAya, pachI enA mAlika thAya, ne mAlika thayA eTale mAra khAva. ApaNe gADImAM praznakartA : A jIvananuM vahana che, jIvana jema cAlI rahyuM che ApaNuM, e DiscArja bhAva che, e barobara che, pahelAnuM pariNAma che. to have enI aMdara sUjha je che e zuM kAma kare che ? dAdAzrI : aTakone tyAre sUjha paDe to kAma thaI jAya. praznakartA : paNa jIvanane UMce laI javAmAM ke jIvanane nIcuM laI javAmAM... dAdAzrI : UMce ke nIce laI javAmAM sUjha, e beu jagyAe kAma lAge che. praznakartA : bannemAM kAma kare kharI ? dAdAzrI : ajavALuM chene eka jAtanuM ! e to pachI mANasa gUMcAya ne, eTale pachI Ama karIne besI rahe thoDIvAra. pachI ene sUjha paDI jAya te ghaDIe, tyAre kAma cAlu thaI jAya. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 praznakartA eTale A jIvanano je pravAha che Akho, e kampalITa DiscArja nathI, emAM A sUjhano paNa bhAga kharo, evuM kahI zakAya ne ? dAdAzrI : DiscArja kamplITa hoI zake nahIM ne ? A to ApaNe jJAna lIdhA pachI DiscArja kahyuM che. bAkI bIjA lokone kamplITa DiscArja nathI. ahaMkAra jIvato che tyAM sudhI DiscArja kahI zake nahIM jJAna lIdhA pachI enuM jIvana kathvITa DiscArja che. tethI ame vyavasthita kahIe chIe ne ! praznakartA : to kamplITa DiscArja jo hoya, to e sUjha tyAM e zuM bhAga bhajave che ? dAdAzrI : sUjha to helpaphUla che, sUjha to cArja hoya ke DiscArja hoya, beu jagyAe helpa ja kare che. bIjuM kazuM nahIM karatI. sUjha eTale AgaLanA anubhavono sToka ! praznakartA : eTale jyAM aTakyuM tyAM sUjhathI e pachI AgaLa cAle. dAdAzrI : e to bhAga bhajave ja ne ! e to eno pArTa bhajavyA ja kare. sUjha eTale AgaLanA anubhava thayelA. anubhava rasa sAthe. eTale aTake tyAM AgaLa tarata sUjha paDI jAya. e to ApaNI pAse je hathiyAra hoya ne, vakhate buddhi hoya ne, te vaparAyA kare, mana hoya te vaparAyA kare, have evI A sUjha vaparAyA kare, basa. praznakartA : have sUjha vaparAI, ane pariNAma sAruM AvyuM. dAdAzrI : e to buddhi vaparAya to ya pariNAma sAruM Ave. paNa e badhuM je eDajasTamenTa che ne enI hau joDe joDe A mana-buddhi-citta ne ahaMkAra badhA chene, enA jevuM sUjha svataMtra che. praznakartA : e barobara che, eka jAtanI sUjha che, paNa enAthI je pariNAma Ave che te DiscArja che. to sUjha paNa eka DiscArja bhAva ja thayo ne ? AptavANI-11 dAdAzrI : DiscArja zabda zuM kahe che ke je cArja thayeluM te DiscArja thAya che ane sUjha evI vastu nathI ke cArja karelI DiscArja thAya che. e DiscArja thatI nathI. praznakartA : paNa ene eplAya karavAthI ane pachI je pariNAma AvyuM e samajo ke sAruM AvyuM ke kharAba AvyuM. paNa e sUjhanA kAraNe AvyuM ane e vaLI pAchuM DiscArja che, e meLa kevI rIte khAya che ? sUjhanA kAraNe AvyuM ane pAchuM kahIe ke AgaLanAM udayane hisAbe AvyuM, e kevI rIte meLa khAya che ? dAdAzrI : sArI buddhine kAraNe kAma sAruM thAya, kharAba buddhithI kharAba thAya, to ya badhuM vyavasthita che. te mahIM buddhi ya vyavasthita che. ane A ya badhuM vyavasthita che. praznakartA: eTale e to pachI sUjha je che e vyavasthita ja thaI ? dAdAzrI : sUjha vyavasthita nathI, vyavasthita kone kahevAya ? vyavasthita e pote cArja thayeluM DiscArja thAya, ene vyavasthita kahIe chIe ApaNe. A DiscArja thatuM nathI. A to badhuM ya kheDIne pachI AgaLa enuM e ja rahe che. sUjha Akhe AkhI rahe che. emAM koI bhAga tUTato nathI. eTale A sUjhane kazuM pheraphAra thAya ja nahIM. A to sUjha pote che te ene potAne kazuM thAya nahIM. A Ane jo upAdAnamAM laI jaIe ne, to upAdAnamAM gaNAya. ane DiscArja zabda kone kahevAya ke, A vIMTyuM ene pAchuM ukelIe, enuM nAma DiscArja ane A ukelAvuM ke vIMTavAnuM nathI. A to sToka ja che eka jAtano. praznakartA : e to barobara, huM "sUjha zuM che e samajavA nathI mAMgato, huM to sUjhanA kAraNe je pariNAma Ave che. dAdAzrI : e vyavasthita. praznakartA : e vyavasthita. to pachI sUjhanA kAraNe paNa Ama AvyuM ane ApaNe e sUjhane vyavasthita kahIe to e kahevAya ? Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 AptavANI-11 dAdAzrI : nahIM, sUjhane vyavasthita nA kahevAya. praznakartA: to pachI e kevI rIte enuM eDajasTamenTa levuM, sUjhanuM? eka sUjha ApaNe eplAya karI, ane kaMIka pariNAma AvyuM eTale ApaNe ene vyavasthita kahIe chIe to pachI sUjhe ya vyavasthita thaIne ?! dAdAzrI : nA. praznakartA H AvI sUjha AvavI e paNa vyavasthita thaI ja ne ! e sUjha AvavI e vakhate, to e eno artha zuM ? dAdAzrI : e vyavasthita kahevuM hoya to kahevAya. paNa DiscArja nA kahevAya. praznakartA : hA, to sUjha e vyavasthitano bhAga kharo ? dAdAzrI : DiscArja nA kahevAya. vyavasthita kahevuM hoya to kahevAya. praznakartA : vyavasthita kaho to ja eno ukela Ave, nahIM to e samajamAM eDajasTa thatuM nathI. dAdAzrI : nA, eno vAMdho nahIM, e tamAre vyavasthita kaho to vAMdho nathI ane A sUjhane bahAra rAkho to ya vAMdho nathI. sUjha eka evuM hathiyAra che ke niraMtara svataMtra che ane A buddhithI sAruM-khoTuM thAya, to buddhi enuM nimitta thaI eTale ene vyavasthita kahevAyane e DiscArja kahevAya. buddhi, DiscArja thatI buddhi kahevAya. A sUjhamAM DiscArja zabda nathI lAgu paDato. A to upAdAna che, sUjha UMcI ya thaI jAya evI vastu che. anaMta avatAranuM upAdAna che e to ! praznakartA : upAdAna ja che, upAdAna kharuM. paNa jIvananA pravAha, jIvana jema cAlI rahyuM che, emAM e upAdAnano upayoga thAya che ne ? dAdAzrI : e to niraMtara upayoga thayA ja karavAno, paNa e che to ene koI raste DiscArja nathI, evuM kahevAya. praznakartA : huM nathI kaheto ke ene DiscArja kaho. mAre samajavuM che AptavANI-11 71 ke A je thaI rahyuM che badhuM, ene ApaNe DiscArja kahIe chIe, e paNa eTalI ja sAcI vAta che. paNa enI aMdara upAdAna emAM bhAga bhajave che e vAta sAcI ? dAdAzrI : e che ja. e che to A badhuM che. ene to ApaNe mukhya ja vastu gaNelI che. praznakartA H have jo upAdAna bhAga bhajavatuM hoya, to pachI AgaLanuM je cArja che, enuM A pariNAma AvyuM, ema kema kahI zakAya ? dAdAzrI : upAdAna to evuM che ne, vyavasthita to, AmathI gADI AvI, bIjI AmathI gADI AvIne Ama athaDAI, temAM A sUryanArAyaNe zuM karyuM ? evuM upAdAna che. enI hAjarI che vastunI, e sUryanI hAjarI e taTastha vastu che. eTale Ama levAdevA nahIM ne ! bIjI athaDAI, temAM sUryanArAyaNa ne zuM levAdevA ? A ajavALAe ene helpa karI, paNa sUryanArAyaNane zuM levAdevA ? ajavALuM bhale helpa karatuM ? eTale ene gaNatarImAM ja gaNavAnuM nahIM. ene Ame ya gaNatarInI jarUra ja nahIM. ane e upAdAna che te nimittane AdhIna ja hoya. nimitta pramANe veza bhajavyA ja kare. nimitta pramANe bhAga bhajavyA ja kare. praznakartA : A mane sUjhanI vAta jarA barobara samajavI hatI, eTalA mATe huM pUchuM chuM. dAdAzrI : AmAM zuM samajavAnuM che, kaho ? sUjha e sUryanArAyaNa jevI kAyamanI vastu che ! praznakartA : hA, paNa sUjha ApaNA jIvananI aMdara kevo bhAga bhajave che e jarA samajavuM che ? dAdAzrI : A sUryanArAyaNa zuM bhAga bhajave che ? vAdaLuM AvyuM to jarA ochuM ajavALuM thAya ane vAdaLa vAdaLAM hoya to aMdhAruM thaI jAya. emAM sUryane zuM helpa kare che ? nA samajAtuM hoya to pharI pharI bolone ! paNa A prazna pachI kADhI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 AptavANI-11 73 nAkho. upayoga AtmAmAM rAkhavAno che. praznakartA : hA, e prazna kADhI ja nAkhavo joIe. dAdAzrI ane chevaTe nA phITa thAya to A mUkI dIdhuM Ama, AvA eka-be nahIM, AvA to badhA, aTakI javAnA to lAkho prazno che ! praznakartA : Ape eka sarasa maulika vAta kIdhelI ke tAva Avyo ane Tapa thaIne marI gayA. lAMbu karavAnuM nahIM ! dAdAzrI : hA, basa eno ukela Ave. atyAre to AtmA-AtmA karavAno sarasa TAIma maLyo che ! A sUryanArAyaNa jevuM che. AmAM, evI sUjha e taTastha vastu che. jo vAdaLA bahu ghanaghora AvyA hoya, to ApaNuM kAma barobara jevuM joIe evuM thAya nahIM ane jo cokhyuM hoya to thAya. eTale e sujhane kazuM levAdevA nathI. e to enI meLe enI jagyAe che, eTale A enuM je ajavALuM che, e kAma karyA kare. ochuM ajavALuM hoya tyAre ochuM kAma thAya. vadhAre ajavALuM hoya to vadhAre kAma thAya eTale Ane AnI joDe graMthImAM nathI, e kaMI saMkalanAmAM nathI. A saMkalanAmAM e AvatI nathI. A saMkalanAnAM bhAgane ja ApaNe vyavasthita kahIe chIe. A sUjha to cheTe rahIne kAma kare che, paNa e kartA nathI. praznakartA : e kartA nathI, to koNa kare che ? dAdAzrI : A sUryanArAyaNa che to A ajavALAthI loko kAma kare che, temAM sUryanArAyaNa zuM kare ? praznakartA : hA, e kartA nathI. dAdAzrI : enI hAjarIthI kAma thayA kare che. prazna pharI yAda Avaze have ? samAdhAna thayuM. praznakartA H have eDajasTamenTa thaI jaze. dAdAzrI : nA, evuM khoTuM eDajasTamenTa nahIM karavAnuM. samajIne karI nAkho, nahIM to pachI bAjue mUkI devAnuM, amArA jevuM kSatriya thaI javAnuM. eka bAju AtmA sivAya bIjI vAtane mAre zuM karavI che ? A dariyAmAM nAkhI dIdhuM ! praznakartA : bAjue mUkavAno svabhAva nathI. e to eDajasTa thaI jaze. eDajasTamenTa AvI jaze barAbara. dAdAzrI : A sUryanArAyaNa jema Uge ne sUrya jema taTastha che ne, evuM e sujhathI taTastha rIte kAma thaI rahyuM che. e sUjhane nathI kahyuM. A sUjha pAMDavI, ajavALuM karavuM ke aMdhAruM karavuM, evuM che nahIM. pote Ama sthiratA kare eTale niyamathI ene sUjha paDI ja jAya. pachI UMdhe raste janArAne ya paDe ane chate raste janArane ya, paNa beunuM te vakhate aTake nahIM, sUjha paDI ja jAya. eTale aTakyo hoya mANasa, have AgaLa javAno rasto jaDato nathI, te ghaDIe Ama karyuM. te ghaDIe sUjha paDI jAya. pachI UMdhe raste paNa jAya, ane chate raste ya jAya. jene je raste javuM hoya e raste jAya. e udayAdhIna che. praznakartA : pAcho vyavasthitano ja bhAga thayo ne e ! dAdAzrI : gayo e vyavasthitane AdhIna e gayo. paNa temAM pelI sUjha je che e taTastha vastu che. tene kazuM levAdevA nathI ! praznakartA : ene koI bAju levAdevA nathI. have samajAyuM. barobara che ! judo kartA cArja, DiscArja same ! praznakartA : AptasUtranuM eka vAkya che. "cArja vakhate kartA judo che ane DiscArja vakhate kartA judo che." dAdAzrI : cArja vakhate kartA judo hoya. cArja vakhate kartA tanmayAkAra hoya. 'huM karuM chuM' e bhAna hoya to cArja kahevAya. te vakhate kartA hoya ja. ajJAnIone cArja ane DiscArja banne vakhate kartA hoya ja. ane jJAna ApaNuM lIdheluM hoya tene DiscArja vakhate kartApada nA hoya. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 praznakartA : eTale ene to DiscArjamAM nirjarA ja thaI jAya che. dAdAzrI : ene nirjarA ja thaI jAya che. ene cArja to thatuM nathI. eTale A banne vAkyo te anusaMdhAnamAM mukelAM che. DiscArja vakhate kartA judo paDI jAya che, dareka manuSya mAtrane. paNa e pAchuM bhrAMtithI pote Aropa kare che ke 'huM karuM chuM', basa. e nA kare to cAle evuM che. DiscArja thayA kare evuM che, kartA nA hoya to ya. praznakartA eTale badhAne jJAnI-ajJAnI darekane DiscArja thayA kare che, paNa emAM kartA judo paDI jAya che. dAdAzrI : judo paDI jAya che. e bahu jhINI vAta che. paNa e jo ene 'ame' bahAra pADI che. ahIM AptasUtramAM lakhyuM chene, have A lokone zI rIte samajAya ! A vItarAgonI bahu jhINI vAta che. e vItarAga thAya tyAre samajAya evI vAta che A. e jo iTa hepansa, badhuM joyA kare, to DiscArja vakhate e kartA judo ja rahe, che ja judo. eTale e iTa hepansa tarIke judo cAle evuM che. to pharI Avato bhava sAMkaDo thato jAya. paNa ene 'huM karuM chuM" e pAchuM bole che. e cArja kare che pAcho. DiscArja vastune pAchuM 'huM karuM chuM" ema karIne AvatA bhavanA mATe cArja kare che. praznakartA : jyAre pelo jJAnI je che, 'huM karato nathI" e bhAva hovAnA kAraNe tarata ja kAyama chUTo paDI jAya. dAdAzrI : vyavasthitane ame mUkI daIe. A kevI rIte banyuM, eTale ApaNe vyavasthita mUkI daIe, e loko vyavasthitane samaje nahIM, chatAM paNa e eTaluM ja juduM samaje ke A iTa hepansa hoya che te ghaNAM badhA karma baMdhAtA aTakI jAya. nizcaya e kAraNa te saMyoga e pariNAma ! praznakartA : nizcaya karyo hoya to saMyogamAM pheraphAra thAya ? AptavANI-11 75 dAdAzrI : nizcaya to ApaNe karIe, saMyoga e pariNAma che. nizcaya e kojha che. eTale A che te DiscArjanuM kojha che. teno je nizcaya che te DiscArjanuM kojha che. te DiscArja na thayo hoya eTalo pheraphAra thAya. kojha zenuM che ? DiscArjanuM. eTale DiscArjanA kojhamAM pheraphAra thAya. jenA saMyogomAM A cArja kojha thayeluM te A DiscArja kojha AvyuM. praznakartA: DiscArjanA je saMyogo hoya e saMyogamAM pheraphAra thAya nizcaya kyathI ? dAdAzrI : A nizcaya karyone e kaMIka pheraphAra to karyA vagara rahe nahIM. navo pheraphAra thAya nahIM, paNa A DiscArjanuM pahelAM cArja kareluM ne te ja DiscArja thAya che. atyAre A DiscArja thaI rahyuM che, je pahelAM cArja thayeluM che ! praznakartA: hA. paNa DiscArja eTale pariNAma ja thayuMne ? dAdAzrI : DiscArja eTale pariNAma ane peluM nizcaya eTale kojha ! praznakartA : hA, eTale pariNAma je tenI aMdara ApaNe Ama kahIe chIe ke pariNAmamAM pheraphAra na thaI zake, e janarala rUla che. have jo nizcaya karyo hoya to pachI e pariNAmanI aMdara koI pheraphAra thaI zake ? dAdAzrI : e pheraphAra thayo ne ? paNa cArjamAM nizcaya hovo joIe. e cArjamAM nizcaya hato ne temAMthI DiscArja nizcaya thayo. mATe A DiscArjanAM pariNAma badhAM pheraphAra thAya. eTale Ama pAchuM koI evuM nA mAnI bese ke A DiscArjanA nizcayathI pariNAma pheraphAra thAya che. cArjanA nizcayathI ja thAya che ane nizcaya pheraphAra to karyA vagara rahe nahIM. pachI e to ApaNane manamAM avaLuM samajaNa paDI jAya ke A nizcaya karyo eTale badhu pheraphAra thaI jaze. jo cArja karelo hoya to ja nizcaya thaze. nizcayanA saMkalpa-vikalpa karavA, e nizcaya kahevAya nahIM. gaNatrI-baNatrI badhuM ja rAkhe che, ApaNA mahAtmAo, Ama thaI jaze ne tema thaI jaze. tethI ame zIkhavADIe hoya ke bhaI A guNAkAra Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 77 thayelo che pahelAM, enA saMyoga UbhA thayelA ja che. je khaseDavAnA che e to khasI ja gayelA che, paNa have DiscArja thAya tyAre ejhekTa dekhAvamAM Ave. be jAtanA saMyoga, bhAva saMyoga ane dravya saMyoga. bhAva saMyoga to te ghaDIe cArja karatI vakhate thaI gayelA hoya ane dravya saMyoga have rUpakamAM Ave che. praznakartA : viSaya bhAva pachI pAchaLathI e brahmacaryano nizcaya kare to pachI pahelo je viSaya saMbaMdhI je bhAva karelo te uDI jAya ke rUpakamAM Ave ? AptavANI-11 bhAgAkAra nA karazo. A to pachI pariNAma badalAI jAya. bAkI nahIM to nizcaya to game te jAtanA guNAkAra Ave to uDADI de. praznakartA : atyAre je nizcaya thAya te pahelAnA cArja pramANe nizcaya thato haze. dAdAzrI : bIjuM zI rIte thAya ? praznakartA : ApaNuM jJAna vAkya paNa Ave che ke "nizcayanI khAmI che tArAmAM'. jo khAmI hoya to nizcayanI khAmI che ne nizcaya karyo ja nathI, vAto ja karI che. dAdAzrI : hA. pahelAM nizcaya karyo nA hoya eTale Aje nizcaya Ave nahIM ne dahADo vaLe nahIM. praznakartA : hA. eTale ghaNAM kahe che ne mArAthI Aje nizcaya thaI zakato ja nathI. te A mATe ke pahelAM eNe nizcaya karyo ja nathI, to pachI kyAMthI Ave ? dAdAzrI : hA. mATe e choDI devAnuM. ane 'kyAM kyAM nizcaya thAya che' e karavuM ApaNe. jeTalo karelo hoya pahelAno e ApaNAthI thaI zake te karavo. emAM DhIla nahIM karavI ane moDuM thavAnuM hoya to ya paNa atyAre nizcaya karI rAkhavAthI zuM khoTuM che ? praznakartA : hA. e to barobara che. dAdAzrI : traNa varSe paNa thAya. praznakartA : eTale ema to kahI zakAya ne ke nizcayanI A saMyogo upara asara thAya che, DiscArja saMyogo hoya to paNa. dAdAzrI : atyAre ne atyAre thatuM nathI. evo niyamathI ja che ke nizcaya karyo eTale saMyogo UbhA thayelA ja che. je saMyoga khasavAnA che, je saMyoga vAgavAnA che e UbhA thaI gayelA ja che. have A DiscArja nizcaya thAya eTale pelA bhegA thaI jAya ane chUTA paDI jAya. je nizcaya dAdAzrI : pahelAno A puruSArtha ane pachIno A puruSArtha, benI athaDAmaNamAM kyo puruSArtha jIte che tenA upara rUpaka AdhAra rAkhe che. praznakartA : eTale nizcayanI baLavattA upara AdhAra che. dAdAzrI : hA, be laDhe pachI e, emAMthI je jIte enA bApanuM. ghaNAM kharA badhuM virodhAbhAsa ja AvuM ja hoya badhA, mahIM vaDhavADa cAlatI ja hoya. nizcaya svAdhIna, vyavahAra parAdhIta ! nizcaya e svAdhIna che ane vyavahAra e parAdhIna che. ane pariNAma to parAdhInanuM ya parAdhIna che. mATe ApaNe nizcaya karavAno. pachI vyavahAranI bhAMjagaDa karavAnI nathI. vyavahAra to vyavasthita calAve che. tamAre joyA ja karavAnuM che. phakta tamane dhIraja rahetI nathI. ane dhIraja rahevI ekadama to bane ja nahIM. kAraNa ke ghaNAM kALathI dhIraja rahetI nathI ! eTale thoDA dahADA abhyAsa karavo paDe. chatAM ApaNe zuM kahIe chIe ke, koI paNa vastu banatAM pahelAM ApaNe prayatna karyA karavAnAM, pachI enuM phaLa che te vyavasthita Apaze. phaLa vyavasthita upara choDI devuM. ApaNe to kAma karyuM javAnuM. enuM phaLa vyavasthitanA tAbAmAM che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 AptavANI-11 have hakIkatamAM zuM che ke nizcaya karyo pachI kharekhara prayatna karavAnI jarUra ja nathI. A jagatano niyama ja evo che, nizcaya ja karavAnI jarUra che. prayatna karavAno nahIM. prayatna to pachI saheje thaI ja jAya, karavo nA paDe. praznakartA : ApaNe nizcaya karIe, enAthI vyavasthitamAM pheraphAra thAya ? dAdAzrI : nizcaya karo te ya pUrvano DiscArja che. ne nizcaya nA karo te ya pUrvano DiscArja che. kevo nizcaya thAya che, tenA para vyavasthita che. mATe zuM thAya che te juo ! nizcaya karavAnA ya ApaNe kartA nathI. A to DiscArja svarUpa nizcaya che. praznakartA : to pUrvanA DiscArjamAM haze te thaze, evuM bolAya nahIMne? dAdAzrI : evuM bolAya ja nahIM. e to jokhama che. ghera jamAI mAMdA hoya ne ApaNe kahIe ke DiscArjamAM hoya te thaze. te badhA kAmakAja nA kare. have A ya DiscArja che. paNa AvuM gharamAM kahe to samajavuM ke jamAI maravAnA thayA. hA, anubhava jJAnI hoya tene prayatna sahaja thayA kare. e udaya karmane AdhIna rahe ne A loko to Dakho karyA vagara nA rahe. A loko udayakarmane AdhIna rahe nahIM. eTale ame ene prayatna karavAno kahIe chIe. nahIM to Avato bhava bagADe. bhAva-bhAva ane dvavya-bhAva ! AptavANI-11 79 bhAvakarma che ja nahIM ne ! bahAra bhAvakarmavALuM vyavasthita nathI. eno ahaMkAra je bAju phare che te bAju ja che. khullo ahaMkAra chene. praznakartA : eTale bhAvakarma vyavasthita nahIM ? dAdAzrI : vyavasthita hota to saMsAra Avo hoya paNa nahIM ne ! bhAvakarma vyavasthita hoya ne to loko A duniyAno hisAba kADhI nAkhata tarata ! paNa A to gUMcAyA ja kare che ne ! akramamAM bhAvakarma ja nA hoya ApaNe. vyavasthita eTale to jevuM yojanA hatI tenuM A phaLa AvyuM. ane yojanA karatI vakhate bhAna vagaranuM kareluM. praznakartA : atyAre mahAtmAone je bhAva thAya, enuM phaLa pachI to darekane juduM juduM AvavAnuM ne ? dAdAzrI : A bhAva hoya, A to icchAo kahevAya. icchAne bhAva kahIe chIe ApaNe. bhAvakarma to dekhAya ja nahIM AMkhe. bhAva che te be jAtanA. eka bhAva-bhAva ane eka dravya-bhAva. eTale A dravya-bhAva vyavasthitamAM hoya ane bhAva-bhAva vyavasthitamAM nA hoya. praznakartA : bhAva-bhAva ane dravya-bhAvamAM phera zuM ? dAdAzrI : e icchA kaho, bhAva kaho, je kaho e dravya-bhAva. praznakartA : ane bhAva-bhAva eTale zuM ? dAdAzrI : bhAva-bhAvamAM dekhAya nahIM Ape. emAM yojanA ghaDAya. dravyakarmanuM phaLa AvatI vakhate emAMthI bhAvakarma paDe. mATe e ApaNe Aje cetIne cAlo barAbara ! ane jo bhUlecUke bolAI jAya to pratikramaNa karI levAnuM. praznakartA : pratikramaNa kare eTale kharAba bhAvamAMthI sArA bhAvamAM Ave. eTale to ya bhAvakarma to UbhuM ja rahyuM ne ? praznakartA : bhAvakarmamAMthI dravyakarma Ave che, to A bhAvakarma e vyavasthita che ? dAdAzrI : nA. e vyavasthita nathI. tamAre to A 'jJAna' pachI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 AptavANI-11 dAdAzrI : nA, evuM nahIM. pratikramaNa karavAthI kharAbamAMthI sArA bhAva Ave evuM nahIM, paNa pratikramaNa to peluM e che ke, "bhaI A atikramaNa karyuM mATe huM pratikramaNa karuM chuM, pharIthI nahIM karuM'. praznakartA : koI paNa vastune mATeno bhAva ja rAkhavAno ? pachI je thavAnuM hoya te thAya. dAdAzrI : bhAve ya nathI hAthamAM. ApaNe akramamAM to bhAva kADhI nAkhyo che. bhAva kramika mArgamAM che. ApaNe bilakula bhAva ja kADhI nAkhyo che ! AkhuM DIsamIsa karI nAkhyuM che bhAva. e to atyAre tamane icchAo-bIcchAo thAya, e bhAva nahIM. bhAva vastu sAva judI che. 'tame caMdulAla ho' to ja bhAva hoya, nahIM to bhAva nA hoya. 'caMdulAla" nathI eTale bhAva nathI. have 'caMdubhAI' e vibhAva hato. tene jagate bhAvakarma kahyuM ane have 'huM zuddhAtmA chuM' e potAno svabhAva che. A vibhAvane bhAvakarma kahyuM, e gayuM, badhuM ja gayuM. A 'jJAna' che ne, e jo tame UkheDIne khodI nA nAkho tyAM sudhI A bhAva utpanna thato nathI. ene potAne bhAva utpanna thatA nathI. emAM be purAvA che ke 'bhAI, tuM zuddhAtmA che ke caMdubhAI che ?" tyAre e kahe, "nA, huM zuddhAtmA chuM, caMdubhAI vyavahArathI che." "ane kartA tuM che ke vyavasthita kartA che ?" tyAre e kahe, 'vyavasthita kartA che.' thaI rahyuM e mANasane bhAva ja thato nathI. paNa ene je bhAva samajAya che, e DiscArja bhAvane bhAva kahe che. jagatanA loko bhAvane samajI zake nahIM. A tamane kahI dauM. kAraNa ke bhAvakarma jo samaje to e eTalI jhINI vAta che ! A je bhAva thAya che ne e to khAvAnA bhAva thAya che, paiNavAnA bhAva thAya che, bIjA bhAva thAya che, e bhAva kharekhara bhAva nathI. bhAva e vastu ja bahu judI che ! pagalato svabhAva ane vibhAva ! AptavANI-11 81 eno svabhAva bhUkha lAgavI, ArAma karavo, sUI javuM, saMDAsa javuM, pANI pIvuM, zvAsa levA-mUkavo, e badhuM pudgalano svabhAva ! ane krodha-mAnamAyA-lobha karavA e vibhAva, e svabhAva ane vibhAvane amArI biliphanA AdhAre vyavasthita mAne che teno vAMdho nathI. vadhAre khaI jato hoya, gaLyuM khUba khaI jato hoya, gusso thaI jato hoya, lobha thaI jato hoya, to paNa che te vyavasthita mAne che ene kazo vAMdho nathI. evuM vyavasthita ApyuM che meM. praznakartA : eTale A badhI asaro thavI, asaro na thavI, e AkhuM bilipha upara ja AvIne UbhuM rahe che. eTale vyavasthita kIdhuM to ekadama samAdhAna ja thaI gayuM. have e mAnyatA barobara rahe nahIM, to guMcavAyA kare, muzkelI UbhI thAya, eTale bilipha upara ja badhuM UbhuM rahyuM ne ?! dAdAzrI : tyAre bIjuM zuM ? praznakartA : e ja AkhuM bhUlavALI biliphathI badhuM gUMcAya che. dAdAzrI : amArA jJAna upara bilipha nathI rahetI. ame mokSe javAya evuM jJAna ApIe chIe. chatAM enI bilipha rahetI nathI to eno mAra khAya che. pachI, ame zuM karIe ? to ya pAchuM uparANuM dekhADyA karIe. praznakartA : dhAro ke Ape kahyuM ke vyavasthita che, A mana-vacanakAyAnuM banyuM e vyavasthita, e aMdara eka vakhata nA rahyuM hoya, paNa pAchuM e aMdarathI goThavaNI karIne bilipha besADI zake ? ke "A vyavasthita che' evuM dAdAe kahyuM che. ema kahIne pAcho mULa biliphamAM AvI jaI zake che ne ? eTaluM sAdhana chene potAnI pAse ? dAdAzrI : sAdhana to badhuM che. roMga bilipho hatI e roMga bilipha kahI ane A rAITa bilipha che e rAITa bilipha ! roMga bilipho hatI atyAra sudhI tenA AdhAre A hatuM, baMdhana hatuM. rAITa biliphanA AdhAre mokSa che. pudgala pudgalanA svabhAvamAM rahe, pudgale, pudgalanA svabhAvamAM rahevuM joIe. eno svabhAva pheraphAra thayo eTale pachI ApaNe davA levI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 praznakartA : AmAM ghaNI vakhata evuM bane ke kaMI paNa bojA jevuM lAgatuM hoya to kaMIka pelI roMga bilipha mahIM varte che. kaMI paNa roMga biliphanI asara UbhI thaI che. evuM kahI zakAya ne ? dAdAzrI : chatAM jayAM sudhI bhUlo dekhAya che, tyAM sudhI pote potAnAmAM ja che. praznakartA : acchA, eTale pote potAnA sthAnamAM AvI gayo kahevAya. paNa peluM amuka je bojA jevuM lAgyA karatuM hoya, gUMcavADo Ubho thayA karato hoya, samAdhAna utpanna na thatuM hoya, tyAM sudhI roMga biliphamAM pesI gayo evuM kahI zakAya ne ? dAdAzrI : bIjuM zuM tyAre ! e ya icchApUrvaka nahIM, parAdhInapaNe. paNa nizcaya eno DagI gayo ane je AvyuM che emAM nizcaya DagI gayo. praznakartA : to emAMthI pAchu mULa jagyAe AvI zakAya ne ? emAMthI mULa jagyAe AvavA mATe kevI rIte goThavaNI hoya ? dAdAzrI : e to bahu dekhADa dekhADe karyuM che ne ! e ja dekhADIe chIe ne ! e ja rIto batADa-batADa karavAnI ne have. vyavasthitane nA gAMDyo ! praznakartA : hA, barAbara che, vyavasthitane nA gAMDyo tethI bIjI rIta batADI ! dAdAzrI : vyavasthitane gAMThato hoya to to mArI joDe vAtacIta karavA AvavAnI jarUra nahIM ne ! praznakartA : A to ATaluM sTroMga jJAna che, to ya vyavasthitane kema gAMThato nathI ? dAdAzrI : DhIlApaNuM potAnuM, nizcaya nahIM. ko'ke kahyuM hoya ke Ama nAkanI dAMDI sAmuM joIne ja cAlyA karajo, Ama bAjumAM mAryA jazo. to ya pAcho kUdAkUda kare ne vaDhAI jAya. e keTalAka zUravIra mahIM cAlyA jAya. aDadhuM to akkala bacAvanuM kAma kare evuM. akkala nA hoya te AptavANI-11 cAlyA jAya. A to akkala nA hoya ne to pAcho bajAramAMthI laI Ave vecAtI, gIrave che. praznakartA : kamplITa vyavasthita mAne to ja pote potAnAmAM rahI zake ne, niHzaMka thaIne rahI zake ne ? dAdAzrI : badhuM phekTa ja thaI gayuM. amArI AjJAmAM Avyone ! cokhkhuM jJAna lIdhuMne eNe ! A to lIdhelAmAM pote DahApaNa kare che. anaMta jJAna zI rIte raheze ? mArAmAM jJAna che nahIM ne A anaMta jJAna kahe che ! konI joDe mApe e ? potApaNuM badale nahIM. A to ame jJAnamAM evI rIte mUkyuM che ke enI meLe badalAI jAya. nahIM to ene kahyuM hoya ke badalajo to have nA badale. ame jJAnamAM ja evuM mUkyuM che ke badalAI jAya. mUkyuM che evuM lAge che tamane ? praznakartA : hA. eTale A potAnI rIMga mAnyatAo e ja badhuM potApaNuM kIdhuM ? dAdAzrI : to bIjuM zuM tyAre ? praznakartA : eTale e roMga mAnyatA chUTe to potApaNuM gayuM kahevAya. dAdAzrI : potApaNuM Ama to pAra vagaranuM che badhuM. paNa eno mAlika koNa ? eno mAlika koNa ? eno mAlika koNa ? eno mAlika koNa ? eno mAlika koNa ? chevaTe chellA mAlika koNa rahyA ? tyAre kahe ke bilipho. praznakartA : chellI mAlika bilipho, karekTa ! dAdAzrI : nahIM to Ama to potApaNuM badhuM bahu jagyAe verAI gayuM che. praznakartA ane e pAchI roMga bilipho hoya che badhI. e roMga bilipho chedAya to potApaNuM paNa jAya ane rAITa biliphanA AdhAre ja ene chedI zakAya ne ? Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 dAdAzrI : hA. praznakartA : ane rAITa bilipha prApta thaI hoya to ja e roMga bilipha chedI zakAyane ? dAdAzrI : hA. praznakartA : eTale potApaNuM to bahu jagAe vikharAyeluM che. verAyeluM che, eno mAlika khoLe, pachI eno mAlika, eno mAlika, e badhA vacalA mAliko koNa ? dAdAzrI : e badhuM jANIne zuM karavuM che ? kaye raste potApaNuM jAya che.... pachI... AptavANI-11 praznakartA : e raste... chellAmAM chellI A vastu che. dAdAzrI : gherathI nIkaLyA ahIM satsaMgamAM AvyA, vacalo roDa praznakartA : barobara che, eTale vacaluM jANyuM ke nA jANyuM ? ahIM pahoMcI gayA, eTale pahoMcavA sAthe kAma che ne ! dAdAzrI : hA. rahyo ? phera che niyama ane vyavasthitamAM ! praznakartA : A badhuM jagata niyamathI cAle che. eTale Ape vyavasthita kahyuM ne ? dAdAzrI : eTalA mATe vyavasthita nathI kahyuM. to to niyamathI ja nA kaheta. praznakartA : niyamathI cAlavuM ane vyavasthita, emAM phera kevI rIte dAdAzrI : bahu phera. AptavANI-11 25 praznakartA : zuM phera ? dAdAzrI : cAra jaNAe sarakhI corI karI hoya ane pachI zikSA eka ja jAtanI hoya ke judI judI hoya ? praznakartA : judI judI hoya. dAdAzrI : zAthI ? e vyavasthitanA pramANe zikSA thAya. praznakartA : to A dAkhalAmAM niyama ane vyavasthitano saMbaMdha kevI rIte rahyo AmAM ? e kevI rIte samajAya ? dAdAzrI : vyavasthita vastu judI che ane niyama vastu judI che. niyama cAre ya jaNane jelamAM ghAlI de, cha-cha mahinAnI. ane vyavasthita to badhuM jue ke vAstavikatA zuM che ? praznakartA : A vyavasthita e karmanA phaLarUpe ja vyavasthita baneluM che ne ? dAdAzrI : haM, karmaphaLa ne e badhuM bheguM thaIne sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa e ja vyavasthita. vyavasthita ekjhekTanesa Ape, tole tola. nA samajAyuM ? praznakartA : niyama ane vyavasthita e kevI rIte judA, e kaMI barobara phoDa paDato nathI. dAdAzrI : eka zrImaMta mANasanI traNa choDIo hoya, eka paiNAvI hoya, ekanA vivAha karI nAkhyA hoya ane eka kuMvArI hoya. ane bIjA chokarAone paisA vaheMcI dIdhA potAnI pAse hatA te, to chokarIone ApavA hoya to kevI rIte Ape ? traNeya dIkarIo mATe bApa nakkI kare ke lAkha lAkha rUpiyA emane ApavAnA, moTI dIkarInA lAkhamAMthI paccIsa hajAra rUpiyAno lagnano kharca thayelo te kApI le. bIjI dIkarInI pAchaLa dasa hajAra rUpiyA vivAhanA thayelA te kApI nAkhe ane trIjI dIkarIne lAkhe lAkha pUrA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 AptavANI-11 Ape. pelI dIkarIo bUma pADe ke amAre lAkha maLavA ja joIe. tyAre kahe, 'nA.' A badhA jagatanA bhaIo-bhaIonI vaDhavADo enI ja chene ! mArA moTA bhaIe mane dasa ja vIghA jamIna ApI, eka kaheze, mane pUrI ApI. e gayA avatAranuM RNAnubaMdhana hoya to apAI jAya. paNa apAI gaI e barobara, e karekTa ! banyuM e ja nyAya. praznakartA H apAI gayuM e vyavasthita kIdhuM. dAdAzrI : e ja nyAya. praznakartA : to AmAM e niyama vastu kyAM rahI ? dAdAzrI : e niyamane kazuM lAgatuM-vaLagatuM nathI. niyamane Ane kazuM levAdevA nahIM. paNa vyavasthita samajAyuM ? praznakartA : vyavasthita to barAbara samajAya che, paNa prazna e che ke ApaNe A jagata vyavasthita calAve che evuM kahIe, ane pAchuM bIjuM kIdhuM ke jagata niyamapUrvaka ja che badhuM. dAdAzrI : hA, te niyamathI vyavasthita che. jagata niyamathI cAle che. ane vyavasthita eTale bIjuM badhuM A zuM thaI rahyuM che ? tyAre kahe, vyavasthita thaI rahyuM che. praznakartA : cAle che niyamathI ane thaI rahyuM che e vyavasthita che ema ? dAdAzrI : khUna karato hoya che te chUTI jAya te vyavasthita che. khUna nathI karelo baMdhAI jAya che te ya vyavasthita che. tamane samajAyuM ke nahIM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : vyavasthita ane niyamano dAkhalo eka samajAvuM. be bhaIbaMdho bahAra pharavA jatA hatA. te A bAju be sarakhA vaMdA AvatA hatA. vaMdA sarakhI uMmaranA e ya pharavA nIkaLyA hatA. have eke paga mUkyo jANI joIne, vaMdo dekhyo ke tarata jANI joIne paga mUkyo, ane AptavANI-11 Ama-Ama karyuM, zuM karyuM ? praznakartA : vaMdAne pagethI kacaDyo. 87 dAdAzrI : eTalo badho enI upara e thayo ke pagane Ama khaseDa khaseDa kare. ane bIjAno paga ema ne ema ajANatAM AvI gayo, te jANato nathI bicAro. have vaMdAnA phemilIvALAe bUma pADI, ke amArA bannevanA dhaNIne mArI nAkhyA, A be gunegAre. have vyavasthitanI korTa zuM kahe che ? banne marI gayA e noMdha karI. e banneva gunegArane sarakhuM niyamathI ja inAma maLavuM joIe. evuM ja hoyane ! khUna to beunAM thayA che ne ! ane loko evI ja AzA rAkhe ne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : beue khUna karyA. te beunI sarakhI ja sajA maLe evI AzA rAkhe. have vyavasthite zuM karyuM ? pelA ekane janma Apyo, zrImaMtane tyAM, gAmanA AgevAnane tyAM ane ekane e ja gAmamAM che te jhADuvALAne tyAM. eTale have bannene amuka TAIme enuM phaLa maLavuM ja joIe. pelA cIkaNAvALAne moDuM maLe ane pelA bhoLAvALAne vaheluM maLe. jene ema ne ema paga paDyo hato ene jaldI phaLa maLI jAya, nAnI uMmaramAM maLI jAya. eTale cAra dholo ane cAra gALo ApavAno kAyado nIkaLyo. pelAne cAra gALo ane cAra dholo e bharI sabhAmAM ApI. pelA hirajanane hai ya, cAra coDI dIdhI ane gALo AvaDI AvaDI dIdhI. eTale pelAne du:kha to thayuM bicArAne pachI raste jato hato tyAM Ama Ama khaMkherI nAkhyuM. kAraNa ke ene gALo ne dholono hisAba ja nhoto ne ! prekTisa ja thayelI hatI ne ! tamane samaja paDIne ? praznakartA : hA. dAdAzrI : have pelA gAmanA AgevAnane zuM thayuM ? ene ya cAra gALo ne cAra dholo ApI, vadhAre nahIM. sarakhuM ja badhAne ane eTalI ja e je zabdo ahIM bolyA te eTalA ja tyAM, paNa pelAne to AkhI rAta UMgha AvI nahIM. 'mane Ama ! mane AvuM ?!' rAte UMgha AvatI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 nahIM, pAMsA pherava pherava kare. have bolo, bhogavavAmAM phera che ne ! praznakartA : bhogavavAmAM ja phera che. vAta to ekanI eka che. dAdAzrI : bAkI niyama to sarakhuM ja Ape bannene. te AmAM badhuM vyavasthitanA hisAbamAM bhogavavAno phera badho. praznakartA H eTale ja to dAdA, je bhAve e bhayuM e bhAve bhogavavAnuM. dAdAzrI : jevA bhAve karyuM che tevA ja bhAve have pharI udaya Avaze ane phaLa Apaze. kaSAyabhAve karyuM haze to kaSAyabhAve udaya Avaze. paNa jevA bhAve karyuMne evA bhAvathI ja phaLa maLe. thoDuM samajAyuM ? praznakartA : hA, phaLa maLavuM e niyama che ja, jevA bhAve.... dAdAzrI : e jevA bhAve karyuM ne evA bhAve phaLe. praznakartA : e jevA bhAve bhogavaTo Avyo e vyavasthita pramANe juduM juduM AvyuM ! dAdAzrI : haM, bhogavaTo kevA bhAvano Avyo, tevI rIte ApaNe kArya kareluM. praznakartA : eTale bhogavaTo e je Avyone atyAre, atyArano bhogavaTo ane have je jAgRti rahe che te judI vastu ! dAdAzrI : e pramANa juduM che. praznakartA : haM, to e vastu... dAdAzrI : nahIM bhogavaTo to kharo ne ! praznakartA : haM, e vyavasthita AvyuM. dAdAzrI : haM. praznakartA : ane vyavasthita je hoya ane aMdaranI jAgRti judA AptavANI-11 bhAve rahI zake ne ? dAdAzrI : e badhuM rahI zake, paNa A vyavasthita AvavAnuM. praznakartA: AvyA vagara rahe nahIM. have, Apa badhuM niyama pramANe karo cho ne. e ATha vAge jamatA ho, ATha vAge jamo. pachI savAre UThatA ho sADA chae, to sADA chae UThI javAnuM, e badhuM niyama pramANe kema ? dAdAzrI : kudarata niyamavALI che. tene ApaNA loko niyamathI bahAra karI nAkhe che. kudaratamAM to ATha vAge tame ejhekTa cA pItA ho ne, to ATha vAge Takora mAraze, pachI tame sADA ATha karo to e zuM kare ? kudarata niyamabaddha che. dADhI trIje dahADe kApato hoya, to trIjo dahADe ja UgIne UbhI rahe, tethI vadhaghaTa nA thAya. nahIM to UgI ja nA hoya to zuM kare ? koI phero AvaDI AvaDI thaI jAya ne koI phero nA Uge evuM kazuM nahIM, niyamavALI. huM ya 'vyavasthita'nA niyamane AdhIna chuM. thoDuM amArI sattAmAM che, paNa te amArA aMdaranA bhAgamAM svataMtra chuM. kaDavuM phaLa AvyuM hoya ene mIThuM karavuM hoya to AvaDe ke Ama karIe eTale mIThuM thAya. chatAM amAre kaDavuM phaLa hoya nahIM. kAraNa ke A lAInamAM ThaMDyA, A dAdaranI bAunDrIno enDa Ave ke nA Ave ? Ave ! manuSya mATate calAve 'jJAta' ja ! praznakartA : eka vAta evI nIkaLI hatI ne sAyansanI, ke jJAna ja calAve che. e jJAna kaho ke ajJAna kaho, paNa badhAM ya jIvone jo calAvatuM hoya to jJAna ja calAve che AmAM. eTale vyavasthitanuM kartApaNuM je Ape kahyuM, ane A jJAna calAve che, e beno kevI rIte bheda paDe che ? dAdAzrI : jJAna to svataMtra che ne vyavasthita to badhuM bheguM thAya tyAre pariNAma Ave. eTale e to pArlAmenTarI paddhati che. emAM koI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 koIno ropha nahi, A jJAnano to ropha. ApaNe ahIMthI dAdara javAnuM mane jJAna nathI. te huM jJAna vagara zI rIte jauM ? paga cAle, badhuM ya kare paNa jJAna nA hoya to jAya kevI rIte ? bIjI jagyAe ja nIkaLI jAyane ! jJAna nA hoya to kyAMthI jAya ? badhI bAbatamAM jJAna vagara kazuM cAle nahIM. eka taraNuM sarakhuM paNa jJAna vagara cAle nahIM. kAM to ajJAnathI ke jJAnathI, beuthI, paNa enA vagara cAle nahIM. jJAna nA hoya to ajJAna calAve ene. Ama bhaTakAve, Ama bhaTakAvaDAve, Ama bhaTakAvaDAve ! paNa koI che bemAMthI eka to che te hAjara che ne ! eTale e ja calAve che A. paga cAlatA nathI, calAvanAra calAve che. tane nA samajAyuM hajI ? praznakartA : e vAta karekTa che. kAraNa ke enI pAse jJAna nA hoya to e kaI dizAmAM jAya ? eTale jJAna to jarUranuM ja che, pahelAmAM paheluM. dAdAzrI : A jo sIdho rasto nA jaDe, to jJAna nathI ema kahevAya ane ajJAna eTale uMdhe raste calAve. ajJAne ya kAma karyA kare. Ama rahIne ThaMDone, AvI jaze ! te UlaTo pachaDAya ! have ajJAnathI jaDe nahIM ! eTale ajJAna ne jJAna beu hoya. vyavasthita to badhA eviDansa bhegA thAya eTale kArya thaI jAya. praznakartA : haM. eTale eka kArya thavA mATe paNa jJAna paheluM hoya che emAM ! dAdAzrI : jJAna paheluM ja hoya ne ! praznakartA : jJAnanA pramANe pachI je bane emAM vyavasthita kahevAya. dAdAzrI : pachI vyavasthita che. paNa tane vicAra karatAM samajAya che ke jJAnanI jarUra che AmAM ? jJAna vagara cAlatI nathI A jagatamAM koI vastu ! praznakartA: e to jema cAlavA mATe paNa jJAna joIe che, vartana AptavANI-11 91 mATe paNa jJAnanI jarUra che, e zabda bolavA mATe paNa jJAnanI jarUra kharI ne ! dAdAzrI : hA, kharIne ! praznakartA : eTale jJAnano AdhAra to badhe ja che ne ! dAdAzrI : badhe e jJAna vagara cAlatuM nathI. ethI ApaNA loko e, jUnA lokoe ThokI besADyuM ke A bhagavAna calAve che, eTale jJAna eTale bhagavAna, paNa evuM kahIe tyAre mUA coMTI paDe che, udhe raste. eTale ApaNe e vAta uDADI melI. bhagavAna calAve che eTale mAre calAvavAnuM kyAM rahyuM ? eTale pachI parIkSAnuM vAMce ja nahIM. mUA sUI jAya nirAMte. paNa jo Ama samaje to A badhuM jJAna ja calAve che. ane kArya thAya che vyavasthitathI. e jJAnathI kArya thAya evuM nakkI nahIM. paNa kArya thAya te vyavasthitathI thAya che. vyavasthitathI kArya nakkI thAya ja. praznakartA : peluM kArya thavA mATe paNa e kriyAnuM paNa jJAna paheluM joIe. pachI kaDhI banAvAnuM jJAna hoya to kaDhI banAvI zakAya. dAdAzrI : nahIM to banAve zI rIte ? A to mArI joDe vAtacIta karavAnuM tane jJAna hoya to tuM vAtacIta karuM, nahIM to A lokothI nA ja thAya ne ! e kyA Age bolatA hai ! praznakartA : AptasUtra naM. 2695mAM Ave che ke "jene jevuM jJAna maLe tevI rIte e cAlyo jAya. ane jo savaLuM jJAna maLe to tevuM cAle." dAdAzrI : haM. e jo avaLuM jJAna maLe to avaLo mUo cAle. praznakartA: 'jagatanuM adhiSThAna ja jJAna che.' dAdAzrI : je cokhkhuM lakhyuM che ne ! praznakartA : AmAM AvI gayeluM. "jJAna nA AdhAre ja jIvo cAlI rahyA che, e ajJAna ke jJAna. ajJAna e ya jJAna che. e to jJAnIe jUduM pADyuM, bAkI jIvane je jJAna che, tenA AdhAre ja cAle che. eTale Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 AptavANI-11 93 jJAna ja calAvanAruM che A jagatane. ahIMthI jUhu javuM hoya, ne be rastA AvyA, temAM kayo rasto sAco ? koI batAve, e jJAnane AdhAre tame Avo. A kriyA che te jJAna ja calAve che. kriyA e badhI jJAna ja karAve che. jJAnIonA kahelAnA AdhAre cAlelAnuM phaLa virati, ane jagatanA jJAnanuM phaLa avirati." dAdAzrI : jagatanA jJAnanuM phaLa avirati eTale Akho dahADo vadhAre mAthAkUTa karavAnuM mana thAya e jJAnane AdhAre. ane pelA jJAnane AdhAre virati. praznakartA : 'chokarAM, mA-bApane jIvaDAM mAratAM jue eTale e ya mAre. je jJAna jue tevuM kare. eTale eno mAra paDe. jJAna e ja paramAtmA che, jJAna kyAre ajJAna thatuM nathI, paNa upayoga badalAya che. tene ja ajJAna kahyuM che." A phoDa pADIne, upayogane ne ajJAnane ! upayoga badalAya ene ajJAna kahyuM? dAdAzrI : hAsto ne ! AtmAno upayoga badalAyoeTale saMsAra Ubho thayo ne ene ajJAna kahyuM. saMsArI jJAna badhuM e ajJAna. A eka eka vAkya samajavuM dasa varSe nA bane. praznakartA : A UMco phoDa pADI dIdho cheAmAM. dAdAzrI : pachI AgaLa vAMca, zuM lakhyuM ? praznakartA: "saMsAra e samasaraNa mArga che, bahu lAMbo mArga che. eTale gayA avatAramAM tame cAlyA karo cho, A avatAramAM tame cAlyA karo cho. e mArga upara jevuM jJAna tame juo cho evA jJAna para tamane zraddhA bese che. e zraddhAnuM rUpaka Ave che bIjA avatAramAM. have bIjA avatAramAM bIjA prakAranuM jJAna maLe che ne rUpaka pAchalA avatAranA jJAnanuM Ave che. AnAthI dvidhA utpanna thAya che ke mananA hisAba pramANe rUpaka kema nathI AvatuM ?' dAdAzrI : ohoho ! e pAchuM visaMgata ja thayA kare. praznakartA : "jeTaluM jJAna bharyuM eTalI dvidhA utpanna thAya." dAdAzrI : thAya. lakhyuM che badhuM, nahIM ?! praznakartA : have AmAM adhiSThAna. adhiSThAna paNa jJAna ?! dAdAzrI : hA, to bIjuM zuM tyAre ? adhiSThAna jJAna. praznakartA : eTale jagata jemAMthI utpanna thAya che, ane jemAM vilaya pAme che, e jJAna ja ke ? dAdAzrI : jJAna ja che, jJAnamAMthI ajJAna UbhuM thayuM, eTale jagata UbhuM thayuM ane pAchuM ajJAnamAMthI jJAna thayuM eTale pAchuM samAI gayuM. praznakartA : paNa pratiSThita AtmAne kahyuMne ApaNe ! dAdAzrI : e to lokone samajavA mATe AvuM kahIe. nahIM to to UMdhe raste cAlyA jAya ? praznakartA : A mULa hakIkata che. dAdAzrI : mULa hakIkta A ! pratiSThita AtmA to Ano ja banelo che. ApaNo ja goThavelo che. pratiSThA karelI "A huM chuM, A huM chuM.' tyAre kahe, 'hA, tuM chuM !" ane ene vyavahAra AtmA, tIrthaMkara bhagavAne ene vyavahAra AtmA kahyo, ke vyavahAramAM vartato AtmA. ApaNe zuM kahIe chIe ke ema ne ema thayo nathI, pratiSThA karI che mATe thayo che, eTale e pratiSThita AtmA che. praznakartA : A adhiSThAna e jJAna kahyuM, ane cAlI rahyA che, eTale calAvanAruM ya jJAna kahyuM. dAdAzrI : hA. e badhuM calAvanAruM, na calAvanAruM badhuM ja jJAna che e. e ja A jagatanuM adhiSThAna che. jagatanuM adhiSThAna kyuM ? tyAre kahe, A jJAna ja. jJAna nA hota to ajJAna UbhuM nA thAta, ne to pachI jagata hota nahIM. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 AptavANI-11 praznakartA : have A jJAna, ane AtmA pote anaMta jJAnavALo che, to e jJAnamAM. che. dAdAzrI : e be phera che. praznakartA : kevI rIte ? dAdAzrI : A vizeSa jJAna che. praznakartA : eTale jagatanA adhiSThAnavALuM jJAna e vizeSa jJAna dAdAzrI : e vizeSajJAna. ane peluM daraasala jJAna, cetana jJAna. praznakartA : e cetana jJAna. dAdAzrI : huM. praznakartA : ane A ? dAdAzrI : A cetana nahIM, kriyAkArI nahIM. praznakartA : Ape kaheluM ne ke je A jagata calAve. tamAruM badhuM calAve jJAna, e cetana jJAna nathI, ahaMkAravALuM jJAna che. dAdAzrI : ahaMkAravALuM ja ne ! praznakartA : huM, eTale e jarA phoDa pADone vadhAre ! dAdAzrI : A badhuM jJAna ane ajJAna ja kAma karI rahyuM che. praznakartA : e badhuM jJAna ja kAma karI rahyuM che ! dAdAzrI : basa, e jJAnathI ja cAlI rahyuM che A badhuM ya. e jJAna jo mikScara vagaranuM hoya to paripUrNa thAya kAma. ane jJAnamAM che to bIjuM bIjuM hoya, bheLaseLa hoya tyAre bagaDI jAya. je jJAnamAM ahaMkAra hoya e ajJAna che. eTale ajJAna che te ahaMkAra sAthe che eTale e cetana jJAna nA hoya. AptavANI-11 95 praznakartA : cetana vagara to e kema kAma kare ? dAdAzrI : e kAma to Ape, paNa e tame jo hAjara karo to kAma Ape. pote hAjara nA karo to jJAna ene cetave nahIM. praznakartA : e samajAyuM nahi barobara. e cetana vagara kevI rIte kAma Ape ? dAdAzrI : e jJAnanA AdhAre ahaMkAra cete. e prakAza joI ane prakAza jue eTale ahaMkAra Ama khasI jAya. bAkI calAve che e badho prakAza. prakAza cetana nahi hovAthI ahaMkArane kAma levuM paDe che ane jyAre ajJAna khalAsa thaI jAya tyAre prakAza cetanarUpa thaI jAya. tyAre ahaMkAra nathI hoto. jJAna hoya to tame sIdhA ghera cAlyA jAva, traNa rastA hoya ke pAMca rastA hoya, paNa sIdhA ghera cAlyA jAva ke nA cAlyA jAva ? praznakartA : cAlyA jaIe. dAdAzrI : badhe jJAnanI ja jarUra che. jJAna vagara ja gUMcAyuM che. je jJAna anubhavamAM ene hoya. eTale pachI enuM anubhava jJAna kAma kArya ja kare. pachI che te choDato ja jato hoya. A potAnA bhAva badhA uDADato ja jato hoya. mAra khAto khAto jAya tyAre anubhava jJAna utpanna thAya. dahADe dahADe anubhava to hoya paNa bhUlI jAya che. pelo ocho mAra khAdho che tyAM sudhI bhUlI jAya che. eTale pAcho pharI mAra khAya che. pharI khAto khAto paNa e jJAna sajjaDa thatuM jAya. A badhuM jJAna ja kAma karI rahyuM che. jJAna ne ajJAna, jJAna nA hoya to ajJAna kAma karI rahyuM che, ajJAna eTale adhogatimAM laI jAya. jJAna UMcI gatimAM laI jAya. praznakartA : mAra khAto khAto Avyo hoya emAMthI je anubhava thAya ane enAthI je jJAna thAya. eTale e pachI koI paNa prakAranA bhAva na kare evuM Apa kahevA mAMgo cho ? Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 dAdAzrI : e to eTaluM badhuM sajjaDa thAya tyAre sajjaDa jJAna. je jJAna anubhava jJAna ene rahyA karatuM hoya. praznakartA : to pachI e koI paNa prakAranA bhAva na kare. 96 dAdAzrI : baMdha thaI jAya anubhava jJAna eTale zuM ke 'A nathI kAmanuM. A AmAM kazAmAM sukha nathI.' tyArathI chUTyo eTalAthI. Ama mukta thato thato ja Ave che. ane mukta thaI rahyo che. A vAta ajJAnIne lAgu paDe. ApaNane ahIMyA lAgu paDatI nathI. ApaNe to ahIM pAMca AjJA. ethI AgaLa kazuM vastu jANavAnI ja nathI. bahAranA mATe A vAto che. ////////// Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 nizcaya karo. eTale 'vaheluM UThavuM che" ema nizcaya karIne pachI moDuM UThAyuM to te vyavasthita. moDA UThAyuM. pAMcane badale cha vAgI gayA, ane gADI jatI rahI to ApaNe vyavasthita kahIne javAnuM baMdha rAkhavAnuM. cA pItAM pItAM pyAlo paDI gayo to ya pAchuM 'vyavasthita' kahIne bIjo pyAlo cA pI levAnI. eTale ejhekTa vyavasthita che. AnI para je zaMkA kare e AtmAnI para zaMkA karyA barAbara che. A to tIrthaMkaro sivAya AtmAthI koI niHzaMka thayelo nahIM. phakta lAyaka samakitI hatA, kRSNa bhagavAna jevA, te AtmAthI niHzaMka thayelA ane tame to AtmAthI niHzaMka thaI gayA cho. tamane have zaMkA nathI ne ke AtmA Avo haze ke tevo haze ? ke kaMI zaMkA paDe che ? vyavasthita - jIvana vyavahAramAM ! vALa jeTalI paNa zaMkA, hore dukha ! praznakartA: 'vyavasthita'nI je AjJA che e hajI barobara samajAtI nathI. dAdAzrI : "vyavasthita' che, enI para zaMkA paDe che kharI ? praznakartA : saMpUrNa vyavasthita' che ke ? dAdAzrI : "vyavasthita'mAM jarAka zaMkA e ja du:kha ! du:kha khoLavuM hoya to kyAM levA javAnuM ? tyAre kahe, 'vyavasthita'mAM jarAka zaMkA, eka vALa jeTalI paNa zaMkA ! A vyavasthita to ekkekTa vastu che. paNa kevI rIte kahevuM vyavasthita ? 'vyavasthita haze tyAre thaze' evuM kahIne sUI javAnuM nahIM. ApaNe caMdubhAIne kahevAnuM ke savAramAM vaheluM UThavuM che evo praznakartA : nA. dAdAzrI : mATe AtmAthI niHzaMka thaI gayA. abajo rUpiyA Ape to ya A pada nathI maLe evuM. te AjanA lokane e samajAtuM nathI. A to eTaluM badhuM UMcuM pada che. koI mANasane tyAM ApaNe cA-pANI pIvA gayA hoya, ane te nokaranA hAthamAMthI Tre paDI gaI ane kapa-rakAbI phUTI gayAM. to pelA mANasane kaMI paNa iphekTa nA thAya, A nAnI bAbatamAM IphekTa nA thAya to ene jagatanA loka mahAna pada kahe che. A nAnI ja kahevAya ne ?! paNa badhe jyAM juo tyAM AnI Aja bhAMjagaDa che. ziSyathI jarAka kazuM tUTyuM ne to ya ziSyanuM tela kADhI nAkhe! to AvuM jo kapa-rakAbI paDI jAyane to zuM kaho ? tarata ja vyavasthita kahI devAnuM. A vyavasthita ApaNA manamAM samajavAnuM, moDhe nahIM bolavAnuM. nahIM to nokare ya samaje ke vyavasthita chene ! nokarane ApaNe kahevAnuM ke bhaI, dajhAyo nathIne ! paheluM ema pUchavAnuM. eTale pelAne zeThano bhaDakATa hoya ne te jato rahe. pachI bIjA zabdomAM kahevuM ke bhaI sAcavIne cAlaje have pachI, haM ! ATalA zabda kahevAnA. koI jagyAe gADI vaDodarA jatAM athaDAI hoya ane Aje ApaNe Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 javAnuM thayuM, te ApaNuM mana jarA caMcaLa hoya, te ApaNane zuM kahe ? gaIkAle gADI athaDAI hatI, te ApaNane UMghavA nA de. alyA, athaDAI hatI te tyAM mIyAgAma AgaLa, te ahIM zuM karavA herAna kare che ? ahIM to sUvA de ! tyAre kahe, "nA, A to game tyAM athaDAya." pAchuM evuM ya kahe. eTale ApaNe 'vyavasthita' kahIne sUI javuM. 'vyavasthita' kahezo to UMgha Avaze. A amArI bahu UMcI zodhakhoLa che. A sAyanTiphika zodhakhoLa che, bajAru zabda nathI e ! TAImiMga maLyuM pariNAma ! 1OO AptavANI-11 auraMgAbAda javAnuM che tyAre koIka bahu doDha DAhyo hoya te vicAra karI nAkhe ke ATaluM mANasa AvavAnuM che to ApaNuM khAvAnuM ThekANuM zAnuM paDaze ? paDaze ke nahIM ? tyAM suvAnuM ThekANuM paDaze ke nahIM paDe ? have bahu vicAra kara kara kare to ene auraMgAbAdano bheTo thAya kharo ? praznakartA H kyAMthI thAya ? dAdAzrI : auraMgAbAda javAnuM che eTale TAIma badhuM kAma karaze, evuM kahevuM. e vyavasthitanA AdhIna che. eTale je TAIme je kAma thavAnuM che e TAIma ja ITaselpha kAma karaze. bagADyA pachI sudhare to kharuM, paNa bagaDe che te ghaDIe dhyAna bagaDI jAya che. asara nA thAya ne, to ApaNuM A jJAna sAcuM kahevAya. eTale dhyAna bagaDe nahIM evI te ghaDIe eTalI badhI taiyArI rAkhIe. A jagatamAM kazo pheraphAra thaI zakavAno nathI. to zenA mATe ApaNe vicAra karavAno ? eka phero vyavasthita thaI gayeluM che, ApaNe to phakta prayatna karIe. ApaNe kahevuM, 'caMdubhAI prayatna karo, prayatna karo.ane A nA maLyuM, te caMdubhAI kaMTALI jAya tyAre kahIe, 'bhAI, le ! tane A bIjI vastu ApIe chIe.' ema karIne caMdubhAIne khuza rAkhavAnA ApaNe. pADozIne jematema karIne aTAvI-paTAvIne kAma levAnuM, ApaNe kazuM joItuM nathI. aparigrahI chIe saMpUrNa ! vyavasthita thoDuM ghaNuM samajAyuM ke ? samajamAM Ave che ne ? ahaMkAre ya svIkAre akartApaNuM ! savAramAM UThyAne to ApaNe jANavuM ke ohoho ! Aje ApaNe jIvatAM chIe. to vyavasthitano moTAmAM moTo upakAra mAnavo ke ohoho ! huM jIvato ja chuM ! to mArAthI Aje mokSanuM kAma karI levAze. A vyavasthita UThADe to UThAya, nahIM to UThAya zI rIte ? eTale vyavasthitano ApaNe upakAra mAnavo. vyavasthita UThADe to ApaNe jANavuM ke kahevuM paDe ! Ajano dahADo to catto thayo, kalakI bAta kala dekha leMge ! pachI deha paNa sahaja bhAvamAM ! have A vyavasthita jo yathArtha samaje ne to ophisamAM ATha kalAkanuM kAma eka kalAkamAM pate evuM che. eka ja kalAkamAM pate eTaluM darzana UMcuM jAya. vyavasthita zakti ApaNe kahI che ne, te A zarIranAM badhAM avayavo ene tAbe che. eTale ApaNe sahaja bhAvamAM 'huM zuddhAtmA chuM' ema mAnIne vyavasthitane soMpI daIe ne ane DakhoDakhala nA karIe. 'kAme nahIM jAya to zuM bagaDI jaze ?" evuM kaMI nA bolAya. e DakhoDakhala kahevAya. javAnuM ApaNA sattAmAM nathI, to evuM kema bolAya ? e DakhoDakhala kare che ne tene lIdhe vAta samajAtI nathI. nahIM to bahu ja sahelAIthI kAma patI jAya. saMsAra bahu sarasa cAle tevo che. A vyavasthita zakti to badhuM kAma kare che. te ahaMkArane ya, potAne samajAya ke A huM nhoto karato ane huM amatho bhrAMtithI bolato'to 'huM karuM chuM" evuM. kare che vyavasthita zakti. nahIM to saMDAsa javA gayelA pAchA AvelA meM joyelA. meM kahyuM, 'kema pAchA AvyA ?" tyAre kahe che ke u... u... u.. kahyuM, "A paiDAM cho ne nathI thato ? te A javAna nAnA chokarAMne nA thAya !" tyAre kahe, "nA, mane ya nathI thato.' tyAre mUA, tame jIvatA cho ke marelA ?! baLyuM saMDAsa thatuM nathI, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 101 tyAre mUA zuM karavA kUdAkUda kare che amatho vagara kAmano ? paiDAM ya pAchA AvelAM. A prayatna ya saphaLa nA thayo baLyo ! bIjA badhA prayatna saphaLa thAya, zAdI karavA jAya tyAMthI pAchuM AvavuM paDe e samajaNa, paNa mUA A ya nA thayuM ! evuM ame A jJAnathI badhuM joIne bolIe chIe. karavA mokalavAno, pAcho Ave eTale kahIe ke vyavasthita che, sUI jA bA. ApaNe ene kahevAnuM UchuM. zuM kahevAnuM ? nirAMte sUI jA. ane nA khAdhuM hoya to khaI le, cAla jaladI. - AhArIne kahevuM paDene ! eNe nA khAdhuM hoya to 'khaI le', kahIe. ane veDhamI to sArI banAvI hoya, puraNapoLI, 'to be-cAra khaIne sUI jA, sAruM che, ghI gharanuM che ! nahIM to kerIno rasa sAro che', tyAre kaheze, vAyu thaI jaze !' 'to dekha leMge, nAkha suMTha mahIM. khAIne pachI sUI jAne chAnomAno, maLI to maLI, nahIM to pharI ThekANuM paDyuM ke nA paDyuM pAchuM. saMyogika purAvA che emAM zuM karavA tuM kacakaca karyA kare che, amatho !" atithine AvakAro cokhkhA mate ! 102 AptavANI-11 vyavasthitanuM jJAna raudradhyAna-ArtadhyAna beu baMdha karAvI de evuM che. A vyavasthitanuM jJAna to bahu helpIMga che. A tene lIdhe to nirAMta rahyA kare che ane ekjhakTa vyavasthita che. praznakartA : vyavasthita besI gayuM to aDadhuM kAma patI jAya. dAdAzrI : AkhuM ya kAma patI jAya che. vyavasthita badhuM mUkyuM. vyavasthitanuM jene jJAna rahe che, tene AtmA Apelo che. gharamAM nA gamatuM koI AvyuM hoya ne e jAya nahIM tyAre mahIM aNagamo rahyA kare, nahIM ? have nathI rahetuM evuM ? have AvyuM te vyavasthita. ane ApaNuM kADhyuM javAnuM nathI. eTale ApaNe joyA karavAnuM, vyavasthita zuM kare che te. praznakartA chatAM paNa kyAreka ema bhAva AvI jAya, paNa ApaNane khabara paDe. dAdAzrI : e bhAva AvI jAya che e khabara paDe. eTale bhAva to Ave. bhAva to Avavo avazya che, mahIM che eTale. jeTalA bhAva bharelA che, eTalA nirjarA to thavAnA ja ne ? te nirjarA kyAre thaI kahevAya ? ke pelA saMvara hoya, pharI te vakhate tanmayAkAra nA thAya. saMvara rahe, eTale basa thaI gayuM. eka nirjarA thaI ne A bAju saMvara thayuM. nirjarA to avazya thavI ja joIe mahIM che to nirjarA thavAnI che. nA gamato mahemAna Ave tyAMthI ja kaMTALo A manuSyone hoya. nA gamato mahemAna hoya ke nA gamatuM mANasa AvyuM hoya to manamAM ema thayA kare ke A kyAre jAya, kyAre jAya, kyAre jAya ? chatAM ya e ya jANatuM nathI bicAruM, ke mArA mATe AvuM dhyAna karyA kare che. paNa ApaNI AMkho parathI samajI jAya, ke huM gamato nathI. ene bhagavAne ArtadhyAna kahyuM. ane ArtadhyAna kyAre ? ke pelAne du:kha nA thAya evuM vartana ApaNuM hoya to, duHkha thAya evuM vartana to raudradhyAne ya sAthe thayuM. ane gamatuM Ave to, 'nA, be dahADA pachI javAnuM. nahI javAnuM, nahI javAnuM kahIe to ya vyavasthita teDI jAya ene ane AMkhamAMthI mane A jJAna thayuM hotuM to ya paNa vyavasthitanuM jJAna huM laIne Avyo hato ke A vyavasthita jagata che. eTale pelA ghera je mahemAna AvyA che, te vyavasthita ja che. to pachI ene zA mATe tarachoDavA joIe ! eTale ke koI dA'Do ya che te huM bahAra koIne ema boluM nahIM ke 'tame kyAM utaryA cho ne mAre ghera kema nA AyA ?' paNa ghera AvyA eTalA atithi. DhaseDI lAvavAnA nahIM koIne. vyavasthitane vyavasthita ja rahevA devAnuM. ane ghera AvyA e to vyavasthita che ja emAM. ane A vyavasthitanuM jJAna tamane nizciMta banAve evuM che. have vyavasthitanA AdhIna AvyA. pAMca-sAta dahADA sudhI khase nahIM, to manamAM bhAva bagADe ke baLyuM, A atyAre kyAM AvyA che ? A loko ahIMthI jAya to sAruM. e bhAva bagaDyA kahevAya. evuM na thavuM joIe. vyavasthitanA AdhIna AvyA ne vyavasthitanA AdhIna jaze. ApaNA hAthamAM che kazuM ? e emanI meLe nathI AvyA, emanI zakti nathI bicArAnI, emanI upara zuM karavA kakaLATa karo cho te ? A Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 103 TIpAM paDyA kare. praznakartA : paNa te jJAnathI pharaka paDI gayo. dAdAzrI : badho pharaka paDI jAya. jJAnathI pharaka nA paDe to e jJAna e jJAna nathI. eka kalAkamAM pharaka paDavo joIe, jJAna to enuM nAma ja kahevAya. praznakartA : hamaNAM ja eka banAva banyo che. mArA rileTIva che, sAruM kamAya che to emane nokarI maLI che chatAM amAre ghera AvIne rahyA che. to have bhAva bagaDyo ke have emaNe emanuM ghara zodhI levuM joIe. doDha mahino thaI gayo ane evuM lAge che ke ApaNA gharamAM ja raheze. dAdAzrI : e bhAI samajatA nathI ? praznakartA : nA. ene jo maphatanuM rahevAnuM ne khAvAnuM maLe to e bhAI nA khase. dAdAzrI : tame jevuM mAno cho evuM kaMI hotuM nathI, phakta tamArA A hisAba. tamArA bolavAthI jAya evA haze, to tamAre dhIme rahIne kahevuM, 'tamAre to sAro pagAra che, jagyA-bagyA khoLI kADhIe tamAre mATe.' ema karIne kahevuM. tyAre kahe, 'khoLI kADho." eTale eno ukela Ave. ene ema to na ja kahevAyane, 'tame jAva. amAre tyAMthI jAva." kAraNa ke vyavasthitano niyama che ke koI nA bole to ya jatA ja rahevAnA che. cAle ja nahIMne koInuM ya. ahIM lokone jIvavuM che to paNa javuM paDaze ne ? 104 AptavANI-11 para pratikramaNa thayuM. dAdAzrI : emaNe ghara zodhI levuM joIe, e vastu jAya che. paNa nyAya ne karmanA udaya be joDe nA thaI zake. nyAya to ApaNe jANavAno che. ko'kane tyAM gayA hoya, to A nyAya ApaNane kAma lAge ke ApaNe bIjuM khoLI levuM joIe. paNa enA nyAya pramANe cAlazene, ene je nyAya samajaNa paDI che e pramANe ! eTale tamAre samajIne kahevAya, Ama samajIne. tamAre mahIM Ama kahevuM ke 'caMdubhAI, Aste rahIne ene duHkha nA thAya evI rIte vAtacIta karajo.' bAkI jo dhIraja rahetI hoya to calAvI levuM paDe. enuM nAma ja tapa kahevAya ne ! tapa thAya nahIM tyAre karavAnuM ya zuM ? praznakartA : paNa ApaNane ema thAya ke koIne jarUra hoya, koI inDiyAthI Avyo hoya, nokarI-dhaMdho nA hoya, to ApaNe tyAM cha-bAra mahinA rahe to ya vAMdho nathI, paNa jene ATaluM badhuM che eNe to enuM zodhavuM ja joIe. dAdAzrI : e buddhi kUdAkUda kare che. ApaNe ene jAva ema nA kahevuM. enI pAse kazuM che nahIM, eTale rahyo che. jo ApaNAthI sahana thAya evuM hoya to, nA sahana thAya evuM hoya to to kahI devuM. bAkI pelI buddhi, ApaNI buddhi kUdAkUda kare che. e kAyadAno bhaMga nathI karI rahyo. tame bhaMga karI rahyA cho kAyadAno. e to koI kAyadAnA AdhAre rahyo che, vyavasthitanA. pote "potAne' Thapako, to thAya baMnto chUTako ! praznakartA : paNa evo bhAva bagaDI jAya che. mAro. dAdAzrI : bhAva to bagaDI ja jAya ne. pelI buddhi kharIne ke A ATaluM kamAya che ne Ama ne tema, buddhi tola kADhe ne ! jJAna ahIM ja jovAnuM che ne ! je vyavasthita thatuM hoya tenuM avyavasthita ApaNe nA karavuM. praznakartA: vyavahAramAM ko'ka vakhata hajI evuM thaI jAya che to zuM karavuM ? dAdAzrI : sAMje caMdubhAIne thoDo Thapako ApavAno, evuM ekAda mahino Thapako ApIe eTale baMdha thaI jAya. praznakartA : bhAva bagaDyone ke emaNe emanuM ghara zodhI levuM joIe. tyAre aMdara to thaI gayuM ke khoTuM thAya che. tyAre e ja momenTa Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 105 evuM che, ke vyavasthitanI bahAra vyavahAramAM kazuM thatuM ja nathI. ane vyavahAra jeTalo pheravavA jAya che ne teTalo mahIM bharelo ahaMkAra che. eTale eTale ApaNe samajI levAnuM ke A vyavasthita che tenuM ApaNe avyavasthita karIne zuM kAma che ? tema chatAM bolAI javAyuM. te pahelAMno bharelo mAla che. kAraNa ke ApaNe A akrama che ne, te karmo khapAvyA vagara AvyA chIe eTale bharelo mAla nIkaLe. praznakartA : paNa koI vakhata jANI joIne kahevuM paDe eTalA mATe 106 AptavANI-11 avaLuM cAlyuM eTale ApaNuM ya avaLuM cAlyuM. ahIM pUnA javAnuM hoya tene badale caMdubhAI amadAvAdanI gADImAM beThAM, to pachI ApaNane ya amadAvAda javuM paDene ? mATe caMdubhAI savaLAM cAle evo rasto ApaNe kara kara karyA karavAno, te caMdubhAI ya chUTe ane ApaNe ya chUTIe. praznakartA : ApaNe samajIe chIe ke A ahaMkAra che, chatAM e caDhI bese che. kahuM chuM. dAdAzrI : caDhI bese che teno vAMdho nathI. caDhI bese che te to hakIkata banI. emAM ApaNuM kaMI cAle nahIM. paNa sAMje Thapako ApIe ne ? ApaNe noMdha rAkhIe ke 'amuka TAime Ama karyuM hatuM, amuka TAima A karyuM hatuM, A bhai joDe amathI vagara kAmanI mAthAphoDa karI hatI." e badhAno caMdubhAIne Thapako ApIe eTale ApaNe chUTI gayAM. pachI ApaNe javAbadAra nA rahyAM, ane eTale caMdubhAInI javAbadArI chUTI jAya che. kAraNa ke ApaNI javAbadArI chUTI gai ke caMdubhAInI javAbadArI paNa chUTI gaI ane koIne duHkha thayuM hoya to pratikramaNa karavuM paDe to kahIe ke, "caMdubhAI atikramaNa karyuM, mATe pratikramaNa karo." vyavahAramAM jAgatA UMgho ! dAdAzrI : nA, kahevA mATe to A jagatamAM kaMI che ja nahIM. e pUche to kahevA jevuM. e pUche ke A zuM karavAnuM che ? tyAre ApaNe kahevAnuM. bAkI, manamAM to icchA kevI rAkhavI ke A nA pUche to sAruM. peluM to vagara pUchaye ja mAla Apa Apa karIe. gharAka nA kahe ne ApaNe mAla Apa Apa karIe to gharAkane akaLAmaNa nA thAya ? te gharAka pachI mAthAmAM ja mAre ApaNane. paNa e pUche to javAba devo paDe. amane koika pUchavA Ave to ame jANIe ke A vaLI kyAM upAdhi AvI ? dharmanI bAbata pUchavA Ave to ThIka che. paNa vyavahAranI bAbata pUchavA Ave to to upAdhi svarUpa lAge. paNa ame vyavahAramAM kazuM bolIe nahIM ! mIThuM vadhAre hoya to ya ame bolIe zuM karavA te ? bolIe to upAdhi thAya ne ? vyavahAra to vyavasthita je pramANe calAve che e zuddha vyavahAra che ane temAM "ApaNe" Dakho karIe e azuddha thayuM, Dakho karavo nahIM, ne Dakho thai jAya to karmo khapAvyA vagaranAM che eTale thai jAya che. to sAMje ApaNe pA kalAka besI ane caMdubhAIne Thapako ApavAno. ApaNe kahevAnuM ke jo tame vagara kAmanAM te vakhate bAbA joDe mAthAjhIka karI hatI. A vahu joDe mAthAjhIka karI. A khoTuM karyuM, Ama nA karavuM joIe, AvuM karAtuM haze ? te Thapako ApIe. ne mahinA sudhI Thapako ApIe to caMdubhAInuM baMdha thaI jAya. caMdubhAI paNa samaju che, paNa Thapako ApanAra joIe, koI vaDhanAra to joIne ! eTale ApaNe Thapako ApavAno. nahIM to avaLuM mAnIne e avaLuM cAlyA kare, ane caMdubhAInuM jagatavyavahAra calAvavA mATe ApaNe kazuM karavAnuM hotuM ja nathI. vyavahAra vyavasthita calAvI ja le che, 'ekkekTa' calAvI ja le che. ApaNe UMghI jaIe to ya mahIM khAvAnuM pace che, to pachI jagatamAM nahIM cAle ? eTale ApaNe zuM kahyuM ke thoDuM ghaNuM jAgatA UMghavuM paDe. jAgatA UMghavuM eTale zuM ke ApaNe jAgatA hoIe ane pyAlo phUTe to te ApaNe UMghatA hoyane pyAlo phUTe evI asara thavI joIe. asaramAM phera nA paDavo joIe. ApaNe UMghatA hoya ne pyAlo phUTe tyAre kevA DAhyA rahIe chIe ? ane jAgatA phUTe tyAre koNa vacce AmAM bhUta peThuM ? e ahaMkAra ne mamatAnuM bhUta peThuM. e bhUtane ApaNe oLakho eTale pachI jAgatA UMghAya eTale ughADI AMkhe UMghavuM, to kazI bhAMjagaDa ja nahIM ne ! ane Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 AptavANI-11 | 'vyavasthita'no artha zo ? koI doSita che ja nahIM ! jo tame 'vyavasthita' samajo to koI tamane doSita dekhAze ja nahIM. pahelAM ya hatuM evuM ja ! AptavANI-11 107 te zuM khoTuM che ? evuM che, have caMdubhAIne emanuM kAma kADhI nathI levuM, have to ApaNe ApaNuM kAma kADhI levAnuM che. eTale vastusthitimAM vyavasthitane bahu ja eDajasTa karI lo. badho vyavahAra 'vyavasthita' calAvI ja le che. kazuM DahApaNa karavA jevuM nathI. game te khorAka peTamAM nAkhIe chIe ne rAte UMghI gayAM pachI koNa calAve che ? mahIM pittarasa, pAcakarasa badhuM nAkhavAnuM-e badhuM ja 'vyavasthita' calAve che. have je aMdara calAve che te bahAra nahIM calAve ? paNa A to bahAra vakhate pote jAgato che ne tethI Dakho karyA vagara rahe nahIM ne ! e ja Avato bhava Ubho kare che ane enuM nAma ja AvatA bhavano saMsAra Ubho karyo. ane Ama UMghI gayo hoya ne te ghaDIe paccIsa pyAlA phUTI gayA hoya to ya vAMdho nathI. pachI bAIsAheba zuM kaheze ke emanA jAgatAM pahelAM badhA TukaDA bahAra nAkhI do, nahIM to e jAgaze ke tarata Dakho karaze. eTale UMghamAM jatuM ja rahe che ne. tevuM have ughADI AMkhe UMgho. pachI vyavahAra kevo thAya che te to juo. AkhI rAta UMghe chatAM dADhI ema ne ema Uge che ne ? A savAre UThyA to AMkhothI dekho cho ne ? UThyA to kAnathI tarata saMbhaLAya che ne ? to A badhuM eDajasTamenTa koNe karyuM ? eTale have thoDuMka jAgrata thavAnI jarUra che. vyavahAramAM pUche to ja javAba Apavo. ema ne ema Dakhala karavI ja nahIM. praznakartA : dhaNIo, dAdAnA jJAna pachI DAhyA thaI jAya, eTale bairAo che to geralAbha le dhaNIonA. dAdAzrI : e badhI kalpanAo che. pahelA no'tA letA ? e emane khabara ja kyAM che ? je vyavasthita kaheluM che, e ekkekTa joIne kaheluM che. emAM pheraphAra ja nA thAya kaMI. e geralAbha levAnA haze te geralAbha leze. nahIM levAnA haze te geralAbha choDI deze. tamArA manamAM, buddhinA vikalpa bole praznakartA : emane chUTavuM che. geralAbha laIne kyAM baMdhAvavAnuM ? dAdAzrI : ame je vyavasthita joIne kahyuM che ne, eTale nizcita rahevA jevuM che. A jeTaluM DisAIDaDa che eTaluM ja thaze. anDisAIDaDa kazuM thavAnuM nathI. tamArI pAsethI koI lAbha laI zake nahIM. A jJAna ApatAM pahelAM DisAIDaDa thaI gayeluM che. eTale ame vyavasthita kaheluM A. eTale tame jarA ya chetarAo nahIM, mATe nirbhaya thaIne A kAma karyuM jAo. nirbhaya thaIne paNa tamAro zuddha upayogamAM rahyA karo. zuddha upayogamAM rahevuM. eTale 'huM zuddha ja chuM'. varkarsa sAthe vyavasthitatuM jJAta ! kADho A badhAnuM ladhutama ! A badhuM bole che tenuM laghuttama kADho cho tame ! A badhuM bole che tenuM laghuttama kADhI nAkho, e samajavAnuM ane A jagatamAM badhuM 'vyavasthita' che. eTale koIne ema nA kahezo ke "teM khoTuM karyuM. evuM to kahevAya ja nahIM, evuM vicArAya nahIM. kahevAnI to vAta kyAM gaI, bole to sAmAne khoTuM lAge, paNa evuM vicArAya paNa nahIM. tethI ame kahIe chIene 'vyavasthita' che. ejhekTa 'vyavasthita' lAgyuM ne ? vyavasthitanA jJAnamAM rahe to kAyado ja jovAno nA hoya ne ! eTale koI vaheluM Ave, koI moDuM Ave, to ya vyavasthita ! eTale koI mANasane vaDhavuM nA joIe. praznakartA: hA, dAdA. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 AptavANI-11 bagADIe, e enuM bagaDe. ApaNe jo gusse karIe eTale ApaNuM paheluM bagaDyuM pachI enuM bagaDe pAchuM. kAma karo paNa pIDA nA vahoro ! AptavANI-11 109 dAdAzrI : have pachI kAyamanuM je moDuM karato hoya, tene kahevAya ke bhaI, AvuM leTa nA karavuM joIe. praznakartA : kAyadAmAM sAcuM ke khoTuM rijhalTa Ave. sAcA mATe laDe kAyado, jyAre vyavasthitamAM je Ave te eksepTa karavAnuM. dAdAzrI : hA, ane vyavasthita to ApaNane, tame leTa thayA e mAre pUchavuM ja nA joIe. huM samajuM ke tame leTa thAva evA mANasa ja na hoya. saMjogoe guMcavyA che ane ApaNA loko to evuM samaje ja nahIM ne ? e to pelAne kaheze, "teM ja moDuM karyuM A to. te mAruM badhuM kAma bagADyuM." ane enI vaDhavADa cAle. vyavasthita nahIM samajavAthI badhe gUMcAya. tamane samajAyuM ke ? chokarA Ama jovAya tirdoSa ! A tArA chokarAe che te so rUpiyA khoI nAkhyA ane vyavasthita kahyuM, eTale pelA upara doSa ja thAya nahIM ne ! praznakartA eno artha to ke ema ne ema nakkI thayuM ke mAro kaMI kahevAno artha nathI, e to je karavuM haze e karaze. amane ApanuM jJAna maLyuM che ane samajayA che ke mAre kaMI AmAM kaMI DakhoDakhala karavAnI jarUra nathI. chokaro e to enA raste ja javAno che, ane je thavAnuM haze e thaze. to e barAbara ja che ne ke jema thavAnuM haze e ja thaze? dAdAzrI : nA, nA. evuM nahIM. evuM nA kahevAya. praznakartA H ApaNe chokarAne nathI kahetA. ApaNe samajIe chIe ke A je thAya che e vyavasthita che. dAdAzrI : nA. paNa ApaNe jyAM sudhI bhegA hoIe, judA paDI gayA pachI kazuM vAMdho nahIM, paNa bhegA hoya ane nAno chokaro eka hoTalamAM jato hoya, ane ApaNe jovAmAM Ave to ene ema kahevAnuM ke bhaI A hoTalamAM javAthI zarIra sAruM thAya ? Amatema samajAvIne kahevAnuM badhuM. ApaNuM bagADavAnuM nahIM. enuM nA bagADAya, ApaNuM ApaNe kahI chUTavuM ke kAkA, Aja bahu UThAUTha nA karazo ane pachI ApaNe Ama lapAIne joyA nA karavuM, kAkA UThe ke nahIM ? ApaNe sUI javuM nirAMte. te ApaNe kyAM AkhI rAta lapAIne joIe ? zA AdhAre kAkA cAle che, te ApaNe jANatA nathI ? e badhA saMjogo zI rIte bane che? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che badhA. khAvuM-pIvuM te ya sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. A paramANu, paramANu vyavasthita che A jagata. A jagatanI regyulAriTI keTalI badhI che ? A regyulara che jagata. tenI regyulAriTI keTalI che ? eka paramANu-paramANu mAtranI ! to A ATaluM jaththAbaMdha to nahIM pesI jAya ne ? ApaNe sAyansa jANIe to, ApaNA manane kaMIka samAdhAna thAya. nahIM to kAkAne roja bola bola karIe ne ApaNuM kazuM vaLe nahIM, enA bolyAno artha nahIM ne ! tamane kema lAge che ? tema bolavAno vAMdho nathI, jJAna to bolavuM ja joIe. ApaNane je lAge, e jJAna ! badhAM vikalpI jJAna che. vikalpI jJAna eTale potAne je anukULa Ave te jJAna bolavuM kharuM ? ane sAmAne ThIka lAge to grahaNa kare, nahIM to nA kare. AmAM ApaNe kaMI javAbadAra nathI.. eTale A badhI pIDAmAM nahIM paDavuM. ApaNe ApaNuM kAma sAthe kAma rAkho ne, badhuM kudarata ja karI rahI che. A to badhuM ApaNe kaMIka kahIe, evuM thavAnuM nathI ? ApaNe jJAna hAjara karavuM, bolavuM ke Ama karo. be vAgyA sudhI sUtA nA hoya to ApaNe kahevuM ke bhaI, vahelAM sUI javAthI tabiyata sArI raheze ne Ama che, tema che eTaluM karIne pachI ApaNe oDhIne sUI javuM nirAMte. ApaNe A kyAM jAgyA karIe, A kyAre UMghaze, have kyAre UMghaze ? eno pAra kyAre Ave ? tethI huM kahuM chuM ne bhAI, A badhAMnI bhAMjagaDo tame nA karatA. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 111 tame kAma karyuM jAva. jANe pArakuM kAma hoyane evI rIte karyuM jAva. dAdAnuM kAma hoya e rIte tamArI meLe karyo ja jAva. bIjI kazI bhAMjagaDa nA rAkhazo. e to buddhithI mApavA jAyane, tyAM sudhI kazuM jaDe ja nahIM ApaNane. tethI A 'vyavasthita' ApeluM ne ke ciMtA karazo nahIM, kAma karye jAva ane kAma kevuM ? jANe dAdAe soMpeluM hoya evuM. e phAve ke nA phAve ? praznakartA : phAvene. bhayaMkara bhUla, dhAryuM karAvAtI ! ApaNA dhAryA pramANe thAya, evuM vyavasthita hoya kharuM? praznakartA : hotuM ja nathI AvuM vyavasthita. dAdAzrI : kema ApaNA dhAryA pramANe nathI thatuM ne ? praznakartA: 'dhAryuM karavuM' e ja guno che? vyavasthitanuM dhAryuM thavA devAnuM? - dAdAzrI : ema ?! eTale tuM dhArato nathI ? A to dhAryA vagara rahe nahIM. praznakartA : eTale Ama dhAravAnuM hotuM nathI, paNa saMjogo ja DisAIDa karI Ape ke have AvatIkAle kyAM javAnuM che ane Ama nathI karavAnuM ne Ama karavAnuM che. eTale dhAravAnuM rahetuM ja nathI pachI. dAdAzrI : ane tuM to dhAruM chuM ne ? praznakartA : hA, dAdAjI. dAdAzrI : pachI e pramANe thatuM nathI. pachI zuM karavuM, raDavuM 112 AptavANI-11 Ave ne pAchuM chUTuM paDI jAya. dAdAzrI : bhUlo e thaI che. praznakartA: A dhAryuM thavAmAM to, atyAra sudhInI bhUlo je thaI chene Avato bhava baMdhAvavA mATe. kAraNa ke dhAryuM karavuM hatuM, dhAryuM thatuM hotuM nathI, paNa Avato bhava jarUra baMdhAI jAya che enAthI. evuM ja che ne ? dAdAzrI : evuM ja che, AvatA bhavanAM bIja paDe. vyavasthitane khoTuM jevuM kahyuM ke bIja paDe. ane te vyavasthita e bhagavAna jevI zakti kahevAya. ene khoTuM kaMI bIjuM bolatAM nahIM. paNa enI para zaMkA karI to paNa bIja paDe. praznakartA : AkhuM kartAbhAvanI je draSTi baMdhAyelI che, te ja Akho Avato bhava baMdhAve che ? dAdAzrI : hA. e ja bIjuM koNa. ahaMkAra chene te ja. praznakartA : ane A vyavasthitanI AjJAthI e draSTi chUTe che ! dAdAzrI : chUTI jAya ane vyavasthita ja che. chevaTe vyavasthita AdhIna karavuM paDe che. tyAra pahelAM sIdhI rIte e karatAM hoya to zuM khoTuM ? chevaTe vyavasthitane mAnya karavuM paDe ne ? praznakartA : mAnya karavuM ja paDe ne ! ane te ja pramANe banatuM hoya che. vyavasthitane AdhIna ja banatuM hoya che. dAdAzrI : ene AdhIna ja bane ne ! e rAjIkhuzIthI svIkArIe to AnaMda rahe ane phUlizaneza karIe to mahIM duHkha paDe. karuM chuM tuM phulizaneza ? praznakartA : ghaNIvAra thAya che evuM. vyavasthita che evuM kahe to paNa mana mAne nahIM ne ? kAvAdAvA kare ja. dAdAzrI : mAne nahIM evuM mana che ? eTale vyavasthita ke bIjuM kazuM jJAna pahoMce ja nahIM ne ! ApaNe ? praznakartA : pachI gUMcAyo eTale khabara paDe ke A mAra khAdho. dhArIne nA thAya eTale pachI mahIM phokezana thAya. eTale pachI jAgRti Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 praznakartA : eTale evuM bahu hAlI jAya, badhuM ! dAdAzrI : tAre hau thaI jAya ? 113 praznakartA : mAre to vaheluM thAya. dAdAzrI : tAre thaI jAya ? beu kAcA phusa ! nahIM to A to kAco nathI paDato. vyavasthita kahI dIdhuM eTale kahI dIdhuM ! praznakartA : eTale A badhuM rAge paDeluM badhuM bagaDI jAya pachI. dAdAzrI : vaLI ko'ka zuM bagADatuM ApaNe ghera. eka-be dahADA koI bagADI jAya. pachI trIjA dahADAthI emano sAMdho ja toDI nAkhIene ! praznakartA : paNa pachI evuM thAya ke AvuM kevuM vyavasthita ? dAdAzrI : vyavasthitane pAchuM vakhoDI kADhuM chuM ? ohoho ! judI jAta ! teM evuM nathI kahyuM koI dahADo, nahIM ? A to tArA karatAM ya jabarA ! A to bahu vasamuM ! vyavasthita eTale vyavasthita. nahIM to avyavasthita nA kaheta ApaNe ? aMdhArI rAtrI game te TAIme hoya, kabUla karavA jevI vastu e ! AvuM kevuM vyavasthita ? buddhi dekhADe ! te buddhine eTalI badhI paMpALa, paMpALa karI hoya to caDhI bese pachI ! buddhi Dakhala na kare to vyavasthita lAge ja emAM, e to emAMthI buddhi ekalI vacce Dakhala kare che. jema buddhi atyAre sAcI hoya tyAre AvuM nA kare. Dakhala to UMdhI buddhi, viparIta buddhi kare. sAcI buddhi Dakhala nA kare. praznakartA : dhAryuM karAvavAnI mAthAkUTa buddhi ja karatI hoya che. ethI ene peluM dhAryA pramANe nathI thatuM, mATe Dakho thAya che. dAdAzrI : tAre zI zI bAbatamAM joIe, khAvAnI bAbatamAM ? sUI javAnI bAbatamAM ? praznakartA : khAvAnI bAbatamAM thAya, sUI javAnI bAbatamAM nA thAya khAsa. AptavANI-11 dAdAzrI : sUI javAnI bAbatamAM sukha ! emAM nA thAya. khAvAnI bAbatamAM zuM thAya ? eka ja beThake Tebala upara kema ? praznakartA : nA, evuM kazuM ya nahIM. dAdAzrI : to zuM thAya ? praznakartA : A to evuM ke peluM kAMdA-baTAkA Ama khAvAnI icchA nA hoya to enA e ja bhegA thAya. evuM badhuM eTale Ama manamAM peluM thAya. 114 dAdAzrI : bheguM thAya e ApaNane kaMI bhoMke che. bheguM to thAya ne ? saMyoga che ne ? viyogI svabhAvano pAcho. viyogI che pAcho pachI. praznakartA H sevA karavAnI bAbatamAM vadhAre thAya. dAdAzrI : sevAnI bAbatamAM zuM ? praznakartA : koIvAra koI kADhI mUke. koIvAra nA AvavA de, evuM tevuM badhuM AvuM thAya tyAre Dakho thAya mahIM. dAdAzrI : kADhI mUke e to bahu nyAya kahevAya. kADhI koI mUke kharuM ? nahIM to ApaNe savAso rUpiyA ApIe to kADhI nAkhe ! evuM maLe che kharuM, inAma koI vakhata ? praznakartA : maLene koIvAra. dAdAzrI : ema ne, bahu sAruM kahevAya ? huM to noMdha rAkhuM. bahu sAruM kahevAya, tane kADhI mUke to koIno nathI doSa. praznakartA : paNa peluM ahIM pesavuM hoya evo phorsa hoya tyAre kADhI mUkavAnI upAdhi thAya ne ? dAdAzrI : huM. phorsane laIne ! UMdho phorsa hoya tyAre kADhI melene ! nahIM to duniyAmAM koI kADhI nA mUke. UMdho phorsa hoya to jyAM polIsavALA AMtaratA hoya tyAM pesavA jAya to to pachI mAre ThaMDo ! Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 AptavANI-11 badhuM e vyavasthita che ne chUTako ja nA hoya, ApaNe to je te raste mokSa javuM che. eka ApaNo dhyeya eTale dhyeyamAM aMtarAya nA AvavA joIe. paheluM vijJAta, pachI jJAtI ! AptavANI-11 115 ane kADhI mUke te vyavasthita samaje to bahu AnaMda thAya. praznakartA : dAdA, 'vyavasthita che" evuM rahe, kADhI mUke teno ya doSa nA dekhAya. paNa potAne mahIM thAya ke kevAM aMtarAya karma laIne AvyA che te nIkaLI javuM paDe che ? eTale e AdhAre pachI peluM mahIM e thAya. dAdAzrI : pAMca mANasone vAta pUchene ke AmAM kono doSa ? jene kADhI mUkyo chene eno ja doSa. pachI ApaNe vAta ja karIe to murkha ja kahevAIe ne ? hakkanuM to maLyA vagara rahe ja nahIM. aNahakkanuM khoLe to ya nA maLe. mAra khAya to ya nA maLe. enA karatAM DAhyA ja thaI jaIe, te zuM khoTuM ? tuM DAhyo thaI gayo ne ? dhAryuM karAvavAnI apekSA e to ApaNe ghere ya nA thAya. ane tamane to vaLI sevA ja kyAM karatAM AvaDe che ? tamane A badhA ToLAmAM, badhA lokone sevA ja karatAM nathI AvaDatI ne ? jyAre sevAmAM navarAza hoya tyAre e ja kaye gAma gayA hoya ! pachI ko'ka pesI gayo hoya tyAre ene kADhavAnI taiyArI kare. praznakartA : eTale te ghaDIe 'vyavasthita' kahIne kesa UMco mUkI devAno? dAdAzrI : nahIM. UMco mUkI devAno nahIM. vyavasthitane UMce mUkavAnI jarUra ja nahIM. ApaNe to te ghaDIe joIne AnaMda thavo joIe ke ohoho ! vyavasthita AmanA tAbAmAM AvI gayuM, kevuM AvyuM che ! tevo ApaNane AnaMda thavo joIe to helpa kare ane ApaNA tAbAmAM ya Ave ! pelAM badhAM kyAMya khasI gayAM ane ApaNe bhAge ja sevA AvI jAya. jJAtIno viraho ya vyavasthitAdhIta ! dAdAnI pAchaLa paDyA eTale A vijJAna nAza karIne pAchaLa paDavuM, e guno che. dAdA evuM nathI kahetAM. "meM vijJAna ApyuM che, nAza karIne tame Avo'. enAM phAdhare ene nA kahyuM. pachI pote samajAvI joyuM, chatAM nA kahe to 'vyavasthita che' ema samajI levuM joIe. eTaluM badhuM gheluM thaI javAnuM dAdAnI pAchaLa eno artha ja nahIM. Urdu gharamAM kaleza thAya. evuM gheluM nA hoya. ApaNe 'vyavasthita zuM che ?" juo. chevaTe ene to AvavAnuM to thayuM ja nahIM ne ? eNe jhaghaDo karyo to ya AvavAnuM thayuM ja nahIM ne ? evuM che vyavasthita. nahIM AvavA de tamane. tame game eTalAM mAthA paTakazo to ya nahIM AvavA de. mATe enA karatAM ApaNe joI levuM ke vyavasthitamAM zuM che ? khabara paDe ke nA paDe ? have vyavasthitanI AjJA tame pALone to mane maLyA barobara che. emane nA pADI chatAM ApaNe pharI vinaMtI karI joIe ke mAre AvuM kAraNa che. pachI pAMca dahADA jaI AvyA pachI huM jabarajasta ATaluM tamAruM mahinAnuM kAma karI ApIza. evuM tevuM karIne jo mAnyuM hoya to jANavuM ke vyavasthita che. ane nA mAne to paNa vyavasthita che. kaSAya karavA mATeno A dharma nathI. A riyala dharma che. kaSAyano abhAva karavAnAM mATeno A dharma che. kaSAyano abhAva e vItarAga dharma kahevAya che. ane kaSAyanI jyAM hAjarI hoya, jyAM kaSAyanuM vAtAvaraNa hoya tyAM rIleTIva dharma kahevAya. eTale bhautika sukho Ape e dharmamAM, paNa mokSa sukha na maLe. potAno AnaMda nA maLe. jJAtI mATe ya kheMcAkheMca ! praznakartA: dAdAthI dUra thavAno saMyoga thAya to viraha khUba lAge, sahana nA thAya. dAdAzrI : e to badhAne lAge ja ne. svabhAvika rIte lAge ne paNa praznakartA : moTA progrAmamAM badhA sAthe hoyane to amUka gAmavALA hoya te potAnA gAmavALAne madada vadhAre kare, garama pANI vaheluM Ape, cA ApI de, pelo hoya te potAnA gAmavALAne helpa kare ne A che te Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 117 enA gAmavALAne madada kare. A bhAvo kema che ne e bhAva zuM nukasAna kare ? dAdAzrI : e kheMcAkheMca kare ja. e badhe kheMcAkheMca ghara sudhI hoya. e to manuSyano svabhAva, emAM je moTA mananA hoya ne e moTA mANasa kahevAya. bAkI jeTalA halakA mananA hoya ne te to potAnA gharamAM ya kheMce. are, baI joDe ya hau kheMce, 'tamAruM nahIM. A amAruM', kaheze. e to halakuM mana kahevAya, Devalapa mAInDa hoyane te moTuM mana hoya, badhAne samAna gaNe. evuM cAle che ne mahIM ?! ApaNe bahu dhyAna rAkhavuM nahIM. jenuM mana pAtaLuM hoya tene zuM karazo ? ene ya mokSe javuM che paNa mana pAtaLuM che enuM. zuM karo tame davA pachI enI ? praznakartA : paNa huM joyA karuM. dAdAzrI : basa, phakta joyA ja karavAnuM. praznakartA : paNa mane ema thAya ke A nA hovuM joIe. dAdAzrI : nA hovuM ne hovuM joIe e buddhinA khela che. zuM banyuM e karekTa ! ame hau zuM banyuM e karekTa kahIe chIe ne ! praznakartA H ghaNA loko ema kahe ke 'nA, dAdAjI amAre tyAM raheze', pelAM kaheze, 'dAdAjI amAre gAma ja rahe.' pelo kaheze, 'nA, amAre tyAM vadhAre rahe', e kheMcAkheMca ja ne ! dAdAzrI : hA, evuM hoya ja ne paNa, e to svabhAvika rIte hoya ja. ame darekane kahIe ke A vIkamAM AvIe chIe'. paNa ame vyavasthita para choDI daIe. vyavasthitamAM je banaze e kharuM. vyavahAre ya tame vyavasthita upara choDI do ne to koI upAdhi ja nahIM. kAraNa ke A loko bUmAbUma kare che te emAM e pramANe thatuM nathI kazuM ! thAya che vyavasthitanA AdhIna, to pachI kacakaca karavAnI jarUra zuM che ? praznakartA : kazI nahIM ! 118 levuM ? AptavANI-11 dAdAzrI : je kacakaca karatAM hoya, te joyA karavuM. praznakartA : ane mArAthI kacakaca thaI jAya to mAre pratikramaNa karI dAdAzrI : to tamAre jovuM. 'caMdubhAI zuM kacakaca kare che' te ApaNe to emane jovAno rivAja rAkhavo. caMdubhAI kare to emane paNa jovuM ane jo pelA bhAI kacakaca kare to emaNe emanI phAIla naMbara vanane jovuM. dareke potAnI phAIla naMbara vanane jovI. jovAno dhaMdho sAro ApaNo. praznakartA : potapotAnuM kheMce, e khoTI rIta ne sAcI rIta kharI ? emAM nyAya-anyAya jevuM kharuM ? dAdAzrI : nA, nA, anyAya nA kahevAya. e to svabhAva che badho manuSyano. emAM ApaNe joyA karavAnuM. meM kahyuMne ke ghara sudhI kheMce. praznakartA : paNa e svabhAva jAheramAM dekhAya to... dAdAzrI : paNa A khoTuM dekhAya ne, e mANasa khoTo dekhAya. moTA mANasa samajI jAya ke A mANasa kharAba che. evuM hovuM joIe nahIM, paNa e to bahAra paDe ja, badhuM paDe. praznakartA : paNa evuM che ne ke jo koI navA jIjJAsu bhAIo Ave... dAdAzrI : temane avaLuM dekhAya, to ya paNa e avaLuM koI dahADo savaLuM thaze. paNa AnI joDe, bUmAbUma karavAthI, eno upAya nahIM. jeno upAya nahIM ne ene leTa-go karavuM. sau saunAM svabhAvamAM che, koIne koInI joDe vera nathI. varasAda varasAdanAM svabhAvamAM che. keTalAMkane nA phAvatuM hoya ne keTalAkane phAve, pota potAno svabhAva choDatAM nathI. Ane vagADIe to vAge ne koIne gamatuM nA hoya to ya vAge. sau-saunAM svabhAvathI mukta thaI zake ema nathI. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 119 apekSA adhUrI te ya vyavasthita ! praznakartA : A jJAna lIdhuM che ane pachI sAdhAraNa vyavahAramAM apekSAo rahyA kare che, AdhyAtmika draSTie apekSA. e apekSA zuM vastu che ? dAdAzrI : paNa apekSA saMsAranI rahe che ne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : saMsAranI apekSA e badhI pUrI thaI javAnI, jeTalI apekSA che e badhI pUrI thavAnI A bhavamAM ja. praznakartA : eka vyakti che, vyavahAranI aMdara e vyaktinI sAme ApaNe apekSA rAkhI ke A mANasa Ama kare, A pramANe varte. ane e na varte tyAre zuM kahevAya ? dAdAzrI : e na varte to ya vyavasthita ane varte to ya vyavasthita. praznakartA : tenuM du:kha thAya che te ? dAdAzrI : e tapa che, e duHkha nathI, e jJAna-darzana-cAritra ne tapa e cotho pAyo che. mokSe javAnA cAra pAyA joIe temAMthI cotho pAyo kADhI nAkhavo che tamAre ? traNa pAyAno ja palaMga raheze pachI ! praznakartA : paNa e duHkha thAya, te e duHkhane kevI rIte samajavuM ? dAdAzrI : e tapa che, e duHkha nathI ! have tamane duHkha to Ave ja nahIM. tapa ja Ave che. te tapa to AvavuM ja joIe ne ! ane AMtarika tapa kahevAya che Ane. praznakartA : evuM ghaNuM tapa Ave che. dAdAzrI : e jeTaluM vadhAre Ave ne, eTaluM jANavuM ke A cokhkhuM thavA mAMDyuM. eTale AvavA do. haju to ApaNe kahevuM ke haju tame ochAM Avo cho, badhAM Avo kahIe ! praznakartA : bolAvIe chIe... AptavANI-11 dAdAzrI : hA, bolAvo, bolAvo, dAdA maLyA che have. 'AvavuM hoya to Avo, gabharAzo nahIM.' kahIe. e loko gabharAya, paNa ApaNe nA gabharAIe ! vyavasthita sAcuM, tahi ke jyotiSa ! vyavasthitanI bahAra kazuM thavAnuM nathI. ko'ka hAthane joIne kaheze, 'tamArI lAIphamAM ghAta che'. tyAre kahIe, 'bhaI bhalene eka hoya ke, be hoya ke cAra hoya teno vAMdho ya zuM che ?' kAraNa ke ApaNe jANIe ke vyavasthitanAM hAthamAM che, to e ghAtavALo te zuM karavAno ? ane vyavasthita nA khabara hoya to vAta kahe enI sAthe camaka upaDe. 120 hasate mukhe jhera pIve... tame zuddhAtmA thayA eTale nIlakaMThI khAnadAna thayAM. tame have hasate mukhe jhera pIvo. raDI raDIne to badhAM pI rahyAM che. bahAranA lokone pIdhAM vagara cAle che ? raDI raDIne pIve che. sAmAne gALo ApIne pIve. ApaNe hasIne pI laIe. 'lAya bA, zAno pyAlo lAvyo chuM ?' tyAre kahe, 'poIjhana' che. 'lAya pI jaIe ApaNe', ane te pAchuM vyavasthita che. vyavasthita nA hota to, huM kaheta ke 'pIzo nahIM bA. e to Teva paDI jaze.' sAmA mANasane jheranAM pyAlAM pAvAnI Teva paDI jaze. paNa nA, vyavasthita che. e mUo lAvavAno kyAMthI te ? sAta pyAlAM hatA, te sAtathI AThamo lAvavAno kyAMthI ? chone Teva paDI jAya to ya. nahIM to bahAranAM loko to zuM kahe, "ene kaTeva paDI jAya. enA karatAM ene mAro.' eTale Teva nA paDavA de. ApaNe zuM levAdevA ? vyavasthitanAM sAta pyAlA haze to sAta Apaze. ene Teva paDe to ene bhAre. gAyanAM zIMgaDAM gAyane bhAre, eka gAyane moTA zIMgaDAM thAya to, bhAra lAge kone ? ene ne ? ane pote to nIlakaMThI khAnadAna thaI jAya ! tIti : zraddhA te vartatamAM ! vyavahArano sAra hoya to nIti. e nIti hoya to pachI tamane Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 121 paisA ochA haze to paNa aMdara zAMti raheze ane nIti nahIM hoya, ne paisA khUba hoya to ya azAMti raheze, e jovonuM. paisA to karoDo rUpiyA hoya paNa mahIM jANe jalatI bhaThThI ja joI lone ! akaLAmaNa, akaLAmaNa ! pAra vagaranI akaLAmaNa ! tame koI dahADo akaLAmaNa joyelI kharI ! praznakartA : bahu joyelI ! dAdAzrI : bahu joyelI ? bhAre ! te atyAre have samAdhi ya evI rahe che ne ! praznakartA : hA, paNa vyavahAramAM nIti rAkhavI e enA potAnA hAthamAM kharuM ? dAdAzrI : e nathI potAnA hAthamAM. praznakartA : to 'vyavasthita'ne AdhIna chene e to ? dAdAzrI : 'vyavasthita'ne AdhIna kharuM, paNa A to jJAna hovuM joIene ke A sAcuM jJAna ke A sAcuM jJAna ? tyAre kahe, 'vyavahAramAM nIti rAkhavI joIe, e sAcuM jJAna che'. pachI ApaNe ApaNAmAM nIti keTalI rahe che ? e tapAsI jovuM. evuM kaI kahyA pramANe thaI jatuM nathI. thAya kharuM evuM ? paNa A sAMbhaLyuM, tyArathI ApaNe nakkI karavuM joIe che ke A nItivALuM jJAna sAcuM che. anItinuM jJAna ApaNe sAcuM TharAvyuM hatuM, tenI para zraddhA beThelI, tenuM A phaLa AvyuM che. paNa have nItinI zraddhA bese tyAre enuM phaLa pachI Avaze. A jJAna lIdhuM eTale have to ApaNe zraddhA joItI ja nathI ne. ApaNe to ukela lAvI nAkhavo che have ! have A saMsArano kAyama ukela lAvI nAkhavAno, A saMsAra to koI dahADo ya sukhiyo ja nA thavA de ! pAMpaNato palakAro ya vyavasthitAdhIta ! praznakartA : badhuM vyavasthitane AdhIna che. to enA mATe prayatna karavAnI jarU2 ke nahIM ? AptavANI-11 dAdAzrI : prayatna tamAre karavAM hoya to zuddhAtmAmAM rahIne karajo. A mana-vacana-kAyA to vyavasthitane tAbe che. tene tamAre nA nahIM kahevAnI. prayatna koNa karI zake che ? A mana-vacana-kAyA karI zake to emAM tamane adhikAra nathI, eTale karavuM ke nA karavuM, evI kazI Dakhala karavAnI tamAre jarUra nathI. e to mahIM enI meLe preraNA Ape ke cAlo caMdubhAI Aje Ama javAnuM che. preraNA ya thAya che ne hAtha-paga halAvIne ya kAma thAya che. A AMkhano micakAro e paNa vyavasthita tAbe che. tAre dareka kAma vakhate saMjogo bhegA thAya che ke ? 122 praznakartA : saMjogo bhegA thAya che, ane koI vastu na thavAnI hoya to saMjogo bhegA thatAM ya nathI. dAdAzrI : paNa ApaNe bhegA thaI javuM, e saMjogomAM. pachI e kAma nA thAya, to pachI tyAMthI khasI javuM. kAraNake ApaNe lIdhe jo aTakyuM hoya to ApaNe ene bhegA thaIe to enI sAthe e kAma pUruM thaI jAya. praznakartA : saMjogone ApaNe bhegA thaI javuM eTale zuM ? ApaNe eDajasTa thaI javuM ? dAdAzrI : koI kAma hoya ane ApaNe jaIe tyAre e saMjoga bhegA thAya ne ! ane jaIe ane pachI thaI jAya to jANavuM ke ApaNe lIdhe aTakyuM hatuM A ApaNA saMjogathI. jo pachI nA thAya, to jANavuM ke bIjI koI cIjane lIdhe aTakyuM che. praznakartA : udayakarma nathI eTale ja nA thayuM ne ! dAdAzrI : e to dIvA jevI vAta che. zAthI bhegA nA thayA saMjogo? to evo udaya nathI. jagatane khabara ja nathI. A kAma kema thayuM ane A kema kAma na thayuM. eno purAvo loka samajI zake nahIM. nahIM to kaheze. 'enAmAM AvaData nathI, enuM Ama nahIM, teM bagADyuM. mArAthI nathI thatuM'. A to saMjogo bhegA thayA nathI. saMjogo bhegA thAya eTale kArya thaye ja chUTako Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 ane A sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa. e ApaNA mahAtmAone bahu anubhava thAya che. sa2kamasTenziyala eviDansa bhegA thAya to kAma thAya ne kAma nA thatA hoya to ya e samaje ke have eviDansa bhegA thatA nathI. 123 jaMkzananI jALavaNI ! dhaMdhAnI bAbatamAM sinsiyara rahevAnuM, paNa thaze have, have to 'vyavasthita' che ne badhuM moDuM thaze to kazo vAMdho nahIM.' evuM nA hovuM joIe 'vyavasthita' che, moDuM thaze, zuM vAMdho che ? A zabdo nA hovA joIe. tyAM ya sinsiyAriTI joIe. tamAre dhaMdhA para javAnu moDuM thaI jaze. A satsaMganI vAtono kaMI pAra AvavAno nathI. kAma paheluM karavuM. praznakartA : pahelAno meM vadhu mahenatavALo dhaMdho mAthe lIdho che teno nikAla karavo paDe ne ! dAdAzrI: dhaMdhAmAM dhyAna ApavuM e ApaNo hetu hovo joIe ane jaMkazana upara ApaNI gADInA AdhAre bIjI gADIo leTa nA thAya e jovuM joIe. jaMkazana para ApaNI javAbadArI che ! praznakartA : bIjAne agavaDa nA paDe e jovuM paDe. dAdAzrI : nA, javAbadArI eka jaMkazananI ApaNe kahyuM hoya ke, 'bhaI, tame tyAM Avajo ne huM paNa sADA ATha vAge tyAM AvIza.' tyAM badhI gADIo bhegI thavAnI hoya tyAM ApaNe leTa thaIe ke nA jaIe, e javAbadArI ApaNA para Ave. bAkI bIjuM kaMI nahIM. jaMkazana nA hoya to bIjA sTezane tame moDA jAva to teno vAMdho nahIM. jaMkazana ekaluM ja sAcavajo. huM to pahelethI jaMkazana sAcavI lauM. huM ALasu svabhAvano to kharo ja. paNa jaMkazana hoya tyAM nahIM. bIjI gADIo leTa thAya mAre lIdhe to badhA ya phajeta kare pachI ! dareka gADIvALA kahe ke 'A gADI vaDodarAthI nA AvI, tethI A badhAnuM bagaDI gayuM !' ApaNe ApaNA AptavANI-11 124 potAnA mATe phajeta thaIzuM. teno vAMdho nahIM. paNa jaMkazananuM nA jALavavuM paDe ? ane A jALavavA jatAM A dAdAe Apelo AtmA jato raheto nathI. AtmA darekamAM hAjara ja hoya che. eTale tamAre vAMdho nahIM. tyAM dhaMdhA upara javuM. tamane moDuM thaI jaze, A dAdAnI joDe besavuM ne, te evI lAlaca pesI jAya che. te UThavAnuM mana nA thAya. ane bIjI gADIo UpaDI jAya. nakkI karIne Avyo hoya. komprezara lenAra cAra mANasa hoya, tene kaheze ke, 'ATalA vAge ophise Avaje, tyAM huM AvIza.' te tame moDA jAva to pelo UThIne jato rahe bicAro. mATe tame tamAre dhaMdhe jAva. A to badhI vAto che. praznakartA : A vAto karavAthI amArA lAbhanuM thAya. dAdAzrI : eTale tamAre tyAM dhaMdhA para javuM. huM dareka kArya karuM chuM. are ! savAranA sADA chathI zaru karuM chuM. huM ALasa nathI karato, kAraNa ke huM kahu ke "mArI tabiyata narama che'. eTale keTalI badhI gADIone pAchuM javu paDe ? 'have laiDiyA thaI gayA, te have baLyuM ApaNe ahIMyA AgaLa bahuM AvIe nahIM to cAle !' evuM kaheze. e emanuM hita bagADe. sahaja prayatno to karavAnA ! ame zuM kahIe chIe, ApaNI puNyanuM khAva ! puNya konuM nAma ghera savAranAM sADA pAMca vAge UThADe ke che 'bhaI, amAre baMgalo baMdhAvavo che. kanTrAkTa tamane Apavo che.' jo dhaNI doDadhAma nA karato hoya to vyavasthita dhaNIne UThADavA Ave ane dhaNI jo doDadhAma karato hoya baMgalA hAruM to vyavasthita kaheze, jarA thAya che have ! vyavasthitanI bahAra kazuM thAya evuM nathI, ApaNe vyavasthitano artha evo nA karavo joIe. vyavasthita kahevuM hoya to ApaNo prayatna hovo joIe. prayatno te vyavasthita karAve eTalo ja. paNa ApaNI zuM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 125 IcchA hovI joIe ? prayatna karavAnI. pachI vyavasthita jeTalA karAve teTalAM prayatna karavAnA. prayatna savAre dasa vAgyAthI ThaMDavA mAMDyA te UgharANImAM palo bhAI bAra vAge nA bhego thayo pachI ghera AvIne pharI pAchAM doDha vAgye jaIe evuM nahIM. prayatna eka phero jaI AvavAnuM. pharI pAcho vicAra nahIM. A to prayatna kare te keTaluM ? dhakkA, khA, khA, khA kare. sahaja prayatna te konuM nAma kahevAya che ke ApaNe jene khoLatA hoya te sAmo maLe. e ghera jaIe to jaDe nahIM, paNa ApaNe heMDatI vakhate sAmo bhego thAya. amane badhuM sahaja prayatna thAya. sahejAheja evo hisAbe badhA goThavAyelA Dakho nahIMne koI jAtano. kamAva dharama, kapAva karama ! praznakartA : gaIkAle rAtre hisAba cUkavI dIdho. sTora upara corI thaI. 126 AptavANI-11 niyamanI bahAra kazuM ja javAnuM nathI eTale dhIraja rAkhavI. kaMI ja javAnuM nathI mAruM ane nahIM javAnuM jaze ya nahIM, kaMI ya. praznakartA : hA, barAbara che. dAdAzrI : tuM dharama kamAyo ne e karama kamAyo. praznakartA : huM nyuyorka Avelo ne te vakhate ahIMyA gharamAM brekIMga thayeluM. dAdAzrI : ema ! pachI AvIne tane zuM asara thaI ? raDavuM'tuMne khUNAmAM besIne to pAchA Avata(!). praznakartA : to paNa pAchA Ave evuM nahIM. dAdAzrI : have nA Ave pAchA ? praznakartA: paNa manamAM Dara rahyA kare. ke A ko'kane mUkIe jaIe chokarAne ko'ka dahADo AvuM thaI jAya to ? dAdAzrI : A eka bhava pUratuM meM vyavasthita ApI dIdhuM che. vyavasthita eTale koI Dara rAkhyo nathI. je banavAnuM ja che jeTaluM jeTaluM e DisAIDaDa che e banavAnuM che. paNa tamAre hamaNAM bolAya nahIM. paNa DisAIDaDa che. je emAM kiMcit pheraphAra thavAno nathI, mAtra tamAre bhaya vagaranuM jIvo. nirbhaya jJAna A to. enI geraMTI mArI. eTale bhaya rAkhavAno artha nahIM, bhaya rAkhazo tethI kaMI e ghaTI nathI javAnuM ke vadhI nathI javAnuM. tamArI khoTa khAzo. bhaya to ApaNane kyAre eksiDanTa thAya ne khalAsa thaI javAze, khabara che ? to bhaya kema eno kema nahIM rAkhatA. eno bhaya rAkhavA jevo nahIM ? praznakartA : che ne ! dAdAzrI : A Ava-jAva karIe chIe. kyAre eksiDanTa thAya ? roja gADImAM javAnuM ? to bhaya kema nahIM rAkhatA ? vImo utarAvyo che tethI ? vImo utarAvyo paNa ApaNe to jaIene. paisA ApaNane kaMI malavAnA che ? chatAM paNa bahAragAma jaIe to benkanA lokaramAM ja dAdAzrI : keTalI ? praznakartA : rakama keTalI gaI e khabara nathI. dAdAzrI : gallAmAMthI rokaDI laI jAya ke bIjo sAmAna laI jAya ? pachI vyavasthitanI bahAra to nahIM gayuM hoyane. enuM nAma ja vyavasthita. ApaNe gayuM eTale tarata ja kahI devuM ke vyavasthita ! have hisAba Apaze ke bhaI ATalAnuM gayuM. jeTaluM saraplasa AvyuM hoya ne te koIpaNa raste jAya. davAmAM jAya, bIjAmAM jAya, trIje raste ya jAya. eTale A duniyAno niyama ja evo ne. nahIM to gaTaro ja che. gaTaro na hoya to pachI A gaMdhAya badhuM. praznakartA : ame emane kahyuM peMDA khavaDAvo have. dAdAzrI : barobara che, khabara ApyA pachI khavaDAvavAnA. mAMdA thaIne ya pAMcaso Dolara DaoNkaTarane khavaDAve. evA A Dolara hoya te ema ne ema mAMdA thayA vagara jAya to sArA che. vyavasthitanA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 AptavANI-11 AptavANI-11 127 mUkIne javuM ApaNe, ApaNe jANIe ke AvuM ja thAya che, to sephasAIDa to jovI ja paDe. vyavasthita para nA mUkAya. praznakartA : hA, je thavAnuM haze e thaze, evuM nA thAya. dAdAzrI : sekasAIDa jotAM pachI je thAya e vyavasthita. tame chokarAne mUkIne Avo ja nahIM ne, A pherA ja banyuM che. koI dA'Do bane nahIMne. eTale eno bhaya rAkhazo nahIM. koI bhaya rAkhazo nahIM. AvA kaMI roja InAma hotA haze ? loka ApaNe kahIe to ya ghara toDavA nA Ave. kAraNa ke eka ATaluM paNa banavuM te keTalAM saMjogo bhegAM thAya tyAre e kArya thAya. e tamAre tyAM thayuM te keTalAM saMjogo bhegA thayA haze. ApaNe to koI paNa saMjoga thAya to hisAba kADhavo ke 'bhaI, A ATaluM moTuM thavAnuM hatuM tene badale ATalethI patI gayuM. eTaluM sAruM thayuM.' praznakartA : pAchuM dAdA, zuM thayeluM ? ke TI.vI. upara sonuM hatuM, bacI dAdAzrI : e to nA ja jAyane, phIyara to ApaNe jANavuM ja paDe ne, ke A caMdubhAIne phIyara utpanna thaI, e to jANavuM ja paDe ne ? ane ghaNI kharI phIyara to badhI uDI gaI. e badhuM uDI gaI pelI ane A kharI je saMvedananI phIyara che, e to saMvedana ApI jAya. vedanA ApIne jAya to ja phaLa Ape ne ?! phaLa ApyA vagara jAya nahIM ne ? kaDavAM-mIThAM phaLa Apaze. ApaNe ApaNuM kAma karyuM javuM. kAma niraMtara karyA karo. praznakartA : vahetuM mUke eTale kAma ja nA kare. phIyara lAge, pachI kAmamAM breka lAge. dAdAzrI : nA, e nA cAle. mahIMthI je preraNA thAya. e kAma karyuM ja jAva. eTale javuM paDe. e preraNA dabAvo nahIM. khAvAnI bAbata thAyane, TAIma thAya ne tyAre 'vyavasthita' nathI bolato ! e to kAmanAM TAIma thAya eTale prayatna karavAno. vyavasthita bahu suMdara vastu che. badhA sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa badhA keTalAM saMjogo bhegAM thAya che emAM. gayuM. vyavasthitatuM nahi, vyaktinuM pratikramaNa ! dAdAzrI : teM to sonuM rAkhyuM che, evuM sonuM rAkho nahIM. je rokaDuM hoya tene paNa benkamAM ke lokaramAM rAkho. ApaNe sAvacetI badhI rAkhavI. pachI je banyuM te vyavasthita. AnuM nAma jJAna. ajJAnatAmAM pelo be khoTa khAya. cora to laI gayA che ane kakaLATa pAra vagarano, e Avato bhava bagADe te bIjI khoTaA Avato bhava nahIM bagADe ne lamaNe lakhelI khoTa jAya. anubhavamAM AvyuM ne ane anubhavamAM eka phero AvyuM eTale jJAna majabUtI thaI jAya. manobaLe ya vadhI jAya. pachI nAnI nAnI bAbatamAM naDe nahIM. phIyarate lAge phAyara jJAtathI ! praznakartA : ApaNe koIvAra bahu ThaMDI paDatI hoya ane ArtadhyAna thaI jAya ke 'A bahu ThaMDI paDe che.' to pachI vyavasthita zaktinAM AdhIna badhuM cAle che. to vyavasthita zaktinuM pratikramaNa karavuM paDe ? dAdAzrI : nA, enuM zAnuM pratikramaNa karavAnuM ? 'bahu ThaMDI paDe che." tuM ene gALo bhAMDuM chuM, ThaMDIne ? praznakartA : nA, eTale bolAI javAya ? dAdAzrI : hA, bolAya. te ThaMDuM hoya tene ThaMDuM kahevAya. bahu ThaMDuM hoya tene bahu ThaMDuM kahevAya. garama hoya tene garama kahevAya. eka phero jANyuM eTale vAta karIe chIe, tiraskAra karatA hoya tyAre ! tiraskAra nathI karatAM ne ? praznakartA : A dravya-kSetra-kALa-bhAva e badhuM bheguM nA thAya, tyAM sudhI kArya bane nahIM, e samajAyuM. paNa e choDatuM nathI, eTale bhogavaTAmAM phera che. bhogavaTo AmAM phera paDe che, paNa pelo eka jAtano je phIyara hoya, e jato nathI. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 129 praznakartA : nA. dAdAzrI : 'A bahu sAro mANasa che' kahe che, enuM pratikramaNa karavAnuM ? praznakartA H nA. dAdAzrI : nA, evuM nahIM. e to vAta ja karIne jANeluM. jevuM jANyuM evuM karIe chIe vAta. 'A barapha ThaMDo che' eTale ene gALa bhAMDI kahevAya ? enuM pratikramaNa nA hoya. pratikramaNa to jyAM rAgadveSa thatAM hoya tyAM ane phAIla dekhAtI hoya. kaDhI khArI hoya ne akaLAmaNa thAya to kaDhInuM pratikramaNa nahIM karavAnuM. 'banAvanAra koNa che' tenuM pratikramaNa karavAnuM. ene kahevAya raghavAyo ! praznakartA : varasAda paDyo'to, te vakhate huM UThyo hato kharo ahIM AvavA mATe. paNa pachI pelo varasAda paDyo eTale thayuM nathI javuM atyAre, bapore jaIzuM. to e pramAda kahevAya ? dAdAzrI : pramAda nA kahevAya. e sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che. varasAda paDato hoya ne mUThIvALIne nAThA, ene kaMI puruSArtha ya nA kahevAya. praznakartA : to e zuM kahevAya ? mUThIvALIne nAsIe, e puruSArtha nA kahevAya, to zuM kahevAya ? dAdAzrI : e raghavAyo kahevAya. loko kahene, ke raghavAyo thaI gayo.' ane A Ane mATe loko kahe ke 'DhIlo che.' paNa ApaNe ene pramAda gaNavAno nahI. DhIlApaNuM e kahevaDAvAnuM nahIM. jagata kahe, 'DhIlo che.' eTale saMjogo joIne kAma karavuM. varasAda to Akho dA'Do kyAM cAlaze ? e baMdha ja thavAno hoya eTale bapora pachI AvIe. tyAM zuM nAsI javAnuM che ? AptavANI-11 ApaNe nakkI karavuM ke dAdAne tyAM satsaMgamAM javuM che. paNa e philama bane nahIM, tyAre ApaNe jANavuM ke philamamAM nhotuM A. vyavasthita che. paNa ApaNe nakkI karavuM ke satsaMgamAM javuM che. kAraNa ke A pharajiyAta vastuo nathI. A to Ama ja banavAnuM che, te pharajiyAta che banavAnuM. paNa ApaNe pharajiyAta, bodharezanavALI cIja ja nathI. badhAMne kahI dIdheluM, 'no bodharezana'. kAraNa ke banI gayeluM ja karI rahyA che badhAM. e kaMI navuM kazuM banatuM nathI. ta calaNa koItuM AgaLa vyavasthita ! 130 loko kahetA hatA ne dAdA amerikA javAnA che.' meM ya vAta sAMbhaLelI, rastAmAM jatA ko'kanI pAse ke dAdA amerikA javAnA che. sAMbhaLelI vAta, paNa khoTI paDIne ? vyavasthitanA tAbAmAM che ne ? ane vyavasthita nA pADe che, zI rIte jazo ?! A bhAI kahe che, 'kaMI tamAruM calaNa nahIM ?" meM kahyuM, 'mAruM zAnuM calaNa te ?" calaNa hoya to AvuM thAya zI rIte ? praznakartA : tame kaho chone ke ame sahI karIne AvyA che, te javuM paDaze. dAdAzrI : hA, javuM paDaze. koNa nA pADe che ? te e ya kabUla che. e ya nA kabUla to che ja nahIM ! hA, te sahIo kabUla che ne ! haju paNa ame kaMI sahIonI nA kahetA hoya tyAre vAMdho. paNa A to vyavasthitanA tAbAmAM ! ApaNuM gADuM aTakyuM kharuM paNa. bAkI tame jema goThavyuMne, tema ja divase divase ekjhekTa jANe badhuM goThavAI gayeluM nA hoya, vyavasthita ! ane tevuM ja banyuM ne ! mATe A ya vyavasthita, avyavasthita nahIM ! saMjogo ramADe kevuM ?! pachI evuM baneluM ke ame badhA IMglenDa sudhI AvavAnA hatA. te Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 131 IMglenDathI amAre AphrikA javAnuM hatuM. IsTa AphrikA, tenI badhI TikiTobikiTo badhI taiyAra ane kAle javAnuM hatuM ane Aja khabara AvI ke tyAM to badhuM lazkara pharI vaLyuM che ane plena ahIMthI pAchA tyAM utAravA detA nathI ane plena TheTha dakSiNa AphrikAmAM laI jAya che sIdhAM. meM kahyuM, 'ApaNe tyAM kyAM phasAI jaIe. A jANyA pachI have javuM nathI' eTale TikiTo-bikiTo ekadama kensala karAvI pachI. ane ahIMnI kensala karAvIne pachI pharyuM AvuM, badhA saMjogo phare che. pAchuM InDiyA khaTapaTa karIne kensala karAvelI TikiTo pAchI meLavI !!! ApaNA hAthamAM kaMI karavAnI zakti nathI. A to loko IgoIjhama kare che ke meM A karyuM, meM A karyuM". te maratI vakhate kema IgoIjhama nathI karato ke have nathI javuM. emAM kyAM cAle che. nathI javuM evI jIda thAya ? cAlyA ja jAya che ? paravAravA mAMDyA ! haju kAle savAre plenamAM zuM thavAnuM hoya, te koNa jANe che ? eTale zA kAraNathI A kudarata aTakAve che ? agara to plenamAMthI UtarIne gADImAM besIe to e gADIe tyAM athaDAvAnI hoya e TAIme. to tyAM evuM badhuM koI paNa ApaNane AMtare. phalANI jagyAe jatA AMtare. evI rIte bane tyAM ApaNuM ahitanuM thAya che evuM kema manAya ?! badhuM vyavasthita ja che A. ane ApaNuM vyavasthita avaLuM nIkaLe nahIM. koI dahADo nIkaLatuM nathIne ! ApaNAM vAMke sAmo vAMko ! praznakartA H koIvAra evuM bane ne ke pramozana maLyuM, baDhatI thaI hoya nokarImAM, kAgaLIyA-bAgaLIyA badhuM taiyAra sahI-sikkA sAthe AvI gayuM hoya. ane pachI aThavADiyAmAM pAcho bIjo kAgaLa Ave ke bhaI, tamAruM pramozana kensala thaI gayuM, to A kevuM vyavasthita ? sahI-sikkA thaI gayA eTale vyavasthitamAM to AvI gayuM. chatAM ya, pAchuM nA AvyuM eTale A kemanuM vyavasthita ? jarA samajavuM che ! dAdAzrI : vyavasthita nhotuM. tethI to A pharI kAgaLa Avyo. pUrA saMjogo bhegA thayA nhotA, bIjo koI saMjoga kAco hato te pharI kAgaLa AptavANI-11 Avyo. phAInala karAve e vyavasthita, phAInala na karAve te vyavasthita nahotuM. 132 zeTha InAma ApatA hoya te ApaNuM 'vyavasthita' ane jyAre ApaNuM vyavasthita' avaLuM Ave tyAre zeThanA manamAM ema thAya ke, 'A pherA eno pagAra kApI levo joIe.' eTale zeTha pagAra kApI le, eTale manamAM ema thAya ke 'A nAlAyaka zeThIyo che, A nAlAyaka mane maLyo.' paNa AvA guNAkAra karatAM mANasane AvaDe nahIM ke e nAlAyaka hota to InAma zuM kAma ApatAM hatA ! mATe kaMIka bhUla che, hisAba kADhavAmAM bIjI kaMIka bhUla che. zeThIyo vAMko nathI, A to ApaNuM 'vyavasthita' phare che ! A ghauM saMgrahanA che e vAMkA nathI, ApaNane ghauM nathI maLatA to te ApaNuM 'vyavasthita' vAMkuM che. eTale ApaNe zuM kahIe chIe ke bhogave enI bhUla. e ghauMnA saMgrahanAra to jyAre pakaDAze tyAre emanI bhUla, tyAre e gunegAra thaze. atyAre pakaDAyo nathI. hajI to moTaromAM phare che. mATe bhogave tenI bhUla ! gALo khAdhI te ya vyavasthita, mAra khAdho te ya vyavasthita ne InAma maLyuM te ya vyavasthita. vyavasthita kahevAno bhAvArtha zuM che ? ke tuM karavA gayo samuM ne avaLuM thaI gayuM, to vyavasthita kaheje. eTale pachI enuM ArtadhyAna-raudradhyAna nA thAya. mastImAMthI tivAre paMcAjJA ! praznakartA : pahelAM vyavahAramAM je mANasothI DIpresa thaI javAtuM hatuM, tenI sAme atyAre DIpresa nathI thavAtuM. dAdAzrI : e ja jJAnano pratApa che. praznakartA : have DIprezana nathI AvatuM. to loko ema mAne che ke mastI AvI gaI che ene bahu. dAdAzrI : nA, e mastI nathI. loko DIprezana nA kare ane bIjA upAya le, prakRtinuM avalaMbana le eTale mastI Ave. have evuM avalaMbana Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 AptavANI-11 levAnuM nathI. ApaNe jJAnanuM avalaMbana levAnuM. praznakartA : jJAnanuM kayuM avalaMbana levAnuM ? dAdAzrI : evuM che ne, kartA vyavasthita che. e kaMI kartA che nahIM eno. eTale enAthI DIprezana AvavAnI jarUra ja nA rahIne ! eTale e evAM jJAnanA avalaMbanathI ApaNane mastI nA Ave. bAkI "enI prakRti ja evI che" saMsAranI bAbatamAM loko evuM kahe. evuM avalaMbana laIne calAvI le. ApaNane evI jarUra nahIM. ApaNI pAMca AjJAo ja evI che. enI mahIM badhuM ja samAI jAya ane mastI utpanna nA thAya, kazuM thAya nahIM. vikArI bhAva utpanna nA thAya. pratikAra paNa vyavasthitAdhIta ! 134 AptavANI-11 che. lokone avyavasthita lAge, potAnI draSTithI. A cAle che, vyavasthita thaI rahyuM che ane avyavasthita bolyo ke mahIM upAdhi thaze, ejhekTa che badhuM. eka jaNa paiNato hoya che, eka jagyAe kAMNa cAlatI hoya... badhuM cAlyA ja karavAnuM jagatamAM. A badhuM mikenikala cetananI badhI vyavasthA che, vinAzI cetananI. daraasala cetananI vyavasthA hoya, A sacaranI che, acaLanI jAya. sacarAcara jagata che. temAM sacaranI A vyavasthA che ne acaLa che te acaLanI vyavasthA karaze. acaLa daraasala AtmA che, ne sacara e mikenikala AtmA che. te mikenikala AtmAne sAco AtmA mAnavAmAM Ave che. eTale phorena DIpArTamenTane homa mAnavAmAM Ave che ane tethI A badho mAra khAya che badhAM. homa DIpArTamenTamAM rahevuM joIe. A meM hAtha UMco karyo e vyavasthitanAM AdhIna che. enAM parathI tame samajI jAvane badhuM. enA parathI tame samajI gayA ? vyavasthitanA tAbAmAMthI kazuM bahAra jatuM nathI. tame tamArA jJAtA-draSTAmAM raho e vyavasthitanI bahAra kahevAya, tamAruM parAkrama kahevAya. jJAtA-draSTA eTale rAga-dveSa na thAya, to tame jJAtA-draSTA. indriyo - aMtaHkaraNanA kAryo, vyavasthita ! praznakartA: 'gunegArano pratikAra karavo', e vyavasthita che ? dAdAzrI : gunegArano pratikAra thAya che te vyavasthita che. ne pratikArane ya jovo joIe ApaNe. pratikAranA ya ApaNe jJAtA chIe. ahIM je pratikAra kare che, e AtmA nathI karato. AtmA AmAMnuM koI cIja karato nathI. pratikAre ya pudgala kare che. e mikenikala cetana e pratikAra kare che ne gajavuM kApanAre ya mikenikala cetana che. AtmA AmAM kazuM karato nathI. praznakartA: gunegArano pratikAra polIsa kare che e paNa vyavasthita che? dAdAzrI : hA, ekjhakTa vyavasthita che. badhuM vyavasthita ja che. praznakartA : to polIsanI pharaja che, te lokoe na levI joIe. lokoe pratikAra na karavo joIe. dAdAzrI : e to loko kare te ya vyavasthita che ne polIsa kare che te ya vyavasthita. A je badhuM thaI rahyuM che, badhuM vyavasthita ja thaI rahyuM praznakartA: A bAhya indriyo badhI kaMI avyavasthita kare che ? dAdAzrI : nA. mULa vyavasthitanA AdhAre gusso Avyo ane gussAnA AdhAre eka jaNe polIsavALAne mAryo. tyAre kahe, gusso Avyo te avyavasthita nahotuM, mAryo te ya avyavasthita nahotuM. have pachI enuM pariNAma Ave. polIsavALo ahIMyA pakaDavA Ave, jelamAM laI jAya, te vyavasthita ja che. paNa ene avyavasthita ApaNe mAnavuM nA joIe. jelamAM ghAle te ya joyA karo ne badhuM joyA karo, zuM pariNAma Ave che ?! e pariNAma kahevAya, tene joyA karavAnuM. e vyavasthita ja hoya che. enuM pAchuM mahIM pariNAma puruM ya thAya ane pachI bIjuM Ave pAchuM. pachI koI phulahAra caDhAvA Ave to e ya vyavasthita. e je bane che e vyavasthita. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 AptavANI-11 praznakartA : gUMcAya. dAdAzrI : gUMcAvavAnuM to meM rAkhyuM nathI. meM jJAna evuM ApyuM che ke gUMcAya nahi. koI paNa paristhitimAM gUMcAya nahi evuM A jJAna ApyuM che. hAthakaDI laIne Ave to zuM thAya, e ApaNe tapAsa karavI ? ane laI javAno to che ja. A to laIne Avyo che, te kaMI ema ne ema javAno che kaMI pAcho ? praznakartA : nA. dAdAzrI : ApaNe ene zekahenDa karIne jaIe, e zuM khoTuM ? Avyo che te teDI gayA vagara rahevAno nathI. have ApaNuM jJAne ya ApaNane kahe ke 'vyavasthita che, samabhAve nikAla karo, phAIla AvI che." te badhI rIte ApaNane jJAna maLI gayuM. eTale ApaNe ene kahIe, 'lAvo tamane zekahenDa karIe, nahIM to cA pIne jAva'. vAMdho ? AptavANI-11 135 have tyAM ApaNI buddhi A UMdhe raste ApaNane dorave che ke A polisavALA joDe ApaNe zuM levA devA ? A kanekazana AkhI sAyakala toDavA mAMge che. vyavasthitanI sAyakala toDavI nA joIe. e tyAM AgaLa polIsa pakaDavA Ave to ke barobara che kahIe, huM jamI lauM ane pachI laI jAya, jelamAM ghAle pAchuM te ya vyavasthita. pAchuM jelamAMthI kADhe te ya vyavasthita. jo jelamAM ghAle e avyavasthita hoya to kADhe ja nahIM. paNa kADhe ja che ne ! praznakartA: hA, kADhe che. barobara che. jelamAM nAkhyo e ya vyavasthita ane kADhyo e vyavasthita. dAdAzrI : ATalo ja jo eka ja zabda samajI jAyane, to e mANasa TheTha mokSe pahoMcI jAya. mokSe jatArAMone... praznakartA : mokSamAM javAnuM saheluM paDe evI vAta hoya e kaho. dAdAzrI : koI vAta tane nathI paDatI agharI ? praznakartA : e Apa batAvo eTale khabara paDe ne ! dAdAzrI : nA, paNa agharI paDatI haze ne, tane. gUMcAto hoya to agharI kahevAya. bIjI vAra kyAM gUMcAto nathI tuM ? praznakartA : evuM gUMcAtuM nathI. evuM kyAMya gUMcAtuM nathI. dAdAzrI : thoDuM ghaNuM gUMcAyane ? hamaNe polIsavALA AvyA hoya ane hAthakaDI laIne paherAvatAM hoya tyAre... ekadama gUMcAI jAya ? mokSe jatAM A to saheluM karavuM paDazene ? emAM cAlatuM haze ? e to polIsavALAne to ApaNe kahevuM joIe ke 'bhaI, tame bahu moDuM karyuM. zA hAruM AvuM moDuM karyuM ?" polIsavALA hAthakaDI laIne AvyA hoya, khoLatA hoya ke 'bhaI, caMdubhAI kyAM che ?" eTale pachI caMdubhAInA manamAM zuM thAya ? praznakartA : barobara che. dAdAzrI : A mane nathI lAgatuM eTaluM TesTa thayeluM hoya ! TesTeDa joIe ne ! Ama kaMI cAlatuM haze ! ame to pelA phojadArane kahyuM'tuM ke 'sAruM thayuM. doraDuM laIne AvavuM'tuM ne, vAMdho nahi. ulTA loko kaheze, aMbAlAlabhAI AvA che. te lokone AnaMda thAya bicArAMne !' eTale phojadAra to gabharAI ja gayo. eTale badhI paristhiti mATe taiyAra thAva. game te paristhiti Ave. kAraNa ke vyavasthita che ne ! vyavasthitanI bahAra nathIne kazuM ? have samabhAve nikAla to karavo paDe ne ! to zuM javAba ApIe e laIne Avyo hoya to ? e jAte laIne Avyo che. ene ya bAya orDara ! ko'kanA orDarathI Avyo hato ne ! praznakartA : enA hAthamAM ya kaMI nathI. dAdAzrI : ane pelA orDara karanAra sAhebanAM hAthamAM ya kaMI nathI, badhuM karmAdhIna. ApaNe ya karmAdhIna. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 137 praznakartA : AmAM to aMdaranuM paramANu kyAMya halavuM na joIe. dAdAzrI : eka paramANu halavuM nA joIe. e ja vAta hovI joIe. jagata AkhuM bhaDakIne parasevo hala thaI jAya, vagara unALe ! ziyALAnA dahADe parasevo thAya. praznakartA : thAya, thAya ! dAdAzrI : mArI ThokIne kaDaka karuM chuM ke, mArI joDe besI rahelAM badhAM. AmathI Ama athADuM, AmathI Ama.. praznakartA : bIvA jevuM kaMI che nahIM. dAdAzrI : haM. bhaya rAkhavA jevI cIja ja kyAM che ! jJAtI sadA niSpakSapAtI ! A bhaIne ghaNIvAra samajaNa pADato hato ke "alyA bhaI, pakSapAta amane nA hoya.' tyAre kahe, 'dAdA tame pakSapAta karo cho.' alyA, nA hoya amane pakSapAta. ame to kazAmAM hoIe ja nahIM. amAre to je hoya evuM mahIM nIkaLe amAruM. amArI vANI vyavasthitanA AdhIna nIkaLyA kare. ene amAre levAdevA nA hoya. ame ya pote ja kahIe chIe, 'TeparekarDa che. e ame kyAM enA mAlika chIe te !' enI upara tola karyA kare, to pachI UMdhuM baphAya. pachI have tola kare che te ya khoTuM nathI. praznakartA : vANI-vartana-vicAra je kaMI thAya te badhuM vyavasthita hisAbe ja che. 138 AptavANI-11 eTale amane enI asara thAya nahIM. ame to bAjue mUkI daIe. 'barAbara che, karekTa che.' evuM hatuM kahIe. kAraNa ke vyavahAra jevo hato evo bole che. emAM kaMI navuM bolato nathI. ane te vyavahAra vyavahAra ja che. enI kazuM ApaNe levAdevA nathI, ApaNe zI vagara kAmanI bhAMjagaDa ?! e to ApaNe choDyo have, ApaNe enAthI cheTA rahIne bIje gAma javuM che, have AnI joDe ApaNe levAdevA nathI, to emAM pAchuM mahIM hAtha ghAlIne zuM kAma che ? e joI levuM roja savAramAM. jo e darzanamAM phera paDyo to jANavuM ke pakSamAM paDyA. eka kSaNavAre ame koInA pakSamAM paDelA hoIe to to vItarAgatA jatI rahe. ane vItarAgatA jatI rahe to A vANI bolIe chIene, e baMdha thaI jAya. virodhI game evuM kharAba bolato hoya to yu eno virodha nahIM jarA ya.. koInA pakSamAM atyAra sudhI paDyA ja nathI ame. pakSamAM paDIe to amArI vANI baMdha thaI jAya. darzana judI jAtanAM thAya. praznakartA : phera paDI jAya. dAdAzrI : nahIM, e levala vagaranAM darzana thAya ! thayelA kharAM koI dahADo, levala vagaranAM darzana ? te ya pAchuM mahIM ko'kane lAgI jAya che. ekAda jaNe to evuM kahyuM, mane darzanamAM thoDA dAdA phera dekhAya che. meM kahyuM, 'pharI haju jo jo kara, pharI darzana kara kara karaje. phera nA thAya, alyA mUA !" kAraNa ke eTaluM badhuM kalpanA karI nAkhelI hoya, sAyakolojIkala iphekTa, te pachI e pAchuM UMdhuM ya dekhe. bAkI Ama nA dekhAya. vItarAgatA cokkasa dekhAya. kAraNa ke AMkhamAM che te durAcArI hoya tenI AMkha dekhAya. lucco hoya tenI AMkha oLakhAya. kapaTI hoya tenI AMkha oLakhAya ane vItarAgInI AMkha to bahu ja oLakhAya. tame kapaTIne oLakhI kADho ke nahIM ? zuM vAta karo cho ? tyAre vItarAgI nA oLakhAya ? badhuM oLakhAya. ane meM je jJAna ApyuM che ne ke e bolato nathI, vyavasthita bole che A. A vANI je huM boluM chuM. teno huM lAbha khoLato nathI ke bhaI, dAdAzrI : huM ya vyavasthita jANuM ane tamAre ya vyavasthita jANavAnuM. koI bole ke 'tame pakSapAtI cho', to ya paNa mane emAM kaMI asara thAya nahIM. huM jANuM ke "e vyavasthita che. e je bole che te ya vyavasthita', eTale amane asara thAya nahIM ne ! ame to tarata ja samajIe ne ke 'A vANI ya vyavasthita. tyAre bIjAnI vANI vyavasthita nahIM ?" Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) AptavANI-11 AptavANI-11 139 huM kevuM sarasa bolyo ! kAraNa ke vyavasthita bole che, emAM mAre zeno lAbha khoLavAno ?! e sAmo gALo bhAMDe che to ya vyavasthita che, sAmo mane mAna Ape ke dAdA, tamArA jevA duniyAmAM pAkyAM nathI. te ya paNa mAre zuM levA ? huM to huM ja chuM, mAre AnA zabda joDe levAdevA nathI, vartana joDe levAdevA nathI, huM to phakta kevaLajJAna svarUpa chuM. bIjuM kazuM chuM ja nahIM tyAM AgaLa ! mane zuM aDe jagatanuM ?! je vItarAga thaIne beThA ene zuM aDe ? ane chevaTe vItarAga thavAnuM che. paNa prayogamAM hAtha ghAlIe to to ApaNe dajhAIe. eTale enAM uparathI khabara nA paDe ke mArI bhUla che A ! praznakartA : samajAya, tarata samajAya. dAdAzrI : tarata samajaNa paDe ke A mArI bhUla che . have 'jyAre tyAre e bhUla kema thAya che ?" tyAre kahe, "bhUla nA thAya to anubhava jJAna thAya nahIM. e bhUla thAya che e tapa che moTuM, nahIM to tapa utpanna thAya nahIM ne ! tapanAM pAyAnI jarUra che ja.' amane bahu tapa thayelAM evAM jabarajasta tapa thayelAM. A tame to zuM joyuM che ? tame to tapa joyuM ja nathI ! kAraNa ke amAre to mAthe koI nahIM ne ! eTale jAte ne jAte karavA paDelAM ne ! AkhI rAta jAgavuM paDe evA tapa karavA paDelAM. koIe kazo zabda kahyo hoya ne to AkhI rAta jAgavuM paDe evAM ! e tamAre to be-pAMca minITa tapa rahIne pachI baMdha thaI jAya pAchuM. kAraNa ke tamane to jJAna che sAthe. kAraNa ke pahelAM amAre to jJAna vagara calAvAnuM. praznakartA : jJAna thatAM pahelAM. dAdAzrI : haM. tamAre to ropha che, jJAna sAthe ne ! juone, kevA rophathI suI jAya che ! dhaDa daIne oDhIne sUI jAya che. dAdA oDhyA vagara sUI jAya to ya vAMdho nahIM. huM tapavALo mANasa chuM pahelethI. tame haju tapamAM paDyA nathI, joyuM nathI tapa, tapa joyuM che tame ? je AvI paDyA te tapa karo cho, paNa nathI AvI paDyA te ? prApta nathI tene ? oDhone nirAMte ! ane mAre to A bIjuM oDhavAnuM mUko cho, to ya meM kahyuM, 'bAjue mUkI rAkho. bIjuM che, A eka che ne A bIjuM che, te bAjue mUkI rAkho, lAMbA vakhate aDacaNa paDaze, to jarAka oDhIzuM." praznakartA : bahu vadhu ThaMDI hoya to ja. dAdAzrI : ThaMDI jabarajasta paDe. zarIramAM savAramAM lohI pharatuM baMdha nA thaI jAya eTaluM jovuM paDe ApaNe. zuM karazo to ? nAsto karyA vagara cAlavAnuM che kaMI ? to dADhI-bADhI nahIM karavI paDe ?! evI rIte A badho vyavahAra che ne ! praznakartA : karavuM paDe badhuM. dAdAzrI : ame vyavasthita zabda Apelo che. vyavasthita to TheTha mokSa ja rAkhe evo che. A to lokoe kahe che ne, ke tame vyavasthita ApyuM che, ekaluM vyavasthitanA jJAnamAM rahe to mokSamAM jAya ! kevuM sarasa vyavasthita ApyuM che ne ! ekaluM vyavasthita samaje enI pAchaLa paDe ke A ya vyavasthita ne te ya vyavasthita. mane gALo bhAMDI te ya vyavasthita, dhola mArI te ya vyavasthita. 'Avo, padhAro' kahe te ya vyavasthita. koI jagyAe amAre eme ya kahevuM paDe, "amArA phalANA bhAI che ane amArA phalANA bhAI AvA che ane e lAkho rUpiyA Ape che', e badhuM paNa vyavasthita, ApaNe zuM levAdevA ? A to TeparekarDa bole ane huM ya ema jANe ke vyavasthita che. mAre kaMI levAdevA nathI. zuM nIkaLyuM e jovuM. praznakartA : barAbara che. dAdAzrI : saheja paNa, ame saheja pakSamAM paDIe ne to bIje dahADe amArAM darzana kare ne te ghaDIe draSTi badalAyelI hoya. draSTimAM vItarAgatA nA dekhAya. e to jotAM AvaDe, tamane badhAMne nA AvaDe ? praznakartA : nA, nA, dAdA. ema cAle nahIM, dAdAzrI : nA, ema nahIM. paNa mAruM kahevAnuM, mAre jarUra nathI. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 nahIM. 141 praznakartA : tarata khabara paDI jAya. dAdAzrI : tyAra pachI have bIjuM zuM pUchavAnuM che ? praznakartA : nA dAdA, e mane mArI bhUla dekhAI. dAdA evAM che dAdAzrI : badhAne thAya, tamAre nahIM. praznakartA : e thoDoka TAIma rahe. paNa vaLI pAchuM jyAre khyAla Ave tyAre thAya ke A to bhayaMkara bhUla thaI. enA keTalAM pratikramaNa karavA paDyA, kalAkonA kalAka besIne. vaLI pAchuM e halakuM thaI jAya che. dAdAzrI : paNa tyAre ja anubhava jJAna thAyane ! prayogamAM hAtha ghAle to chevaTe anubhava thAyane. praznakartA : A karyA pachI pazcAtApa evo thAya, evo thAya, evo thAya ke vAta nahIM pUchAya. dAdAzrI : hA, e to huM jouM chuM ne paNa, tapa AvyuM che, bhayaMkara bhAre tapa AvyuM che. paNa A tapa AvyA vagara chUTako nathI. A tapanI jarUriyAta che. have e tapa che te ApaNe goThavavA jaIe to bane nahIM. praznakartA : na bane. dAdAzrI : ko'ka ne ghera bane nahIM. A to ja bane. nahIM to bane zI rIte ? e puchyuM, mahApuNya bhegI thAya tyAre A praznakartA : kharI vAta che. to mahIM bheguM rahevAnuM hoya A to enI meLe kudaratanuM che, bheguM thAya. dAdAzrI : nahIM to pelA bAraNAM ughADavA mATe doDe AgaLa AgaLa, AgaLa, AvaDo moTo mANasa hoya te. tenuM zuM kAraNa che ke A puNya jAgI che. huM ya joyA karuM ke vAha ! kahevuM paDe A puchyuM !! jema rAjAnI AgaLa pelA nA doDe. eTaluM doDyAM. tyAre huM nA jANuM ke A kevI puNya jAgI che ! 142 AptavANI-11 praznakartA : kharI vAta che. dAdAzrI : dAdAne to evuMtevuM kazuM joItuM nathI. paNa A puNye joI lauM, ke A puNye kevI jAgI che ane pAchA tape ya kevA jAgyA! praznakartA : banneva, badhuM ya evuM ja che. dAdAzrI : tamAre tapa Ave koI dahADo ? roje roja nahIM AvatA? tyAre sAruM. pahelAM to roja AvatuM hatuM. have prayogamAM hAtha ghAlatA baMdha thaI gayA, nahIM ? bahu nahIM ghAlatA. aNasamajaNamAM zuM nA kare ! have ene te huM zuM karavAno hato ? to vidhi mUkI ApuM, dhIme dhIme enI draSTi pachI sIdhI thaI jAya. kaMI upAya che eno ? kazuM nahIM, nahIM ? emane ya manamAM ema lAgatuM hatuM ke A pesI gayA badhA. meM kahyuM, jeTaluM bane che te vyavasthitanI bahAra kazuM thavAnuM nathI. zuM karavA gabharAva cho ? zuM pesIne laI javAnA che. tamAruM che e tamArI pAsethI koI laI javAnuM nathI ane laI javAnuM haze te tamArI pAse pAchuM AvavAnuM ya nathI. A tame zuM karavA vicAro cho ? bhaya choDIne nA besIe ! tamane kema lAge che ? praznakartA : barAbara che. dAdAzrI : kaMI vyavasthitanI upara zraddhA thoDI ghaNI beThI che ke nathI beTI ? praznakartA : ghaNI beThI che. vyavasthitamAM badhuM AvI gayuM aMdara, AkhuM jJAna ! dAdAzrI : e gALo deto hoya to tene tyAM ApaNe sAmA jaIe. kAraNa ke gALo de che e vyavasthita ane jaIe chIe e hisAba che ApaNo. vAta samaje to A duniyAmAM kazuM duHkha che nahIM, ane nA samaje ane prayogamAM hAtha ghAle to emAM prayoga bicAro zuM kare te ?! prayoga Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 AptavANI-11 AptavANI-11 143 to kaheze, 'huM Avo chuM, evuM tuM jANuM chuM ne hAtha ghAluM chuM. emAM huM zuM karuM !' praznakartA: hAtha ghAlIza, to iphekTa thavAnI ja che. dAdAzrI : temAM ya lakhyuM che ne, ke eka vyavasthita samajamAM AvyuM hota to ame tarIne pAra utarI jAta. dAdAnuM vyavasthita samajaNapUrvaka AvyuM hota to. draSTipUrvaka, paNa draSTi hoya kyAMthI ! tapa karyA sivAya draSTi utpanna thAya nahIM ane draSTi kAyama rahe nahIM. praznakartA : vyavasthitamAM rahe to jJAnanI samajaNa oTomeTikalI AvatI ja jAya ene. dAdAzrI : hA. kharuM kahyuM. praznakartA: A 'vyavasthita' ane 'bhogave tenI bhUla'thI Akho bojo ocho thaI gayo. pahelI AptavANI vAMcIne, te Akho bojo ocho thaI gayo. dAdAzrI : haM. tAro hAtha baLI jAya che evuM tuM jANuM chuM, chatAM ya tuM pAcho hAtha ghAluM chuM. paNa ema karatAM karatAM jJAna phITa thAya. A bhagavAne tapano pAyo mUkyo che, te khoTo nathI mUkyo A. bhogave ja chUTako. e tapa thAya che ja mANasane. praznakartA : te vagara chUTako nathI tapa karyA vinA. e enuM potAno ja hisAba che ne, bIjAnuM nathI. dAdAzrI : hA. paNa tapa karavuM ja paDe che, tapavuM ja paDe che. have dAdA cheTA rahyA to tapavuM nA paDe. tyAre eTaluM ApaNI pragati ya nA thAya. tapavAnuM Ave tyAre ja pragati thAya. amane loko kahe ne, ke tamArI joDe rahevuM bahu bhAre hoya che. kAraNa ke Akho divasa huM to jAgrata ne ! praznakartA : hA, niraMtara Akho divasa saMpUrNa jAgRti ! vyavasthita jo magajamAM UtarI gayuM to kaMI du:kha che ja nahIM. dAdAzrI : paNa te ya jovA jevuM hoya che. praznakartA : hA, jovA jevuM. ApaNane vyavasthita kevuM zIkhavADI jAya che ! anubhava ApI jAya che. suMdara suMdara anubhava Ape che. samajaNa Ape che badhI. dAdAzrI : bojo lAMbo rahe nahIM ne, bojo ja sAmo nA rahe evuM A vijJAna che. bojo Ubho thAya ja nahIM ne, evuM vijJAna ! praznakartA : Akho phoDa paDI gayo. koyaDAno javAba AvI gayo Akho. dAdAzrI : hA. praznakartA : nahIM to jabarajasta koyaDo hato, zuM karavuM ? zuM karavuM? zuM karavuM ? dAdAzrI : te ukela AvI jAya ! vadhe dhaMdho to ya ta vAMdho ! dAdAzrI : vyavasthita zuM kahevA mAMge che ke DakhoDakhala karazo nahIM. vyavasthita ja che, Ama ja che. e ja kharuM che. tame mAno cho e khoTuM che evuM kahevA mAMge che. praznakartA : kharI vAta che. tamAre davAkhAnuM baMdha karavAnI jarUra ja nathI. davAkhAnuM bIjuM thAya to ya vAMdho nathI. e badhuM vyavasthitanA tAbAmAM che. emAM ApaNane zuM ? pahelA kartA mAnIne ApaNe davAkhAnuM bAMdhyuM hatuM. paNa have ApaNane e chUTI gayuM ke A to ApaNe kartA ja nathI. bAkI udayakarma ja davAkhAnuM bAMdhe che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 15 146 AptavANI-11 dAdA varte poTalAtI jyama ! ame jIvIe svakhANe... rAte copaDImAMthI vAta karavAno vicAra karyo'to. ApaNe thoDIvAra besIne vAta karIe. tyAra horo tame gayA. meM kahyuM, 'barobara vyavasthita praznakartA : paNa dAdAjI thAkI gayA hatA. A dAdAne kazA prakArano moha ja rahyo nathI ne ! te pachI zene mATe bAMdhe dIvAla, ane karatAM hoya tene nA ya nA kahevAya. kAraNa ke vyavasthitanI bahAra kazuM thavAnuM che ? je thaze e vyavasthita thaze. ame vyavasthita upara choDI dIdheluM. amAre kazuM karavuM nathI, vyavasthita je karatuM hoya e amAre eksepTa che. kAraNa ke e choDavAnuM ya nathI ne ? vyavasthita choDe kharuM ? praznakartA : nA choDe. dAdAzrI : eTale ame zuM kahyuM che, vyavasthitamAM je hoya bhale ho, nA ho te paNa bhale nA ho. nA pADanArA koNa ? AtmA AvuM nA bole ane amAre hA paDAvI che te ya kahe nahIM. praznakartA : pelo ya ahaMkAra che ne A ya ahaMkAra che, Agraha che. dAdAzrI : hA. beu Agraha che. amAre to kazuM ya nahIM. ame to poTaluM thayAM have. jyAM UMcakI jAya tyAM kharuM. praznakartA : khaMbhAta UMcakI jAya ke vaDodare UMcakI jAya. dAdAzrI : hA. badhA kahe ke nA, agAzImAM. tyAre kahe, agAzImAM. atyAre tamane badhAne je AnaMda mahIM varte che, e AkhI duniyAnuM rAja tamArI pAse hoya to ya Avo AnaMda nA maLe ! tane kevo AnaMda varte che ! dAdAzrI : ema nahIM. e to huM samajI gayo. loka kahe, rileTIvane AdhAre jIve che ! nA, ame rileTIvanA AdhAre nathI jIvatAM. ame amArA svaprANanA AdhAre jIvIe chIe. svaupayoga AdhAre jIvIe chIe. jeTaluM samajAya vyavasthita, teTalo thayo vItarAga ! jagatanA loko vyavasthita che evuM nA samaje, paNa "je thayuM te barAbara che" kaheze. paNa ApaNe vyavasthita samajI javAnuM. have 'ApaNA loko' bahu tyAre cAra bAbatamAM vyavasthita samajyAM hoya. paNa pAchuM kaheze ke ApaNuM apamAna kare ke halI jAya. paNa pachI tarata ja vyavasthita samajAya to sthiratA rahe. A to evuM che ne, keTalI badhI bAbato rahI gayelI hoya, vyavasthita jo samajyo hoya ne tene to rAga-dveSa ja hoya nahIM. bhaNeluM to tyAre kahevAya ke vyavasthita, ejhekTa samaje. apamAna thAya enI sAthe vyavasthita che" kahI ane zodhakhoLamAM paDavAnuM ke "kevI rIte A goLI vAgI ? AvI kyAMthI ? mAranAra koNa ? zuM thayuM ? kone vAgI ? ApaNe koNa ?" peluM te vyavasthita nA samajAya tyAM sudhI ema ja jANe ke "ANe mane mArI che. meM jAte joI che ne'. eTale A vyavasthita jo samajyo hota ne to vItarAga thAta. praznakartA : parama AnaMda. dAdAzrI : dAdAne kazuM joItuM nathI. A badhuM ame UbhuM karIe chIe, ane te vyavasthita hoya te pramANe thaze A badhuM. ame ya nimitta chIe. badhuM nimittane AdhIna che. cAra ghoDA ke be ghoDA, dAdAne ghoDA zuM karavAM che ? pharI paiNavA javuM hoya to vAta judI che ane boMtare ya dIvA zenA mATe joIe ? Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) kramika - kartA : akrama - vyavasthita akrama mArga eTale lIphTa ! praznakartA : vyavasthita eTale kramasara ?! dAdAzrI : hA. praznakartA : ane emAM pAchuM tame akrama lAvyA. eka taraphathI tame kaho cho ke badhuM ja vyavasthita che. kazuM avyavasthita nathI. to akrama je che e vyavasthita che ke avyavasthita che ? dAdAzrI : akrame ya vyavasthita che ne krame ya vyavasthita che. praznakartA : have akartA ane akrama vacce zuM taphAvata che ? dAdAzrI : akartA ane akrama eka ja mArga che. jyAM akrama che tyAM akartA hovo joIe. akrama eTale riyala mArga che. riyala mArga eTale akartA mArga ane rileTIva, kramika eTale kartAmArga. 148 AptavANI-11 praznakartA : akramano artha nathI samajAyo. dAdAzrI : e kramika mArga eTale sTepa bAya sTepa. pagathiye, pagathiye, pagathiye caDhatAM caDhatAM mokSa bhaNI javuM, e kramika kahevAya ane akrama eTale liphaTamAM besIne javuM te. dasa lAkha varSe eka phero nIkaLe che A liphaTa, ene akrama kahevAya che. krama-zrama nahIM, pagathiyAM caDhavAnAM nahIM. have badhA ya kaMI pagathiyA caDhI zake che ? koIkane hAMphanuM darda hoya, bIjA darda hoya, to enA mATe kaMI rasto to kADhavo paDe ne ! evA ya dardI hoya ne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : to enA mATe A rasto nIkaLe Avo. krama eTale badhAM choDavAnuM kahe, avaLuM choDo ne savaLuM karo. A kapaTa-lobhane choDo ne sAruM karo. e ja tame joyuMne atyAra sudhI ?! ane A akrama eTale karavAnuM kazuM nahIM. karomi, karosi, karoti nahIM ! gajavuM kApe to akramamAM kaheze, 'eNe kApyuM nathI ne mAruM kapAyuM nathI' ane kramamAM to ema kahe ke, 'eNe kApyuM ane mAruM kapAyuM.' 'huM karuM chuM' e ekaluM bhAna rAkhavAnuM nahIM, evuM kahe, to to sAmo kare che e bhAna pAchuM rahe. ane sAmAne tuM kare che, evuM kahe che eTale pote 'huM karuM chuM' e khAtarI thaI gaI. eTale akramamAM 'huM karuM chuM, te kare che' e bhAna nA rahe. 'have teo kare che.' te ya bhAna nA rahevuM joIe. eTale gajavuM kApe che to 'e kApe che' evuM ApaNA manamAM rahe nahIM, enuM nAma akrama. 'A tame karyuM ke teo kare che'. evuM tevuM jyAM sudhI lakSamAM rahe che. tyAM sudhI badhI bhUla kahevAya. ane 'A to DiscArja che, vyavasthita karyA ja kare che enI meLe', e 'joyA' karo. kartApadanuM bhAna che tyAM sudhI cArja thayA ja kare. akrama mArgamAM tamAruM kartApada ame uDADI mUkIe chIe. 'huM karuM chuM' e bhAna uDI jAya che ne 'koNa kare che' enI samajaNa pADI daIe chIe. eTale cArja thatuM baMdha thaI jAya che. pachI rahyuM zuM ? khAlI DiscArja svarUpa. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 149 'mane A thayuM, huM karuM chuM" evuM nahIM, paNa "meM A jANyuM rahe, jJAtA-draSTA rahe', to kojha nA paDe. chevaTe tyAM, kaDhApo-ajaMpo ! 150 AptavANI-11 bIjuM, nAnI bAbatamAM bUmAbUma nA kare, paNa moTI bAbata hoya to bUmAbUma thAya ane kartA vyavasthita zI rIte samajAya bicArAne ? "huM karuM chuM' ema kahe che tyAM sudhI zI rIte samajAya ? eTale A vijJAna ja judI jAtanuM che ApaNuM. koI jAtanI aDacaNa nahIM, muzkelI nahIM. ukela AtmajJAtInA Azraye ! praznakartA: Apa je kaho cho ke kartApada, eno ApaNe cheda uDADI daIe chIe. have vAstavikamAM to badhA loko kartA mATe ja che ne ? A zAstro vAMco, game te vAMco, e badhuM pudgala ramaNatA che. emAM e pAchuM daLeluM ja daLyA kare che. e kaMI navuM daLato nathI. anaMta avatArathI A eka AtmAnuM ja jJAna jANavAnuM che ne ! bIjuM kayuM jANavAnuM che ? te enuM e ja daLyA kare che basa, AtmA sudhI pahoMcato nathI. pahelAM daLeluM tene mUkI de, vaLI bIjo kaheze, 'lyo, A bAjarI lyo', to pAchuM bAjarI, pelo kaheze "ghauM daLo' to ghauM, 'maThiyA daLo' to maThiyA, badhuM daLyA kare che. AtmA sudhI pahoMcyo nathI. AtmajJAna thayuM nathI. athavA AtmajJAnIno Azaro eNe lIdho nathI. AtmajJAnI agara AtmajJAnInA AzrayavAnano bhagavAne mokSa lakhelo che. dAdAzrI : badhA ja kartA mAne ne, badhe rileTiva che, ane A ekaluM ja riyala che ne !! jene dehAdhyAsa che tene sthaLa ne sUkSma vargaNA vIMTAyA ja karavAnAM. jene dehAdhyAsa chUTyo tene karma baMdhAya nahIM. eTaluM ja vAkya samajavAnuM che. kramika mArgamAM dehAdhyAsa pAtaLo paDato jAya. pAMca-paccIsa avatAra pAtaLo kare. vaLI pAcho be avatAramAM kaMIka vadhI jAya, be khUNAmAM pAcho jADo ya thAya. vaLI pAcho pAtaLo kare, ema karatAM karatAM karatAM ene dehAdhyAsa zUnyatA upara AvavuM paDaze. ApaNe dehAdhyAsa pahelethI uDI jAya che, kAraNa ke kartApaNAnuM bhAna tUTI jAya che. kartApada chUTI jAya to kalyANa thaI jAya. A kramika mArganA jJAnIo che ne, e vyavasthitane nA mAne. kAraNa ke kartApadamAM che ne pote ! badhuM tyAga karIza to ja mokSa thaze. TheTha sudhI kartApaNuM hoya. ahaMkAra jIvato che ne ! praznakartA : kramikamArga che emAM emane vyavasthita kevI rIte samajAze ? dAdAzrI : nA samajAya. koI dahADo ya nA samajAya. kramikamArgamAM TheTha sudhI kaDhApo-ajaMpo thato hato. jyAM sudhI kevaLajJAna nA thayuM tyAM sudhI kaDhApo-ajaMpo thato hato. ane ApaNe to ahIM kaDhApo-ajaMpo atyArathI chUTI jAya che. eTale jeno kaDhApo-ajaMpo gayo tene jagata bhagavAna tarIke svIkAre che. koIno kaDhApo-ajaMpo jAya nahIM. AcArya mahArAja hoya ke akramamAM AkhuM ya kartApada ja uDI gayuM hoya che, vyavasthita ja kartA AvI gayuM. ane te paddhatasara ja che. TheTha sudhI kartApada kramikamAM ! vyavasthitanI bahu ajAyaba zodhakhoLa che. koIne vaDhato ja nathI, nahi to vaDhavuM paDe pAchuM. kramika mArganA jJAnIne cAra ja moTA ziSya hoya, eTale ke je kAma kADhI nAkhe evA. bIjA to amathA darzana karanArA, Ave ne jAya eTaluM ja. paNa cAra emanI pAchaLa ja paDyA hoya. te zAstrakAroe kahyuM ke jJAnI pAse haMmezA ochAmAM ochA traNa ne vadhAremAM vadhAre cAra bUjhe, cArathI pAMcamo bUjhe nahi. ogaLe ja nahi bIjo. to paNa cAramAM ya emane Akho dahADo hAMka hAMka hAMka hAMka kare. kAle Ama lakhI lAvajo, kAle Ama karajo. te hAMka hAMka kare. tyAre bApajI tamAruM kyAre kAma thaI raheze A ? tyAre e kahe, 'hAMkavuM e ja mArI pharaja che." Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 AptavANI-11 151 amAre hAMkavA karavAnuM kazuM jarUra paDe nahi. e kaheze, 'nA AvaDyuM." tyAre ame kahIe, 'tyAre kazo vAMdho nahi. kAlathI karI lAvaje haMDa." ame jJAnathI jANIe, ke "A badhuM vyavasthita che'. A 'vyavasthita'nA jJAna AgaLa laukika jJAna badhAM jatAM rahe. eTale pachI zuM rahyuM ? A AkhA jagatane laukika jJAna pajavI rahyuM che, sAdhu mahArAja badhAne, phakta emanI koI kAMNa karanAruM nahIM ne emane koInI kAMNa karavAnI nahIM, eTaluM ochuM kAma. e badhA vyavahArathI chUTA thaI gayelA. AptavANI-11 hoya. nATakIya to kyAre ? pada tamAruM badalAI gayuM hoya ane vyavasthitanuM jJAna hoya ke "A kare che te vyavasthita kartA che'. kramika mArgamAM ahaMkAra sAthe hoya chaThThA guMThANAmAM, ahaMkAra ghaTyo hoya ane bIjuM jJAne ya thayeluM hoya eTale sATha TakA jJAna thayuM hoya ane cALIsa TakA bAkI hoya to cALIsa TakA ahaMkAra hoya. eTale e upadezaka kahevAyA, upadeza karanAro, kartAbhAva kahevAya ane emAM TheTha sudhI kartAbhAva hoya ! praznakartA : A TheTha eTale bAramAmAM AvatAM sudhI ? dAdAzrI : hA bAramAmAM AvatAM sudhI AtmA karmano kartA che. praznakartA : e lokone kartAbhAva zemAM varte ? kaMI bAbatamAM kartAbhAva hoya ? chatAM badhe jyAM jAya tyAM Ano A ja Dakho. gaIkAle ziSya loTo khoIne Avyo hoya te Aja laI jatAM pahelAM "jo sAcavIne laI jaje, haM, toDIne lAvyo to have tane pesavA nahIM dauM," kaheze. tyAre ziSya kaheze, 'mahArAja, sAcavavuM ke nA sAcavavuM mArA hAthamAM kyAM che ?" tyAre kaheze, 'jo pAcho, evuM bole che ? tArA hAthamAM nathI to konA hAthamAM che ? bhagavAnanA hAthamAM che ?" alyA ziSya gAMDo hoyane, to ya loTo phoDe nahIM. ApaNe ene kahIe 'phoDI nAkhane !' tyAre kahe, 'phoDAtuM haze ?" to ene zuM karavA cetava cetava kare che ? UlaTo dvidhAmAM paDI jAya ne. jene Takora nA mAravAnI hoya tene Takora mArIe to zI dazA thAya ?' dAdAzrI : A saMsArI bAbatomAM. praznakartA : eTale peluM tyAga karavo che, eTaluM tapa karavAnuM che, A lIlotarIno tyAga karavo che e badhuM aMdara hoya ? dAdAzrI : e kartAbhAvamAM Ave. ATalo tyAga mAre karavAno che. jeTaluM thaI gayuM pUrNAhuti, eno kartAbhAva nA rahe. praznakartA : e vastu paNa chUTI gaI hoya tyAre. dAdAzrI : chUTI gaI hoya. akramamAM gayo darzanamoha, rahyo cAritramoha ! ane A akramamAM to nirvikalpa, bahu UMcuM pada. gajabanuM pada A to, sAMbhaLavAmAM ya nA AvyuM hoya, evuM pada A to. kramika mArganA to jJAnIone to TheTha sudhI vikalpa thAya. 'kartA chuM, tyAgano kartA chuM, te sarvasaMga parityAga mAre karavAno bAkI che', evuM bhAna raheluM hoya. eTale kartApadanuM bhAna raheluM, bahu sukSma prakAre. e kramikamArgamAM keTalo badho bojo ne keTaluM badhuM tophAna ? kramika mArga to choDa choDa ja karavAnuM badhuM ane chUTe nahIM tenI upAdhi rahyA kare. A chUTatuM nathI, te chUTatuM nathI, teno vikalpa thato hoya athavA to bIjI koI bAbata Ave to kaheze, 'Ama karavAnI AvI icchA che'. jeTaluM karavAnuM bole ne, temAM vikalpa hoya ja. tadana nATakIya bhASA na praznakartA : kramika mArgamAM to vrata, tapa, saMyama cAlu ja rAkhavAnA. dAdAzrI : hA, to ya pote kartA che, eTale tyAM AtmA nahIM ane akramamAM vrata-tapa karatAM hoya to ya pote kartA nathI. eTale A cAritra mohanIya che. je mohanIyanI philama paDI gayelI che, e mohanIya atyAre Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 153 dekhAya che badhI. paDelI philama eTale cAritra mohanIya. eTale ApaNA akrama mArgamAM jUnuM kADhavA jevuM nathI ane navuM karavA jevuM nathI. je jUnuM che e 'jovAnuM' che. bodharezana ja nA hoyane ! darzanamoha gayo to e kartApaNuM choDAvaDAve, bhoktApaNuM rAkhe ane cAritramoha eTale bhoktApaNuM. e bhoktApaNuM nikAla karI nAkhe, e cAritramoha jItyA. have AvA badhA phoDa paDelA nahIM ne ! kartApaNuM chUTI jAya enuM nAma darzanamoha gayo. pachI rahyuM zuM ? cAritramoha, te samabhAve nikAla karavo, e cAritramoha, emAM enDa AvI gayo. koI kharAba vyakti joDe ciDhAvuM nahIM, sArA joDe khuza thavAnuM nahIM. sAruM-khoTuM kacaro bharyo ja hoyane badho. praznakartA : vAre vAre pachIthI A AnA upara ja AvIne UbhuM rahevuM paDe che ke badhuM je thAya che te 'joyA' kara. dAdAzrI : 'joyA' karavAthI chUTe pachI ane bIjuM 'karavAthI' baMdhAya. ApaNA akramamAM baMdhAya to nahIM, paNa je jUnuM baMdhAyeluM tyAMthI chUTe. ane tyAM kramikamAM juduM che A, darzanamoha chellA avatAra sudhI jAya nahIM. praznakartA : ApaNe tyAM to ahIMyA vidhi karI, ame je jJAna lIdhuM te ja vakhate Akho darzanamoha jato rahe che. dAdAzrI : hA, akrama che eTale. A jJAna ApyuM chene meM tamane, eTale darzanamoha chUTI jAya. A jJAna ja kevaLajJAna che. paNa amane pacyuM nahIM eTale pachI tamane ya pacaze nahIM. paNa darzanamoha pUro gayo. praznakartA : te A pacyuM nahIM eTale ? dAdAzrI : anubhavamAM pUrepUruM nA AvyuM ane peluM cAritramoha khaDo rahyo. praznakartA : pahele jhaTake darzanamoha Akho kADhI nAkhyo. AptavANI-11 dAdAzrI : hA, badhuM ja khalAsa. ApeluM kevaLajJAna che eTale kevaLa ajJAna uDI gayuM ane kevaLajJAna thayuM nahIM pUrepUruM. ane kramika mArgamAM ahaMkAra ghaTato jAya. darzana vadhatuM jAya ema ahaMkAra ghaTato jAya. 154 praznakartA : ApaNA mahAtmAone darzanamoha kADhI Apyo, ane cAritramoha rahyo, have cAritramoha, AkhA divasamAM badhuM bane, te badhuM cAritramoha ja gaNAya. ema kahene UThyo e ya cAritramoha, cA pIdhI e ya cAritramoha, e badhuM cAritramohamAM ja jAya, to ekjhekTa cAritramohane 'jue' evI jAgRti kaI hoya ? dAdAzrI : eTale kahyuM ne ke vyavasthita che, 'joyA' karajo. e AjJAmAM rahevAnuM. game tevuM kArya karato hoya to tene joyA karavAnuM. kramika mArge e 'kharekhara pote kare che' evuM jANe che, tethI e moha che, ane ApaNe ahIM akramamAM pote kartA nathI AnA, eTale A cAritramoha che. pelo ya che to jo kadI eno kartA nA thAya, to cAritramoha. sinemA jovA gayA hoya, ene moha to kahevAyane ! have dADhI kare e ya moha che. paNa pote kartA nathI, vyavasthita kartA che. eTale ene aDe nahIM. tamAre vyavasthita kartA rAkhyuM che ne ! ahIM sthapAyo puruSa kartApade ! praznakartA : eTale je samakitI hoya emane mATe evuM kahevAya ke vyavasthita che ? dAdAzrI : e draSTi thaI tyAMthI ja vyavasthitamAM AvI gayo. paNa kramika mArgamAM emane ApaNA taraphathI vyavasthita che, evuM nA kahevAya. ApaNI mAraphata nA kahevAya. vyavasthita tyAM kramika mArgamAM hoya ja nahIM, zabda ja nA hoya. ApaNe ahIM vyavasthita kahI zakIe, bIjI koI jagyAe vyavasthita zabda ja bolAya nahIM emane. praznakartA : paNa e kramika mArge ahaMkAranuM zuddha thavuM e vyavasthitanA AdhIna ne ? Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 AptavANI-11 dAdAzrI : e vyavasthitane mAnato ja nathI, ahaMkAra che eTale kartApada, e kartApadane mAne che ne ! praznakartA : hA, paNa kartApadathI to zuddha thAya evuM nathI ne ? dAdAzrI : nA, paNa kartApada eTale bahu muzkelI. praznakartA : eTale ja A moDuM thatuM haze. dAdAzrI : tethI ja moDuM thAya ne ! kartApada to, jema jema ene thAya ke A kharekhara kartA nathI, eTalo bhAga chUTe. ne jeTalo kartA chuM eTalo bhAga AgaLa rahyo haju. potAne samajAvuM joIe ke kartA nathI eTalo bhAga chUTe ane pAcho 'ATalo huM to kartA, huM nA karuM to zI rIte cAle ?' kaheze. praznakartA : Akhare to ene vyavasthita samajAya tyAre chUTe ne ? dAdAzrI : vyavasthita samajAya ja evuM nathI. praznakartA : paNa chevaTe zuddha thAya tyAre samaje to chUTo thAya ? dAdAzrI : nA, to ya nA samajAya ene. praznakartA : tyAre kevI rIte chUTatAM haze ? dAdAzrI : e sIdhuM A zuddhAtmA joInTa thaI jAya, eka ja thaI jAya. pachI badhuM samaje paNa pachI zuM kAmanuM ? 'paiNyA' pachI badhuM samaje ! praznakartA : kramika mArge to bheda pADIne cAlavAnuM che, to e abhedatAmAM kevI rIte jAya ? dAdAzrI : jAya chene paNa, rasto che ! gayA che paNa ! A jJAna eTale dazA thayelI hoya tene, bIjA koIthI nA bolAya. A jaina pAribhASika zabdo zuM che ? e chellI dazAvALA ja bolI zake. kramika mArganA jJAnI puruSo ya nA bolI zake. kAraNa ke jyAM sudhI sATha AptavANI-11 156 TakAnA jJAnI hoya to cALIsa TakA ahaMkAra khullo hoya, cALIsa TakA bAkI rahyuM teno ahaMkAra hoya. te tyAM sudhI vyavasthita nA bolAya. ahaMkAra Dakho karyA vagara rahe nahIM. 'mAre karavAnuM rahyuM', evuM kahe. emane karavAnuM rahyuM ne 'ahIM' karavAnuM nA hoya kazuM. 'vyavasthita' to ahaMkAra khalAsa thaI jAya pachI vyavasthita bolAya. eTale A badhAne ApaNe ahaMkAra baMdha karyA pachI vyavasthita ApIe chIe. kramika mArgamAM puruSa tarIke kartA thAya nahIM, ane ApaNuM jJAna to badhA puruSa tarIke kartA thayelA. prakRti judI ane puruSa judo, puruSa tarIke kartA thayA. jyAre pelAmAM puruSa thAya nahIMne ! e to TheTha puruM thAya tyAre puruSa thAya. upeya prApta tyAM upAya bItajarUrI ! karavApaNAthI mokSa nathI, jyAM karavApaNuM nathI, tyAM mokSa che. jagata upAya kara kara kare che. e upAya karavApaNuM rahyuM che. ane A akramamAM upaya che. upeyamAM AvyA pachI koNa pAcho kare ? dehanA kaTakA thaI jAya to ya paNa deha judo ne AtmA judo, pachI bhAMjagaDa ja kyAM rahI ? praznakartA : upAya ane upeya, e jarA vigatavAra samajAvone. dAdAzrI : ApaNe ahIM upAya karavAnI jarUra ja nathI. ahIM upeya ja prApta thaI gayo. upAya karavAnA rahyA nathI. upAyamAM kartApada hoya. ApaNe ahIM kartApada ja uDI gayuM. eTale upeya thaI gayuM. kaMI karavAnuM rahyuM nahIM enuM nAma upeya. phakta 'jANavA'nuM ne 'jovA'nuM rahyuM ! khAlI vAtane samajavAnI rahI. eTale upAya jyAM AgaLa kare chene, jyAM AgaLa kaMI paNa kartApaNuM che ne, e badhAM daLelAM loTane pharI daLAvaDAve che. paNa Akho rileTIva mArga ja evo che, Akho je kramika mArga che, e daLelA loTane pharI daLAya daLAya kare che. te UlaTuM loTamAMthI satva hoya te ya uDI jAya. chatAM mokSa bhaNI jatA nathI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 mahenata karAve che ane ciMtAno pAra nahIM. badhA mArge che te upAya ja karAva karAva kare, e pote upAyamAM ne bIjAnI pAse upAya karAvaDAve. chatAM ya e kudaratI hisAba ja Avo che ane e thaI rahyuM che, e gaNyuM nathI. bahAra je badhe thaI rahyuM che e kudarata kare che. ne pelA loko kahe che, 'ame karIe chIe', eTaluM ja. ane tamane ahIM kudarata ja teDI lAvI che. 157 Avo vaibhava to nA ja maLene ? ciMtA vagarano dahADo koIne jAya nahIM. AkhI duniyAmAM koI evo sAdhu-saMnyAsI nathI ke jene ciMtA vagarano dahADo gayo hoya ane bhaya, bhaya ne bhaya ! 'Ama thaI jaze, ne tema thaI jaze !' ne tamane bhaya rahe che ? praznakartA : jarAya nahIM. svarUpanuM bhAna thAya nahIM tyAM sudhI nirbhaya kevI rIte thavAya ? dAdAzrI : hA. eTale badhuM e upAya bhAvamAM che ane svarUpanI prApti khoLe che ane svarUpa prApti karavAno upAya kare che. eTale tyAM sudhI nirbhaya thAya nahIM. tathI A jJAta, paNa che vijJAta ! ApaNuM to A to vaijJAnika che. A jJAna nathI, vijJAna che. eTale tarata phaLa Ape. ane ApaNe karavuM nA paDe kazuM. enI meLe jJAna ja kAma karyA kare. jyAM AgaLa jarUra hoya tyAM te vakhate hAjara thaI jAya. eTale A jJAna ja kAma kare che ne ! ane pelA jJAnamAM che te potAne kAma karavuM paDe. A vijJAna enI meLe hAjara thAya ane jJAna che te potAne karavuM paDe. tethI badhAM kahe che ne, 'karavuM hoya to paNa thatuM nathI. jANIe chIe badhuM, paNa thatuM nathI.' praznakartA : jJAnamAM karavuM paDe eTale kaI rIte ? A kriyAo karI karI ne ? dAdAzrI : hA, jeTaluM jANyuM eTaluM karavuM paDe. AraMbha-parigraha AptavANI-11 choDavAnI vAto kare, te AraMbha-parigraha choDavA paDe. paNa chUTe nahIM. zI rIte chUTe ? pote kartA che ja nahIM. paNa e to potAnuM kartApaNuM mAne che. eTale kartApaNuM calAvI levAya kyAre ? manamAM hoya, evuM vANImAM bole, ne evuM vartanamAM Ave, to kartApaNuM calAvI levAya. A bhavamAM kazo phAyado na thAya, paNa AvatAM bhavamAM phAyado kare. paNa A kALamAM to manamAM juduM, vANImAM juduM, ne vartanamAM ya juduM ja thaI gayuM che ne ? have kazuM rahyuM ja nathI ne ! tethI kramika mArga phaLa Apato nathI. 'ahIM" saMyogathI AtmA ja judo ! 158 AtmAnI kriyA hoya to svabhAvika bhAva ane vibhAvika bhAva ! vibhAvika bhAvathI A jagata UbhuM thayuM che. saMyogonuM dabANa thayuM eTale vibhAvika dazA thaI. ane saMyogonuM dabANa ochuM thayuM eTale parigraha ocho thatA thatA chelle saMyogonuM dabANa ochuM karavAnuM, e kramika mArga ! jyAre ApaNe ahIM 'akrama'mAM AtmA ane saMyogo judA ja pADI daIe chIe. Akhu samasaraNa mArganuM AvaraNa uDADI melIe chIe. AvaraNa samasaraNa mArganuM ! be jAtanA AvaraNa : eka kriyAnA AvaraNa che. ane bIjuM samasaraNa mArganuM AvaraNa che. AkhuM jagata sAyansa che. paramAtmA che ane sAyansa che. samasaraNa mArganuM AvaraNa eTale zuM kahevA mAgIe chIe, ke agiyAramA mAIlamAM AvaraNa judI jAtanuM AvaraNa hoya, sADA agiyAramA mAIlamAM judI jAtanuM AvaraNa hoya. samasaraNa mArga Akho che, emAM pharsTa mAIlamAM AvaraNa judI jAtanuM. tenAM pharlIMge-pharlIMge, are, pagale-pagale AvaraNa judI jAtanA hoya. e badhI ja judI judI zreNI. gayA avatAre je joyeluM te jJAna ane te mana svarUpe hAjara che. ane Aje navuM A jJAna juduM joIe chIe. eTale pAchaluM jJAna ene Aja muMjhave che. AjanuM jJAna ene eDajasTa thaI zakatuM nathI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 159 ajAyaba A zodhakhoLa | 160 AptavANI-11 thAya che. ApaNe kazuM karavAnuM nahIM. emAM udayakALa ApaNI pAse jyAre sahI karAvaDAve tyAre nikAla karI nAkhavAno. kramika mArgamAM mAla khapAvI khapAvI ne AgaLa javAnuM, tyAre kaheze, "koIke badho mAla khapAvI dIdhone, to ?" to ya bhagavAne kahyuM, 'samasaraNa AvaraNa jyAM sudhI che, tyAM sudhI game teTalA khapAvyA haze to ya UbhA thaze'. zAnuM AvaraNa che ? samasaraNa mArganuM AvaraNa. bhagavAne zuM kahyuM ke 'samasaraNa mArganuM AvaraNa tUTe ane karma khape to mokSa thAya'. samasaraNa AvaraNa dareka jIvane hoya. ame e samasaraNa AvaraNa toDI nAkhIe. pachI karmo judA paDI jAya che. samasaraNa ane karmo e beno AMkaDo che. tame karma game eTalA khapAvo, paNa pelo AMkaDo to ema ne ema ja che. jyAre ApaNe beu vibhAjana juduM karI nAkhyuM. jema vaDodarA sTezana para covIsa DabbA ane IjIna hoya paNa ApaNe AMkaDo kADhI lIdho hoya to IjIna cAlyuM jAya ne DabbA paDI rahe ! evuM A kudaratI rIte UbhuM rahyuM che. A mArI AjanI zodhakhoLa nathI. A je zodhakhoLa banI zake evI nathI. dhIsa ijha baTa necarala ! A badhAnA puNyanAM AdhIna banyuM che. nahIM to AvuM banI ja zake nahIM ne ! mane eka kalAka maLyA pachI e mANasa mane choDatA ja nathI. ane te A akrama tene kahevAya che. samasaraNa AvaraNa e ajJA bhAva che. A prajJA bhAva pragaTa thaI jAya che. AtmA, AtmAnI jagyAe che. ane khapAvavAnA karmo, A karmanI jagyAe che. have "goDAuta' khAlI karavAmAM ! gayuM kartApada akrama jJAte... eTale akramanI to A vAta ja judI ne ! A to vijJAna che. peluM kramika jJAna che. to have ApaNane 'AtmA zuM che, kartA keTalAno che, keTalAno nathI", e zaMkA rahI nahi ne ! ApaNe akrama mArgamAM 'jagata zuM che? kevI rIte cAle che? koNa calAve che ?" e badhuM jJAna ame ApI daIe. pachI bhAMjagaDa ja nA rahIne ? pote kartA rahyo ja nahI ne ! kartA che tyAM sudhI karma baMdhAze. A che te kramika mArga ja evo che ke 'huM kartA chuM' evuM kahevuM ja paDe, to A kriyA che te AvatA bhavamAM Ave, paNa te mana-vacana-kAyAnI ekatA joIe. ane akrama jJAna to pahele dahADethI kartApaNuM chUTI jAya che. eTale ene karma ja baMdhAya nahIM ne ! eTale ekAvatArI ja thaI gayo. basa bIjuM zuM rahyuM ? tamane ekAvatArI thayA evuM lAge che koIne ? anubhavAya che evuM ? zuM kaho cho ?! praznakartA : badhAyane lAge che, ahIMyA mokSa bhogavAya che e judo. ame to ema ja kahIene have ke A vyavasthita kartA che. amAruM kartApada gayuM. vyavasthitanuM kartApada mAnyuM eTale ciMtA jAya che ne. e chelle samajAya evI vAta che. dAdAzrI : kramika mArgamAM to nA jAya TheTha chelle sudhI ciMtA, kartApada kharuMne. have tamAre to jJAnane samajavAnuM che ! praznakartA : e samajuM chuM. e ja kahuM chuM. dAdAzrI : je darzanamAM hatuM te samajamAM AvavA mAMDyuM. anubhavamAM AvavA mAMDyuM. anubhavamAM AvyuM e ja jJAnamAM AvI gayuM. ane pachI kramika mArgamAM eka kahe, phalANI cIja choDI dejo, A choDI dejo. kAraNa ke tyAM khapAvatAM AgaLa vadhavAnuM ane ApaNe ahIM to have nikAla karI nAkhavAnuM, je goDAuna sillaka che. emAM navuM kaMI utpanna thatuM nathI. ane kramika mArgamAM to utpanna thAya ane khapAvavAnuM. utpanna thAya ane khapAvavAnuM, eTale khapAvI khapAvI ne AgaLa vadhavAnuM. ahIM utpanna thatuM nathI. paNa goDAuna pAra vagaranAM karelAM. have goDAuna khAlI karavAnAM, basa nikAla ja ! ane te ya pAchuM tenA udayakALe nikAla Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 161 darzana-jJAna bhegA thAya eTale cAritra UbhuM thAya ! 'vyavasthita che' ema mAnIne pachI te jovA jAyane to badhuM sArI rIte samajAI jAya pachI. ane vaNikone to vyavasthita jaldI samajAI jAya. vaNika eTale zuM ? vicArazIla ! praznakartA : vyavasthitanuM jJAna to kramikamArgamAM jJAnIne ya hoya paNa A akrama mArganuM jJAna nahIM hoya. dAdAzrI : nA. kramikamArgamAM to emane ema thAya ke "A tyAga karavo che, paNa thato nathI". ane A akramanI zodhakhoLamAM A vyavasthita hoya. vyavasthita kramikamArgamAM nA hoya. A akramanI zodhakhoLa che. akrama eTale kaMI karavAnuM nahIM, liphaTa mArga, 'dAdA' kare e kharuM. e 'dAdA' badhuM kare emanI meLe ane ApaNe liphaTamAM besI javAnuM. emanI "AjJA e dharma ne AjJA e tapa." bIjo Dakho nahIM ne ! Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) vyavasthitatA jJAnano durupayoga ! Ama thAya 'eto' durupayoga ! jagatanuM kalyANa karavuM jema tema karIne. paNa e ya eno kALa pAkaze ne ? e kaMI utAvaLathI hamaNe doDadhAma karIe ApaNe, he ya lIphaTamAM caDhIe ne UtarIe to thaI jAya ? praznakartA : e vyavasthita che ne ! dAdAzrI : nA, vyavasthita che ane vyavasthita nathI. nathI ya kharuM. kAraNake vyavasthita che evuM jo avalaMbana le ne, to evuM avalaMbana levA mATe nathI kaheluM. e lakSamAM rAkhavA mATe kaheluM che ke badhAM prayatna pUrA thAya ane kArya thaI jAya ne UMdhuM vaLe to bolavuM ke vyavasthita che. vyavasthita bole, tethI nukasAna to kaMI thAya evuM nathI. paNa vyavasthita bolavuM e guno kahevAya che. bIjA mANaso durupayoga karaze. durupayoga eTale samajyA vagara pANI pI jaze. A pANI samajIne pIvAnuM che. samajyA vagara pANI pI jAya to AnuM jhera caDhI jAya. eTale vyavasthita lakSamAM rAkhavAnuM ApaNe. AptavANI-11 163 gajavuM kapAya eTale tarata ja ApaNe kahevuM ke 'vyavasthita che'. ko'kane jovAM gayAM davAkhAnAmAM ane pakSAghAta koIne thaI gayo ApaNAM phrenDane, to ApaNane mahIM vicAra Ave ke mane pakSAghAta thaze to zuM thAya ? tyAre ApaNe kahevuM, vyavasthita che. eno vicAra tame karazo nahIM.' e vyavasthita hetusara vAparavA mATe che. game tema vAparavAnI cIja na hoya A. hetusara vAparavAnI cIja che. tamane ghera ema kahyuM hoya ke 'ATha vAge AvI jajo.' ane ahIMthI kahe ke "have, hajI thoDIvAra pachI ApaNe AratI karIe chIe, ne AratI karyA pachI jajo'. to tamAre ekabAju, ghera bolAvavAnI utAvaLa kare che ane ahIMthI A moDuM javAnuM kahe che. te ghaDIe mahIM cenja thAya. to kahI devuM ke 'cenja nA karazo, vyavasthita che'. vyavasthitano sadupayoga karavAno che. che ekjhekTa vyavasthita, jJAnI puruSe joyeluM tevuM ja che. paNa e zabdane game tevo vaTAvI khAvAno nathI. bajAruM kiMmata nahIM karavAnI. bahu kiMmatI zabda che. vyavasthita kone bolavAno adhikAra che ? ke je A prakRtinAM guNomAM kaMI paNa Dakhala nA kare, ene vyavasthita bolavAno adhikAra che. ALasu mANasane vyavasthita zabda bahu game. eTale nukasAna kare e badhuM. eTale A vyavasthita che te, prayatna pUro thayAM pachI e avaLuM paDe, to vyavasthita kahI devuM. eTale A vyavasthita, ekjhekTa vyavasthita che. paNa A vAparatAM nathI AvaDatuM lokone. ThaMDaka rahe enAthI. eka bAju ThaMDaka rahyAM kare. vyavasthita samajavuM joIe ne ? ahIM tamAre AvavuM hoya satsaMgamAM ane jabarajasta tamannA hoya. ane rastAmAM koI evo phrenDa maLyo ke "nA, mAre ghera AvavAnuM che'. te vakhate tamane ahIM tamannA vadhAre hovAthI, e phrenDa upara mahIM durdhyAna thAya, raudradhyAna thAya mahIM aMdara, ke 'kyAMthI AvI paDyo ? A zA mATe Avyo ? AvuM, nA AvatA hoya to zuM khoTuM che ?" tyAM ApaNe kahyuM 'vyavasthita che.' ApaNe AvavuM che, paNa pelo laI jAya che. tyAre ApaNe ene kahI chUTavuM ke bhaI, tane sAMje huM nava vAge AvuM to cAle Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 AptavANI-11 AptavANI-11 165 dAdAzrI : hA, paNa ahIM laI Avajo ne, teDI lAvajone pachI. UMdhI zraddhA besI gaI che te nIkaLI jAya to sAruM ne ! UMdhe raste duHkhI thAya ne ! evuM nathI ?" tyAre kahe, "cAlaze.' to pachI ApaNe tarata satsaMgamAM AvavuM. e kahe, "nA, cAle evuM nathI." to pachI ApaNe 'vyavasthita' kahIne pAchA javuM. eTale tyAM ya durthAna nA thAya, pelA sAthe. vyavasthita durgAnamAMthI bacAve. raudradhyAna ane ArtadhyAnamAMthI bilakula bacAve enuM nAma vyavasthita. te be dhyAna gayAM, tene jagate bhagavAna kahelo che. je jANItI jagyA hoya tyAM salAmatI rAkhavI ApaNe. ane ajANyAnI salAmatI 'vyavasthita' saMbhALI le che. tame jANo eTale salAmatI karI levI ane ajANyAnI salAmatI vyavasthita' karI le che. pachI badhuM 'vyavasthita'ne soMpI devuM. ajJAnatA pakaDAve UMdhuM ! ApaNe sadbhAvanA rAkhavI sahu koInI, ApaNane bhego thayelo enI, yoga beThelo hoya to. kaMI badhAne ochuM sAcavavA javAnuM che ! praznakartA: to ene A bhAI UMcakIne ahIM lAve to pachI e te vakhate evuM mAne ke A vyavasthitamAM ja mane laI jAya che ! dAdAzrI : eTalI samajaNa Ave tyAre to sAcuM ja ne ! praznakartA : agara to tame tyAM jAva enI pAse ! to ya vyavasthita ja ne ? dAdAzrI : hA. huM tyAM jauM to enuM UMdhuM vyavasthita vadhAre majabUta thaI jAya. ene teDI lAva ahIM ! konuM mAnavuM, mahatuM ke vyavasthitatuM ? praznakartA : mAro eka mitra che te 'duniyA vyavasthita taMtrathI ja cAle che, anya koI bagADI zakatuM nathI', ema mAnIne nokarI choDIne ghera besI rahe che. kaMpanIno noTisano javAba paNa Apato nathI. koInA samajAvAthI mAnato nathI. eTaluM ja kahe che ke je banavA kALa che te bane ja jAya che. pachI huM zuM karuM ? dAdAzrI : A vyavasthitano durupayoga kahevAya. praznakartA : A bAbatamAM teNe zuM karavuM joIe ? dAdAzrI : AvuM karAya ja nahIM. praznakartA : e bhAIe "jJAna' lIdhuM nathI. dAdAzrI : haM... e vyavasthitano artha avaLo samajI beTho che ne! ane jyAM sudhI jJAna lIdhuM nA hoya tyAM sudhI vyavasthita zabda bolAya ja nahIM. praznakartA : eTale huM jyAre kaMI kahuM to e A vyavasthita zabda ja vAparyA kare. eTale A zabda koI IndoramAM koI saMta mahArAja pAsethI zIkhI lAvyA che ane vAparyA kare che, tyArathI emane A magajamAM evuM besI gayuM che. be prakAranI IcchA hoya che. vyavasthitanI IcchA hoya che ane eka mananI IcchA hoya che. vyavasthitanI IcchA sAcI. praznakartA : e DimArkezana kevI rIte khabara paDe ke A vyavasthitanI IcchA che ane A mananI IcchA che. pahelA to kevI rIte khabara paDe ? dAdAzrI : ApaNe nA pADIe to ya saMjogo bhegA thayA kare eTale ApaNe samajIe ke vyavasthitanI IcchA che. praznakartA : eTale pahelA mananuM sAMbhaLavAnuM ja nahi, pachI je Ave e Ave. dAdAzrI : Ave e kharuM. mana joya che ane pote jJAtA che. mananuM sAMbhaLavAnuM have rahe nahIM. mananuM sAMbhaLato hato tyAM sudhI ajJAnI hato. ane mananA AdhAre pote cAlato hato. "manakA calatA tana cale, tAkA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 167 166 AptavANI-11 sarvasva jAya.' mana phijhikala che, e pramANe jo cAle to ekadama khalAsa thaI jAya ne ! jo jo puruSArthamAM aTakatA ! praznakartA : vadhu paDatI je zraddhA che ke A vyavasthita karAve che, e ApaNA puruSArthane kama karAvI nAkhe che, to e tyAM zuM karavuM ? dAdAzrI : nA, vyavasthita karAve che evuM nA bolAya. eTale potAnI ja javAbadArI che badhI e. karAvanAra bIjuM che chatAM ya javAbadArI potAnI che. ane jo pahelethI vyavasthita kahIene to AgaLa che te prakriyA baMdha thaI jaze. prakriyA cAlu thaI ane pachI pariNAmamAM che te tyAM khoTa gaI dasa lAkha rupiyAnI eTale kahevAnuM 'vyavasthita che." bAkI khoTa jatA sudhI to TheTha sudhI pakaDI rAkhavuM. praznakartA : vyavasthita pahelAM bolAya ke pachI ? dAdAzrI : kharI rIte pahelethI ja che, paNa pahelethI bole to durupayoga thaze. kAraNa ke hajI jJAna pragaTa thayuM nathI. evI jAgRti utpanna thaI nathI mATe bhUla thaze. amane ema lAge ke A Ama ja che. paNa tame ema kahezo to upAdhi thaze. tamane vyavasthita eTalA mATe ApIe ke tamane saMkalpa-vikalpa nA thAya. bAkI A jJAna, nahIM to tIrthakara khulluM nA karata ? zuM e A jJAna nhotA jANatAM ? jANatA hatA, paNa khulluM nahotuM karyuM. phojadAra pakaDavA Ave to 'vyavasthita' kaho eTale tamane saMkalpa-vikalpa nA thAya. bAkI vyavasthita to pahelethI ja che. tamane jAgRti nA rahe mATe pahelethI vyavasthita nA kahevAya. lapasavAnI jagyAe kahevuM paDe ke 'lapasAya tema che mATe cetatA rahejo.' ApaNI pAMca AjJAo trikALI satya che. paNa apekSAe samajavAnI che. sahu sahunA gajA pramANe samajavAnI che. praznakartA : badhuM vyavasthita goThavAyeluM to che ne ? dAdAzrI : bhUkha lAge che tyAre kema vyavasthita nathI kaheto ? kUvA upara beTho hoya to Ama kema joIne cAle che ? vyavasthita bolAya nahIM. mahIM paDI gayA pachI kahevuM ke vyavasthita che. praznakartA H hA, eTale puruSArtha karavo ja joIe eno artha ? dAdAzrI : nahIM, puruSArtha nahIM, prayatna kahevAya che, vyavahArika prayatna, te jAgRti rAkhavI joIe, bIjuM kazuM ya nahIM ane bhUla thaI gayA pachI vyavasthita ane hatuM ja vyavasthita, evuM je hatuM ne te ja khulluM thayuM. evuM che ke je jAgRta che tene kazuM karavAnI zarta nathI. A to ajAgRtone meM kahyuM che ke tuM prayatna karaje, nahIM to UMdhuM kAma karaze. vyavasthitano avaLo upayoga karaze. e vyavasthita jJAnI purUSa ekalAM ja ene vyavasthita mAnI zake badhI rIte. jyAM sudhI jJAna purepuruM thayuM nathI tyAM sudhI tamAre to prayatna karyA ja karavAnAM. bAkI kare che badhuM vyavasthita. jJAnI to badhI rIte vyavasthita mAne. jJAnIne jJAnamAM A badhuM dekhAya, kevI rIte cAlI rahyuM che. vyavahAramAM 'thaI jAya che' evu ekaluM mAnanArA, ne 'karavuM paDe che." evuM mAnanArA beu kAcA che. ApaNuM A be AMkhavALu jJAna che. jagata AkhAnuM jJAna eka AMkhavALuM che, ekAMtika jJAna che. 'A karavuM paDe che. evuM vyavahAramAM bolavAnuM ne "thaI jAya che', e lakSamAM rAkhavAnuM che. 'karavuM paDaze" e bhAva che ne "thaI jAya che te vyavasthita che. 'nizcita che' evuM nodhAruM nA bolAya. 'anizcita che evuM nodhAruM ya nA bolAya. jokhamadArI che, guno thAya, nizcita-anizcitanI vacce e che. badhI ja kALajI rAkhyA pachI gajavuM kapAya jAya. ane samaje 'vyavasthita' che, te yathArtha che. vyavasthitano artha samajAvo joIe. prayatna karavo, pachI je thAya te, pariNAma bane te, "vyavasthita'. praznakartA to kArya cheTha sudhI karavAnuM. pariNAmamAM ja vyavasthita rAkhavuM. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 dAdAzrI : hA, pariNAmamAM ja vyavasthita rAkhavAnuM, TheTha sudhI pakaDI rAkhavAnuM. phakta tamAre ema nahIM kahevuM joIe, ke A badhuM vyavasthita cAlyA kare che, evuM nA bolavuM. e caMdubhAInA mana-vacana-kAyA je kArya karatA hoya ne to ene karavA devuM ke tame tamAre karo kahIe. kharekhara pote kartA nathI. karavuM, nA karavuM te pUchavuM, badho ahaMkAra ! praznakartA : A phAIla naM.1 je che e saMpUrNa vyavasthitanA tAbAmAM ja che ne ? 168 dAdAzrI : vyavasthita samajyA pachI vyavasthitanA tAbAmAM. vyavasthita samajAyeluM nA hoya tene vyavasthitanA tAbAmAM nathI. praznakartA : to dAkhalo ApIne samajAvo, kevI rIte ? dAdAzrI : ApaNA mahAtmA vyavasthita samajyA che emane vyavasthitanuM jJAna ApyuM che. jagatanuM loka vyavasthitanA jJAnane samajatuM nhotuM eTale emane vyavasthitanA tAbAmAM nathI ane A to vyavasthitanA tAbAmAM che ApaNA mahAtmAo. praznakartA : mArI AgaLa koI be-cAra chokarA cAlatA hoya, ane rasto dhULavALo hoya, ane chokarA pagathI dhULa uDADatA hoya, ane huM pAchaLa pAchaLa Avato houM, to zuM e vyavasthita che ? dAdAzrI : to zuM avyavasthita che ? praznakartA : to mAre ene kahevAya nahIM ke kema uDADe che evuM ? dAdAzrI : nA kahe te ya vyavasthita ane kahe to ya vyavasthita. praznakartA : paNa kahevuM ke nA kahevuM ? dAdAzrI : kaho to 5 vyavasthita. nA kaho to ya vyavasthita. nA kaho to eka prakArano ahaMkAra che, kaho to ya eka prakArano ahaMkAra AptavANI-11 169 che. badhuM vyavasthita che. nA kaho to bIjA prakArano ahaMkAra che, ke ApaNe sahana karI lo. praznakartA : paNa mULa to che eka ja vastu. badhuM vyavasthita ja che. dAdAzrI : hA, vyavasthita ja che. paNa vyavasthita kahevuM to banyA pachI kahevuM. nahIM to ApaNA loko zuM kare ? davA barobara nA karAve. davA to barobara karavAnA che. paNa bhAva bagADe, ke have je vyavasthitamAM haze te davA thaze. alyA, mAMdu-sAjuM hoya tyAM sudhI AvuM nA bolAya. davA ApaNe phula josathI karavAnI, vyavasthita jevI vastu ja nathI, ema mAnIne karavAnI. praznakartA : pachI pariNAma Ave te sAcuM. dAdAzrI : pachI AvI davAo karatA, mahenata karatAM, badhu ja karatAM jo pachI ekadama opha thaI jAya, to vyavasthita kahIne raDAroDa nahIM karavAnI. praznakartA : kahevuM te ya ahaMkAra che ne nA kahevuM te ya ahaMkAra ? tyAre zuM karavuM ? dAdAzrI : karavuM zuM pUche che, te ya ahaMkAra che ! vyavasthita kahetAM baMdha saMkalpa-vikalpa ! A ekjhekTa vyavasthita che. meM joyeluM che. tamArAM prayatno ya tevAM thaze. paNa A zene mATe cetavaNI ApavI paDe che ? keTalAMka mANaso A prayatno moLA paDI jAya evuM karI nAkhe che. bhAvanA moLI karI nAkhe che ke, 'vyavasthita' che ne, have zuM vAMdho che ? eTale pachI dhaMdhA pare ya jAya nahi. Ama vyavasthita bolAya nahi. jyAre jarura paDe tyAre ja 'vyavasthita' bolAya. nahi to 'vyavasthita' kahevAya ja nahi. praznakartA H banyA pachI 'vyavasthita'. dAdAzrI : hA, banyA pachI vyavasthita. eTale ApaNane saMkalpa Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13) 171 AptavANI-11 pola na khape, takkI karavAmAM ! AptavANI-11 vikalpa nA thAya ke AvuM kema thatuM haze ?! vyavasthita che kahyuM eTale pachI saMkalpa-vikalpa baMdha thAya e chUTI gayuM. eTale moTelane raMgavI paDe, badhu karIne taiyArI karIne rAkhI ane pachI gharAka nA AvyA, e vyavasthita. ane grAhaka vadhu AvyA te vyavasthita. paNa moTela ja bagADI nAkho vyavasthita kahIne, evuM nA hoya, vyavasthitano UMdho artha nA thavo joIe. vyavasthita ekkekTa vyavasthita ja che. tamane samajAI vAta ? bIjuM badhuM pUcho, badhuM je puchavuM hoya e pUcho. jJAnI paNa mAre gharane tALuM ! praznakartA : vAre ghaDIe kaho cho ke vyavasthita to samajyA nathI. dAdAzrI : jo samajyA hota to te juduM, paNa 'vyavasthita samajavAnI jarUra che" ema huM kahuM chuM. praznakartA : ApaNe amadAvAda javA nIkaLyA ane eka bhAI naDIyAda rahe che. A bhAI kahe che, e bhAIne naDIyAda maLatA jaIe ane e bhAIne maLyA. e bhAI kahe che Ajano dahADo raho. to e samajIe ke A vyavasthita ? dAdAzrI : enuM nAma vyavasthita. praznakartA : paNa nakkI to karavuM paDe ne ke amadAvAda javAnuM che ? dAdAzrI : nakkI kareluM hoya to ya pachI pharI jAya che. paNa nakkI karavuM paDe. pharI jAya e vastu judI che. poluM nA rakhAya. to ya jo poluM rAkhato hoya to TikiTa amadAvAdanI le ja nahIM ne ! pariNAma pUrve ja bolAya vyavasthita ! ghera koI hoya nahIM ane ame gharamAMthI bahAra nIkaLIe, to 'vyavasthita' ame samajIe chIe, emAM kaMI pheraphAra thAya nahIM. eTale bAraNuM khulluM mUkIne cAlyA jaIe. to vAMdho AvavAno nathI. paNa joDe joDe vivekamAM bhUla thAya che. kAraNa ke bAraNuM khulluM mUkIne ame gayA eTale pelA AvatA-jatA mANasanA manamAM ema lAge ke A gharamAM koI nathI, mATe pesI javA jevuM che. eTale A bhavamAM to kazuM levAno nathI. paNa e bhAva bAMdhe te AvatA bhavamAM pesI jAya. eTale mAre AvaDuM tALuM vAsIne nIkaLavAnuM. eTale bhAva enA bagaDe nahIM. mArA nimitte enA bhAva bagaDe to jokhama mAruM jAya. have bAraNAne tALuM vAsIne nIkaLuM. ene loka mane zuM kahe ke, 'tamane ya vyavasthita upara kyAM zradhdhA che ?" meM kahyuM ke, "jo AvI rIte che." tyAre e samaje eTale huM bAraNe tALuM AvaDuM moTuM mArI, kUMcI laIne pachI nIkaLuM. kAraNa, nahIM to enuM mana khulluM rahe, e bhAva karI nAkhe ke ahIM AgaLa have pesI javA jevuM che. praznakartA: paNa eno doSa ApaNane lAge, jo ApaNe bAraNuM khulluM rAkhyuM hoya to ? dAdAzrI : ApaNane ja lAge ne ! ApaNe ja ene bicArAne skopa Apyo, mATe ApaNe javAbadAra chIe. ApaNe skopa ja Apavo nahIM. eTale AvaDuM tALuM mArIne ame nIkaLIe. eTale badhuM vijJAna che A to ! AkhuM vijJAna ja samaje ne to AkhI lAIpha bahu suMdara jAya. pAMca vAkyo yAda rahe ane pAMca vAkyonuM jo lakhe emAM badhuM AvI gayuM. praznakartA : ane pAchuM badhuM vyavasthita che. dAdAzrI : hA. badhuM vyavasthita che. paNa 'vyavasthita che" ema bolAya nahIM. bolAya kyAre, ApaNane koI kaheze, plena have AvavAnuM che ane e A boMba paDavAno che. tyAre kahevuM. vyavasthita, ema karIne sUI javAnuM. e nirbhaya thaI javAya ane che vyavasthita. paNa ApaNI bAbatamAM hamaNe kahIe, korTa javAnuM have vyavasthita haze te joI laIzuM. e nA, evuM nA bolAya. korTamAM javuM paDe ApaNe. praznakartA : paNa e je kahe che joI laIzuM, e enA hAthamAM Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 AptavANI-11 AptavANI-11 173 nathI ema kahe to jAgrata rahI zake nahIM koI. praznakartA : hA, e huM samajyo. barAbara che. dAdAzrI : tethI ApaNe kahIe chIe 'vyavasthita', te tame tamArI bhASAmAM nA samajI jazo. huM ekalo 'vyavasthita' AgaLathI boluM. paNa tamArAthI AgaLathI nA bolAya. tamAre che te kAma thayA pachI 'vyavasthita' bolavAnuM. praznakartA : te ya bolavAnuM nathI, samajavAnuM che. dAdAzrI : samajavAnuM che, kAma thayA pachI, cA-pANI pItAM pyAlo phUTI gayo, tyAra pachI 'vyavasthita' kahevAnuM. pahelethI 'vyavasthita' kahezo to phUTI jaze badhuM. samaja sAvadhAnIpUrvakatI ! che, joI levAnuM ? dAdAzrI : nA, evuM hAthamAM nathI. chatAM bhAva bagADe che ne ! praznakartA : paNa bhAva bagADavAnuM enA hAthamAM che ? dAdAzrI : mAruM kahevAnuM, e bhAva bagADe che. A jJAna lIdhuM che eTale enuM zuM thAya che, ke A je mahIM e bhAva bagADe che ne, e bhAva DiscArjanA bhAva bagaDe che. cArjanA bhAva nathI bagaDatA, eTale pharI karma baMdhAya evA nahIM. paNa A DiscArjanA bhAva bagADe che. eTale emaNe vyavasthita che, e kahIne besI nA rahevAya. praznakartA : hA, e to kharuM ! dAdAzrI : A kalIyara eTaluM samajajone ke A vyavasthita che te banyA pachI ja bolAya. praznakartA : hA, e to badhuM samajIe chIe. dAdAzrI : paNa DiscArja eTale DiscArja che, paNa A to evuM che ne ke jene durupayoga karavo nathI, tenA mATe A vAkya che. je DiscArjane DiscArja mAnIne cAlatA hoya teno vAMdho nathI paNa je durupayogamAM enI Teva paDelI che, tene A eka breka mArI ApIe chIe. praznakartA : e to barAbara che, Apane to breka mAravI ja paDe. dAdAzrI : badhAnuM joDe jovuM paDe ne ! tamane nA cetavIe. ame amuka mANasone cetavIe nahIM. have tamAre bIjuM to zuM karavuM paDe ? jeTaluM tamAre 'joyA' bahAra jAya e pharI 'jovuM to paDaze. pharI e sahI karavI paDaze tamAre. praznakartA : paNa mArA manamAM zuM cAle che ke jAgRti paNa mArA hAthamAM che ? mAre jAgrata ghaNuM rahevuM che chatAM... - dAdAzrI : e evuM nA bolAya ApaNe. jAgRti potAnA hAthamAM che ja A. ane nathI jAgRti rahevA detuM te aMtarAya che. te mArA hAthamAM eTale A to ajAyaba vasta thayelI che. kAma ja kADhI levA jevuM che. abajo rUpiyA jatA hoya to bhale jAya. chatA dhaMdho bhelADI nahIM devo. dhaMdhAmAM vyavasthitano artha avaLo nA thavo joIe. praznakartA e sAvadhAnIpUrvakamAM vicAra Ave ke A sAvadhAnIpUrvaka karo. dAdAzrI : hA. e barobara che. potAne kazuM karavAnuM nahIM. 'caMdubhAI zuM kare che tene jovAnuM. have 'vyavasthita che, kazuM karavAnI jarUra nathI" ema karIne caMdubhAI TADhA thaI jAya, riTAyarDa thaI jAya. praznakartA : sAvadhAnIpUrvaka emAM kaMI kriyA Ave ke nahIM ? dAdAzrI : e ame evuM kahevA mAMgIe chIe ke bIjo vicAra ja nahIM. deha pahelAM jevI rIte kAma karato hato e ja rIte kAma karyA kare ane enuM phaLa vyavasthita. khoTuM thayuM to ya vyavasthita, sAruM thayuM to ya vyavasthita ane pahelAM je kAma karato hato e khoTuM thayuM tyAre babaDATa Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 AptavANI-11 karato hato, sAruM thayuM tyAre rAjI thato hato. kAma to karato hato evI rIte ja karavAnuM emAM harakta nathI. phaLamAM phera che. AnuM phaLa vItarAgatA ! eTale A samAdhi rahe che ne. pahelA ya joyelI ne tame ! "jJAna" letAM pahelAMnI ! praznakartA : pahelAM AvuM hotuM joyuM. sthitimAM phera hato. dAdAzrI : A sITa judI, pelI sITa judI. praznakartA: samAdhino artha pahelAM judo ja samajAto hato, atyAre samAdhino artha judo samajAya che. dAdAzrI : atyAre to Adhi-vyAdhi ne upAdhi hovA chatAM samAdhi rahe che. bilakula sAvadhAnI, sAvadhAnIpUrvaka ! nahIM to vyavahAra pate ja nahIM. vyavahAra Adarza kahevAya ja nahIM. bhagato ekalA ja ghelA hoya, ke asAvadhapaNe saMsAra calAve. paNa jJAnIo to sAvadhapUrvaka calAve. ame hau vyavahAranI vAta jhINI jhINI bolIe chIe, enuM zuM kAraNa ? ame jJAnamAM rahIe chIe. te vakhate jJAna hAjara hoya. A jJAna evuM che. vyavahAranA bejhamenTa upara raheluM A jJAna che. kAraNa ke jJAnI puruSa ja poluM nA mUke. bIjA badhAne poluM mUkAI jAya. evuM che ne A vyavasthita kahe che te paddhatisara hovuM joIe ne ! praznakartA : emAM Ape kahyuM ke A sAvadhAnI je rAkhavAmAM Ave che, e AtmAno puruSArtha che ? dAdAzrI : nA. e AtmAno koI puruSArtha hoto ja nathI AmAM. sAvadhAnIpUrvaka rahevuM e jAgRti che. nahIM to sAvadhAnIpUrvaka nA rahe to badhA ya kAma bagaDI jAya. e to A durupayoga nA thAya eTalA mATe A sAvadhAnI kahyuM. A brahmacArI chokarAo che ne, e badhA ya draDha nizcaya laIne beThA che, te pachI AvatuM ja nathI kazuM, uDI jAya. AptavANI-11 175 praznakartA : hA. paNa draDha nizcaya e vAta IphekTIva che, AgaLa emaNe nizcaya karelo che, kojhijha karelAM che. dAdAzrI : nahIM, iphekTano artha Avo nahIM karI nAkhavAno. atyAre eTaluM to ApaNe karavuM joIe ke ughADI AMkhe ane sAvadhAnIpUrvaka to karavuM ja joIe. e nA thAya ApaNane to A khoTuM thayuM samajavAnuM che. ane jo sAvadhAnIpUrvaka nA thAya to ene iphekTa mAne te khoTuM che. praznakartA : sAvadhAnIpUrvaka karavAnI je vAta che. e AtmAthI baLa Ave che, kyAMthI Ave che ? dAdAzrI : jAgRti che e to basa, bIjuM kazuM nahIM, e jAgRti nA rAkhIe ne maMda rahIe to kAma bagaDI jAya. praznakartA : jAgRti eTale kaI jAgRti ? paugalika jAgRti ke Atmika jAgRti ? dAdAzrI : e jAgRti eka ja prakAranI hoya. jAgRti be prakAranI nA hoya. eTale e jAgrata rahIe to kAma haiDe. upayogamAM rahe to A kAma haiDe. praznakartA : pachI eno artha chevaTe Avyo prajJA. dAdAzrI : prajJA to kAma karyA ja kare che enI meLe, paNa te upayogamAM 'ApaNe' rahevuM joIe. upayoga to ApaNe rAkhavo ja joIe, upayoga nA rAkhIe to kArya badhAM bagaDyA kare. eTale upayoga eTale zuM ? tyAre kahe, 'je bane che ene joyA karo, e zuddha upayoga.' have sAvadhAnI vagara thAya e upayogamAM ja nathI. praznakartA : to upayoga mUkIne draDha nizcaya karavA paDe che e pelI iphekTanI bahu prabaLatA nathI batADatI ? dAdAzrI : iphekTa ja che, paNa iphekTane jue barobara ekjhakTa tyAre upayoga kahevAya ane to iphekTa iphekTIva rahe, A to te ghaDIe A lAITa ja badalAI gayeluM hoya e nA cAle. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 AptavANI-11 praznakartA : gADI samajaNapUrvaka calAvavAnI je vAta che emAM DiscArjano bhAga keTalo, ane samajaNano bhAga keTalo ? dAdAzrI : gADI calAvavI e bhAga badho ya DiscArja che. e samajaNapUrvaka calAvavAnI je sAvadhAnI che, e ya DiscArja che. praznakartA : DiscArja bhAva e ja vyavasthita, to samajaNapUrvaka calAvavuM e paNa vyavasthita ? dAdAzrI : e vyavasthitamAM ja hoya che. ene A pahelethI 'vyavasthita' kahIne e halAvI nAkhe che. huM tamane kahuM, eka mANasa sahI kAyama sarakhI kare kharo ? eno e ja mANasa hoya, ene cIDhavyo hoya te ghaDIe sahI kare to kevI kare ? praznakartA : to phera paDI jAya. bAkI nahIM to eka ja dhArI thAya. dAdAzrI : pachI khUba dAjha nIkaLatI hoya to ? ane Ama phUlanI mALAo paherAvIne khUba e karI nAkhyo hoya to sahI kevI kare ? praznakartA : temAM ya phera paDI jAya. dAdAzrI : gabharAyelo sahI kare te judI, cIDhAyelo sahI kare te judI, evuM A Imozanala nA thavuM joIe, eTale Imozanala thAya tethI kAma bagaDI jAya, enuM e ja kAma. eTale pahelethI 'vyavasthita che" evuM bolavAthI Imozanala thaI jAya che. tamAre jANavAnuM ja 'vyavasthita' che. pahelethI 'vyavasthita che" bolo to durupayoga karyo ane vyavasthitano artha to tame UMdho karI nAkho pachI. AMkho mIMcIne cAlone, kahe che. eTale tame AmAM Dakho karyo zarIramAM. tamane AvuM karavAno, AghuMpAchuM kaMI paNa karavAno adhikAra nathI. praznakartA : sAdhAraNa to zarIra paNa evuM che ke moTara calAvatI vakhate AMkho baMdha thAya ja nahIM. dAdAzrI : hA. baMdha thAya ja nahIM. e niyama ja che e badho. AptavANI-11 177 sAvadhAnI hoya ja. A to 'vyavasthita che" bole eTale sAvadhAnI to bicArI e ghaTI jAya che. ane sAvadha rahIe nahIM ne pachI athaDAya to ? praznakartA : e vyavasthita nA kahevAya. dAdAzrI : evuM rahe che ke ? sAvadhAnIpUrvaka hovuM joIe ne ! praznakartA : sAvadhAnIpUrvaka calAvo, e je vAta che, e zemAMthI che ? prajJAthI Ave ke vivekabuddhithI Ave ke samajaNathI Ave ? e traNamAMthI zenA kAraNe Ave ? dAdAzrI : anubhavathI. e thoDA vakhata anubhava thAya. e pharI pAcho goThave. bhUla thayA pachI vicArIe ne to te ghaDIe khabara paDI ke AvI bhUla karI. eTale have bIjI vakhata dhyAna rAkhuM to te ghaDIe AvI bhUla nA thAya. banI gayA pachI vyavasthita' kahevAya ! praznakartA : to A vyavasthita bahu nabaLo zabda che. kAraNa ke ghaNI jagyAe bahu durupayoga thAya che. dAdAzrI : hA, eno durupayoga thAya to nabaLo zabda kahevAya ane sadupayoga thAya to vyavasthita jevI vastu nathI ! ane pAcho vyavasthitano mULa artha to judo che pAcho. koI saguMvahAluM ApaNuM mAduM hoya, najIkanuM saguMvahAluM ane pachI koI brAhmaNa kaheze, 'emanA graho sArA nathI. A kaMI Take evuM lAgatuM nathI" evI vAta ApaNe sAMbhaLI hoya ane chatAM pAchuM dAdAnuM vyavasthita yAda Ave ke 'vyavasthitamAM haze e thaze have.' eTale pachI davA-dArU baMdha thaI jAya ApaNAM. ApaNAM hAtha narama thaI jAya. A vyavasthitano durupayoga karIe to ApaNAM davA-dArU karavAno pelo je ullAsa hato e uDI jAya ane rAtre besavAnuM ya uDI jAya. e bhayaMkara guno kahevAya e. ApaNe to TheTha sudhI jIvavAnA che, evuM mAnIne TheTha sudhI davA-dArU Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 179 ema kema nathI kaheto ke have besI rahone, have jamavAnuM maLe to ThIka che, nahIM to kaMI nahIM, 'vyavasthita' che ! evuM nathI bolato ne ? 'vyavasthita'no durupayoga kare e guno che. matatAM zame jhAvAdAvA tyAM ! 178 AptavANI-11 badhAM upacAra-bupacAra badhA karavAnA. mahIM bhaya lAge, aMdara bhaya lAgyA karato hoya to kahevuM vyavasthitamAM je haze e thaze. paNa bhaya lagADavAnI jarUra nathI. vyavasthita kyAre kahevAya ? e Tapa thayA. eTale pachI ApaNe kahevuM vyavasthita che. Tapa thayAnI sAthe kahI devuM vyavasthita. 'A koNe karyuM ?" tyAre kahe, 'vyavasthita'. koIpaNa vastu bhUtakALa thaI gayo eTale vyavasthita ja kahevuM. paNa 'banavAnuM che' ene vyavasthita kahevuM nahIM. thayA pachI kaho, ane bhaya lAgato hoya to nakkI karavuM ke che vyavasthita paNa mAre to cokkasAI rIte rahevuM joIe. mAre bhaya rAkhavAnuM koI kAraNa nathI. mAre to cokkasa rIte ja cAlavuM che. ATaluM ja samajavAnI jarUra che. kAraNa ke vaijJAnika hoya che rIta. A gappAM mAre e rIte cAle nahIM, saiddhAMtika hovI joIe. kyAre paNa na tUTe evuM hovuM joIe. bhaI opha thaI gayo, e yogya banavAnuM hatuM te banI gayuM. have AmAM kazuM amAro doSa nathI. DaoNkTaranA hAthe maryo hoya to DaoNkaTarano doSa nathI. e to ApaNAM loko khoTA Aropa mAMDe che dAvA mAMDe che. e to kaMI rIta che ? e nimitta che badhAM! praznakartA : amAre 'vyavasthita'nuM avalaMbana kyAre levuM ? dAdAzrI : gajavuM kapAyA pachI, kAraNa ke 'vyavasthita'nuM sIdhuM. avalaMbana koNa le ? saMpUrNa jJAna hoya te ja le. bIjA to jarAka Dakho karI nAkhe, "vyavasthita'no durupayoga karI nAkhe. eTale patI gayA pachI kamplITa' 'vyavasthita' kahevAnuM ane bhaviSyano vicAra Ave tyAre 'vyavasthita' che kahevuM pAchuM. praznakartA : keTalIka vakhate vAtacItamAM aMdara 'vyavasthita che, vyavasthita che', bole ane kAmanI zarUAte ya nA karI hoya. dAdAzrI : nA bolAya evuM, jokhama che e. e to jJAnI puruSa cAhe to kare, bAkI bIjA badhAne to haju saMpUrNa zuddha upayoga che nahIM, eTale jokhama lAve. 'vyavasthita' kahIne, AMkho mIMcIne kaMI cAlatA nathI ?!! rastAmAM AMkho mIMcIne cAle kharo ? kema 'vyavasthita' kahIne cAlato nathI ? tyAM to ughADI AMkhe cAle che ane 'vyavasthita' kahIne praznakartA : vyavasthita bolavAnuM ja che, e UghADI AMkhe gADI calAvIe, pachI eksiDanTa thAya, ene 'vyavasthita che" ema bolavuM to eno khulAso ApanI pAse mAMguM chuM ke ene vyavasthita gaNavuM ke vyavasthita mAnavuM ke zAbdika rIte bolavuM ? dAdAzrI : e huM tamane phoDa pADuM. jenuM mana hajI jhAvAdAvA karatuM hoya tyAre ApaNe bolavuM paDe ke 'vyavasthita che'. eTale mana jhAvAdAvA karatuM baMdha thaI jAya ane pachI ghaNAM kALanI prekaTIsa pachI mana jhAvAdAvA karatuM baMdha thaI jAya eTale tamAre mAnyA ja karavAnuM che. paNa ema ne ema mAne to mana peluM jhAvAdAvA karaze. eTale tyAM sudhI bolavAnuM kahyuM che. 'vyavasthita che" evuM bolyA eTale peluM mana samajI gayuM ke "A zeTha bolyA. have ApaNAthI kazuM bolAya nahIM. zeThe maMjUra karI dIdhuM' kaheze. praznakartA : eTale e jIbhethI bolAya ema kahyuM, nahIM to manathI paNa bolAya. dAdAzrI : nA, ema nahIM. je bola bolyAne tene mana samajI gayuM ke "A vyavasthita zeTha bolyA, have mArAthI to kazuM bolAze nahIM." mana jhAvAdAvA karatuM baMdha thaI jAya. eTalA mATe ame A lakheluM che. amAre 'vyavasthita che' evuM bolavuM nA paDe. tamAre ya keTalI bAbatamAM vyavasthita ema bolavuM nA paDe. keTalIka bAbatamAM mana jhAvAdAvA kare tevI bAbatamAM tamAre bolavuM paDe ane to ya jhAvAdAvA karatuM hoya to be vakhata bolavuM paDe 'vyavasthita ja che, vyavasthita che.' kAraNa ke badhuM parabhAyuM che. A eka nathI. badhA potapotAnuM laIne beThelA che. darekanAM ghara judA. praznakartA : kaMI ghaTanA banI gaI ane gharanA khUNe bolIe 'vyavasthita che? to cAlI jaze. paNa huM zerImAM boluM vyavasthita che? Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 180 AptavANI-11 to mane menTala kaheze. dAdAzrI : evuM nahIM e lokone nahIM kahevAnuM. e to ApaNAM manane kahevA mATe ja, ApaNe ekalA ja sAMbhaLIe evuM. ApaNuM mana sAMbhaLe. ApaNe Ama dhIme rahIne bolI zakAya 'vyavasthita' che. praznakartA : ene huM 'vyavasthita che - ema gaNavuM mAnavuM kahuM chuM. dAdAzrI : evuM mAnazo to mana jhAvAdAvA karaze. peluM mana ne badhA jIvatAM che. jhAvAdAvA karyA vagara rahe nahIM. eka phero manane kahIe ke vyavasthita che. pachI cUpa. pachI nahIM bole. tema chatAM bole to be vakhata kahevAnuM. 'vyavasthita che, vyavasthita che. kAraNa ke e baI karatAM ya vasamuM che. ApaNA gharanI baI sArI, e cUpa bese. Ane to lAja-zarama ja nahIM ne ! eTale A vaijJAnika rIte lakheluM che. pachI tamAre enI meLe ja mana ThekANe rahetuM hoya to bolavAnI kaMI jarUra nathI. mAnavAnI ja jarUra che. amAre kaMI bolavuM nA paDe. ame mAnIe ke vyavasthita che. kharuM khoLI AvyA che ne A to ! bahu jhINuM khoLI lAvyA ! AgotarA jAmIna "vyavasthita' thakI ! AptavANI-11 eTale nirAMte jama tArI meLe, kazuM thavAnuM nathI. vyavasthitanA tAbAmAM che, e sAhebane saMDAsa javAnI zakti nathI ! mATe moDhe kahIza nahIM, nahIM to mUo pheravaze cAvI. moMDhe jo caDhyo avaLo to khedAnamedAna karI nAkhe. pachI enuM potAnuM je thavAnuM hoya te thAya ! ahaMkAra kharcIne ya upAdhi karAvI nAkhaze. ahaMkAra jIvato che ne. te ahaMkArI mANasa UMdhuM karyA vagara rahe nahIM. eTale sAhebane kahIe, Apa to sAheba bahu moTA mANasa badhuM ja dhAro e karI zako ema cho ! ema karI karIne jeTaluM rAge paDyuM eTaluM paDyuM ane nA paDyuM eTale ApaNe jANIe ke A badhuM vyavasthita ApaNuM ja che ne, emanuM zuM che bicArAnuM !? tyAre zuM thAya che ? inAma levAnA game ane A daMDa na game ? beumAM sarakhuM levala nA hovuM joIe ?! zAthI daMDa gamato nahIM hoya ? ahaMkAra che ne, manuSyono ahaMkAra zuM nA kare? AkhuM amadAvAda saLagAve. chatuM karavuM agharuM che, ane UMdhuM karavuM emAM keTalI vAra ? upara jaIne peTrola phekyuM badhuM Ama jhaTapaTa, dasa-vIsa peTrolapaMpavALA AvyAne, ane pachI nAkhe devatA to AkhuM zahera bhaDake baLe. UMdhuM karavuM hoya to zI vAra lAge ? ane vyavasthitano artha evo paNa nahIM ke tyAM jaI sAhebanI joDe vinaMtI karavI, lAcArI karavI, bIjuM karavuM, trIjuM karavuM ! nahIM to tyAM uddhata thaIe to ya zuM thAya ? ApaNe tyAM jaIne kahIe, sAheba vyavasthitanI bahAra tame zuM karavAnA hatA te ? te ghaDIe eno ahaMkAra uchaLe ne to vyavasthitane avyavasthita karI nAkhe, mAruM je thavAnuM hoya te thAya, evI javAbadArI laI le. uchaLe ke nA uchaLe ? evuM nahIM karavuM joIe. ane koI phero AgaLathI vyavasthita kahevAnuM kyAre bolavuM paDe ? moTA zeThiyAo jamavA beThA hoya ne kAgaLa Ave inkamaTekSavALAno. kahe tamAre pharI phera AkaraNI karavAnI che ane tamAre doDha lAkha rUpiyA daMDa bharavAno che. te vakhate emaNe jamavA beThA hoya ne to kAgaLa vAMcI vyavasthita che, je bhaI mUkI de Ane' ema karIne mUkI devAno. vyavasthitamAM je thaze e kharuM !' te vakhate peluM 'vyavasthita' vAparavAnuM. nahIM to pelA mahIM rahenAro chene te bahAra nIkaLI jAya (hArTa pheIla thaI jAya). ghara, khAlI karI nAkhe tarata ghara khAlI nA karI nAkhe ? eTale te vakhate ApaNe AzvAsana levAnuM ke vyavasthita che. nahIM to aMdara mUMjhavaNa lAge ne mahIM jamavA ya nA de, eTale ahIM AgaLa vyavasthita pahelethI bolavAnI chUTa che. inkamaTekSano kAgaLa ApaNe vAMcatAnI sAthe vyavasthita che' kahIne bAjue mUkI devuM, jhaTa ! ne sUI javAnuM nirAMte. vyavasthitamAM haze to thaze. A tamAruM vyavasthita haze to pelA sAhebathI lakhAya. nahIM to lakhAya ja nahIM. have A kAgaLiyuM lakhyuM paNa te sAcuM paDe ke nA ya paDe, enuM kazuM Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 AptavANI-11 ThekANuM nahIM ! e sAcuM paDavAne mATe kaMI lakhAyuM nathI. tane samaja paDIne ? praznakartA : atyAre e prazna solva karavAno nathI ! dAdAzrI : hA, ane emAM koInA tAbAnI vastu nathI A. praznakartA : e kAgaLa Avyo, ne vAMcyo, pachI ja vyavasthita che ema kahevAnuM AvyuM ne ! dAdAzrI : paNa vyavasthita ApaNe kahyuM zA mATe ? ke ApaNane vagara kAmano bhaya nA lAge. A kaMI sAhebanA tAbAmAM ochuM che A badhI duniyA ! doDha lAkhano daMDa lakhanAro sAheba zenA AdhIna che ? karmAdhIna che. ApaNA karmanA AdhIna e pharyA karaze ane ApaNe ya karmAdhIna chIe. temAM jamatI ghaDIe khAvAnuM nA bhAve, evuM nA karIza. praznakartA : eTale ApaNI zAMti jaLavAya eTalI. dAdAzrI : hA, vyavasthita kaho eTale zAMti jaLavAI raheze. evA keTalAka kesomAM agAuthI bolI UThavuM, jyAM AgaLa Ama pelo khoTo bhaya lAgato hoya ne khoTuM upAdhi lAgatI hoya to vyavasthita kahI devuM. agara to bIjI amuka bAbatamAM AgaLathI bolAya ke ekadama ko'ka kaheze ke 'tamAre bhogavavuM paDaze. enI rekhA sArI nathI ane marI jaze'. eTale ApaNe e vAkyane toDavA mATe kahevAnuM, manamAM ke 'vyavasthita che, barobara che.' koI zAstroe koIe A zabda ja nathI Apyo. A 'varDa'thI to lokono bhaya jato rahyo ! Ama ta vaparAya sotAtI kaTAra ! eka bAju 'vyavasthita' kahyuM, tyAM AgaLa bhAMjagaDa ja kayAM rahI !! paNa 'vyavasthita ja che jagata' evuM bolavAnI jarUra ja nahIM. evuM bole AptavANI-11 tyAM 'vyavasthita'no durupayoga thAya. haMmezA dareka vastunA be upayoga hoya, sonAnI kaTAra Ama enA kAmamAM ya Ave ane mahIM peTamAM mAre to mANasa marI ya jAya. tethI teno durupayoga nA thavo joIe. evuM vyavasthitano ya durupayoga nA thavo joIe. 183 kaMI paNa thaI gayuM agara to kaMI bhaDaka lAge evuM hoya, tyAre ja pahelethI kahI devuM ke vyavasthita che. kAgaLa Avyo koIkano ke ame tamane, tamArA ghara badhuM bALI mUkIzuM'. to ApaNe 'vyavasthita' kahIne kAgaLa UMco mUkIne jamavA besavuM nirAMte ! agara to evo koI bhaDakAve, bIjo bhaDakAve ke 'tamane Ama karI nAkhIzuM, ne tema karI nAkhIzuM', to ApaNe 'vyavasthita' ema kahIne mUkI devAnuM. kAraNa ke A to koI evI svataMtra zaktivALo janmyo ja nathI ne A duniyAmAM !! 'vyavasthita'mAM haze to ja thaze !! eTale kazuM bane evuM nathI koIthI ! mATe AvatI pIDAne to 'vyavasthita' kahIne bAjue mUkI devI. che goThavAyeluM, mAtra jJAtItI draSTie ! praznakartA : vyavasthita eTale badhuM goThavAyeluM ja chene, evuM kahevAya ? dAdAzrI : hA, ema bola bola nA karavuM joIe ke vyavasthitamAM haze to satsaMgamAM javAze.' evuM bolavAnuM nahIM, nahIM to pachI nA javAya. ApaNe javuM che evuM nakkI karavAnuM. nakkI karyA pachI sAme koI ADuM Ave to 'vyavasthita' kahIne ApaNe samabhAve phAIlano nikAla karavAno. eTale 'vyavasthita'no durupayoga nA thavo joIe. A 'vyavasthita'nuM jJAna to bahu zAMti Ape, jarA ya upAdhi nA thavA de ne ! A jJAna durupayoga kare to Dakhala karyA vagara rahe nahIM e ! eTale DakhoDakhala nahIM karavAnI. sahaja bhAve rahevAnuM. ame rahIe chIene sahaja bhAve ! 'mAre' 'paTela'ne kahevAnuM ke roja cAra vAgye satsaMgamAM javAnuM, nahIM to to pachI thaI ja rahyuM ne ! evuM 'goThavAyeluM' Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 185 184 AptavANI-11 kahe eTale khalAsa thaI gayuM. goThavAyeluM kahevAya nahIM, che goThavAyeluM, paNa te jJAnInI draSTie goThavAyeluM che ane tamane A vAta jJAnI avalaMbanarUpe Ape, A ekkekTa avalaMbana che. paNa e vAparavAnuM amArI kahelI samajaNa pramANe vAparajo. tamArI samajaNa pramANe vAparazo nahIM. virodhAbhAsavALuM che ! ane ApaNuM A jJAna ApyuM ke 'vyavasthita' che eTale pachI zaMkA ja UbhI nA thAyane ! adhuruM jJAta khatare jAta ! jyAM sudhI kevaLadarzana tamane thayuM nathI tyAM sudhI ame kahIe ke bhaI, Ama benkamAMthI bahAra Avo to gajavuM dAbI rAkhaje. "bIvera opha thIDjha' lakheluM Ave tyAre gajavuM dAbI rAkhaje ane tema chatAM e maracAM AMkhamAM nAkhI jAya ne gajavuM kApI nAkhe to ApaNe kahevuM ke 'vyavasthita che'. ApaNo prayatna hato. bahu samajavA jevuM che. vyavasthita to bahu UMDI vastu che. e goThavAyeluM jJAnInI draSTithI che. tamArI draSTi e goThavAyeluM nathI. jo tamArI draSTie goThavAyuM kahezo to UMdhuM karI nAkhazo. goThavAyeluM eka kSaNavAra nA mAnIe. ame jJAnamAM jANIe ke AvuM goThavAyeluM. paNa mAnIe nahIM. manano svabhAva judI jAtano che. manano svabhAva vicitra che. kaMI navI ja jAtanuM tophAna UbhuM karI de. paNa ApaNane gajavuM dAbI rAkhavAmAM vAMdho kharo ? A to zA mATe vyavasthitanuM jJAna tamane ApyuM ? ke tamane mokSa jatAM saMkalpa-vikalpa nA thAyane ! ane che vyavasthita, ejhekTa vyavasthita ja che. vyavasthita pUrepUruM nahIM samajAvAthI bhUlo thavA mAMDI. tArI bhUla tene lIdhe che. praznakartA : zI bhUla ? dAdAzrI : ApaNe be jaNa satsaMga karatA hoIe to sAmAne pUchIe to sAruM hoya ke nA sAcuM hoya, e sAcuM ja mAnene ? badhAya, dareka mANasa evuM ja kare. tane kevuM lAge che ? praznakartA : hA sAcuM mAne. dAdAzrI : sAcuM mAnene ? have evuM mAnavAthI atyAra sudhI badhAe mAra khAdho khUba. amuka bAbatamAM vyavasthita samajAI gayuM. amuka bAbatamAM nA samajAyuM. e lokone jene samajAyuM e have samajI gayA. ane nathI samajAyuM te haju kAcuM che badhAnuM. nA samajIne vyavasthita upara cAlelA badhA. temAM zuM phera thaI gayo ? A vyavasthita che. A ya vyavasthita." evuM badhAe mAnyuM haze ne ? A tame artha samajAvyo, te pramANe A artha karyo tame. paNa ema pachI badhAne samajaNa pADI. meM kahyuM, A kevI rIte AvuM kAcuM paDI gayuM badhAnuM ? pachI samajAvyuM ke vyavasthitano artha barobara samajyA nathI. pachI vyavasthitano artha samajAvyo badhAne. sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che paNa e to vyavasthita karI kAle savAre sAta vAgye UThyo vyavasthita karIne UThAyuM. bIje dahADe ATha vAgye UThyo to vyavasthita karIne UThAyuM. evuM bane ke nA bane ? praznakartA : hA, bane. dAdAzrI : vyavasthitanuM samAdhAna kare ne samAdhAna vyavasthita kare ne. praznakartA : ApaNe karavAnuM hoya to to bhaya Ubho thaI jAya, paNa have vyavasthita kartA eTale ApaNane Ama bhaya rahe nahIM. dAdAzrI : hA, kharuM che paNa jagatanA lokone to Ama bole kharA ke je thavAnuM haze te thaze ane pachI jyAre "reDa' Ave, tyAre pAcho mahIM vicAra Ave ke 'have zuM thaze ?" alyA, hamaNe to bolyo ke "je thavAnuM haze te thaze, ne pAchuM, have zuM thaze ? evuM zuM kAma bole che ?" paNa ene e jJAna rahe nahIMne ! "thavAnuM haze te thaze" e jJAna Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 187 186 AptavANI-11 praznakartA : paNa evuM, sAta vAge UThe ne Ama gaNAya nahIM vyavasthita. paNa ene vyavasthita kahyuM eTale e samAdhAna khoTI rIte lIdhuM kahevAya ne ? dAdAzrI : e samAdhAna khoTI rIte lIdhuM, tenI A badhI bhUlo rahI. ATha vAgye UThyo te barobara che. pepara vAMcyuM te barobara che. evuM ja hoya ne. samAdhAna karato karato ja cAle ne jeTaluM samajaNa paDI eTaluM samajAyuM tane. tAre samajaNamAM zuM bhUla hatI ? praznakartA : eTale kharekhara pepare ya vAMcavA jevuM nahotuM ne ATaluM moDuM UThavA jevuM ya nahotuM. paNa e karyuM ane pAchuM vyavasthita mAnyuM. dAdAzrI : evuM pepara vAMcavAmAM harakata nathI. paNa 'vyavasthita che' evuM mAnavAmAM harakata che. zI bhUla thAya che ? vyavasthita samajyA nahIM. eno artha evo thaI gayo. vyavasthita eTale badhAMne samajAvyuM, gADIno dAkhalo ApIne. praznakartA : gADIno dAkhalo barobara che. ke sAvadhAnIpUrvaka gADI calAvI joIe. to ene AmAM peluM chApuM vAMcyuM, sAta vAge UThyo emAM e bhUla kaI rahI gaI ? sAta vAge UThyA pachI chApuM vAMcyuM, e badhAmAM kaMI bhUla rahI gaI ? dAdAzrI : vyavasthita mAnyuM eTale. je hoya tene barobara che. mAnyuM ! ahIM zI bhUla thaI te samajAyuM ? moDuM UThAyuM te bhUla thaI tane samajAya ? pepara vAMcavAthI zuM bhUla thaI ? praznakartA : eTale vyavasthita samajavAmAM bhUla kaI rahI gaI tyAM. e moDuM UThAyuM ane chApAno dAkhalo emAM vyavasthitanI samajaNa kevI rIte phITa karavI ? dAdAzrI : DiscArja ahaMkAra khullo rahe che pachI. moDuM UThAyuM, vaheluM UThAyuM tenI tamane upAdhi ja nahIM ne ? ciMtA ja nahIM ? sAta vAge UThyA ane vyavasthita kahIe. eTale bIjA dahADe sADA sAta thaI jAya. ATha vAgI jAya te. 'vyavasthita, vyavasthita' karatA karatA e lapasI paDe. anukULa hoya evuM kare ne ene vyavasthita kahe. pratikULane vyavasthita nA kahe. praznakartA : e bhUla rahI gaI ? dAdAzrI : tane samajaNa paDI ? badhAne saMtoSa ja thaI jAya ema ! praznakartA : hA. saMtoSa rahe ene. dAdAzrI : te AvuM badhuM samajyA tyAra pachI rAge paDI gayuM emanuM. badhA vAkyomAM AvI ne AvI bhUlo. A to be jaNa satsaMga karatA hoya, sAmasAmI artha kahe, e paddhatisara che ? praznakartA : nA, e to nA ja kahevAyane ? dAdAzrI : ane pote mAne ke A pUruM ApaNe samajI gayA have. have jJAnI pAsethI A bhUla bhAMge. praznakartA H eTale pelI upAdhi jevuM lAgyA karavuM joItuM hatuM. khoTuM thayuM tyAM upAdhi lAgavI joItI hatI enI. dAdAzrI : eno artha kazo ya nahIM ne ? pharI khoTuM ja thayA kare ne ? nA samajAyuM ? A badhI buddhinI kheMca badhI. bhUla thaI che ne ! nAnI ke moTI ? praznakartA : e to moTI ja kahevAya ne ? bhAre moTI ! dAdAzrI : bahu moTI. A bhUlane laIne to badhuM bagaDI gayuM hatuM. AgaLa vadhAyuM ja nahIM. nA samajaNa paDI hoya, to pote sAvadha rahyo nathI. pote jAgRti rAkhI nathI. tuM enI joDe vAta karuM e buddhipUrvaka ne ? praznakartA : hA, e to buddhipUrvaka ja ne dAdAzrI : to jJAnapUrvaka nahIM ne ? paNa amAruM kaheluM jJAna hoya, jJAnane enI upara tame cAlo tyAre vyavasthita samajAya ! tame ya badhuM Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 AptavANI-11 dAdAzrI : bahu moTI, badhA mahAtmAo kaheluM. bahu moTI bhUla thaI tyAre e hA kahe, e kabUla kare, ke "A AvI AvI bhUla cAle che to ame rastA para AvIe ja nahIM ne ?" tuM mAnI le tethI AvI gayuM ?! praznakartA : hA, nA cAle, karekTanesa joIe emAM. e cAle nahIM peluM. 188 AptavANI-11 vAMcI gayA, vAMcI gayA e to kaMI artha sare nahIM ! huM to jANato hato Amane, ke kevI rIte A mAnI le che. karekTanesa jovI paDaze ne ? voTa Ijha karekTa ? jJAnIne pUchIe, koIe pUcheluM ja nahIMne, basa ene ThaMDaka thaI gaI. peluM nukasAna jayA ja kare. paNa progresa aTakI gayo. samajaNa paDI ? praznakartA : evuM ja thayuM hatuM. dAdAzrI : eTale A badhA vAkyo je manamAM samajyAM che, kaho cho ne, e badhAmAM bhUla ja che. eTalA mATe Aje tamane ApyuMne ke tame zuM mAno cho te. ane huM jANuMne ke pragati thaI nathI. vyavasthita samaje tyAre kevaLajJAna thAya pUrepUruM. A meM kahyuM eTaluM vyavasthita pUruM nathI. ethI AgaLa javAnuM che. ame kahyuM che ne vyavasthita samaje tene kevaLajJAna thAya ane tame mAnatA hatA, ame samajI gayA chIe. to kevaLajJAna kema aTakyuM che ? praznakartA : nA, emAM to bhUla ja che ne. dAdAzrI : AkhI bhUla. bleDarsa kahevAya ene. AvuM mAnIne badhA cAlyA. koI vAkya buddhinuM e kareluM e cAle nahIM. buddhithI nAnA sTejamAM hoya tyAre buddhi calAvI levAya ema. A to saMpUrNa Topa para javAnuM che ne. enI ja mAthAkUTa che ne. praznakartA : hA. dAdA. dAdAzrI : pUrepUruM. atyAre vyavasthitano artha tamane pUche. 'tame' kaho to pachI avaLuM cAle. pelA ya samajI jAya ke A vyAjabI nathI, barobara nathI. A to 'dAdA bhagavAna tame bolo' evuM kahevAthI badhuM karekTanesa Ave. samajavuM paDe ne ? jyAM Thokara vAge, jyAM bahu Thokaro khAdhI, paNa nA samajaNa paDI. bhUla che ke nahIM ? praznakartA : hA, moTI bhUla che AmAM ! dAdAzrI : amane jJAnamAM nathI AvyuM. kevaLajJAna, paNa samajamAM AveluM che ane samaja pUrepUrI samajAya tyAre pachI jJAnamAM Ave. kaMIka bAkI rahI gayuM. buddhithI mAneluM badhuM ya khoTuM. buddhithI chellI vAta nahIM jaDe. eTale ahIM AvyA to badhuM nIkaLavA mAMDyo kacaro. tyAM ne tyAM rahyA hota to dAbeluM ja rahyuM hota. A lokone roja satsaMgamAM zA mATe AvavuM paDe che ? dharAtA ja nathI ? A Agrahano khela nathI, jJAnI puruSanuM mAnI levAmAM khela nathI. eka bhUla potAnI potAne samajAya to bhagavAna thaIne Ubho rahe. huM zuM kahevA mAMguM chuM e samajAyuM nahIM ? poInTa samajAyo ? evI bhUla badhAne cAlI rahe che ne ? badhAne keTalAne AmAM samajaNa paDatI nathI. tyAra pachI samajyA vyavasthitano artha. paNa joDe joDe kahuM ya kharo, vyavasthita jyAre puruM samajAze tyAre kevaLajJAna thayuM haze. vyavasthitano artha eTalo moTo che e vyavasthita, jo ke haju to sthULa artha karo cho, sUkSma levale samajavuM paDazene ? sUkSmatara, sUkSmatama ! samajAyuM tamane ? vyavasthitano A artha to badhA ya calAve che, paNa e sthaLano artha che. sthaLa to badhAne samajAI jAya, paNa sUkSma artha joIene ? pachI sUkSmatarano artha joIe, sUkSmatamano artha joIe. kevaDI bhUla hatI ? praznakartA : sUkSma bAju to draSTi ja nahotI gaI. moTI bhUla kahevAya. dAdAzrI : ApaNA badhA ya mahAtmAo e mAra khAdho. tame ekalAe nahIM. ame kahI dIdheluM, tame vyavasthita samajo cho te hoya Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 AptavANI-11 vyavasthita. pachI emanI geDamAM besI gayeluM ! A vyavasthita samajAyuM ne, e to sthULa haju samajeluM che. haju sUkSma vyavasthita AkhuM samajavAnuM che, pachI sUkSmatara ane sUkSmatama. ame tamane sUkSma samajAvyuM A, haju AgaLa to sUkSmatara ane sUkSmatama che ja, vyavasthita pUruM samajAya eTale kevaLajJAna thAya. praznakartA : vyavasthitane sUkSma samajavAnI vAta hatIne je, e kaMI barobara samajAI nahIM, dAkhalAmAM jarA samajAvone. dAdAzrI : vyavasthitano artha pote jAte karene e ja artha tame samajatA hatA. ane e ja dhoraNa upara cAlatuM hatuM. ne buddhinA vagara cAle ? buddhi paNa jyAre khalAsa thAya tyAre eka bAju che te peluM vyavasthita-sUkSmatara, sUkSmatama pUruM thAya ane be pUruM thAya tyAre A bAju kevaLajJAna Ave. tyAM sudhI kevaLa samaja hoya. amane kevaLa samaja hoya. A bolIe karIe te badhuM 360 DigrI aMdara, kevaLa samajaNamAM hoya. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 AptavANI-11 pachI bhakti karavAmAM lAbha kharo ke nahIM ? dAdAzrI : A ApaNI pAMca AjJA pALo e bhakti ja che ne. enI mahIM je bhakti Ave e badho ja puruSArtha che. have chevaTe AtmAnI bhakti karavAnI che, e puruSArtha che. ane pelI bhakti e ApaNe maMdiramAM jatA hoya ne e badhuM che te pudgalane AdhIna che. tyAM ya ApaNe vAMdho nathI. vyavasthitamAM hoya to javuM. nA hoya to nA javuM. eTale vyavasthita kahevAno zuM bhAvArtha ke A puruSArtha karajo. bIjuM badhuM tamAre ciMtA karavA jevuM nathI, vyavasthita ja che. DonTa varI phora pudgalIka, evuM kahevA mAMgIe chIe ! Apane kaMI geDa bese che ? zuddha upayoga e ja puruSArtha ! (8) puruSArtha - kevaLajJAta sudhIno AtmabhAve riyala puruSArtha ! praznakartA H Apa kaho cho ke badhuM vyavasthita che. to pachI ApaNe A mokSe javAno prayatna zA mATe karavo joIe ? dAdAzrI : mokSe javAno to puruSArtha che, prayatna nathI. tame AtmA svarUpa thayA eTale puruSa thayA ne ! puruSa ne prakRti be judI paDI gaI. ane puruSa ne prakRti judAM paDyAM pachI ja puruSArtha cArjavALo che mokSano. praznakartA : paNa vyavasthita chene badhuM ! dAdAzrI : puruSArtha vyavasthita nathI. A pudgala vyavasthita che. A khAva, pIvo, e badhuM karo e pudgalanI bAbata che ane te vyavasthita che, vyavasthitamAM hoya to thAya. nahIM to nA ya thAya. ane Ama puruSArtha eTale mArI AjJA pALavI e, AjJA pALavAnI bhakti karavI, e sAco puruSArtha. praznakartA: A je pAMca prinsipalsa che e ame anusarIe ane praznakartA : A je huM pelI vAta karato hato, puruSArthanI ane pUrvanizcitanI. e vijJAnamAM barAbara nathI vAta besatI eTale DakhADakha amane manamAM thayA kare che. dAdAzrI : e phITa thAya tyAre ja ApaNane samAdhAna rahe. praznakartA : ApaNe ekavAra nakkI karIe ke badhuM vyavasthita che ane bIjI bAju ApaNe ema kahIe ke puruSArtha ApaNA hAthamAM che. dAdAzrI : puruSArtha dharma khullo che. praznakartA: hA, eTale e kyAreka virodhAbhAsa lAge. dAdAzrI : e virodhAbhAsa lAge ko'kane ! paNa puruSArtha e dharma che. puruSa thayA pachI puruSArtha thayo. praznakartA : hA, paNa e puruSArtha paNa ApaNA hAthamAM che, ema ?! dAdAzrI : puruSArtha hAthamAM che ane A che te prArabdha che e vyavasthitanA tAbAmAM che. puruSArtha potAnA hAthamAM che. praznakartA : to to huM eTalo badho puruSArtha karavA mAMDuM ke mAro Aje ja mokSa thaI jAya, paNa nathI thato. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 193 dAdAzrI : juo puruSa thayA pachI puruSArtha ja nA hoya, to A pUruM kema thAya ?! vyavasthita nA karI zake ene. vyavasthita to e pudgalanI bAbatamAM ja hAtha ghAlI zake, AmAM hAtha nA ghAlI zake. praznakartA : e huM ya samaju chuM, kAraNa ke peluM mikenikala che badhuM ane mikenikala ja vyavasthita che. paNa puruSArtha mAre samajavo che. dAdAzrI : hA, ane A puruSamAM to puruSArtha joIe. eTale tame mArI joDe rahevAno kema prayatna karatA hatA ? nA karo to cAle ? praznakartA H have e dAkhalo lyo ke mane eka vAra ema thAya ke mAre to have niraMtara dAdAjI sAthe rahevuM che. paNa pachI kema nathI rahevAtuM ? dAdAzrI : nathI rahevAtuM. ema kahIe to pachI aMtarAya paDe. te aMtarAya jeTalA pADyA hoya te AMtaro pADe, paNa mAre joDe rahevuM ja che kahIe, to jeTalo lAbha maLyo eTalo ApaNo ! ApaNe jo nizcaya karIe to joDe rahevAya. ne nA karIe to kazuM thAya nahIM. praznakartA : paNa nA karIe evuM bane kevI rIte ? mArA hAthamAM ja kyAM che nA karavAnuM ? dAdAzrI : nA. puruSArtha ApaNA hAthamAM che. praznakartA : ema ?! puruSArtha ApaNA hAthamAM che ? dAdAzrI : e ja mukhya vastu A samajavAnI che ke, ahIM AgaLa ja mukhya puruSArtha ApaNA hAthamAM che, vyavasthita ApaNA tAbAmAM nathI. puruSArtha vyavasthita nathI. evuM nA kahe to A loko pAchA ahaMkArathI avaLA rastA bhaNI jAya. e vyavasthitamAM puruSArtha khoLe. A to avaLo artha samajI jatAM vAra nA lAge. A bahu jhINI vAta che. AvI vAta hotI nathI badhe ya. bAkI puruSa thayA pachIno ja kharo puruSArtha che ! rAtre tame sUI gayA to tame upayoga goThavo, to upayoga e puruSArtha gaNAya che. praznakartA : hA, upayoga e puruSArtha, barAbara che. 194 AptavANI-11 dAdAzrI : te tame jo upayoga na mUko to durupayoga thaze. eTale upayoga to joIe ja. praznakartA : paNa have eka vAta e paNa joI che ke jyAre koIvAra tame cAra kalAka pathArImAM paDyA ho ne purA upayogamAM ho. ane koI vAra upayoga Ave ja nahIM. game eTalo ApaNo phorsa karIe to ya ! dAdAzrI : AkhI rAta nA rahe, evuM bane. praznakartA : hA, ATalI jAgRti hoya chatAM paNa... dAdAzrI : e nA rahe, paNa mAruM kahevAnuM je cAra kalAka rahe chene te ApaNo A phorsa che eTale rahe che. nahIM to rahe nahIM. ApaNo phorsa to joIze, e ja puruSArtha che. praznakartA: e to huM samajuM chuM. kAraNa ke e vakhate ApaNane khabara che ke A phorsa che. e paNa khabara che ApaNane. dAdAzrI : kAraNa ke potAnI anaMta zakti che upayoga rAkhavAnI. praznakartA : paNa e anaMta zakti badhI vakhate kAma nathI AvatI ne ! dAdAzrI : badhA aMtarAya pADelA che ne ! aMtarAya e choDe nahIM praznakartA : have e aMtarAyo je che e paNa eka... dAdAzrI : e vyavasthita ja. paNa A vyavasthita AvuM che, e je vyavasthitane ya jANyuM enuM nAma puruSArtha. eTale e kaMI vyavasthitane ApaNe khaseDavAnuM nathI, paNa vyavasthitane jANavAmAM che te potAno puruSArtha maMda hovAthI upayoga chUTI jAya che. Akho dahADo upayoga rahevo, ene kevaLajJAna kahyuM. Akho dahADo upayoga nathI raheto, enuM zuM kAraNa ? to kahe, bIjA ane aMtarAyo Ave che, tethI upayoga raheto nathI. lokone bapore Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 AptavANI-11 sUvAno TAIma ghaNo ya maLe che temAM koI aMtarAya Ave che ? tyAre kahe, nA. to upayoga goThavato nathI ? e pramAda che eno. eTale upayoga rAkhavo, e ApaNe joInTa karIne pachI sUI javuM joIe. praznakartA : hA, upayoga joInTa karIne sUI javuM joIe. dAdAzrI : hA, have upayoga kone kahevAya paNa te ? ke sAmo nirdoSa dekhAya, mAruM gajavuM kApe chatAM e nirdoSa dekhAya. 'e zuddha ja che" evuM e zuddhatA na tUTe. dAdAjIe kahyuM, 'sAmo e zuddhAtmA che. e akartA che', A badhuM upayoga na cUkAya tyAre e upayoga. e haMmezA samatA ja khoLe. 'zuddha upayoga ane samatAdhArI jJAna-dhyAna manohArI', mananuM haraNa kare evuM. 'karma kalaMkanuM dUra nivArI, jIva lahe zivanArI' praznakartA : hA, barAbara che. dAdAzrI : eTale upayoga mukhya rAkhavAnI jarUra che. upayoga vyavasthitane tAbe gaNIe to puruSArtha mArga ja uDI jAya. puruSa thayA pachIno puruSArtha potAno che. e puruSArtha zuM ? prakRtine nihALavI ! potAnA zAyaka svabhAvamAM rahevuM enuM nAma puruSArtha. ane karmanA jore bIjI bAjue kheMcAI javuM tyAM AgaLa te pote je dhakko nahIM mArato, ane te kheMcAI jAya che saMpUrNa, e pramAda che. 196 AptavANI-11 praznakartA : enA upara ja bhAra mUkyo chene ! ke tuM akartA chuM to e paNa akartA che. ane jyAre akartA che to pachI nirdoSa che. dAdAzrI : basa. ane huM tema ja kahuM chuM ne ke bhagavAne nirdoSa jagata joyuM ane jagata nirdoSa ja che. nirdoSa joyuM ane nirdoSa thayA ! ApaNe nirdoSa thayA chIe ane nirdoSa jotAM zIkho. che ja nirdoSa eTaluM ja ApaNe kahevA mAgIe chIe. praznakartA : AkhI vAta to bahu TUMkI che. dAdAzrI : hA. TUMkI che, paNa ATaluM jANene, jANe tyAre enA manamAM to kheda rahene ke sAluM haju doSita jovAI jAya che. e kheda rahene, e kheda puruSArtha che. kheda e jAgRti che e jAtanI. praznakartA : AptasUtramAM eka sUtra che ApanuM, ke AkhuM jagata nirdoSa che. dAdAzrI : hA, hoyane paNa ! badhAM ya vAkyo che. samajavuM hoya to badhAM vAkyo che, ane nA samajavuM hoya to ekuM ya nathI. kAraNa ke 'jJAna' zuM kare che, prakRti ane puruSane juduM pADe che. jyAM eka hoya che tyAM prakRtimaya pote hoya che. jyAre juduM paDe che tyAre prakRtine nihALe che badhI rIte ! eno je potAno svabhAva che e svabhAvamAM AvI gayo nihALavAnA, te prakRtine badhI rIte nihALyA kare. praznakartA: paNa have Ape badhAnuM chUTuM karI ApyuM, paNa badhAne chUTuM ekasarakhuM na thayuM hoya. dAdAzrI : sarakhuM ? nA, sarakhuM to hoya ja kevI rIte te ! enA karmanA udaya bhAre hoya. evuM che ne tamArA jevA zubha karma bAMdhIne AvyA hoya tene che te ukela Ave jaldI, pelo azubha bAMdhIne Avyo hoya ne te mahIM gabharAmaNa thaI jAya. A to kaMI meM ema kaMI nakkI karyuM che. ke bhAI A zubhavALA ja mAre tyAM Avo ?! praznakartA : e to badhAM ya Ave. praznakartA : paNa eno ya jJAtA-draSTA rahe to ? dAdAzrI : to to pachI thaI rahyuM, basa eTaluM ja potAnA svabhAvamAM rahe. e rahevAnI jarUra. potAno svabhAva ja che. paNa A zuddha upayoga jo samajI jAyane, to kAma thaI gayuM. zuddha upayoga mANasa samajI nA zake, kAraNa ke bIjo nirdoSa dekhAya ja nahIM. praznakartA : nA, e to have ApanA jJAnathI to dekhAya ja ? dAdAzrI : ApaNuM vijJAna judI jAtanuM che. ApaNA vijJAnathI to nirdoSa dekhAya. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 197 dAdAzrI : mane bhego thayo e mAre tyAM bujhAya, eTale A Amane badhAMne pesavA dIdhAne ! jJAnadazA, vyavasthitane AdhIta ? praznakartA H Apane A cAra DIgrI je che, e je khUTe che e svabhAva AdhIna che ke vyavasthita AdhIna che ? dAdAzrI : potAnI dazA vyavasthitane AdhIna hotI nathI. e to ApaNo puruSArtha kAma karI rahyo che. puruSa thayA pachI puruSArtha kAma kare che. paNa puruSArtha ahIM phaLa nA Ape. tyAM bIjA bhavamAM jAya to ja puruSArtha phaLa Ape. paNa ahIM AgaLa puruSArtha zarU thaI jAya kharo ! vyavasthitanAM tAbAmAM saMsArI cIjo hoya. potAnI dazA vyavasthitanA tAbAmAM na hoya. samajAyuM ne ? sADAbAra varSa mahAvIratI dazA ! 198 AptavANI-11 amAre evuM kaMI che nahIM. bhIkhathI rahita chIe. tamAma prakAranI bhIkha nathI. pachI have AthI vadhAre zuM joIe ? paNa jagatane kaMIka lAbha thaze, lokone ! praznakartA : A, cIja maLe evI nathI. jagata mAne yA nA mAne e judI vAta che. bAkI anaMtakALe 'A' maLe evI cIja nathI. dAdAzrI : anaMtakALamAM na prApta thAya evI vastu che A. A dasa lAkha varSe pragaTa thayeluM che ! to ApaNuM kAma kADhI levAnuM che. huM zuM kahevA mAguM chuM ? kAma kADhI lo. eTale bhagavAne Avo kazo tyAga karyo na hato. A loko kahe che ne, e vagara kAmanA bhagavAnane vagove che. kAraNa ke, ethI to vaiSNavo kaMTALI gayA ke mahAvIra bhagavAnane ATalAM ATalAM du:kha paDyAM! ATalo badho tyAga emane karavo paDyo ? tyAre bIjA loka ema samajyA ke bhagavAna emanA kevA ? enA karatAM amArA kRSNa bhagavAna sArA, kahe che. Dakho ya nahIM ne Dakhale ya nahIM. kAraNa vItarAgone oLakhI zake nahIM ne, A loko ! emanI pAchaLanI je vaMzAvaLI pAkI, te lokoe vItarAgone oLakhyA nahIM ne vItarAgo khoTA dekhAya evuM citarAmaNa karyuM. bhagavAnane udayakarmanA AdhIna hatuM badhuM ya. e pote potAnI koI paNa icchAthI karatA na hatA. saMsAramAM koI paNa icchA emane na hatI. udayakarmanA AdhIna gADI, jyAM udaya laI jAya, tyAM gADI javA detA hatA. lagAma choDI dIdhI hatI. pAMce ya ghoDA enI meLe cAlyA kare. praznakartA : e lagAma choDI e puruSArtha hato ? dAdAzrI : moTAmAM moTo puruSArtha, e jevo tevo puruSArtha nA kahevAya ! enA jevo bIjo UMco puruSArtha nathI ! praznakartA : e udayakarmano puruSArtha hato ? dAdAzrI : udayakarmano puruSArtha nahIM, e puruSArtha to puruSano ! praznakartA : mahAvIra bhagavAne sADAbAra varSa ne paMdara divasa tapa karyuM. e zuM nimitta haze ? e emano puruSArtha ke AgaLanA udayAdhIna ? dAdAzrI : e udayAdhIna. ane hA, emAM puruSArtha to aMdara kharo ja. paNa bahAra no bhAga udayAdhIna. je bahAra, jagatanA loka jue che e udayAdhIna che, ane pote jue che e puruSArtha che. te e ja puruSArtha amAro cAlu che. bahAra je juo cho e udayAdhIna che. aMdara amAro puruSArtha che. paNa amAre ahIM AgaLa parIkSA lenAra koI che nahIM. koI kaheze, bhaI kemanuM che ahIM paDI rahevAnuM ? tyAre ame kahIe ke tuM paDI rahevAnuM nA bolIza. amAre A pada ja joIe che bola. ane amAre parIkSA ja nathI ApavI. tuM parIkSA levA Ave to ya nathI ApavI bola. mATe amArI para tuM karUNA nA khAIza. amAre ahIM kyAM khoTa che ? kazI ya khoTa nathI. tenI te ja dazA ahIM rahI zakAya evuM che. phakta 'A' ame kevaLajJAnamAM nApAsa kahevAya, eTaluM ja ne ! tyAre e to amAre vAMdho ja nathI. kIrti-apakIrtithI rahita thaI gayelA chIe. hA, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 199 ahIM akramamAM paNa zuM karavAnuM che? lagAma choDI do ApaNe te, pAMce ya ghoDA ema ne ema enI meLe ja cAlyA kare. ghoDA khINamAM laI jatA hoya to ya e pote hase. ane A to ghoDA khINamAM jatA pahelAM ja e kheMca-kheMca kare che. alyA, enA moDhAM parathI lohI nIkaLe che, akkaramI choDa ! A DrAyavaro karatAM to ghoDA DAhyA hoya che. A DrAyavaro cakkaro . te ghoDAnuM A jaDabuM toDI nAkhe che. bhagavAna mahAvIre kahyuM hatuM ke A pAMca ghoDA evA che, eTalA DahApaNavALA che, 'juo" tame lagAma choDI to jo jo ! tamane e khADAmAM nahIM paDe ne tame to aMdhA, khADAmAM ghoDAne ya pADo cho ne tame ya paDo cho. A lagAma hAthamAM laIne gADI UMdhI nAkhe che badhI ! praznakartA : e pAMca ghoDA kyAM ? dAdAzrI : e to badhAM jANe oLakhe, ghoDAne to badhAM ! badhuM oLakhI gayelA. kaMI kAcI mAyA nathI. pAMca indriyo, pAMca ghoDA nathI ? 20 AptavANI-11 ke A ghoDo UMdhuM nAkhaze, phalANuM nAkhaze, te savAranA pahoramAM lagAma choDI devI, to te dahADe ghoDA UMdhuM nahIM nAkhe ne pahelAM karatA sArA cAlaze. kAraNa ke tame je hAMko chone, te ghoDAne lagAma kheMcI kheMcIne lohI nIkaLe che. eTale lagAma choDI devI, ne Akho ravivAra juo to khabara paDaze ke 'vyavasthita' kevuM suMdara calAve che. savAranA pahoramAM nakkI karo ke Aja lagAma chUTI. praznakartA : UlaTuM anukULatA AvI jAya evuM thaI jAya. dAdAzrI : are, evI anukULatA AvI jAya. lagAma chUTI karIne, te ghaDIe jovAnI bahu majhA Ave, ghoDA kema cAle che, kema nahIM ? ApaNane dekhAya A khADo Avyo che. have ghoDo zuM kare te jovAnI majhA Ave. ghoDo khADAmAM nAkhe che ke zuM ? ApaNane to be AMkho che, jyAre ghoDAne to dasa AMkho che, ghoDA kaMI khADAmAM nAkhatA haze ? bahu DAhyA ghoDA che ! praznakartA : barAbara. praznakartA : puruSArtha bhAga je che. emAM sUkSma samajano bhAga e ja puruSArtha kahevAya ? indriyonI lagAma choDI devI te A emAM AvI jAya ? dAdAzrI : eTale bhagavAna lagAma choDIne beThA hatA. lagAma choDI do ! praznakartA : sthULa saMyogo, sUkSma saMyogo ne vANInA saMyogo je A parivartana thayA kare che, te badhuM have vyavasthitanA AdhIna thaI gayuM. dAdAzrI : hA, vyavasthitanA AdhIna thaI gayuM. praznakartA : eTale have e saMyogo mATe puruSArtha jevo vicAra nahIM karavo ? dAdAzrI : nA, kazuM ya nahIM. badhI goThavaNI ja vyavasthita karaze ne tamAre bahu evuM lAge ne, to puruSArtha karavAmAM zuM karazo ? to je dahADe ravivAra hoyane, to savAranA pahoramAM lagAma choDI devI. pAMca indriyonI eTale je A pAMca ghoDA je doDe che, te ApaNA manamAM ema dAdAzrI : tame savAre bolo ke Aje indriyonA ghoDAnI lagAma choDI daIe chIe. evuM pAMca vakhata zuddha bhAve bolo. pachI enI meLe lagAma chUTelI juo to kharA, eka ravivArano dahADo pasAra to thavA do ! A to "zuM thaI jaze, zuM thaI jaze !" alyA, kazuM ya nathI thavAnuM ! tuM to bhagavAna cho. zuM thaI javAnuM che bhagavAnane ! potAnI jAtane eTalI hiMmata nA AvavI joIe ke huM bhagavAna chuM ! 'dAdAe mane bhagavAna pada ApyuM che ! AvuM jJAna che. pachI bhagavAna thaI gayA cho, paNa haju eno lAbha pUrepUro maLato nathI. enuM zuM kAraNa ? ke ApaNe ene akhatarArUpe letAM ja nathI ne ! e pada vAparatA ja nathI ne ! thoDuM ghaNuM evuM rahetA hoya to ! eka bhAI mane kahe che, "A vyavasthita samajAtuM nathI barobara, thoDuM samajAyuM paNa pUrNa jeTaluM samajAtuM nathI." tyAre meM kahyuM, 'ravivArane Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 201 dahADe lagAma choDI do ne beso. pachI juo ghoDA cAle che ke nathI cAlatA ? ratha cAle che ke nathI cAlato ? e juo !' te ravivAre evuM beThA eTale pachI sAMje mane kahe che, badhuM ja cA-pANI, dareka vastu enI meLe TAIme ja maLI. meM kazuM nathI karyuM, chatAM badhuM enI meLe AvIne UbhuM rahyuM. meM kahyuM, A to khoTuM IgoIjhama karatA hatA khAlI ! ApaNuM jJAna zuM kahe che, ke vyavasthitamAM Dakhala karI zake evo koI janmyo ja nathI. chatAM vyavasthitamAM Dakhala karavAnA je bhAva kare che, 'vyavasthita'mAM je bolAya, te 'vyavasthita'thI bolAya che. te bolyA pramANe je thAya che te 'vyavasthita' thAya che, te 'vyavasthita' upara vItarAga raho. e 'vyavasthita' vAMkuM hoya to ya vItarAga raho ne e 'vyavasthita' sIdhuM hoya to ya vItarAga raho. A mArga che ne, te vagara bolAye zuM thAya che te juo, ema kahe che ! tyAre thavAya pAsa vyavasthitatA jJAtamAM ! vyavasthitano niyama eka jaNe pUchato hato ke mane vyavasthitano niyama samajaNa pADo. tyAre meM ene kahyuM ke gADImAM pAMca jaNa jatA hoya ne tane kAnapaTTI jhAlIne gADImAMthI UtArI pADe. to ya ema lAge ke ohoho ! e pelo UtArato nathI. A to vyavasthita UtAre che. besADatI vakhate emaNe kahyuM hoya ke beso. ane pachI kahe ke caMdubhAI, UtarI paDo. to caMdubhAIne tarata ja ema jJAna hAjara thavuM joIe ke A vyavasthita ema kahe che, ke tame UtarI jAva. konuM nAma devAnuM ? praznakartA : vyavasthitanuM nAma devAnuM. vyavasthita kahe che, UtarI jAva. dAdAzrI : vyavasthita UtaravAnuM kahe che. pharI che te thoDe cheTe jAya eTale pAchA kaheze, 'nA, nA. rahevA do A'. pelo bhAI kaheze ke, 'nA, mAre to nathI avAya evuM'. tyAre pAchA caMdubhAIne kaheze, 'cAlo. tyAre pAchA Avo'. to A caMdubhAI ema samaje ke "mane vyavasthita bolAvyo' 202 AptavANI-11 ane vyavasthita bolAve eTale vyavasthitanA pramANe besavuM ja joIe ApaNe. thoDI vAra gayA pachI eka pharlIMga gayA pachI, bIjo eka oLakhANavALo sAmo bhego thayo ne, eTale pachI kaheze, 'ema karone caMdubhAI tame Utaro A.' tyAre caMdubhAIne samajAvuM joIe ke mane vyavasthita A UtAre che. to tyAM moTuM tobarA jevuM nahIM karavAnuM. vyavasthita UtAre temAM moDhuM to zuM bagADavAnuM ? ane pachI UtarI javAnuM. cheTe, thoDe cheTe gayA pachI pelo pAcho mANasa kahe che, 'nA mArAthI nahIM avAya, rahevA done'. pAchAM caMdubhAIne kahe, 'caMdubhAI pAchA Avo, pAchA Avo'. to ya vyavasthite bolAvyA, ema samajavAnuM. AvuM nava vakhata thAya tyAre dAdAnI parIkSAmAM pAsa thayo, vItarAgatAnI parIkSAmAM. nava vakhatamAM mana phare nahIM kazuM, evuM meM kahyuM che badhAMne. A vyavasthitanuM jJAna evuM suMdara che ! mANasa koI karI zakato ja nathI. A vyavasthita ja kare che ane vagara kAmano moDhuM tobaruM caDhAvIne kaheze, 'mAre nathI AvavuM jAva tame'. be-cAra vakhata kADhe ne enI sAhajikatA tUTI jAya. praznakartA : are, ema kahe, tame zuM samajo cho ? zuM huM kUtaruM chuM ? mane haDahaDa karo cho ? dAdAzrI : nA, eTale vyavasthita kare che ane loko mAne che ke A kare che. e nimitta che, ene bacakAM nA bharavAM joIe AvAM. praznakartA : paNa A to vyavasthitanI gajabanI vAta Ape ApI A draSTAMtathI. dAdAzrI : nava vakhata UtAre to ya 'vyavasthita UtAre che' e nathI UtArato. enA hAthamAM zuM che ? saMDAsa javAnI zakti nahIM ne e bicAro zuM karavAno'to te ? e zuM UtArato'to ? ene peNe moTara athaDAya, marI jAya ! nava vakhatano meM kAyado kahyo che. meM kahyuM, nava vakhata sudhI jo A mANasa jALave to huM jANuM ke mArA jJAnamAM pAsa thaI gayo. thaI gayuM kampalITa. be-cAra vakhata to dhIraja rahe, paNa pachI moDhA para pheraphAra thato jAya. nava vakhata gADImAM besavAnuM ne nava vakhata UtArI de, to ya Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 203 vyavasthitanA jJAnane nA cUke, enuM nAma ApaNuM jJAna ! vyavasthita UtAre che ne vyavasthita caDhAve che. praznakartA : evuM barobara pAkuM thaI jAya. dAdAzrI : evuM hoya to ja kAmanuM ! evuM A vijJAna che. rAgaSa thAya nahIM, niraMtara vItarAgatA rahe. vyavasthitanA AdhAre saMyama pALI zakAya. vyavasthitanA jJAnano AdhAra ane potAnA svarUpanI jAgRti tenA AdhAre saMyama pUrepUro pALI zakAya. tamane samajAyuM ne ? praznakartA: dAdA, A to ema.DI. karatAM ya bahu moTI parIkSA che. dAdAzrI : nA, A to vIsa, aDhAra varSa upara kaheluM. pelA bhAInI gADI jAya, te ahIMthI satsaMga mATe, ahIM A pAvAgaDha jAya, Ama jAya. te ghaDIe UtArI pADavAnuM eka-be vakhata banyuM. eTale badhAMne kahI dIdheluM ke tamane UtArI pADe eTale vyavasthita UtArI pADe che. e ja mAnavuM joIe. nava vakhata UtAre ane nava vakhata caDhAve, mahIM e na thavuM joIe ke emaNe mane UtAryo ane pharI bolAvaze, to tamAruM moTuM caDheluM dekhAze tobarA jevuM. hA, e UtAranAra koNa ? ane emane vyavasthita bolAve che. vyavasthita bolAve ke nA bolAve ? praznakartA : bolAve. dAdAzrI : eTaluM badhuM vyavasthitanuM kartavya che evuM ame joyeluM che. tethI ame gerenTI ApIe ne ! ane vyavasthita ekaluM ja evuM che ke je koIno ya guno nA dekhADe. A vyavasthita che, meM kahyuM che. vyavasthitane to koI svArtha nA hoya, e vItarAgatAthI jue. vyavasthita samajAya to bahu kAma karI nAkhe. nahIM to bIjI vakhata bolAvene to AvuM moTuM caDheluM hoya ne, 'alyA mUA, ghaDIvAramAM zI rIte caDhI gayuM upara ? ghaDIvAramAM zI rIte caDhI gayuM haze ?" praznakartA : e dAdA, be-traNa vakhata pahelAM kadAca koI bahu e sAdhaka hoya to be-traNa vakhata ThaMDuM rahe. paNa cothI vakhate to pachI peluM badhuM bheguM karIne ThAlavI de. 204 AptavANI-11 dAdAzrI : hA, eTale A dhIraja rAkhavAnI jarUra che. praznakartA : dAdA, A phoDa pratyakSa sajIvana mUrti sivAya kyAM paDe ?! dAdAzrI : hA. copaDImAM nA hoya ne ! copaDImAM hoya nahIM. copaDImAM hoya to to badhAM vItarAga ja thaI jAya ne ?! vyavasthita samajI jAya to vItarAga ja thaI jAya ne badhAM !! zAstromAM nA hoya, zAstromAM A mArga ja nA hoya, huM kahuM chuM ne e badho mArga ja zAstromAM nA hoya. zAstramAM to sAdhano batAvelAM hoya ke Ama karajo, tema karajo. ahIM karavApaNAMno mArga nA hoya. A samajavAno mArga hoya. karavApaNAthI upara gayelAM ApaNe, bhrAMtithI upara gayelAM. eTale vAta ja judIne ! A vAta kAma lAgaze ne ? bagIcAmAM gayA hoyane, tyAM pachI koI mANase ApaNane kahyuM ke jAva." eTale ApaNane jarUra hoya to vinaMti karIe ke "thoDIvAra besuM, to tamane vAMdho nathI ne ?" tyAre e kahe, "nA, jAva !" to ApaNe samajI javuM ke 'vyavasthita che ane e kahe 'vAMdho nathI' to ya vyavasthita che. 'nA UtArI pADe' to ya vyavasthita ne 'UtArI pADe' to ya vyavasthita che. A TUMkuM samajI jAya to Ukela Ave evo che. karoDo varSe ya samajAya evuM nathI. e amArA jJAnathI joyuM che ke A vyavasthita calAvanAruM che. vyavasthita jo AkhuM samajAya to pUro bhagavAna thaI gayo. jeTaluM samajAyuM teTalo bhagavAna thaI gayo. vyavasthita samajAya to sAmAne manamAM gALo bhAMDavI nA paDe. 'e kharAba che' evuM manamAM bolo to e tamane karma baMdhAya. 'e kharAba nathI', paNa emane 'vyavasthita doravaNI Ape che ke "Ane UtArI pADe'. A vyavasthita badhAne dorave che tyAre A badhA bhamaraDAM phare che. zuddhAtmA' mAtra "joyA kare ! zuddhAtmAnuM jJAna ApyuM eTale potAnuM lakSa beThuM ane kahyuM ke A Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 AptavANI-11 vyavasthitathI virame vera ! praznakartA : vyavahAramAM atyAre koIne mATe kaMI Ama saheja verabhAva jevuM paNa UbhuM thAya, paNa tarata ja pAchuM vyavasthita ane samabhAve phAIlono nikAla AvI jAya. eTale peluM uDI jAya tarata ja. dAdAzrI : e barobara che. praznakartA : je samakitanuM prApta thayuM che, emAM kaMI AghuMpAchuM nahIM thaI jAyane ? evo prazna Ubho thAya, chatAM aMdara AghuMpAchuM thaze evI e zaMkA nathI. AptavANI-11 205 'vyavasthita' calAve che e joyA kara, basa. ATaluM ja vijJAna che ApaNuM. A 'vyavasthita' je calAve che, 'caMdubhAIne, te 'tuM joyA kara. eTaluM ja kahIe chIene tamane ! praznakartA : vyavasthita upara badhuM nAkhI devAnuM hoya, to pachI ApaNe karavAnuM kazuM rahe ja nahIM ne ? dAdAzrI : tamAre kazuM karavAnuM ja nathI. tamAre joyA karavAnuM. caMdubhAI zuM kare che ? caMdubhAIne karavAnuM rahe che. tamAre kazuM karavAnuM nathI. te caMdubhAI to vyavasthitanAM tAbAmAM karyA karaze. jema vyavasthita samajaNa pADaze ne, evuM karyA karaze. eTale tamAre to joyA karavAnuM. caMdubhAI zuM karyA kare che', e joyA karavAnuM. e phAve ke nA phAve e? caMdubhAInA uparI thavAnuM phAvaze tamane ? praznakartA zuddhAtmA to e ja ne, joyA karavAnuM che e ja ne ? dAdAzrI : hA, joyA ja karavAnuM, nahIM to ya kazuM vaLavAnuM nathI. amathuM ADAavaLI thaze ne to ya kazuM vaLe nahIM. ane A DakhaLAmaNa UbhI thAya che. have caMdubhAInI pAse kaMIka kAma thaI jAya, to karanAra koNa ? vyavasthita. 'vyavasthita' preraNA kare ane caMdubhAI badhuM kAma karyA kare, tamAre jJAtAdraSTA rahevuM. have, caMdubhAIthI kaMI kharAba kAma thaI gayuM. koI jagyAe to tamane gabharATa nA rahevo joIe. kAraNa ke e to vyavasthita zaktie karyuM ane tame to zuddhAtmA cho. zuddha ja cho. have pharI tame lepAyamAna thAva ja nahIM, asaMga ja cho ! zuddhAtmA zAthI mUkavAmAM Avyo che ? ke tame zuddha ja cho. have game te Ave. caMdubhAIthI koI doSa thaI jAya. to ya tame zuddha ja cho. doSa e pUrvakarmano hisAba che. have potAno hisAba che to ApaNe eno nikAla karI nAkhavo. e doSathI sAmAne du:kha thayuM hoya to ApaNe caMdubhAIne kahIe 'bhaI, pazcAtApa karo. pastAvo lo.' 'pharI nahIM karuM? evo nizcaya karo. dAdAzrI : e to moTuM hau bagaDI jAya, paNa te pote jANe ke moTuM bagaDI gayuM che. praznakartA : pahelAM je cAra divasa sudhI je pariNAma UbhA thatAM hatA te have vyavasthitane tAbe soMpI dIdhuM che. samabhAve phAIlano nikAla karavo che, eTale eka-be miniTa peluM UbhuM thAya, paNa tarata ja pAchuM zamI jAya. dAdAzrI : A vyavasthita ja che ekajhekTa. mana-vacana-kAyAnA je paNa koI pariNAma thAya, to e vyavasthita che ene jovAnuM phakta. praznakartA : eTale A je vyavasthitanI draSTi che, eTale potAnAM mana-vacana-kAyA game te kare, tyAM paNa vyavasthitanI jAgRtimAM rahevAnuM. ane sAmAnA mana-vacana-kAyA game te kare, tyAM paNa e ja jAgRtimAM rahevAnuM. evuM ja ne ! dAdAzrI : pudgala pudgalanuM kare che, AtmA e joyA karavAnuM. traNe ya kALa "zuddhAtmA' to che zuddha ja ! kartAbhAva chUTe to ja zuddhAtmAnuM lakSa bese. A tamane zuddhAtmA ame Apyo che te pharsTa sTepa che. enI AgaLa to ghaNuM che. pachI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 AptavANI-11 A zuM thaI gayuM che, te A ajJAnatAthI karelAM, tenuM A phaLa AvyuM che. have 'tAre' kazuM levAdevA nathI Aja. ane ekajhekTa vyavasthita che. game tevuM kArya karyuM hoya ne, enuM phaLa bhayaMkara kharAba AvyuM hoya, to pratikramaNa karavA jevuM nathI, vyavasthitamAM raheto hoya to vAMdho zo AptavANI-11 207 zuddhAtmAnuM svarUpa enA guNa sAthe pragaTa thAya. zuddhAtmA e kaMI paramAtmA nathI. zuddhAtmA to paramAtmAnA yArDamAM AveluM sthAna che. tamane (mahAtmAne) zuddhAtmapada kema ApavAmAM AvyuM che ? tame zuddhAtmA ane caMdubhAI je kaMI paNa kare che tenA tame rIsponsibala nathI, evI khAtarI thAya. sAruM karo teno ya DAgha nathI paDato ne khoTuM karo teno ya DAgha nathI paDato. kartApada ja mAruM nhoya. e zuddhAtmAnuM lakSa beThuM kahevAya. ame "jJAna" ApIe chIe tyAre to bolIe chIe ke 'tuM zuddhAtmA chuM, ekajhekTa ?" tyAre kahe, 'hA, ekajhekTa.' to paNa A zuM rahyuM ? e tAruM vyavasthita, cokhkhuM kahI dIdhuM ne ! vyavasthitano artha zo ? "caMdubhAI zuM kare che e tAre joyA ja karavAnuM, e vyavasthitano artha ! pachI caMdubhAIe ko'kanuM nukasAna karyuM be lAkhanuM, te ya 'joyA' karavAnuM, "ApaNe" emAM nahI paDavAnuM ke AvuM kema karyuM ? "ApaNe" pratikramaNe ya karavAnuM nahIM. A to pachI A badhAne nA samajaNa paDe eTale pachI pratikramaNa goThaveluM ke "caMdubhAI pAse pratikramaNa karAvaje." vyavasthita eTale je che e ja ekajhekTa tuM joyA kara, e ja chUTA ! praznakartA: caMdubhAIne ema rahevuM joIe ke koIne paNa kiMcitmAtra du:khe na thAya, e bhAva rahevo joIe. praznakartA : eTale peluM karekTa che ke mana-vacana-kAyA vyavasthitanA tAbAmAM che, ane tuM tArAmAM rahe. dAdAzrI : A dhImuM dhImuM A tamAre goThavavuM. nahIM to peluM UMdhI jagyAe jayA kare, eTale jJAna ekajhekTa nA rahe. praznakartA H eTale mULa vastu AvI ja che. dAdAzrI : game tevuM bhayaMkara hoya ne ! praznakartA : to paNa mana-vacana-kAyA vyavasthitane tAbe gayA, eTale pote karanAro nathI. mATe jokhamadArI nahIM ! dAdAzrI : have kartA rahyo nathI pachI. to paNa pelA pakSamAM besavA jAya che mATe jokhama che. e pakSa ja choDI devAno, pachI eno jJAtAdraSTA thayo, e drazya thAya ane joya che. jJAna dIvA jevuM che ke nathI ? e rahI zakAya evuM che, tAro nizcaya hoya to ! vyavasthitanuM jJAna ApeluM ane enI samajaNa ApIe chIe. kharekhara te dahADAthI ja mukta thaI gayo che. praznakartA : e jo vyavasthitane pUrepUruM mAne to. dAdAzrI : eTalA mATe vyavasthitanuM jJAna ApeluM. koI kahe, 'amArI jokhamadArI nahIM ?" tyAre kahe 'bhAI, tArI jokhamadArI nahIM ! jA, amArI jokhamadArI', evuM kahIe ne ! akrama mArgamAM ApaNe zuddhAtmApada ema ne ema nathI ApatA. zuddha ja ApIe chIe ane A vyavasthita che, basa. rahyuM zuM have ? dAdAzrI : e bhAve ya kazuM nA rahe to jarUra nathI. A to mokSa eTale kazo bhAva ja nahIM. kazAmAM, pudgalamAM hAtha ja nahIM ghAlavAno enuM nAma vyavasthita. vyavasthitano artha ekajhekTa ke A je bane che emAM tAruM kartApaNuM nathI, tArI koI levAdevA nathI. game tevuM hoya to ya ! pachI 'caMdubhAI bhayaMkara kRtya karato hoya, to 'mane zuM thaI jaze have ? evuM nA hovuM joIe. e ya 'joyA' ja karavAnuM, evuM vyavasthita ApeluM che. je caMdubhAIne thayuM hoya e ja joyA karavAnuM. pachI e joyA kare e drazya ane pote draSTA. kAyama A vyavahAra cAlyA kare. paNa zuM thAya, samajaNa nA paDe to ? bIjA rastA batADavA paDe. nahIM to ekajhekTa mokSa Apelo che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 209 jyAre kramika mArgamAM TheTha sudhI Dakhala rahI. kAraNa ke e kramika e zuddha samakita nathI. emAM haju AtmA kevo haze ? evo eno moha che e jANavAno. saMpUrNa moha pUro thAya, A to saMpUrNa moha pUro thayo. pachI zuddhAtmA banAvyo che tamane. have zuddhAtmA kema kahevAnI jarUra paDI ? jJAna ApatI vakhate zuddhAtmA kema ApIe chIe ? praznakartA : eTale zuddhapaNuM potAnuM che evuM TakI rahe eTalA mATe che ne ? dAdAzrI : zuddha thaI gayelo che have. have koI jAtano AtmA saMbaMdhI vicAra karIza nahIM ane mArI AjJAmAM rahe have. rahevAya ke nA rahevAya ? praznakartA : rahevAya. dAdAzrI : tyAre kahe che 'caMdubhAInA(potAnuM ja nAma) (phAIla naMbara 1) hAthe gamme tevuM bhayaMkara kArya thaI jAya, khUna thaI jAya to ?" tyAre kahe 'to ya tuM pote zuddha chuM. tAruM zuddhapaNuM cUkAvuM nA joIe'. cUkayo ke bagaDyuM ? praznakartA : tyAM zuddhapaNuM jAgrata kevI rIte rAkhavuM ? dAdAzrI : zuddha ja chuM, tuM pote zuddha chuM, A to je banI gayuM e gayuM, ane e vyavasthitane tAbe hatuM te. paNa te ghaDIe zuddhapaNuM rahe nahIM ne zaMkA paDe. eTale ApaNe zuddhAtmA Apelo ke game tevI sthitimAM tuM zuddha ja chuM, evuM A mAnaje. eTale badhuM samajI karIne zuddhAtmA thayelo chuM tuM. ema gappu nathI mAryuM A. praznakartA : nA, gappu nathI. Ama ekjhekTanesa che AmAM to. AmAM to ATalAM badhAM tALA maLI zake evuM che, badhI rIte tALA ApelA che Ape. have A je jJAna ApyuM, huM zuddha ja chuM. have ethI AgaLanuM sTepa peluM ene varte ja evuM... AptavANI-11 dAdAzrI : have AjJAmAM rahevAnuM, bIjuM kazuM nahIM. ame zuM kahIe chIe, tuM zuddha ja chuM, e rAITa bilipha ane have AjJAmAM rahe e bIjuM. basa, enuM phaLa enI meLe Avaze. 210 praznakartA : eTale je peluM vartyA kare, e dazA ja varte, e... dAdAzrI : vartyA kare e jarUra ja nahIM, ApaNe to AjJAmAM rahe, eTale vartavuM ja joIe. loko kahe che, mane vartAtuM karatuM nathI, to zuM karavuM ? praznakartA : hA, evuM ja thaI jAya. dAdAzrI : tuM have puruSa thayo chuM, mATe puruSArtha joIe. AjJA e puruSArtha ! e che kevaLa darzata ! A to zuM kahevA mAMge che, jANo : 'A jagatamAM je kaMI paNa karavAmAM Ave, te jagatane poSAya yA na paNa poSAya, chatAM huM kaMI ja karato nathI, evo niraMtara khyAla rahevo te kevaLadarzana che.' A jagatamAM je kaMI paNa karavAmAM Ave, kharuM-khoTuM, game te karavAmAM Ave, te jagatane poSAya eTale A cAlInA A bAjunA kaheze, 'nA nathI poSAtuM' ane A bAjuvALAne ApaNuM poSAya, te eno vAMdho nahIM ApaNane. jagatane poSAya yA na paNa poSAya, chatAM 'huM kaMI ja karato nathI', evo khyAla rahevo, niraMtara khyAla rahevo e ja kevaLa darzana che. chUTo rahe to paMdara bhave mokSa ! kaMI paNa kare tyAM samati prApta nA thAya. jJAtA-draSTA thayo ke samakita thaI gayuM. zuM zuM thaI rahyuM che eno jJAtA-draSTA thayo, kartApaNuM chUTavuM ne jJAtA-draSTA thayo eTale thaI gayuM. mahIM chUTeluM ne chUTeluM ja rahevuM joIe. pharI pAcho labadAvo nA joIe. chUTelo rahe eTale paMdara bhave Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 to mokSe laI ja jAya. game tevuM hoya. 211 praznakartA : ekavAra chUTe to ya paMdara bhave mokSe laI jAya ? dAdAzrI : hA, chUTelo ja rahe to avaLuM cAlatuM hoya ke savaLuM cAlatuM hoya paNa e chUTelo rahe to mahIM, eTale chUTI jAya paMdara bhave. praznakartA : evuM chUTeluM rahe to ? dAdAzrI : eTale ja kALajI rAkhavI paDe e bahu labadAyelA hoya che. pachI khAtarI zI rIte rahe, game tevuM hoya to ya ? praznakartA : have evI khAtarI thAya che ke chUTI javAze. dAdAzrI : chUTI javAze cokkasa. paNa A draSTiphera nA thavI joIe ApaNI. praznakartA : nA thAya. ko'ka Ama amuka kSaNa thaI jAya paNa pachI pAchuM ThekANe AvI jAya. dAdAzrI : AvI jAya. lapasI javA Ama phare, paNa pote draSTi choDe nahIM eTale thaI gayuM. A jJAna ApaNuM evuM che ke tanmayAkAra thAya nahIM, evuM che. sAmAne khabara nA paDe, paNa A jJAna ja pote evuM che. svAbhAvikathI ja, ke jema eka dahIM hoya ne khUba ene ghoLIne valovI nAkhIe pachI mAkhaNa kADhI ane pAchuM pharI chAzamAM nAkhIe ane pharI valovIe to peluM mAkhaNa pharI eka nA thaI jAya, juduM juduM rahyAM kare. evI rIte A ame je AtmA Apyo che ne, te jUdo ne jUdo rahyAM kare che bheLaseLa thAya nahIM. pote gUMcAya to ya tanmayAkAra na thAya. paNa e gUMcAya che te bhAga kADhI nAkhavo paDe, zaMkA paDato bhAga satsaMgamAM AvIne samajIne kADhI nAkhavo paDe. AjJAmAM tyAM akartA bhAva ! praznakartA : ApaNo mahAtmA koI kartAbhAve hoya ja nahIM ne ? game e rIte, aNajANe paNa kartAbhAve nA hoya. aNajANe ? AptavANI-11 dAdAzrI : je A pAMca AjJA pALavAne taiyAra che thoDuM ghaNuM pALe che tene koI jAtanI harakata che nahIM. e kartAbhAvamAM hoya ja nahIM 212 praznakartA : je ema mAne che ke 'huM A karuM chuM', chatAM kartAbhAvamAM nA hoya ? dAdAzrI : hA, te chatAM ya nahIM. 'huM karuM chuM' evuM ema bole hau lokone, 'hA hA meM karyuM jAo, thAya e karo' to ya paNa e kartAbhAvamAM nathI. hA pachI caMdubhAI je kare ene chUTa ApI. praznakartA : eTale to chUTA thaIne phare che. dAdAzrI : hA, vijJAna che ne A. meM je joyeluM che vijJAna. mArI hAjarImAM tame kaho 'hA, hA, meM karyuM. dAdAjI' to ya huM jANuM paNa A kartAbhAvamAM nathI. praznakartA : dAdAjI to samaje ja. dAdAzrI : kartApadanI vAta ja nA hoya ne ! UlaTo huM to hatuM. kevo kevo mAla nIkaLyo. e hasuM. praznakartA : have khulAso karo ke to cArja thAya che tamArA hisAbe ? dAdAzrI : nA thAya, kartAbhAva ja nathI ne ? praznakartA : eTale ApaNo mahAtmAne 'huM karuM chuM', athavA to koI avasthAmAM tanmayAkAra thaI jAya. ane 'huM tanmayAkAra thauM chuM' ema jANIne tanmayAkAra thAya to e cArja kare karma ne ? dAdAzrI : nA. nA thAya. thAya ja nahIM ne ? e jo bhUla thApa khAya, pote aparAdhi bane, ke A mane ja thayuM A te potAnI zuddhatA choDI nAkhe ke mArAmAM zuddhatA uDI gaI. aparAdhI bane to ja aparAdha coMTe. praznakartA : hA samajAyuM. A DIvIjhana jarA bahu UMDuM che. dAdAzrI : jJAnanI jene ArAdhanA che. tene to savAla ja nathI. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 AptavANI-11 rAkhavo paDe.have te UMghI jAya che. UMghamAMthI te jAge ke turta ja tene potAne sahaja bhAve khyAlamAM Ave, sau prathama tene lAkaDI yAda Avaze. evo sahaja khyAla besavo e che 'kevaLa darzana'. jagatanA loka kahe che 'kevaLa jJAna' karavAnI cIja che. nA, e to jANavAnI cIja che ! karavAnI cIja to kudarata calAvI rahI che. karavuM e ja bhrAMti che. A zakti keTalI jAhojalAlIthI tamArA mATe karI rahI che ! e zakti to oLakho. A to 'vyavasthita' zaktinuM kAma che. bilipha badalAtAM, AcaraNa phare svayaM ! AptavANI-11 213 kAraNa ke cAvI mArI pAse che to tame zI rIte UghADo te ? pAMca AjJA tame pALo cho ne. praznakartA : e aparAdhI eTale koNa aparAdhI ? dAdAzrI : e je AtmAnI zuddhatA gumAve che te. praznakartA : paNa aparAdhI e je thAya e koNa thAya ? dAdAzrI : je cAritramohavALo ahaMkAra ! praznakartA : pratiSThita AtmA ja ne ? dAdAzrI : hA, pratiSThita AtmA ja, bIjuM kazuM nahIM. praznakartA : ahaMkAra je aparAdhI thAya te AvuM jJAna hovA chatAM evuM thaI jAya kharo ahaMkAra ? dAdAzrI : aparAdhI thAya eTale zuM ke ApaNe zuddhAtA mATe manamAM ema thaI jAya ke sAluM mArI zuddhatA kAcI paDI gaI. e aparAdhI. ame kahyuM ke zuddha ja cho, AmAM kazuM pheraphAra nahIM ja. eTale e to mahIM kyAre paNa na hovuM joIe. koI paNa saMjogomAM, 'huM zuddha ja chuM, A caMdubhAI judA che' evuM kahevA mAMgIe chIe ApaNe. praznakartA : eTale evI avasthA kevI rIte bane ? dAdAzrI : evuM che ne bahu tiraskAra jevI vastu banI jAya. loko paNa tiraskAre. ApaNane tiraskAra Ave evuM thaI jAya. tyAre manamAM evuM thAya ke mAruM zuddhatA ochI thaI gaI. evuM eka be mANasane thayeluM. te meM kahyuM, 'nA, nathI thaI' tArI tuM mULa jagyA para chuM. meM tane zuddha ryo, tuM zuddha ja chuM. ene choDIza nahIM, zuddhatAne choDIza nahIM. jo pAMca AjJA pALuM chuM ne ? to zuddhatA chUTatI nathI. pAMce AjJA ya paLAya che ne ? ke jarA koI phero e kAcuM paDI jAya che ? eka zeTha moTaramAM jatA hoya. koI kSaNe akasmAta thAya. davAkhAnAmAM tene laI jAya. paga kApavo paDe. ane pachI cAlavA mATe lAkaDIno Teko DekhA vagaranuM jagata che A jJAna ApyA pachI, jJAna letAM pahelAM to Dakho ja hato badho. paNa jJAna lIdhA pachI kaMI paNa Dakho thayo to ApaNI vyavasthita samajavAmAM bhUla thaI rahI che. problema vastu che nahIM jagatamAM, paNa ApaNI samajavAmAM bhUla thaI che. Dakho kema thAya ? ane thAya che to hisAba che badhA !! tamane biliphamAM to AvI gayuM che ne ke dAdAnuM jJAna sAyanTiphika che, akrama vijJAna che A to ! jJAna sAyanTiphika hovuM joIe. A to game te mANasa, game tevuM bhaNeluM hoya, moTo sAyanTisTa hoya ke bIjo hoya, to ya paNa ene badhAne eksepTa thavuM ja joIe. ane nA kare to ApaNe samajIe ke enAmAM kaMIka gAphelapaNuM che, kaMIka gaphalata che. AmAM. sAyanTisTo hau kabUla kare. vijJAna eTale vijJAna, cokhyuM. enI biliphamAM AvavuM joIe. biliphamAM Avaze eTale ame jANyuM ke AcaraNamAM Avaze. eTale A jagata jema che tema ekajhekTa vyavasthita ja che, je cAlI rahyuM che te ja karekTa che. paNa karekTanesamAM haju to buddhi bahu kUdAkUda kare che ne, tyAM sudhI vyavasthita samajavA nA de. praznakartA : hA, buddhi kUdAkUda kare che. dAdAzrI : haM. AvuM haze ne tema haze, kalpanAo karAve. jo ke ApaNe kalpanA rahI nahIM. paNa vyavahArika rahyuM ne vyavahAra, DiscArjamAM. cArja-barja nA rahyuM. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 215 praznakartA : barAbara che. ane e samajAya to vyavasthita barAbara badhuM samajAya jAya. dAdAzrI : e dhIme dhIme vyavasthitanI upara zraddhA besatI jAya. nahIM to bese ja nahIM ne ! e A jJAnanA anubhavanA AdhAre samajAya ke jagata kyAM AgaLa beTheluM che bicAruM ! sAdhu-saMto badhA kyAM beThelA che ? rastAmAM badhA mAra khAya che badhAM. ame to satyAvIza varSathI Tenzana ja joyeluM nahIM ne ! Tenzana ja joyeluM nahIM ne ! praznakartA : nA, paNa vyavasthita barAbara samajamAM Ave to varIjhaTenzana kazuM ja na rahe. dAdAzrI : kazuM nA rahe. to thAya kevaLajJAta ! praznakartA : so TakA vyavasthitamAM AvIe tyAre A kartApaNuM jAya. dAdAzrI : vyavasthita so TakA samajAya, vyavasthitano ughADa vyavasthita ekjhekTa samajamAM AvI jAya to to to kevaLajJAna thAya. tyAM sudhI jeTaluM samajaNa paDe eTaluM kevaLa jJAna khulluM thAya dhIme dhIme. vyavasthita buddhithI samajAya evuM nathI, darzanathI samajAya tevuM che. A jagatamAM kazuM AvaDatuM nA hoya ne vyavasthita che evuM samajAya tene kevaLajJAna thaI gayuM che ema kahevAya. A vyavasthita vyavasthita ja che, paNa vyavasthita samajAvavuM joIe. anubhavamAM AvavuM joIe. ane A vyavasthita samajAI jAya ne pachI. kazuM samajavA jevuM rahyuM ja nahIM vyavasthita pUrepUruM samajI jAya te saMpUrNa jJAtA-draSTA rahI zake. praznakartA : 'vyavasthita barobara samajAya to kevaLajJAna che' e jarAka samajAvo vadhAre. AptavANI-11 dAdAzrI : vyavasthitamAM A jeTaluM samajAya ne eTalA kevaLa jJAnanA aMza khullA thaI jAya ane pachI e bAju sAIDamAM jovAnuM ja nA hoya, jeTaluM samajAya e sAIDamAM jovAnuM ja nA rahe. je jJAnamAM kaMI jovAnuM nA rahe, e kevaLajJAna kahevAya. eTale jyAre AkhuM uDI jAya che ne, e kevaLajJAna badhuM kamplITa thaI gayeluM hoya eka bAju. 216 e vyavasthita eTale sudhI samajatA samajatA javAnuM che ke chelluM vyavasthita kevaLajJAna UbhuM karaze ! A vyavasthita mArI zodhakhoLa evI suMdara che, A ajAyaba zodhakhoLa che. A vyavasthita to samajAI gayuM che ne, pUrepUruM ? praznakartA : pUrepUruM to kevI rIte kahevAya ? dAdAzrI : jema jema vyavasthitanAM paryAyo samajAtA jaze, jeTalA vadhAre paryAya samajAya eTalo vadhAre lAbha thAya. A vyavasthitanuM badhAne samajAya kharuM, sahu sahunA paryAya pramANe. pachI saMpUrNa paryAya samajAI jAya to te dahADe kevaLajJAna thayeluM hoya. mAre ya cAra DIgrInA paryAya khUTe. eTale vyavasthita samajavA jevI vastu che. jeTalI roMga mAnyatAo khase eTalI jAgRti vadhe ane eTaluM ja 'vyavasthita' samajAya ene ! roMga mAnyatAo khase tema vyavasthita samajAtuM jAya ane ema pAchI jAgRti vadhatI jAya ane saMpUrNa vyavasthita samajAze tyAre pUrNAhuti ! paNa vyavasthita ekadama samajAya nahIM. ApaNo eka-eka zabda samajI jAyane, eka ja zabda jo sAco, sArI rIte samajI jAyane to TheTha kevaLajJAna sudhI laI jAya che ! samajavo joIe !! evuM 'vyavasthita' jagata che. e ame jAte joIne kahIe chIe. AtmA jANavAno jANI lIdho. have vyavasthita samajAya jAya eTale mane pUchavA AvavAnuM kazuM rahetuM nathI. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 AptavANI-11 joyA karo. eka kalAkamAM to badhuM vAvAjhoDuM badhuM jatuM rahyuM. sApha thaI gayuM ne sUryanArAyaNa UgyA. dAdAzrI : evuM che ne emAM ame kartA nathI. amAruM calaNa nathI, vAvAjhoDuM Ave to mane hau uDADI mele. praznakartA : paNa tamane kyAM uDADyA ? tamane uDADyA nahotA ? dAdAzrI : hAjarIthI badhuM bane. hAjarI amArI hoyane te phAyado thAya. eTaluM ja hakIkata svarUpa che. atyAre amArI joDe tame badhA beThAM hoya, ane ko'kano bhAre dumana ahIM AgaLa mAravA nIkaLyo hoya, ghera nA jaDe eTale ahIM Ave, mAra mAra karato Ave. paNa ahIM Ave eTale pachI baMdha thaI jAya, bhUlI jAya. emAM amAruM kartavyapaNuM nathI, hAjarI (9) AjJAthI vyavasthita phare? praznakartA : ApanA rakSaNanI javAbadArI vyavasthita zakti upara kharI ? dAdAzrI : rakSaNanI javAbadArI ? vyavasthita zakti zuM karavA kare ? e vyavasthita zakti koInI sarvanTa nathI. e to udAsIna zakti che. koInA upara rAga nahIM, dveSa nahIM, evI udAsIna zakti che, sahu sahuno hisAba hoya tene cUkavI de. draSTi phera thaye bhogavaTo TaLe ! ta varcasva kazA para ! praznakartA : vyavasthita upara jJAnInuM varcasva kharuM ke nahi ? dAdAzrI : nA, bhagavAnanuM, jJAnInuM koInuM ya varcasva vyavasthita upara nahi. enuM nAma vyavasthita. varcasva ja nahIM ne ! ane amAruM to vyavasthita upara to nahIM, paNa ahIMthI muMbaI javuM hoya to ya amAruM varcasva nathI. tamAre to muMbaI javuM hoya e ya varcasva che. amAre to muMbaI javuM te ya varcasva nathI. praznakartA : kaMI varcasva nathI, tyAM badhe ja varcasva che. dAdAzrI : e hoya nahIM. amArAmAM varcasva ja nA hoya ne ! kudarata AgaLa jJAnI tirAdhAra ! praznakartA : tyAM amerikAmAM sAMje satsaMgamAM javAnuM hatuM ane ekadama vAvAjhoDuM AvyuM. pachI kahyuM ke dAdA che eTale kazuM nahIM thAya, praznakartA : tame kaho e pramANe jagata cAle ke nA cAle ? dAdAzrI : nA, jagata to enA saMjogo badhA bhegA thaI jAya ane je kArya thavAnuM hoya te thayA karavAnuM. enA niyamathI ja thayA karavAnuM eTale koInI jarUra ja nathI. praznakartA : paNa tame emAM AghuMpAchuM karI zako ? dAdAzrI : nA, jarA ya nahIM. amArAthI jarA ya AghuMpAchuM nA thAya. eka phakta ene zAMti ame karI ApIe, paNa peluM je kriyA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 AptavANI-11 je dazA jovAnI maLI, e to amane to ema lAgyuM ke A bhagavAna mahAvIrane je upasarga badhAM thayelAM. enuM amane ahIMyA DemosTrezana maLyuM. paNa bahAra loko dAdAnuM jJAna jene maLyuM nathI, evA keTalAka jyAre pUche che A prasaMganA aMge to ene amAre zuM javAba Apavo? e bAbatamAM kaMI samaja paDatI nathI. dAdAzrI : bahAranA lokone zuM asara thaI ? praznakartA : kAraNa ke sAdhAraNa tame ema kaho cho, ame jJAnI chIe, cAhe so mAMgI lo, to pachI e koI pUche che, jo A pramANe hatuM to pachI jJAnI puruSane A akasmAta thayo, tenI aMdara e kazuM nA karI zake ? AptavANI-11 219 thavAnI hoya emAM pheraphAra nA thAya, ene zAMti karI ApIe. ene je duHkha hoya e du:kha uDADI melIe. enI draSTi badalI nAkhIe ! ene zAMti thaI jAya bAkI badhI kriyA to thayA ja kare. koInA hAthamAM sattA nathI, bhagavAnanAM hAthamAM ya sattA nathI. praznakartA : tame karmono nAza karI zako ke nahIM ? dAdAzrI : jJAnI puruSa karmono nAza karI zake. karmo te amaka prakAranAM karmo, badhA prakAranAM karmo nahIM. phakta amuka prakAranA karmo, teno goTo vALIne nAza karI zake. basa, eTaluM emanI pAse che ane te jJAnathI nAza karavAnA. bIjA kazAthI nAza nA thAya. ajJAnathI thayelA karmo te jJAnathI nAza thAya. bAkI bIjI kazI kriyAomAM pheraphAra nA thAya. praznakartA: A karmo tamAre bhogavavAM nA paDe evuM tame karI zako ke nahIM ? dAdAzrI : nA. e to bhogavye ja chUTako thAya. phakta amane bhogavavAnA aDe nahIM. jagatane aDe, jyAre amane aDe nahIM phakta ! | DaoNkaTaro kahe che jo bIjA koIne AvuM phrekacara thayuM hoya to rodaNAM raDI raDIne dama nIkaLI jAya ne tame haMmezA ya hasatA ne hasatA ja raho cho. eTale bhogavaTo amAre bhogavavo nA paDe. bhogavaTo jANavAno hoya ne jovAno hoya. tame jema jovA Avo cho. ema ame ya joIe chIe eTale AmAM kazo pheraphAra nA thAya. A to kRSNa bhagavAnane ya tIra vAgyuM hatuM, mahAvIra bhagavAnane khIlA vAgyA hatA. karmo bhogavye ja chUTako thAya ! eka jJAnI puruSa ekalA ja mahilA bhagavAnanI kRpA utArI zake. bIjA koInI ya kRpA utare nahIM. A to azAMti hoya tene zAMti kare, ane baLatarA badhI uDADI mele, jJAnI puruSa to mokSa ApI zake. mukti ApI zake. karmo badale to khove tIrthaMkarapaNuM ! praznakartA : A je eksiDanTano prasaMga banyo. tenI aMdara ApanI dAdAzrI : e kazuM nA karI zake. kAraNa ke e pote judA che. hA, vastu banI che enAthI e pote judA che, eTale vastune mATe e jo kaMI karavA jAya to rAga che ema kahevAya ane nA kare to vaiSa che ema kahevAya. eTale emane karavuM-nA karavuM kaMI hoya nahIM, joyA ja kare basa. praznakartA : paNa karI zake kharAM ? dAdAzrI : nA, nA. praznakartA : karavuM hoya to karI zakAya kharuM ? dAdAzrI : karI zake to mahAvIrapaNuM jAya emanuM. praznakartA : paNa e karavAnI sattA kharI ? dAdAzrI : kharI ne ! enuM nAma ja ahaMkAra ne ! praznakartA : A akasmAtane Apa evoIDa karI zako ? A AvuM na thAya evuM kaMIka karI zakAya ? dAdAzrI : mANasa kare nahIM. jJAnI puruSa kalpanA kare che, eTale devalokono sAtha maLe ane devaloko karI nAkhe basa. e to pote na karI zake. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 221 praznakartA : vidhi karIne nIkaLIe gharethI to vighno dUra thaI jAyane vighnakarma dUra thaI jAya ne ! dAdAzrI : nA, paNa e vidhi ekjhakTa thAya ja nahIM te dahADe. praznakartA : e sAMdho maLe che. Ape kIdhuM ke saMjogo te vakhate badhA bhegA thaI gayA hoya. dAdAzrI : eTale sarasa vidhi thAya nahIM. praznakartA : to amane A jovAthI A DemosTrezana maLyuM. A peluM to Ape kIdheluM eTale zraddhAthI ame mAnI lIdhuM hatuM. paNa A to jovA maLyuM ke dAdAnI dazA AvI che ane dAdA A pramANe rahe che. badhuM che vyavasthita ! praznakartA: jo badhuM vyavasthita ja che. to pachI koI koIne madada karI zake che ? 222 AptavANI-11 ja nIkaLe. to ja ene levA AvavAnI bhAvanA thAya. nimitta hoya che A vastu. paNa pheraphAra bahu hoya. paNa AzIrvAda vagaranuM ane AzIrvAdavALuM, peluM pekIMga nA kareluM hoya A pekIMga kareluM hoya, bahu eDajasTamenTa hoya. amArAthI kahevAnuM nimitta ja kyAre bane ? e banavAnuM hoya to ja. nahIM to so mANasamAMthI ekAda mANasa bolatuM haze ke mane AzIrvAda Apo. e jyAre eno hisAba hoya tyAre ja kahe. A badhuM hisAbI che badhuM bAbata. praznakartA : paNa ame tamArI AgaLa AvIne bolIe nahIM, paNa ame manamAM mAMgatA hoIe tamArI pAse, to e maLe ? dAdAzrI : e mAMgatA hoIe te ya mAMgavAnuM ne. praznakartA : ane maLe ja ne ! dAdAzrI : vaheluM pUruM thAya tene. aMtarAya tUTI jAya badhA. badhA e ja kare che ne, dAdA bhagavAna pAse mAMga mAMga ja kare che ne emanuM kAma pUruM thaI jAya che. e kaMI eka-be mANasonuM kAma pUruM thAya che ? hajAro mANasonuM kAma pUruM thAya che. nimitta che e, jazanA nimitta, yazanAma karma che. praznakartA : Apa vyavasthita mAno che, to pragaTa AtmAnA AzIrvAda phaLe kharA ? vyavasthitanuM sUkSma vijJAna jANavuM che. dAdAzrI : vyavasthitamAM hoya to ja phaLavAnAne, AzIrvAda lenAra ne denAra vyavasthitamAM hoya to ja bhegA thAya. eTale phaLe ja ne ane nA phaLavAnA hoya to nA ya phaLe. paNa eno vyavasthita hisAba ja che ne. e kaMI navuM thatuM nathI. atyAre huM bolI rahyo chuM te ya navuM thatuM nathI. vyavasthita hoya to ja badhuM thAya che. praznakartA : vyavasthita eTale AgaLa enuM nakkI thaI gayuM hoya. to kemanuM phaLa phare ? dAdAzrI : emanAM AzIrvAda eTale zuM hoya che, emanuM yazanAma dAdAzrI : nahIM, madada karI zake nahIM. madada karI zake che agara mArI zake che ke agara badhuM karI zake e badhuM vyavasthita ja che. badhuM vyavasthita che tyAM. A bolyA te ya vyavasthita. ane huM A javAba ApuM chuM te ya vyavasthita che. eTale vAta to samajavI paDaze ne ? praznakartA H to tame pelA bhAIne kyA AdhAre kahyuM ke tArI badhI muzkelIo jatI raheze. kAraNake badhuM vyavasthita che ne ? dAdAzrI : e to je thavAnuM hoya ne te amArA moDhe vAta nIkaLI jAya. ene AzIrvAda kahevAya. navuM kazuM karI nA zake. AzIrvAdathI pekIMga thaIne mAla Ave ane peluM pekIMga thayA vagaranuM Ave. A sacavAyelo mAla Ave. praznakartA: e to jANavA mATe ke AzIrvAdathI pharaka paDe ne ? dAdAzrI : AzIrvAda to ja nIkaLe, enuM je banavAnuM hoya to Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 AptavANI-11 karma hoya che. yazanAma karma eTale ene tame mAgaNI karI eTale yaza amane maLavAno hoya eTale e phaLe ja. yazanAma karma moTuM lAvelA hoya, te hAtha aDe eTale enuM kAma thaI jAya. eTale ene phaLe. eTale pachI loko yaza Ape ke 'dAdAe A zuM karyuM !" ame kahIe, 'jo bhaI ame nathI karyuM. A to yazanAma karmanuM phaLa che". e kahe ke 'tame ja camatkAra karyo.' meM kahyuM, 'camatkAra nhoya, A yazanAma karma che.' A jema apayaza hoya che ne te ghaNAM mANasa kAma kare to ya apayaza maLe ane ame kAma nA karIe to ya yaza maLyA kare ne enuM kAma thaI ja jAya aDIe eTale. yazanAma karma ane apayaza nAma karma ema be jAtanA karma hoya che. have apayaza laIne Avyo hoya ne ahIM game teTalI mahenata kare to ya ene apayaza ja maLyA kare. ane amane jaza cogaradamano maLe. ame evuM laIne AvelA. eTale pelAnuM kAma thaI jAya. deva-devIo paNa vyavasthitanI sattAmAM ! AptavANI-11 eno artha evo na karavo joIe ke have thaI jaze A. kArya karavuM joIe ApaNe, vI Ara DyuTI bAunDa. eTale mANase varka karyA karavuM joIe ane pachI nizcita haze e pramANe thaze. varka to karyA ja karavuM joIe. praznakartA : deva-devIonI ApaNe pUjA karIe, enI bhakti karIe, to ApaNane ApaNI kaMI manokAmanA siddha thAya, to mAruM kahevuM ema che ke je vastu nakkI ja thayelI che, emAM deva-devIo pheraphAra kevI rIte kare ? praznakartA : ApaNe koIpaNa mANasa janme che, tyArathI kahe che ke enI je AkhI jIMdagI che, e nakkI thayelI hoya che, DiTaramAInDa hoya che, nizcita thayelI hoya che, enI AkhI lAIphamAM zuM zuM thavAnuM che. to kahe, ApaNe ArzIvAda laIe, to ApaNe e je Treka ApaNI nakkI thayelI che, emAM ApaNuM pheraphAra thAya ? dAdAzrI : e nakkI thayuM temAM AvI gayuM. je nakkI thayuM che ne temAM A ArzIvAda paNa nakkI thaI gayeluM che mahIM. nakkI thayuM che tenI mahIM A paNa nakkI thaI gayeluM che, te A kare to ja thAya. praznakartA : bahu simpala Ansara che, sahelo ne saraLa javAba che. dAdAzrI : nizcita che to eno artha Avo nahIM karavAno, ke baMdha AMkhe gADI calAvAya, nizcita che eTale ? praznakartA : nA. dAdAzrI : nizcita thayeluM che. paNa ughADI AMkhe nizcita thayeluM che ane sAvadhAnIpUrvaka nizcita thayeluM che, pachI athaDAya e nizcita. to dAdAzrI : evuM nakkI thayeluM hotuM ja nathI. nakkI thayeluM hoya, tyAra pachI ghera sUI ja rahevAnuM ne ? praznakartA eTale puruSArtha karavAno rahe che ? dAdAzrI : bhrAMtimAM brAMta puruSArtha ane jJAna thayA pachI sAco puruSArtha. beu puruSArthanI jarUra che. ema ne ema sUI rahevAnuM nathI. pachI mAtAjInI sevA karato hoya, to te phaLa maLe ene, rileTIva phaLa maLe. praznakartA : paNa je, e lokonI bhakti kare, mAtAjInI devInI to enuM vyavasthitamAM pheraphAra thAya, eno artha e thayo ne ? dAdAzrI : vyavasthitamAM pheraphAra thaI zake ema che ja nahIM. praznakartA eno artha e thayo ke vyavasthita AvuM AvavAnuM hatuM, eTale deva-devInI pUjA kare che. dAdAzrI : hA. hA. barAbara che. paNa vyavasthita lAvanAra pote ja che. vyavasthita kaMI koI evI sattA nathI ke je ApaNA sivAya vyavasthita UbhuM thaI jAya. vyavasthita potAnA AdhAre ja Ave che. tamane mAtAjI Ave ne bIjAne mAtAjI nA Ave, darzana kare to. eTale pote ja lAvelA che badhuM. A vyavasthita pote banAveluM che. praznakartA pudgala paramANuo upara je saMskAra paDyA hoya te rIte thAya ne ? Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 AptavANI-11 dAdAzrI : nA, avasthitanuM vyavasthita thayeluM che. nizcaya to karavo ja paDe ! 226 AptavANI-11 dAdAzrI : icchA karavAnI nahIM. paNa nizcaya karavAno kahyo che. nizcayathI game tevo aMtarAya tuTI ja jAya. AmAM nizcaya joIe. icchAno savAla AmAM kyAM Avyo ? praznakartA : nizcaya ane icchAmAM zuM phera ? dAdAzrI : bahu phera, icchA eTale to potAnI gamatI vastu ane nizcaya to 'ekjhakTanesa' che. anaicchA e nA gamatI vastu ane icchA e gamatI vastu ane nizcayane ane ene kazuM levA-devA nathI. nizcaya to nirdhAra karyo ApaNe. praznakartA : nizcaya ane icchAno dAkhalo Apo. dAdAzrI : managamatI vastu ApaNe levA javuM te icchA karavI paDe. koI kArya karavuM hoya to nizcaya karavo paDe. anicchAvALI cIja levA jatAM e mANasa keTalo spIDI cAle ? praznakartA : tame ghaNIvAra ema kaho cho, ke bhAva karo. bhAva karo. to tame A jJAna Apo to bhAva to tame kADhI nAkho cho. dAdAzrI : e to A bhAva to nizcaya che. puraNa bhAva uDI gayo, galana bhAva rahyo. jIvato bhAva uDI gayo, nirjIva bhAva rahyo have. DiscArja bhAva. praznakartA : DiscArja bhAvamAM pachI karavAnuM kaMI rahyuM nahIM ne, e to enI meLe thayA ja kare che ne ! dAdAzrI : paNa bhAva nakkI karavo joIe ne. ApaNe je gAmamAM javuM che e nakkI to karavuM paDe ne ! praznakartA : eTale bhAvano artha nizcaya thayo ? dAdAzrI : je nA thatuM hoya teno nizcaya karavo paDe ApaNe. hA, nizcaya karo to thAya ne ! vyavasthitamAM che ema karIne besI rahIe to cAle kaMI, e to vyavasthitano artha evo nahIM karavAno ! badhuM thayA kare che, paNa evuM nA bolAya ke, badhuM thayA kare che, eTale prayatnane khaseDyo kahevAya. eTale pote, zuM thAya che e joyA kare, to vyavasthita che. paNa evuM bhAna hoya nahIM. ane pachI kahe, badhuM cAlyA ja kare che, evuM tevuM bole to avaLuM thAya badhuM. 'caMdubhAI zuM kare che? e tamAre joyA karavAnuM. eTaluM ja tamAre karavuM joIe. IcchA nahi, paNa nizcaya ! praznakartA : besI ja jAya. dAdAzrI : ane icchAvALI ? praznakartA : doDe. dAdAzrI : ane nizcaya e bethI para hoya. praznakartA : Apa kaho cho ke pAMca AjJA pALavAno nizcaya karavo joIe. dAdAzrI : basa, nizcaya karavo joIe eTale pachI enI meLe paLAI ja jaze. nizcaya tamAro joIe. ene DhIluM mUko to pachI zuM ? tame kaho ke mAre dAdA pAse javuM ja che. te game teTalA aMtarAya haze. to ya nizcaya kare to aMtarAya tUTI jaze ane nathI javAtuM te 'vyavasthita che" kaheze to pachI bagaDI jAya. praznakartA : koI satsaMga karavAno nizcaya karIne nIkaLe ane ene dAdAno satsaMga nA thAya to e vyaktine kevo lAbha thAya ? satsaMga thayo praznakartA H AptavANImAM kahyuM che ke "vIla pAvarathI kArya thaI zake eTale icchAzaktithI tamAro aMtarAya tUTe. have koI paNa vastunI icchA karavAthI tenAM aMtarAya ja paDe. evuM paNa lakhyuM che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 227 evo lAbha ke enAthI ocho ke vadhAre ? dAdAzrI : khAlI bhAvaphaLa maLe. koI ApaNane kahe ke, 'lo', jamo', to paNa zuM maLyuM ? praznakartA : evuM bane ke satsaMga karavA mATe nizcaya karIne nIkaLIe paNa sAme koI maLyo ke cAlo tamAre mArI sAthe jyAM eksiDanTa thayo che tyAM AvavuM ja paDaze, to zuM karavuM ? dAdAzrI : e ApaNe 'vyavasthita' kahIne tyAM jaIe. praznakartA: have 'vyavasthita' kahIne gayA, paNa dAdAno satsaMga to nA thayo, to paNa e satsaMganuM phaLa maLe ? - dAdAzrI : jamavA besIe paNa koI bolAvavA AvyuM eTale bahAra javuM paDe. paNa peTamAM bhUkha to kaMI choDI de ? e to mahIM peTamAM jamavAnuM pese to ja kAmanuM. bhAvanA to badhI sonAnI karIe ApaNe, temAM kazuM vaLe nahIM ne? "vyavasthita che e "vyavasthita' ! chatAM banatAM sudhI AvuM banatuM nathI. ko'ka vakhata hoya e kaMI kAyamanuM hotuM nathI. ApaNo nizcaya hoya to koI rokanAra ja nathI. adabada rAkhavAnI jarUra nathI. lapasaNuM AvyuM hoya, eka mAIla sudhI ane manamAM thAya ke lapasI paDIza to ? to pachI eno upAya nathI. 'nA ja lapasuM, kema lapasAya ?' evo nizcaya joIe. to evI vyavasthA paNa karaze, mana ne badhAM sIdhAM raheze. kema lapasAya ?" kahIe, evo nizcaya karyo ke badhuM cokhkhuM ! tema chatAM ya pachI lapasI paDe to 'vyavasthita" ! 228 AptavANI-11 koI dahADo ? cAmAM aMtarAya kema paDavA nathI deto ? A badhAM aMtarAyo jANI joIne pADelA che. ajANe aMtarAya paDatAM hoya to cAmAM, bIjAmAM badhAmAM paDe, paNa tyAM to kazuM paDatA nathI. bahu pAkAM loka che ne ! e pAkAIe ja emane mAryA, kAco hota to sAro. praznakartA : eTale jo nizcayabaLa hoya to aMtarAya tUTI ja jAya. dAdAzrI : nizcayabaLa to mokSe laI jAya ane anizcaya tenAthI ja A badhuM aTakyuM che. praznakartA : anizcaya ane anirNaya, e be eka ja ne ? dAdAzrI : eka ja paNa anizcayanuM jora vadhAre che. praznakartA : nizcaya e pharajiyAta che ? dAdAzrI : nA, pharajiyAta kazuM ya nathI. nizcaya eTale to ApaNo dhyeya che. e dhyeya tarapha laI janArI vastu. praznakartA : chatAM ghaNI vAra aMdara dvidhA utpanna thAya ke 'Tu bI ora noTa Tu bI'. dAdAzrI : hA, basa dvidhA utpanna thAya. emAM kazo bhalIvAra nA hoya. e to nizcaya joIe ke mAre savAramAM javuM ja che, te e cAlyo ja, jANo ne ! praznakartA : eTale evo nizcaya karyo to te ahaMkAra karyo nA kahevAya ? dAdAzrI : tamane A jJAna lIdhA pachI (mahAtmAone) ahaMkAra rahyo ja nahIM, pachI karavAno kyAM rahyo ?! ane je haze te "DIcArja ahaMkAra che. pAMca AjJA e puruSArtha ! praznakartA : pAMca AjJA pALavAno nizcaya karavAno, eTale e praznakartA : eTale dAdA. nizcayanI aMdara aMtarAya toDavAnI zakti kharI ? dAdAzrI : hA, badhA aMtarAya toDI nAkhe. koI aMtarAya paDavA nA de. praznakartA : tyAre aMtarAya je naDe che te nizcayanI khAmI ? dAdAzrI : nizcayanI ja khAmI che. pote karelAM aMtarAya, pote UbhA karelA, nizcayathI uDI jAya. kema jamavAmAM aMtarAya nahIM paDato hoya, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 229 nizcaya vyavasthitanA tAbe nahi ? dAdAzrI : nA, e vyavasthitanA tAbe nahi. e phakta navo puruSArtha che. AvatA bhavamAM pacce baMdhAya evo. e bhavamAM tyAM AgaLa pAcho prabhunI pAse beThAM beThAM, te ghera beThAM beThAM mahenata karyA vagara maLI Ave badhuM, saMjogo evuM joIe, badhuM ? tenI badhI taiyArI che, apara kalAsanI. samaja paDIne ! nizcaya ApaNe karavo paDe. vyavasthita nizcaya nA kare. paDe phera bhogavaTAmAM ! praznakartA : vyavasthitarUpe thavAnuM che te thAya che. paNa A jJAna thI vyavasthitamAM je thavAnuM che emAM kaMI phera paDe kharo ? dAdAzrI : e jJAnathI to badho phera na paDI jAyane. evuM che ne vyavasthitamAM zuM AvyuM ? ke ajJAnIne vyavasthita kevuM che ? ajJAnatA sAthenuM che ane jJAnIne vyavasthita kevuM che ? jJAna sAthenuM che. ajJAnIne che te khovAI gayA hoya rUpiyA pAMcaso-sAtaso to ro-kakaLATa kare. e ajJAnatA che enI. ane jJAna sAthe to zAMti sAthe rahe. 'jJAnI vede pairyathI, ajJAnI vede roI." praznakartA : paNa je thavAnuM che e to thavAnuM che. dAdAzrI : emAM pheraphAra kazo thAya nahIM. paNa jJAnathI halakuM bahu thaI jAya. ajJAnathI ApaNe gAMTha vALelI hoya pUrvabhavanI to Ama choDavA jaIe to pachI vadhAre UlTI baMdhAya. ane A jJAnathI, gAMThomAM hAtha ja mArIe ne to chUTI jAya. eTaluM halakuM thaI jAya. praznakartA ApaNe jo jJAtA-draSTA rahIe to vyavasthitamAM pheraphAra thAya kharo ? badalAya ?. dAdAzrI : vyavasthita to badhuM pheraphAravALuM chene, jJAtA-draSTA rahe tene badhuM ya vyavasthita pharI gayuM. pelo gALo bhAMDe paNa ApaNe jJAtA 230 AptavANI-11 draSTA rahyA, e gALa bhAMDanAra koNa, tenA jJAtA-draSTA rahyA. gALa kone bhAMDe che, tenA jJAtA-draSTA. gALa bhAMDanAra koNa koNa che ? ekalo mUo che. eka-be jaNa che. eka nirdoSa hoya ane bIjo doSita hoya. A gALa kone bhAMDe che, e te paNa jANato hoya. evI rIte jene A ughADa thayelo che tene vAra nA lAge ne ! praznakartA : vAra nA lAge, paNa eTale vyavasthitamAM pheraphAra thAya ? dAdAzrI : vyavasthitamAM pheraphAra ja thaI gayo ne ! cho ne bAraso maNa gALo bhAMDato hoya paNa vyavasthitamAM pheraphAra thayuM. e vyavasthita aDyuM ja nahIMne ! praznakartA: 'gALo dIdhI' e ApaNe joyuM ane kone gALo dIdhI' e paNa ApaNe joyuM ! dAdAzrI : vyavasthita eTale zAthI? vyavasthita eTale zuM ? ke bhaI, A banavA yogya hatuM te banyuM che ane te ekkekTa che. ApaNane evuM karmaphaLa maLyuM che. paNa e jene bhogave tene, paNa jJAtA-draSTA rahe tene vyavasthitano zo hisAba che ! A avalaMbana kone jarUra che ? vedato hoya tene. ApaNe tyAM pAMca-sAta mahemAna AvyA che, pachI traNa jaNa pAchA bIjA AvyA. eTale manamAM che te upAdhi thavA jAya, to ApaNe dAdAnA jJAnamAM rahIe ke vyavasthita che ne je thayuM te kharuM. te ene e vyavasthita helpa kare che, tyAM AgaLa. paNa je jJAtA-draSTA che ene to koInI helpanI ya jarUra nathI ane ene nA, helpanI jarUra nathI. praznakartA: e to jema che tema juo jJAtA-draSTAmAM, e ja thayuMne ! dAdAzrI : hA. apavAdarUpa pheraphAra, jJAtInI AjJAthI ! praznakartA : Apane pUcheluM ke, amArI A je vANI che e vANI barAbara nathI. vANI sudhAravA mATe zuM karavuM ? ke amArI vANI je che, e to AgaLathI cArja thayelI beTarI che. ane pachI "DIscArja thAya. to Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 231 vANImAM mAre pheraphAra karavo che. to Ape kahyuM ke, jJAnInI AjJA lo. jJAnInI AjJAthI pheraphAra thaI zake. mauna dhAraNa karavAnuM ane mauna dhAraNa karIne pachI pheraphAra thaI zake. dAdAzrI : te AjJA maLe nahIM ne, e to koI Ape nahIMne AjJA. AjJA Ape to pheraphAra thAya. praznakartA : hA. paNa AjJA Ape to pheraphAra thAya ne ? dAdAzrI : paNa Ape nahIMne koI ne, e to ko'ka vakhata maLI jAya. jAya. praznakartA : hA. paNa jyAre paNa maLI jAya, koIka vakhata maLI dAdAzrI : maLI jAya, e Ape nahIM. e AjJA to kRpA Utare to thAya, nahIM to thAya nahIM. praznakartA : vyavasthita eTale badhuM DiscArjarUpa ja ne ? to kRpA to DiscArjamAM laIne AvelAM hoya ne ! atyAranI kRpA to kAmamAM nA Ave ne ? dAdAzrI : vyavasthita eTale zuM ? kRpA thayA pachInuM Ave te vyavasthita. avakRpA, virAdhanA thaI hoya tenuM ya vyavasthita Ave ne ArAdhanA thaI hoya tenuM ya vyavasthita Ave. be vastunuM vyavasthita Ave. A virAdhanAnuM phaLa ane A kRpAnuM phaLa, benuM phaLa vyavasthita Ave. praznakartA : paNa tame to atyAre badhAne sarakhI kRpA karo chone ? dAdAzrI : hA, e sarakhI dekhAya kharI. paNa koIne sarakhI hoya nahi. praznakartA : eTale kRpA to vyavasthita pramANe ja hoya ? dAdAzrI : nA, nA. vyavasthita pramANe nahi. kRpA pramANe vyavasthita AvIne UbhuM rahe. AptavANI-11 praznakartA : to tamane tamArA mATe to badhAM sarakhAM ja hoya ne ? dAdAzrI : amane badhAM ya sarakhAM, ane kRpA judI judI ! praznakartA : tamane jo badhAM sarakhAM hoya to kRpA kevI rIte judI judI hoya ? 232 dAdAzrI : amane sarakhAM che ya kharAM. paNa badhAM judAM ja che ne ! vANI ya judI chene badhAMnI ? praznakartA : to pachI kRpAnuM mULa kAraNa zuM ? dAdAzrI : sogIyuM moDhuM karIne besI rahyo hoya enI para kRpA to zI rIte thAya ? sogIyuM moDhuM karIne besI rahe ane kaheze 'mane kRpA utAro'. are, AvuM nA utare ! buddhi vApare tyAM kRpA jarA ochI thAya. praznakartA : to e sAmevALAnuM vyavasthita ja thaI gayuM ne, kAraNa ke ene eTalI kRpA ochI maLavAnI hoya eTale e buddhi vApare. kRpA ochI maLavAnI hoya eTale sAmeno mANasa sogIyuM moDhuM laIne ja bese. dAdAzrI : nA, evuM nahi. eNe bhAva rAkhavAnAM che. 'mAre kRpA prApta karavI che' evo bhAva ! jema cetato kevo rahe che ne ke 'virAdhanA nA thAya, virAdhanA nA thAya !' are, kaMI nahi thaI jAya. paNa nA, e cetato rahe. tamane nathI lAgatuM, virAdhanA nA thAya eTalA mATe khUba cete loko ?! bhagavAnanI koI jagyAe virAdhanA nA thAya. evuM ArAdhanA avazya karo. eTale kRpA avazya prApta thAya. praznakartA : dAdA, ApanI kRpAthI vyavasthita badalAI jAya ? dAdAzrI : hA, vyavasthita e kRpA pachI Ave. paheluM vyavasthita pachI kRpA, evuM nahIM ! praznakartA : paNa vyavasthita to gayA avatAranAM badhA kojhIjhanA pariNAmarUpe che. dAdAzrI : hA, paNa A kRpA Ano eka saMjoga, sAyanTiphika Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 AptavANI-11 dAdAzrI : AkhuM badhuM nA uDe, amuka bhAga eno uDe. anokhI ajAyabI jJAtInI AjJAtI ! AptavANI-11 233 sarakamasTenziyala eviDansIsamAM eka eviDansa che ! praznakartA: have vANImAM sudhAro karavo hoya to kema karavuM ? dAdAzrI : vANI pote potAnI meLe sudhArI na zake, e TeparekarDa thaI gayelI che. praznakartA : hA, eTale ja ne ? eTale vyavasthita thayeluM che. dAdAzrI : vyavasthita thayeluM che, e have ahIM AgaLa jJAnI puruSanI che te kRpA utare to pheraphAra thaI jAya. kRpA utaravI e muzkela praznakartA : paNa jo vyavasthitamAM e na hoya to kRpA na utare. dAdAzrI : nahIM, e badhuM, buddhimAM lIdhA nA karazo ! praznakartA : eTale vyavasthita cenja thaI zake che ?' dAdAzrI : eTaluM ja A vyavasthitamAM ATalo ja cenja che. paNa je vANI che e IphekTa che ane kojhijha karyA che e pramANe nIkaLe che, have ene sudhAravI che. to jJAnInI AjJA, tAro nizcaya, pheraphAra karI zake ! A je kaMI A IphekTamAM AjJA ekalI ja ene kAma kare che. e AjJA sivAya bIjo koI rasto nathI, jema che te ahIM amadAvAdamAM phAMsI apAtI hatI. tyAre sara bero nIkaLe ane sara beronI draSTi paDe to ene phAMsI uparathI utArI devo paDe, evuM jJAnInI AjJAthI bane. praznakartA : tyAre mAro e prazna hato, ke dAdA, A jo banI zakatuM hoya to eno artha e thayo ke vyavasthitamAM pheraphAra thaI zake che. dAdAzrI : jJAnInI vANI ekalI ja karI zake, bIjuM koI nahIM ! praznakartA : hA, e barobara che. to pachI vyavasthita avyavasthita thaI zake che, evo ya artha nIkaLe. dAdAzrI : nA, avyavasthita nahIM. e avyavasthita nathI hotuM. e to jJAnInuM vacanabaLa eTaluM badhuM che ke vyavasthitane pheraphAra karI nAkhe. ane vyavasthita to, jo tame dhyAna karone, tenAthI ya pheraphAra thAya. paNa te vyavasthita, vyavasthitano bhAga banyA vagara rahe nahi. eTale A jJAnInuM vacanabaLa hoyane, e cetana svabhAvanuM che. te saMsAramAM jatAM pratibaMdha karAve. saMsAra Akho ukheDI nAMkhe. praznakartA: A banyuM e paNa vyavasthitanA AdhAre ja e banyuM, kahevAyane ? Ape kahyuM e paNa vyavasthita, A thavAnuM e paNa vyavasthita ? dAdAzrI : e badhuM barobara che. pachI enI para vyavasthita je kahevuM hoya te, pachI A thavAnuM e Ama ke tema thayuM, ema kahe che. are, ekjhakTalI evuM nathI. A jJAna ApIe chIe te thavAnI vastu nathI thayelI che. thavAnI, tame mane bhegAM thayAM eTaluM ja thavAnI vastu che, ane jJAna ApIe chIe e judI vastu che. tame bhegAM thayAM te tamAro bhAva thayo, eTalI ja thavAnI vastu hatI. paNa jo jJAna ApIe to vacanabaLa che to A badhA, so vastu bhegI thavAnI hoya tyAre eka kArya thAya. emAM eka ja vastu bhegI na thAya. to e kArya na thAya to A to keTalAM-keTalAM saMyogone uDADI mele jJAna ! jJAna che te ajJAnanAM keTalAya saMyogo uDADI mele, te AkhuM vyavasthita tyAM uDI jAya. eTale ATaluM apavAda jevuM che A. zAstrakAroe mUkelo apavAda che. A bhavamAM javAmAM ADo praznakartA : paNa Ape to tyAM sudhI kaheluM ke jJAnInI AjJAthI vyavasthita tUTe che. dAdAzrI : hA, te badhuM ja tUTI jAya. hA barobara che. jJAnInI AjJAthI zuM nA thAya ? praznakartA : vyavasthita badalAya ? vyavasthita AkhuM uDI jAya ? Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 236 mAMDIne tIrthakaro sudhInI e ja ajAyabI che. AjJA ApavI e puruSArtha ! AptavANI-11 235 pratibaMdha che. jJAnInI AjJA bhavamAM, saMsAramAM javA ja nA de. praznakartA : hA. kRpA maLI jAya, tyAre vyavasthitamAM pheraphAra thayo kahevAya ke nahIM ? dAdAzrI : e to vyavasthitane hisAbe nahIM. te AjJA e to AkhuM bhavamAM javAnuM ADuM pratibaMdha ja che A. emAM vacanabaLa hoya che. praznakartA : barAbara, vacanabaLa e vAta sAcI che. paNa pelI cArja thayelI beTarIo hoya, e beTarI to DIscArja thayA ja karene, emAM kevI rIte pheraphAra thAya ? mAlikI vagaranI vANI jagatamAM hoI zake nahi. badhuM ja toDI nAkhe, paNa eNe jJAnIne khuza karatAM AvaDavA joIe, rAjI karatAM AvaDavAM joIe. badhuM bhasmIbhUta karI nAMkhe. jo eka kalAkamAM ATaluM badhuM bhasmIbhUta thAya che. lAkho avatAra jeTaluM, to pachI bIjuM zuM nA karI zake ? kartAbhAva nathI. A mAlikI vagaranI vANI hoI zake nahIM ane mAlikI vagaranI vANIne koIe hAtha nA devo joIe ke Ama na bane, evuM. kharekhara ATalo A apavAda nathI. paNa A vastusthiti che, pachI hisAba kADhavo hoya to e ya vyavasthita, e ya vyavasthita, e ya vyavasthita, e ya vyavasthita, kADhIne pachI nIkaLe. paNa e eno lAbha nA maLe jevo joIe evo. dAdAzrI : A AjJA to bahu kAma kare che. AjJA to eka phero ociMtI ApI dene, to ya kAma karI nAkhe. eTaluM vacanabaLa hoya che emane. praznakartA : eTale vacanabaLathI pheraphAra thAyane ? dAdAzrI : hA. kAraNa ke jene pheraphAra karavAnI IcchA nathI koI jAtanI ! eTale vacanabaLathI kAma thAya ! praznakartA: have e pheraphAra vyavasthitamAM che. mATe AvuM nimitta banyuM, ke pachI A vyavasthita AkhuM badalI zakAyuM? dAdAzrI : hA. badhuM vyavasthita pheraphAra thaI zake. praznakartA : ema nahIM. vyavasthitamAM hatuM ja to ja jJAnI puruSe AjJA ApI ? dAdAzrI : nA. e evuM nahIM. Ama pheraphAra thAya. vyavasthita judI vastu che. vyavasthita eTale thayA vagara rahe ja nahIM vastu. A to pheraphAra thAya. nA thavAnuM hoya to ya thAya. vyavasthitamAM nA hoya to ya thAya. praznakartA : vyavasthitamAM nA hoya to paNa thAya ? dAdAzrI : thAya. e ja tIrthakaronI ajAyabI che ne ? jJAnIthI ane A vyavasthita eTale zuM ? avasthita eTale kArya ane vyavasthita eTale kAryapariNAma. pariNAma eTale ApaNe zuM kahevA mAMgIe ? pariNAma avazya bhogavavA paDe. have pariNAmamAM ya che te tamane, puruSArtha thayo che te amuka pariNAma tamArAthI paNa badalI zakAya che. paNa amuka, badhA nA badalI zakAya. A tame ahIM AgaLa jJAnamAM raho cho ne e badhI AjJAmAM raho cho ne A vidhio karo cho, enAthI ghaNAM pariNAma badalAI jAya che. paNa moTAM moTAM amuka vastu nahIM badalAya ane te ya DhIlAM thaI jAya badhAM. nahIM to A badhI mokaLAza maLe ja nahIM ne ? mANasane kevI rIte mokaLAza maLe ? gaI kAle ATalAM badhAM karmo hatA ane Aje ekadama haLavA thaI gayAM. gaI kAle keTalA badhA karmo hatAM ? ke vastu kazuM yAda ja nhotuM rahetuM. jAgRti ja nhotI. te A kaMI ociMtu banI jAya che ? praznakartA : A je banyuM e paNa vyavasthita. dAdAzrI : nA. e che ke ApaNe buddhi nA laDAvIe ne, to e ApaNane Ama samajAya evuM che ke bhaI, A banyuM te vyavasthita, phalANuM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 AptavANI-11 dAdAzrI : kRpA utare, ema ne ema nA utare, e kaMI paisAthI utare che? ke evuM tevuM kazuM nahi, roja sevA kare tethI Utare? evuM kazuM nahi. parama vinaya kaMI jue, koI jagyAe, to kRpA utarI jAya ! praznakartA : to enAthI pachI vANImAM pheraphAra thAya. to evuM vartanamAM ya pheraphAra thAya pachI ? dAdAzrI : vartanamAM pheraphAra nA thAya. vartana to sAva e to rUpakamAM ja AvI gayuM. praznakartA : eTale vANImAM pheraphAra thAya to manamAM vicAramAM pheraphAra thAya ? dAdAzrI : hA, manamAM pheraphAra thAya, badhuM pheraphAra thAya. jJAtInI vizeSa AjJA ! AptavANI-11 237 te ya vyavasthita. paNa A eka vastu samajavA jevI che. bIjI bAbatamAM tame zodhakhoLa karo teno vAMdho nahi, ke Ama vyavasthita hovuM joIe, Ama hovuM joIe. paNa 'A' ekalAmAM ApaNe baMdha rAkhavuM. kAraNa ke mAlikI vagaranI vANI hotI nathI. ame A vANInA mAlika thayA nathI koI dahADo ya, have A vANIne khaseDavA jatAM mahAna saMgharSa Ubho thAya evo che, e jokhama che. eTale ApaNe badhAne nA pADIe chIe ke 'jo jo bhaI, Ama nA thavuM joIe.' e to pachI e loko ema karavA mAMDyA ke 'bhaI, evuM evuM goThavAyeluM ja haze. dAdA, tamAruM te." kahyuM, 'nA, evuM evuM nA mAnazo. A bAbatamAM je te separeTa vastu mAnajo !" vyavasthita, vyavasthita ja che. paNa jJAnI puruSane bAda karatAM, jJAnI puruSanuM ya vyavasthita vyavasthita ja che. kAraNa ke jJAnI puruSane bIjA koInA mATe AjJA Ape che te emano potAno puruSArtha hoya. to e pheraphAra thAya. nahi to pheraphAra nA thAya. jJAnI pote puruSa tarIke kartA hovAthI puruSArthasahita che. praznakartA eTale to pachI prakRti ya cenja thAya ke nahi, dAdA ? dAdAzrI : puruSArtha hoya to badhuM koI paNa karI zake. praznakartA: badhI vastu cenja thaI jAya. dAdAzrI : puruSArtha badhuM karI zake. jyAM sudhI puruSArtha nathI tyAM sudhI e strI paNa nathI. hA, nAnyatara jAti che ! eTale kazuM thAya nahi. praznakartA : bIjA badhAmAM ekkekTa vyavasthita che te vyavasthita ane AmAM vyavasthita badalI zakAya ? dAdAzrI : hA, e jJAnI puruSa ekalA karI zake. vacanabaLa hoya, puruSArtha hoya. paNa ko'kane ja thAya, badhAne nA thAya, kRpA utaravI sahelI vastu nathI ! praznakartA : sAmAnI evI taiyArI hovI joIe. praznakartA : paNa A vyavasthita to vyavasthita ja ne, badhe sarakhuM ja e kAma kare ne ? dAdAzrI : nA, vyavasthitane to AjJA nA hoya. vyavasthitamAM AjJA nA hoya. AjJA e to vyavasthitane hau toDI nAkhe. vyavasthitane phrekTara karI nAkhe enuM nAma AjJA. amAruM vacanabaLa, AjJAbaLathI badhuM vyavasthita uDI jAya. praznakartA : e kaI AjJA ? dAdAzrI : ame je AjJA ApIe chIe. tamane ame ApIe nahIM. praznakartA : A pAMca AjJA. dAdAzrI : A pAMca AjJA e judI vastu che. bIjI spezIyala AjJA ApIe. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 239 AjJA ApavI te pALavI beu puruSArtha ! praznakartA : puruSa thayA pachI pheraphAra thAya kharuM ? A rIte jJAnI puruSanI AjJA maLe ane pelo pALe, puruSArtha kare, to vyavasthitamAM pheraphAra thAya ? dAdAzrI : 'AjJA ApavI e puruSArtha che ane AjJA pALavI e puruSArtha che', be puruSArtha che. e sivAya bIjuM badhuM vyavasthitane tAbe. e to pachI loko durupayoga kare TheTha sudhI. kaheze, 'AjJA pALI, te ya vyavasthita che. AjJA nA pALI, te ya paNa vyavasthita che.' evuM karI nAkhe. praznakartA : AjJA je che e puruSArtha kevI rIte, jarA samajAvone. dAdAzrI : AjJA pALavI e puruSArtha che, puruSa thayA pachI pALI zakAya, nahIM to paLAya nahIM ane AjJA maLe kyAre ? ke puruSArthano e karanAro hoya tyAre. te A beu vastu puruSArtha che. e vyavasthitamAM nA laI javAya paNa AjJA maLe kyAre ? ke enI upara bahu rAjIpo thAya tyAre maLe. emanI kaMI evI IcchApUrvakanI vastu nathI e. AjJA pALavI e che te puruSArtha che ane AjJA ApavI te ya puruSArtha che. jJAnI to puruSArthamAM ja hoya haMmezAM. jJAnIne to evuM tevuM nA hoya ne ! te AjJA maLe to, pheraphAra thaI jAya. e puruSArtha saMsAramAM jatAM 'vola' che e. praznakartA : kharI vAta che. dAdAzrI : saMsAramAM DhaLI paDatAM 'vola' che A. 'volIMga proTekazana' che. jema jhINavaTathI vicAra karo tyAre samajAze. bahu ekadama nahIM. beu puruSArthamaya che. thoDuM ghaNuM tamane samajAyuM. praznakartA : hA. mane have AmAM badhuM samajAya che, nathI samajAtuM, ema nahIM. 240 AptavANI-11 dAdAzrI : e vyavasthitane toDanArI vastu che A. praznakartA : hA. mAre e ja jANavuM hatuM. dAdAzrI : be vastu che, be puruSArtha che A. puruSa thayA pachI e vyavasthitane toDI zake. hA. paNa te ATaluM AjJApUrvaka, bIjuM nahIM. to vyavasthitane toDI zakAya. khuzIthI toDI zakAya. praznakartA : hA. e poInTa che A. dAdAzrI : e mukhya vastu ja A che AjJA ane kRpA ! praznakartA : hA. to basa A eka bahu moTI vAta mane jANavA maLI. A bahu ghaNA vakhatathI mArA manamAM ramyA karatuM hatuM. dAdAzrI : nA. e to samajavuM ja paDe ne ? samaje tyAre Ukela Ave. tethI zAstrakAroe kahyuM, jJAnI puruSanI AjJA e saMsAramAM javAno pratibaMdhaka che. praznakartA : A ekjhekTa vAta che. dAdAzrI : jJAnI puruSanI AjJAthI ja A thaI zake. 'ame AjJA karI e vyavasthitanA tAbAmAM nahIM ane AjJA pALavI te ya vyavasthitanA tAbAmAM nahIM.' banne puruSArtha kahevAya. praznakartA : hA. banne puruSArtha che, paNa vyavasthitamAM nA hoya to AjJA kevI rIte pALI zakAya ? dAdAzrI : nA evuM nahi. e tenuM nAma ja puruSArtha. puruSa thayo mATe puruSArtha tenuM nAma ke AjJA pALe. praznakartA : puruSArtha vyavasthitathI alaga che. dAdAzrI : alaga che, vyavasthita 'DIscArja' che. puruSArtha cArja che. puruSa thayA pachI ja puruSArtha utpanna thAya. puruSArtha thAya ja nahIM tyAM sudhI to ! e vyavasthitano puruSArtha gaNAya che. te bhrAMtino puruSArtha. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 241 eTale 'kojha enDa iphekTa'. 'kojha'ne puruSArtha gaNe che e. ane A to puruSArtha, svayaM puruSArtha !!! jeTaluM tame A AjJA pALone, eTalo ja tamane lAbha thAya ane puruSa thayA pachI AjJA pALI zakAya, puruSArtha sahita ! bAkI A vidhi. vidhi e puruSArtha nathI. vidhi to tamAro hisAba hoya to ja thAya mArAthI, nahIM to thAya nahIM. praznakartA : vyavasthitamAM hoya to ja vidhi thAya. dAdAzrI : to ja thAya. nahIM to thAya nahIM. tame kahyuM hoya to ya nA thAya mArAthI, cUkI javAya. praznakartA : hA. evuM bane che. dAdAzrI : tethI ja ame kahIe chIene, e ya yazanAmakarmane AdhIna che amArA. ane AjJA e koI karmane AdhIna nathI. e puruSArtha che. praznakartA : e puruSArtha jJAnI puruSano ane AjJA pALavI e pALanArano puruSArtha. dAdAzrI : pALavI e ya puruSArtha. pALavI e sAmAno puruSArtha. ApavI e mAro puruSArtha. 'ame' to puruSArthamAM ja hoIe. ghaNuM kharuM ane amAro upayoga AmAM nA hoya. amAro upayoga puruSArthamAM ja hoya. praznakartA : AjJA ApavAmAM kaI jAtano puruSArtha hoya ? dAdAzrI : AzA ApavI e ja pote puruSArtha che ne, puruSano puruSArtha e. ApanAra hovo joIene, AjJA ApanAra. praznakartA : kaMIka bhAvathI ApatA hazone AjJA. AjJA ApatI vakhate dAdAno kaMIka bhAva hazene aMdara ? AjJA 'puTa apa' karatI vakhate ?! AptavANI-11 dAdAzrI : hA. te e kartApada che ne, eTaluM amAre enuM phaLa bhogavavuM rahyuM. 242 praznakartA : je puruSArtha karIne Apa AjJA Apo, e kyA bhAvathI Apo ? dAdAzrI : e ja AjJA. puruSa thayAno puruSArtha zuM ? e che te bhamaraDAne AdhIna nathI, e jAgRtinA AdhIna che. e prajJAnuM kAma che. praznakartA : paNa pelo mANasa AjJA pALaze. e bhAvathI Apa AjJA Apone ? dAdAzrI : nA. e to pALe ke nA pALe. 'iTa ijha DIpharanTa meTara' e eno puruSArtha che. A amAro puruSArtha ATalo ja. ane te ya A kone hoya che ? prajJAno hoya che. have prajJA kyAM sudhI hoya che ke kevaLajJAna nA thAya tyAM sudhI. prajJA e puruSArtha utpanna kare ane kevaLajJAna thayA pachI puruSArtha rahyo nahIM. pachI ghAlamela nA rahI. praznakartA : pachI AjJA na kare. dAdAzrI : e vANI nIkaLyA ja kare basa emanI. te puruSArtha ke kazuM nA hoya tyAM AgaLa. A to eka avatAra bAkI rahe tyAM sudhI puruSArtha. praznakartA : eTale jJAnIne puruSArtha che. tIrthaMkara thayA pachI puruSArtha nathI ? dAdAzrI : pUrNa thaI gayA pachI kaMI puruSArtha nathI. pachI sahajabhAva tadana. ane puruSArtha zuM che ? jJAna hovA chatAM asahaja ! praznakartA : jJAna hovA chatAM asahaja ?! dAdAzrI : asahaja. praznakartA : e jJAnI puruSane baMdha paDe eno ? e bhogavavo paDe baMdha ? Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 AptavANI-11 tema vANImAM pheraphAra thato jAya. praznakartA : e to A jema AjJAmAM rahIe, ema ema puruSArtha vadhato jAya. dAdAzrI : vadhato jAya. tyAre dise jagata tirdoSa ! AptavANI-11 243 dAdAzrI : hA. sAmAnA kalyANa mATe. phaLa to Ave ja ne enuM. paNa e phaLa bahu UMcI jAtanuM Ave. e jJAnAvaraNa khaseDe evuM phaLa Ave. saMpUrNa thoDuM bAkI rahyuM hoya je cAra DIgrI, te pachI be DIgrI e khaseDe. bIjuM eka khaseDe. eTale A badhuM jJAna ApavAnuM e to badhuM puruSArtha che. e prakRti nathI, e puruSArtha che. eTale ghaNo kharo puruSArtha ja amAro hoya. praznakartA : have mukhya puruSArtha ja rahyo ne ? dAdAzrI : hA. A badhuM samajAvIe te ya puruSArtha che. praznakartA : jema dAdAno A puruSArtha che. tema amAre paNa kaMI puruSArtha to karavAno hoya ja ne ! dAdAzrI : puruSArtha to tamAre. AjJA jeTalI pALo cho ne e badhuM puruSArtha ja che ne ! A prakRtimAM rahevAnuM ane puruSArtha karavAno. praznakartA: pAMca AjJA ApanI che. emAM rahIe e puruSArtha ja che ne ? dAdAzrI : emAM rahIe to puruSArtha. have emAM nA rahIe, to ApaNuM mana gUMcAya. ApaNuM mana gUMcAya, to jANavuM ke A puruSArtha jarA kAco che. AjJAmAM nathI rahevAtuM, to pachI sthira thaI jAya pAchuM. praznakartA: AjJA pALavI e sivAya bIjo kyo puruSArtha karavAno? dAdAzrI : bIjA to puruSArtha haju AgaLa upara Avaze. eka vAra A pUrNAhuti thAya eTale AgaLa upara Avaze. A pUro thazene, A mokSanA daravAjAmAM, pachI puruSArtha badalAyA karavAnA. praznakartA : mokSanA daravAjAmAM puruSArtha badalAyA karavAnA. dAdAzrI : hA. A jJAna maLyA pachI mokSanA daravAjAmAM peThAM, ane daravAjAmAM peThAM eTale puruSArtha badalAyA karavAnA. jema jema najIka AvatuM jAyane, tema tema puruSArtha badalAto jAya. tema suMgadhI vadhatI jAya. praznakartA: paNa je AjJAmAM rahIe, e sivAya bIjuM to kaMI rahetuM nathIne, AvatuM nathIne ? dAdAzrI : bIjuM zuM karavAnuM? bIjuM kazuM ja nahIM. je kaMI paNa thAya, tarata ja samajAI javuM joIe ke A vyavasthita che, ane tarata na samajAya to pAMca miniTa pachI paNa e samajavuM joIe. thoDo vakhata vAra lAge, paNa pachI samajAI javuM joIe ke A vyavasthita ja che. koIno doSa na dekhAya. jagatane nirdoSa jue. praznakartA : ApanA jJAna pachI to nirdoSa ja dekhAya. dAdAzrI : nirdoSa ja dekhAya. jeNe ApaNA tarapha doSa karyo hoyane, e ja ApaNane nirdoSa dekhAya. e ApaNA jJAnanuM moTAmAM moTuM phaLa praznakartA : hA. to ja jJAnanuM pariNAma che. ema kahI zakAya. dAdAzrI : nahIM. jJAnI ja kahevAya ene. A kramika mArganA jJAnIo, e che te doSitane nirdoSa na dekhI zake ekadama. doSita ene doSita ja lAge. paNa ahIM to ajAyabI che A moTI !!! Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) bhUta-bhaviSya bhUlI, varto vartamAtamAM ! varto vartamAtamAM ja sadA ! praznakartA : tamArI sAthe eka vAta thaI hatI ke 'vyavasthita eTa e TAIma hAjara rahevuM joIe.' dAdAzrI : badhuM jJAna, badhA pAMce ya vAkya hAjara rahevA joIe. je hAjara rahe, enuM nAma ja jJAna. praznakartA : to amArI evI kaI bhUla che jethI eTa e TAIma hAjara nathI rahetuM ? pachI pAchaLathI yAda Ave che ? pachI samabhAve nikAla thAya che. eTale A bAbatamAM vadhu amAre jANavuM che. dAdAzrI : mULa vastu to vyavasthita eTale zuM ke avyavasthita gayuM have ane A vyavasthita rahyuM. amArI lAIphamAM have vyavasthita rahyuM badhuM. eTale e vyavasthita eTale bhaviSyanI ciMtA karavAnI hoya, bhUtakALa bhUlI javAnuM ane niraMtara vartamAnamAM rahevuM e vyavasthita. AgaLa bhUkha lAgaze ke nahIM, AgaLa marI javAze ke nahIM, jIvatuM 246 AptavANI-11 rahevAze, mAMdu paDAze ke nahIM, e tamAre kazuM karavAnI jarUra nA hoya. vyavasthita ja che. emAM tame pheraphAra kazuM karI zakavAnA nathI. mATe tame eka vAra jJAnamAM raho. ane pheraphAra karI zake evA hatA, tyAM sudhI A jJAna nhotuM, tyAM sudhI phe2phAra karI zako ema hatA. have zuddhAtmA thayA, eTale pheraphAra karI zako ema cho nahIM. have badhA lokone mATe vyavasthita nathI, ApaNuM jJAna ApeluM hoya, akrama vijJAna ApyuM hoya tene mATe vyavasthita. A kramika mArgamAM ya vyavasthita nathI, eTale tamAre to vyavasthita eTaluM samajI javAnuM ke have kazI upAdhi rahI nahIM. have tame vartamAnanuM kAma karyA karo ane vartamAnamAM pAMca AjJA pALyA karo, basa. praznakartA : vartamAnamAM zI rIte rahevAya ? dAdAzrI : bhUtakALa bhUlI jaIe to ! bhUtakALa to gona ene yAda karIe to zuM thAya Aje ? vartamAnano napho, A napho khoIe. ane peluM khoTa to che ja. kyAM rahevuM joIe ? praznakartA : vartamAnamAM. dAdAzrI : haM, bhaviSyakALa to vyavasthitane tAbe soMpyo, bhUtakALa to khovAI gayo. to kahe je je bhUtakALanI phAIlo manamAM UbhI thaI te atyAre nikAla nahIM karavAnI ? to kahe, 'nA, e to rAte dasaagiyAra vAge Avo. eka kalAkano TAIma rAkhyo che te ghaDIe Avo, teno nikAla karI daIzuM. atyAre nahIM.' atyAre to paisAnI khoTe ya Ave to vartamAna khoIe nahIM. eTale kyAM rahevuM joIe ? praznakartA : vartamAnamAM. dAdAzrI : A dAdA zemAM rahe che ? praznakartA : vartamAnamAM. dAdAzrI : haM, ghaDIvAra pelA amane Ama kahI gayA hatA, to huM yAda karuM to peluM atyAre che te vartamAna, te ya khoI nAkhuM. thaI gayuM Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 AptavANI-11 tyAM ja ene nikAla karI nAkhavAno. praznakartA : vartamAnamAM vartavuM ekkekTalI, Ama dAkhalAsahita samajAvo. dAdAzrI : atyAre tame zemAM cho ? kusaMgamAM cho ke satsaMgamAM cho ? hoTalamAM cho ke zerabajAramAM cho e nA khabara paDe tamane ? kyAM bajAramAM cho ? praznakartA : satsaMgamAM chuM. 248 AptavANI-11 praznakartA : jatuM rahe. dAdAzrI : te ghaDIe, chokarAno vicAra Ave to geTa AuTa, ophisamAM Avaje. nA bolAya evuM ? praznakartA : hA, kahevAya. dAdAzrI : evuM 'kema AvyuM che', evuM kahevAya nahIM. e tame bolAvyA eTale AvyA chIe. paNa ApaNe kahevuM, 'ahIM nahIM. kama Ina dhI ophisa'. ane rasa-roTalI khAtI vakhate yAda AvyuM, amuka jagyAe jAtrAmAM javAnuM che, tyAM mAruM jamavAnuM kaMI ThekANuM paDaze nahIM ! alyA mUA, A ahIM zuM karavA AvyuM ? evuM vicAra Ave mahIM, nA Ave ? praznakartA : Ave mahIM. dAdAzrI : to ApaNe zuM kahevAnuM ? ahIMthI geTa AuTa. e tyAM je haze, tyAMnuM joI laIzuM ame. ona dhI momenTa kahI devuM. eTale loko to ophisomAM ya evo hisAba rAkhe che, DaoNkaTarane maLavAno TAIma, TAIma Tu go. to loko goThavAI jAya che nahIM ? ane TAIma na rAkhyo hoya to ? dAdAzrI : satsaMgamAM cho. eTale atyAre vartamAnamAM varto cho tame. have cAra dahADA pahelA chaso rUpiyA tamArA khovAI gayA hoya, e yAda Ave eTale bhUtakALa thaI gayuM. ene yAda karo ahIM AgaLa vartamAnamAM, to bhUtakALa kheMcI lAvyA. ane ahIM AvatAM aDacaNa paDI hoya ne, vicAra karIe ke sAluM aDacaNa paDaze, have to Ama karavuM che ne tema karavuM che, ahIM AgaLa beThA beThA vartamAnamAM, bhaviSyakALanuM vicAra karIe e bhaviSyakALa kahevAya. e vartamAnamAM vartavAnuM kahIe chIe. zuM khoTuM kahIe chIe ? samajAI gayuM pUruM ? praznakartA : have samajAI gayuM. dAdAzrI : gaI sAla chokaro marI gayo hoya e satsaMgamAM yAda Avene to e manano svabhAva che, dekhADe che, to pote bhUtakALamAM khovAI jAya. nahIM to bAkI ema ne ema khovAya evo mANasa nathI. A koI saLI karanAra joIe. koI Dakhala karanAra hoya to tarata mana mahIM bUma pADe, mana dekhADe, 'chokaro marI gayo che ne ! mAro chokaro...' 'have e to gayuM. amAre ahIM zuM levAdevA. ahIM kema laIne Avyo, A phAIla to, ophisanI phAIla ahIM kema laIne Avyo ?" hAMkIne, kADhI melavuM. evuM vibhAjana nA karatAM AvaDe to zuM thAya ? rasoDAmAM ya chokaro marI gayelo lAge, eTale pachI hai.... rasa-pUrI hoyane ! to baLyuM sukha nA jatuM rahe ? praznakartA : game tyAre Ave. dAdAzrI : mArA jevA to DaoNkaTare TAIma na rAkhyo hoya to pesI ja jAya ne ! praznakartA : hA, pesI jAya. dAdAzrI : eTale e TAIma rAkhavo joIe. evuM ApaNe mahIMvALA mATe TAImIMga rAkhavo joIe. e game tyAre Ave ne bUmAbUma kare. e mUA khAvA ya nA de pachI. te pesavA ja zuM karavA dIdhuM, enA bApanuM rAja che ? ApaNe jIvatAM chIe. tyAM to e badhA marelAM che. amAruM A badhuM vibhAjana barAbara che ne ?! praznakartA : ekadama barAbara che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 AptavANI-11 dAdAzrI : je raste huM Avyo, te ja rasto zIkhavADuM chuM. ophisamAM sAhebe cAra vAge kaMI kAma soMpyuM hoya ke AnuM ekasTrekTa jarA kADhI Apone. tyAre vacce mahIM mana bolyuM, rAte hoTalamAM kevI majA AvI hatI evuM bolyuM eTale citrapaTe ya thAya nahIM. eviDansa Ubho thAya to zuM thAya ? praznakartA : bagaDI jAya kAma. dAdAzrI : hA, paNa pachI e vAtano ekasTrekTa nIkaLe nahIM. enA e ja sAheba pachI bumo pADe. jo gUMcAI gayo chene bhaviSyanI ciMtAmAM, bhUtakALamAM khovAI gayo ne ! praznakartA : hA, khovAI gayo. dAdAzrI : eTale AvuM che. ame je jJAna ApyuM che ke, vartamAnamAM raho, bhUtakALamAM nahIM. koI bhUtakALa helpa nahIM karI zake. nukasAna ja karaze. ame vartamAnamAM rahIe chIe. A strIo rasoI kema karI zake che ? strIo doDha kalAkamAM badhI rasoI banAvI de. ane ApaNe banAvo joIe ! praznakartA : nA banAvI zake. dAdAzrI : kAraNa ke e vartamAnamAM rahI zake che. ane A puruSa to caMcaLa svabhAvano, mana jAtajAtanI bUmo pADe ane emane jyAre AvuM kaMIka dehanI muzkelI thAya, tyAre kaheze, 'tuM sUI jA. tArI tabiyata barobara nathI.' ane ApaNe dALa banAvIe to dALa bagaDI jAya. dALa bagaDelI sudhAravA jAya to vadhAre bagaDe. eTale tame vartamAnamAM raho. satsaMga cAlato hoya, pachI satsaMgamAM rahevuM. ahIMthI sTezane gayA ane gADIe javuM hatuM, bahu utAvaLa hatI, AjanI tArIkhano kesa hato, chatAM gADI hAthamAM nA AvI ne gADI 250 AptavANI-11 cUkyA to cUkyA. e thaI gayo bhUtakALa ane 'korTamAM zuM thaze ?" e bhaviSyakALa e vyavasthita'nA tAbAmAM che. mATe ApaNe vartamAnamAM varto ! amane to AvuM pRththakaraNa tarata ja thaI jAya. tamane jarA vAra lAge. amane 'ona dhI momenTa' badhuM jJAna tyAM AgaLa hAjara thaI jAya. praznakartA: Apa je kaho cho e to bhautika vijJAnamAM ane vaidakIya zAstramAM paNa e ja kahe che ke badhA roganuM mULa, 'mANasa vartamAnamAM jIvato nathI' e che. dAdAzrI : basa, ApaNe eTaluM ja kahevA mAMgIe chIe. bhaviSyakALa 'vyavasthita'nA tAbAmAM che. praznakartA : pachI to badhA ya manovaijJAniko e koziSa kare che ke, mANasa vartamAnamAM jIvato thAya. bhUtakALanI smRtiomAM rAcato aTake ane bhaviSyakALanI ciMtAo karato baMdha thAya, to enuM kalyANa thAya. dAdAzrI : hA, ApaNe e ja karIe chIe. bIjuM kazuM nahIM. ame vartamAnamAM rahIe chIe. ane tamane vartamAnamAM rahevA mATenAM badhA rakSaNo ApyA che. ame vagara rakSaNe rahIe chIe. ane tamane rakSaNo ApyAM che. praznakartA : dAdA bhUtakALane memarI sAthe kanekazana kharuM ke nahIM ? ane memarI to necarala gIphaTa che. evuM kahIe chIe ne ? dAdAzrI : nA, nA. gIphaTa eTale Ama koI InAma ApI de evuM nathI, necarala gIphaTano kahevAno bhAvArtha zo che ? ke enA rAga-dveSa jeTalA pramANamAM hoya eTalA pramANamAM ene memarI hoya ja. have rAgadveSa keTalAka lokone zAstromAM nA hoya ane bIjI jagyAe hoya. te zAstro vAMca vAMca kare to ya yAda nA rahe. eTale pachI ene DaphoLa kahe. bIjI pAra vagaranI memarI hoya ene. paNa bIjI kAma lAge nahIM ne, loka to DaphoLa ja kahe ne ? ane ahIM zAstromAM ApaNe to ziyAra kahe, bahu memarIvALo che. eTale ene gIphaTa kahe loko. ane memarI haMmezA ya bhUtakALamAM ja hoya ne ? bhUtakALanI ja vastu gaNAya, memarI. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 251 ApaNane memarIne levAdevA nahIM, memarI to ApaNane ahIM AgaLa jJAnamAM vismRta thavI joIe. smRti che te vistRta thavI joIe. praznakartA : paNa bhUtakALa to kAyama vaMcAya ja ne. bhUtakALa to kAyama koI paNa pagaluM mUkAya ke koI paNa vartamAnanI je paristhiti Ave, enA ukela mATe paNa bhUtakALa to joIe ja ne ? eTale memarI para ja AkhuM Ave ne ? dAdAzrI : hA, paNa e to memarI che ja. e memarI para badhuM cAle ja che jagata. paNa te rileTIva vastu che. ApaNe riyalanI vAta karIe chIe. A rileTIva vastu badhI memarI para cAlyA kare che. vartamAnamAM sukha bhogavo to vartamAnamAM guno nA thAya kazo. ame vartamAnamAM nA rahIe ne to amane evuM pAchalI yAdagIrI Ave bhUtakALanI. e kevuM sarasa tyAM AgaLa jAtrAmAM kevuM pharatA'tA ne kevI majhA karatA'tA ne A zuM ne Ama tevuM, evuM badhuM yAda Ave to zuM thayuM ? praznakartA : DakhoDakhala. 252 AptavANI-11 jagata AkhuM che te bhaviSyakALamAM vAgoLe che ke 'Ama thaze, tema thaze." keTalAka bhUtakALane vAgoLe che. praznakartA : bhUtakALamAM vAgoLe, vartamAnamAM jenI pAse nathI hotuM, e bhUtakALa vAgoLe che. te amAre to Ama, amArA bApa-dAdAne tyAM Ama hatuM, Ama hatuM, ne atyAre pAchaluM saMbhArIne AnaMda kare. dAdAzrI : e to vartamAnakALanI nirbaLatA DhAMkavA mATe, bhUtakALanI vAto kADhe badhI. badhAne kahI dekhADe ke amArA bApa to chatrapati zivAjI kuTuMbanA Ama ne evI badhI vAto kADhe badhI. rANA pratApanA vaMzanA ame AvuM badhuM enI meLe kahe kahe kare. rANA to gayA, have tuM zuM rANo chuM, te kahe ne ! paNa e to evA mANasa hoya ne tene ApaNe samajI zakIe ke A nirbaLa mANasa che. potAnuM lAITa ja nahIM, pArakA dAdAnuM lAITa caDhAvIne phare che, e zuM kAmanuM? potAnuM lAITa hovuM joIe ne ? paNa loko to enAM AdhAre ja jIvI rahyA che. nahIM to e jIve zA AdhAre ? jIvavAnuM sAdhana nathI rahyuM. te enA AdhAre jIvI rahyo che. ApaNe ene evuM choDAvI nA zakIe. paNa ApaNe ene e nA karI zakIe, ApaNe enI noMdha nahIM karavAnI. e to badhI jAtanAM loka hoya ! ApaNe to bhUtakALanA jJAtA-draSTA raho eTale bhUtakALanI kaMI smRti AvI hoya, to enA jJAtA-draSTA raho ke 'bhaI, A Ama kahe che, tema kahe che. have A artha vagaranuM che, enI para kaMI sahI karavA jevuM nathI. jovA jevuM che ne jANavA jevuM che. ane zuM kahe che ne zuM nahIM ? tenA parathI to ApaNane jaDe ke zenA rAga hatA ne zenA dveSa hatA. vartamAna varte te ja TenTa mukta ! tamAre kyo kALa rahyo ? praznakartA : vartamAna. dAdAzrI : atyAre jalebI khAtA hoya, lADavA khAtA hoya to jamo nirAMte. pachI vartamAnamAM bhogavo je AvyuM hoya te. cA rophathI pIvo. huM zuM kahuM chuM? ke vartamAnamAM rahetAM zIkho eTale zuM ke moMghA bhAvanI dAdAzrI : mATe vartamAnamAM raho. praznakartA : e visAre kevI rIte paDe badhAne? Aje mAro bhUtakALa che te Aje ene bahAra mUkavA mATe zuM karavAnuM ? e to memarI upara ja jaze ne ? ke Aje jJAnI thayA pachI paNa bhUtakALa to eno khullo thavAno ne ? dAdAzrI : A rIleTIvamAM to bhUtakALanuM AlaMbana laIne cAlyA ja kare che badhuM ? bhUtakALanA saravaiyAMrUpe ja A vartamAnakALa hoya che. eTale bhUtakALa tamAre kazo yAde ya nA karavo paDe. tamArI choDIno vivAha karyo to e bhUtakALa tamArA saravaiyArUpe A ja vartamAnamAM hoya ja tamArI pAse eTale tamAre kazuM ja karavAnuM nahIM, vartamAnamAM raho. zuM zarto karI hatI zuM e badhuM nakkI kareluM, badhuM tamArA vartamAnamAM hoya ja. bhUtakALa to haMmezA ya paDI ja jAya che. bhUtakALa Ubho raheto nathI, paDI ja jAya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 253 kerIo AvI hoya ane unALAnI sijhanamAM maLe ne, A roja to kerIo maLe nahIM, to e kerIo AvI hoya to khAva nirAMte, mahIM ghI laIne khAva ! joDe zuM kahuM chuM ke ApaNe che ne rasa-roTalI, kerIo sarasa hoya hAphusa ane rasa kADhyo hoya te bheguM karIne nahIM khAvAnuM. A kerIo TesTathI khAjo. phAIlano samabhAve nikAla karajo. TesTathI khAjo, bheguM khAvAnuM na hoya A. kAraNa ke manane e thavI joIe, zuM thavuM joIe ? tRpti thavI joIe. have pachInI je phAIlo hazene tamArI, eno nikAla e tRpti thavA mATeno ja che. eTale ApaNe kaMI bheguM karavAnuM nahIM, khAjo nirAMte, ArAmathI ema. huM hau khauM chuM. te nirAMte, ne bolo meM saheluM dekhADyuM che ke agharuM dekhADyuM che ? kazuM choDavAnuM kahyuM nathI, che kazI bhAMjagaDa ? praznakartA : mULa ja choDAvI dIdhuM, pachI have bIjuM kayuM rahyuM ? dAdAzrI : badhuM jatuM rahyuM, du:khe ya nahIM ne kazuM nahIM, e ya niraMtara samAdhimAM, chokarAo samAdhimAM rahe che ! ame kerI khAtA hoIe agara khorAka letA hoya, te ghaDIe A satsaMga amane yAda nA rahe. tame bahAra AvyA hoya ne, e jJAna amane kahyuM hoya ke caMdubhAI AvyA che, to ame jamatA hoya, te ghaDIe yAda Ave ne tamAruM, to ame kahIe pachI thoDIvAra pachI Avajo. hamaNe jamI levA do. e to tame AvyA, e to bhUtakALa thaI gayo. eTale ame vartamAnamAM rahIe. A jamavAnuM AvyuM ne he ya... hAphusanI kerIo nirAMte ! khAvuM thoDuMka, paNa cAvI cAvIne.. praznakartA: upayogapUrvaka. dAdAzrI : e bIjuM kazuM nahIM, vartamAnamAM ja. ame vartamAnamAM rahIe. tethI loko kahe, 'dAdA, tame Tenzanarahita cho !" meM kahyuM, "zenuM Tenzana mUA ' vartamAnamAM rahe to Tenzana hotuM haze ! Tenzana bhUtakALamAM khovAI jAya tene hoya. bhaviSyanuM gAMDapaNa kare tene hoya, amAre Tenzana 254 AptavANI-11 zuM ! ane meM tamane e ja pada ApyuM che. ApyuM che ke nahIM ApyuM ? praznakartA: ApyuM che ne, vyavasthita pUrepUruM jo samajAI jAya, to pachI koI Tenzana che ja nahIM. dAdAzrI : samajavAnI ja jarUra che. bhUtakALa to gayo ne vartamAnamAM rahevAnuM. vartamAnamAM rahevAya ke nA rahevAya ? praznakartA : rahevAya. dAdAzrI : vartamAnamAM rahe, ene "jJAnI' kahyA bhagavAne ! ane ajJAnI bhaviSyakALamAM rahe ane nahIM to bhUtakALamAM rahe, vartamAnakALamAM rahe nahIM koI dahADo ya ! ahIM khAtI vakhate e to kyAMya gayo hoya? tamArA tAbAmAM zuM kahyuM ? vartamAnakALa. ane vartamAna varte sadA so jJAnI jagamAM ya ! eTale niraMtara vartamAna varyA kare ! eTale huM vartamAnamAM rahuM chuM ne tamane vartamAnamAM rahevAnuM zIkhavADuM chuM. vAMdho che emAM ? kAyadesara che pAchuM. bhagavAne zuM kahyuM, vartamAnamAM rahevAnuM kahyuM che. mUrno ubhAme bhUtakALa ! vyavasthita che, te zuM kahe che ? ke bhUtakALa gona. bhUtakALane to koI murkha ya uthAme nahIM. koI eka miniTa pahelAM dasa hajAra pAunDa kApI gayo, e thaI gayuM bhUtakALa. te bhUtakALane uthAmavuM e bhayaMkara guno che. praznakartA : uthAmAI jAya che, Ape kahyuM ne bhUtakALane uthAmavo e bhayaMkara guno che, paNa uthAmAI jAya che. dAdAzrI : uthAmAI jAya che tene ya ApaNe jANavuM joIe. enA jJAtA-draSTA rahevAnuM che. AtmA Apelo che, e AtmA jevo tevo nahIM, niraMtara eka kSaNa paNa samAdhi nA jAya evo AtmA Apelo che. ane evA keTalAya mahAtmAo che ke jene eka kSaNa paNa samAdhi jatI nathI. vakIlo hoya tene ya jatI nathI. paMdara-vIsa hajAra mANaso mArI pAse che ke je vyavasthita samajayA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 255 che. vyavasthita samajavAthI bhaviSyakALano bhaya temane rahyo nathI. nahIM to kramika mArge to niraMtara bhaviSyakALano bhaya. gurumahArAjane ya bhaviSyakALano bhaya ! koIkanI joDe 'Ama thaI jaze, zuM thaI jaze ?" rahyA kare, Akho dahADo ! are kazuM thavAnuM nathI ! enA karatAM je banaze e 'karekTa'. ane vyavasthitanI bahAra zuM thaI javAnuM che ? A jagatanA loko to bhayathI kema bhAgavuM, e ja khoLI kADhe ! A to taraphaDyA ja kare, taraphaDATa, taraphaDATa, taraphaDATa karyA ja kare. praznakartA : e zAnA mATe taraphaDATa hoya emane ? paisA badhA khUba che to ya taraphaDATa ? dAdAzrI : nahIM, e to potAne jAtajAtanA bhaya lAge. Ama thaI jaze ne tema thaI jaze ne phalANuM thaI jaze. ane ApaNe to vyavasthita kahyuM ne ! e pachI bhaviSyano vicAra ja nahIMne ! tAre che bhaviSyano vicAra ? praznakartA : saheja paNa nahIM. dAdAzrI : bIjA lokono bhaya joyo hoya te ApaNAmAM ya bhaya pesI jAya. lokoe to bhaya joyo ja che badho. AkhI jIMdagI bhaya ja jo jo karyo che. eTale niraMtara bhaya lAge ene. e to ApaNe ja kahyuM che, 'upa2 bApo ya nathI, zuM karavA taraphaDo cho ?" tamAruM ja citareluM A jagata che. e koI bIjAe citaryuM nathI. eTale tamane to bhaviSyakALano bhaya ja UDI gayo ! bhaviSyakALano bhaya nahIM, keTaluM saraLa che ! have AvI saraLatAmAM kAma nA kADhI le, to enI ja bhUla che ne ?! eTale niraMtara vartamAnakALamAM rahevAnuM A vijJAna che. pakaDAyo vartamAtato bhaya, vAghaDuMgarI para ! te jJAna thayA pachI huM mArI parIkSA karavA gayo hato. sonagaDhamAM amAre lAkaDAno bijhanesa karelo. te pachI tyAM AgaLa peluM DAMganuM jaMgala 256 AptavANI-11 kharuMne, tyAMthI zaruAta thAya. meM eka jaNAne pUchyuM ke 'ahIM vAgha koI rahe che ?" tyAre kahe ke, 'ahIM vAghaDuMgarI che tyAM AgaLa vAgha rahe che.' tyAre meM kahyuM ke 'ApaNe tyAM javuM che.' tyAre kahe, 'sAheba, tyAM zuM kAma che ? loko tyAM gayA hoya to pAchA AvatA rahe che ane tame tyAM javAnI vAta karo cho ?' meM kahyuM ke 'mAre parIkSA karavI che. mArI jAtanI parIkSA !' mane ema lAge che ke badhA prakArano bhaya mane gayo che. paNa gayo che ke nahIM tenI sAbitI karavI che. kAraNa ke bhUtakALano bhaya gayo che, enI sAbitI thaI gayelI ke ghaDI pahelAM zuM thaI gayuM, e badhAnuM kazuM aMdara thAya nahIM. pariNAma utpanna nA thAya. ghaDI pahelAM game te thaI gayuM ke badhuM baLI gayuM, ke badhA marI gayAM, to enuM kazuM aMdara thAya nahIM. eTale bhUtakALanI sAbitI thaI gaI. ane bhaviSyakALanI mArI pAse sAbitI che. kAraNa ke huM vyavasthita joIne Avyo chuM. A jagata 'vyavasthita' ja che, evuM huM joIne Avyo chuM. ane A badhAne mArA anubhava pramANe vyavasthitanuM emane jJAna ApyuM che ke jagata 'vyavasthita' ja che. eTale bhaviSyakALano bhaya mane rahyo nathI. e to mane so TakA khAtarI che. kAraNa ke bIjAno bhaviSyano bhaya meM kADhI Apyo, to mAro kema karIne rahe ? eTale bhUtakALa ne bhaviSyakALanA be bhaya gayA. have vartamAna kALanI sthiti, ene mATe meM kahyuM ke TesTa to ApaNe karavo ja joIe. ema ne ema bolIe ke 'nA, nA, mane kazuM aDatuM nathI.' e kaMI cAle nahIM. eTale TesTa to karavo ja joIene ? te vAghaDuMgarI para gayA. tyAMnA be mANasone laI gayo, tyAMnA AdivAsIo. te be mANaso gabharAtA hatA, mane kahe che ke 'sAheba, ame to tamArI joDe vakhate AvIe, paNa ame to jhADa upara game tyAM caDhI jaIe. paNa tamane to jhADa upara caDhatAM ya nA AvaDe.' meM kahyuM ke, "joI laIzuM ApaNe. paNa mane jovA to do ke bhaya lAge che ke nahIM te ?' eTale pachI ame upara caDyA. pachI mane dekhADyuM ke A mahIM 'hola' che enI mahIM, ahIM AgaLa A be-traNa bakholAmAM eka-be vAgha rahe che. pachI Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 AptavANI-11 meM joyuMne paNa ! A to A vAta nIkaLI, tyAre pelI vAta mane eDajasTa thAya. dareka vAta meM TrAyala upara mUkelI. A duniyAmAM eka paNa cIja huM TrAyala upara mUkyA vagara rahyo nathI. ane TrAyala eTale Ama anubhava thAya to ja huM AgaLa khasuM. eTale Ane TrAyala upara mUkeluM ane A juone ahIM vAta nIkaLI tyAre ne ? nahIM to mane zuM yAda hoya ?! dharatIkaMpanA dhabakArA AgotarA ! AptavANI-11 257 kahe che, 'have sAheba ApaNe jaIe.' praznakartA : pAchA jaIe, ema ne ? dAdAzrI : hA, ApaNe have pAchA jaIe. tame joI lIdhuM ne ? kahe che. meM kahyuM ke, 'joyuM. paNa mane haju anubhava zo thayo ? jeTalo anubhava tamane che eTalo ja mane che. eTale ema karo tame cAlavA mAMDo, huM ahIM besuM chuM. mAre A jovuM che.' TesTa levo hoya to pachI tharmomiTara mUkavuM ja paDe ne ? tharmomiTara mUkyA vagara TesTa kema thAya ? e badhAM UbhAM hoya emAM zuM TesTa thAya ? e to emano ya thayo ane ApaNo ya TesTa thayo. e mANaso UbhA che eTale e to huMpha kahevAya. eTale meM emane kahyuM ke 'tame cAlavA mAMDo." te thoDeka cheTe cAlyA haze. basso-traNaso phUTa eTale mahIMthI koIka bolyuM ke "A jatA raheze, pachI lokone saMbhaLAze nahIM ane A bAju vAgha Avaze to ?" eTale huM samajI gayo ke AmAM ApaNe pheIla chIe. eTale meM emane buma pADI, meM kahyuM ke 'pAchA Avo. bhAI, pAchA Avo." eTale e bicArA doDatA doDatA pAchA AvyA. emaNe jANyuM ke A bhaDakI gayA. mane kahe che, "ame nA kahetA hatAne sAheba, ahIM rahevA jevuM nathI." meM kahyuM ke mAre ahIM AgaLa eTaluM ja jovuM hatuM.' e haju vAgha to mane dekhAyo nathI. mahIMvALAe bIvaDAvyo che mane. vAgha to mane dekhAyo nathI, enuM moTuM nathI dekhADyuM, bUma nathI pADI, mane mahIMvALAe bIvaDAvyo ke hamaNe nIkaLaze to ? ottArI ! A ApaNo vartamAna bhaya cAlu rahyo che. eTale A vartamAna bhayathI mukta thaI javA jevuM che. pachI ame e bhayathI mukta thaI gayA. have aMbAlAla jarA bhaDake to mAre zuM ? aMbAlAlane ane mAre zuM levAdevA ? lAMbI levAdevA nahIM ne ! pADozI tarIkenI jaMjALa ! e to amAre ATaluM haju ekapaNuM vartatuM hatuM te ekapaNuM ame chUTuM karI nAkhyuM ke bhaI, have e ya nahIM ne A ya nahIM. amAre vyavahAra ja nahIM Avo, bIjo. pADozI vagarano vyavahAra ja nahIM ne ! huM je kahevA mAguM chuM, je sensamAM e samajAya che ne ? praznakartA : A keliphorniyAmAM peparamAM arthakvekanA nyUjha bahu Ave che ke, game tyAre dharatIkaMpa thaze ahIMyA. dAdAzrI : e to peparavALAne tyAM thaze. ApaNe mokSe javAnuM che. kyA bhAgamAM thaze zuM khabara ? kazuM thavAnuM nathI. ane jene dAdA maLyA ene kazuM nA thAya. tamAre nirbhaya rahevuM. koI bhaviSyanI vAta kare to mAnavI nahIM ApaNe. kAraNa ke bhaviSya vyavasthita jANe che. enA jevuM bIjuM koI jANatuM ja nathI. bhaviSya jANavAnI jarUra zI ApaNane ? e dharatI phATe enI ApaNane zI jarUra ? tyAre tame kyA dezamAM ho. cAra dahADA zikAgo gayA hoya. A to koNe jANyuM che ? bAkI A AkhuM jagata, sAdhu-saMnyAsIo, bhaviSyamAM Ama thaI jaze to tuM zuM karIza, Ama thaze tyAre zuM karIza ? Ama thaze to zuM karIza ? e agralocamAM ja paDeluM che. praznakartA : eTale ciMtAmukta thavA mATe vyavasthitamAM zraddhA rAkhavI. dAdAzrI : nA, mukta thavA zraddhA rAkhavI evuM nahIM, ejhekTa che vyavasthita. zraddhA rAkhavAnI nathI, ejhekTa ema ja che. tamAre to bhaviSyakALanuM jovAnuM rAkhyuM ja nahIM ne ! choDI paiNAvavAnI hoya ke dukALa hoya, paNa ApaNe zuM kahI dIdhuM ? ke 'vyavasthita'nA tAbAmAM che ! bhUtakALa vahI gayo ane bhaviSyakALa 'vyavasthita'nA tAbAmAM che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 AptavANI-11 jANavuM e ApaNuM svarUpa che. ane A paDavuM e vyavasthita che. ne vyavasthita ApaNane maMjara che. TeksImAM beThAM pachI vicAra Ave ke eksiDanTa thaze to ? to ApaNe ene kahevuM ke "tuM zeya chuM ne huM jJAtA chuM. ApaNo A saMbaMdha che". A vyavasthita ame ekajhekaTa joyuM che tethI ame tamane kahIe chIe ke nirbhaya raho, niHzaMka raho. bhaviSyatA plAniMgatI lakSmaNarekhA ! AptavANI-11 259 'pAMca varSa pachI zuM thaze ?" enI kaMI ciMtA che tane ? nA. kAraNa ke 'vyavasthita'nuM jJAna ApeluM che. eTale ghaDI pachInAM bhaviSyakALanI ciMtA nathI rahI. gaIkAle gADI athaDAI hoya ne dasa-paMdara mANaso marI gayAM hoya ane pacAseka mANaso ghAyala thayAM hoya. ane Aja muMbaI javAnuM thayuM ane jAgRta mANasa hoya ene gADImAM besavAnuM thAya to ene zuM thAya ? ene yAda Ave ke kAle gADI athaDAI hatI, te atyAre athaDAze to zuM thaze ? pachI e jJAna tyAM ene zuM helpa kare ? 'vyavasthita'nuM jJAna to tame jANo cho. paNa pelAne 'vyavasthita'nuM jJAna bese nahIM ne ! e to tamane ja mUrkha kaheze. paNa e bicAro to Akho dahADo savArathI sAMja sudhI UMconIco thayA kare ke kAle gADI athaDAI hatI. Aje athaDAze to zuM thaze ? te evo vicAra Ave to, ApaNe vicArone tarata evuM kahI devAnuM ke tame bahAra jAva. athaDAze to amAre khAsa vAMdho nathI, paNa atyAre tame jAva. te ApaNe nirAMte UMghI jaIe. lokone ya UMgha to nA Ave paNa pachI zuM kare ? thAkIne pANI pIne UMdhI ja jAya che ne ! rAte koI ema kahe che ke Aje rAte mane traNa vAge UMgha nA Ave to zuM karIza ? maccharA keDaze rAte traNa vAge, to zuM karIza ? e to joI levAze te vakhate. eno kazo bhaviSyano vicAra karyo, e badhuM ja nukasAnakAraka. vartamAnamAM vartavAnuM basa. bhaviSyano vicAra kare to ya che te tAruM moTuM A loko samajI jAya ke bhaI kazAka vicAramAM paDyA che. bhUtakALanA vicAra karatA hoya to ya moDhuM bagaDI jAya. - have te ghaDIe vicAra Avyo ke sAluM, pANImAM to amuka amuka jAtanAM jIva Ave che. eTale A jIva AvyA haze evo vicAra Ave ne, enuM pRththakaraNa thayA kare ne pIve kharo pAcho, chUTako nA hoya. to te ghaDIe ApaNe zuM kahIe, 'vyavasthita' che mUA, pI le nirAMte. ArAmathI pIo. je karyA vagara chUTako ja nathI, teno zuM artha ? eTale A vyavasthita che. eTale agrazoca baMdha thaI gayo. DALa nIce UbhA rahyA pachI DALanuM zuM thaze ? paDaze ? e je vicAro Ave te mananAM spaMdano che ane te DiscArja svarUpe che. A praznakartA : aThavADiyAno tame kAryakrama plAna karo ke AvatA aThavADiyAmAM zuM zuM karavAnuM che e phayucaranI vyAdhi gaNAya ? dAdAzrI : nA. praznakartA : to zuM kahevAya ? ene kevI rIte kahevAya ? dAdAzrI : e to vyavasthita kahevAya. praznakartA : paNa e plAna karavo e barAbara ne. dAdAzrI : e plAna to caMdubhAI kare, tame nahIM. tame jANo. tame jANanAra, plAnIMga to karavuM joIe. praznakartA : plAnIMga e upAdhimAM Ave ke nahIM ? dAdAzrI : nA. upAdhi to kyAre, potAnA mAthe hoya tyAre. A to caMdubhAIne mAthe che. caMdubhAIne kahevuM joIe ke bhaI paddhatisara karo. plAnIMga karIne karo to sAruM. praznakartA: paNa Ape kahyuM ne ke bhaviSyanI vAta bAju upara mUkI do, tArA hAthamAM che nahIM, vyavasthitamAM hAthamAM che. to pachI plAnIMga karavAnuM prayojana kharuM ! plAnIMga karavuM joIe to pachI ? dAdAzrI : zuM thAya che e juo. praznakartA : e je thAya che e paNa vyavasthita, plAnIMga thAya che e vyavasthita che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 261 dAdAzrI : plAnIMga thaI jAya te ya khoTuM nathI. nA thAya to ya khoTuM nathI. praznakartA: 'vyavasthita' kare che eTale ciMtA nahIM, bhAMjagaDa nahIM kazI. dAdAzrI : hA, bhaviSyakALanI ciMtA ja baMdha thaI gaI. ane bhaviSyanI ciMtA baMdha thAya evuM koI kALe baneluM nahIM. e chellA avatAramAM ja baMdha thAya. chelle ene kevaLajJAna thayA pachI. ane eka A akrama vijJAnano pratApa juone ! badhAM ya kahe che, mane kazI ciMtAbiMtA kazuM ja nathI. praznakartA : paNa 'e ciMtA nathI', e to vyavasthitano pratApane ! dAdAzrI : hA. vyavasthitanA jJAnano pratApa. ane ekalA vyavasthita para nahIM, anusaMdhAna che A. tame zuddhAtmA thayAne eTale zuddhAtmAne ciMtA hoya ja nahIM ne ! A vyavasthita tamane emAM helpa kare che ane nahIM to peluM jarA gUMcavADo rahyA karata. saMpUrNa zuddhAtmAne ciMtA kevI ? ciMtA to kyAM AgaLa ? eMsI TakA zuddha thayA ane vIsa TakA bAkI. to vIsa TakA ciMtA rahI. ahIM tame so TakA zuddha thaI jAva cho, ciMtA kone rahI pachI ! A vyavasthita emAM helpa kare. moTAmAM moTI zodhakhoLa che vyavasthita to ! 262 AptavANI-11 dAdAzrI : hA. nahIM to ciMtA vagara mANasa koI rahI zakelo nahIM. kAraNa ke kramika mArgamAM chellA avatAramAM ciMtArahita thAya. ahaMkAra jAya tyAre ciMtA jAya. A eka ajAyabI lokoe cAkhIne ! ApaNA jJAnano dareka aMza ciMtAne baMdha karanAro che. eka to jo vyavasthita samajI gayo to ciMtA badhI baMdha thaI gaI. eTale je bane ene vyavasthita samaje. eTale badhI rIte ApaNuM jJAna, dareka vastumAM ciMtArahita banAvanAruM che. kAraNa ke ahaMkAra UDI gayo che mATe ciMtA karanAro je aham che ne, te gayo eTale pachI enI vaMzAvaLI enI pAchaLa gaI badhI, kAMNa karanArI ! kAMNa, kAMNa, rAtadahADo kAMNa karAya karAya kare, e badhI vaMzAvaLI enI joDe gaI badhI. ane vyavasthitane ekjhakTa mUkI dIdheluM che ! ane bhaviSyakALane yAda Ave to ya e zenA upara rAga che ke dveSa che, te ya ApaNane jaDe. eTale A badhuM AnA parathI zodhakhoLa kare to jaDe ApaNane ! bhaviSyamAM paDe to khove sukha ! ciMtArahita dazA akrama jJAta thakI ! bhaviSyakALanI ciMtA baMdha thaI gaI. ane A kALamAM evuM koI jJAna hotuM ke bhaviSyakALanI ciMtA baMdha kare. A ekaluM ja, A amArI vyavasthitanI zodhakhoLa che. vyavasthita zakti AgaLa mUkAI ja nathI ne ! koI jagyAe vyavasthita zabda sAMbhaLyo nathI ne ! sAMbhaLyo hota to bhaviSyakALanI ciMtA nA hota. A to badhI bhaviSyakALanI ciMtA soMpIne suI jAya che nirAMte. ane bIje dahADe phITe ya thaI jAya, nahIM ? tamArI vakIlAta, jo cAle che ! praznakartA : e mane besI gayuM, have saMkalpa-vikalpa nathI AvatA. A vartamAnamAM ApaNane sukha che, je pAra vagaranuM sukha che, e bhaviSyakALano vicAra karavA jatAM A sukha bagaDI jAya che. eTale A ya sukha bhogavAtuM nathI, ane bhaviSya ya bagaDe che. te ApaNe kahIe ke A bhaviSyakALanuM badhuM vyavasthitanA tAbAmAM gayuM. have jyAM ApaNA tAbAmAM nathI vastu, enI bhAMjagaDa karIne zuM kAma che ?! keTalIka vastu mArA tAbAmAM hoya ane tame kaho ke dAdAnA tAbAnI vAta che, mAre zuM karavA bhAMjagaDa karavI ? evI rIte 'vyavasthita'nA tAbAnI ApaNe bhAMjagaDa karavAnI jarUra zuM ? tamane anubhavamAM AvI gayuM badhAne ? ekajhekTa vyavasthita che. have ghaDI pachI zuM thaze e vyavasthitane tAbe che. eTale A AgaLanI ciMtA choDI do. A badhAM tamArA mitro-bitrone, badhAne bhaviSyanI ciMtA kharI, kheMcyA kare. Ama thaI jaze to Ama thaze ! loka to zuM kahe che ke, AgaLanuM jovuM to paDene ? are paNa, be-traNa dahADAnuM jovAnuM hoya. vIsa varasanuM jovAnuM hotuM haze? hajI choDI traNa ja varasanI che, bAvIsa Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 263 varasanI thaI hoya to samajaNavALI vAta kahevAya. bhaviSyakALano agroca ne e badhI keTalI upAdhio thAya ! choDI traNa varSanI hoya to AjathI ciMtA kare, te TheTha vIsa varSa sudhI. te alyA, hajI choDI maraze ke jIvaze, tuM jIvIza ke marIza ! mUA AkhuM zuM karavA AjathI bhAMjagaDa laIne beTho chuM te ! tyAre choDIne paiNAvA hAruM paisA joIze ne Ama joIze ne ! alyA mUA, te ghaDIe joI levAze, paNa Aja to hamaNe majA kara ! evI ekla zuM kAmanI ? ko'kane pakSAghAta thayelo dekhe. eTale ene ya vicAra Ave ke "sAlu mane pakSaghAta thAya to zuM thAya kaheze ?' have akkalavALAne vicAra karavAnI jarUra che ? akkalavALo ja vicAra kare ne A ! AvI akkala zuM kAmanI te ? je akkala duHkha lAve, e akkalane akkala kahevAya kema karIne ? hoya te du:khane vidAya karI Ape enuM nAma akkala kahevAya. A to du:kha ne duHkha ja. mane kaMI pakSAghAta thaI jAya to mAruM zuM thAya? mAruM koNa ? A chokaro to bolato nathI, ekano eka che te ! badhuM cItarI nAkhe. alyA, thayuM nathI tyAre mUA zuM karavA... ?! e enuM nAma agraloca. agrazoca eTale zuM ? thayuM nathI tene A cItaravuM che. tamAre atyAre agrazoca che koI jAtano ? nirAMte majA kare che ne ! agrazoca to badhA ya DAhyA mANasane hoya ja ne ! ke gAMDAne hoya ? praznakartA : kahevAtA DAhyAone ja hoya. dAdAzrI : gAMDAne nA hoya, nahIM ? bArIo ja baMdha ! e dekhAtuM hoya to bhAMjagaDa ne ! are, sAdhu mahArAjane ya manamAM ema thAya, 'A mahArAjane pakSaghAta thayo te hAruM, A mAruM nAme ya temanI rAzI upara che. to mane ya pakSaghAta thaI jaze, evI akkala vApare. akkala vApare tema tema sarasa majhA Ave aMdara, nahIM ? ane te akkala nA vaparAtI hoya to vAMdho nahi ! eTale pachI UMgha nA Ave bicArAne ! te pakSaghAtane bolAvyo bicArAne, sUI rahyo'to pakSaghAta pelAne tyAM, te ahIM bolAvyo ! eTale bIjuM A eka aprazoca utpanna thaI jAya che, bhaviSyamAM 264 AptavANI-11 zuM thaze ene ja khoLa khoLa kare. sAdhu-saMnyAsIo, AcAryo badhA. bhaviSyamAM zuM thaze ? enAM mATe ja Akho puruSArtha UDI jAya che. tyAM ja gUMcAyA kare che. ahIM khAvA-pIvAnuM khAto nathI. tyAM bhaviSyamAM mUo hoya. melane atyAre tyAM zuM kare che ? praznakartA: "zuM thaze ?" eno je vicAra che e ja du:che. bAkI du:kha kyAM che ? dAdAzrI : du:kha nathI. tethI ja to ame vyavasthita kahyuM. te tame e duHkhamAMthI mukta thayA ne ! vyavasthitanA AdhAre tame to sarva duHkhothI, je AvavAnA che enAthI mukta ja thaI gayAne ! e to bhagavAne kahyuM che ke kramikamArgamAM aMgrazoca sivAya bIjuM hoya nahIM. agrazoca eTale have zuM thaze, have zuM thaze ? ogaNIsone ekANuMmAM zoca karavAnuM tenuM AjathI kare. mahArAje ya kahe, ghaDapaNa AvyuM ne kaMI paga bhAMgI jAya to zuM karuM ? alyA, paNa haju thayuM nathI ne zuM karavA du:kha karo cho ? eTale tenAthI tame mukta thaI beThA cho, eTale ja nirAMta thaI gaI che ne. tethI ApaNA mahAtmAo laherathI bese che badhA juo ne ! emane samajaNa pADI ke vyavasthita che, eTale Dakhale ya nathI. tame vyavasthita samajyA ane anubhavamAM AvI gayuM ke kharekhara vyavasthita ja che. eTale du:kha rahyuM kazuM ya ? vyavasthita zaktine lIdhe tamane badhAne zAMti, ene lIdhe to badhe zAMti che. vyavasthita nA hoya to to UMdhe ya nA Avene ? praznakartA : kAyama Tenzana ne Tenzana ja hoya pachI to. dAdAzrI : hA, Tenzana, Tenzana ! e ja huM khoLato'to pahelAM. kaMIka evuM jJAna hovuM joIe ke je lokone badhAne zAMti rahe. kramikamArgamAM koI dA'Do UMgha ja nA Ave. Tenzana ne Tenzana. zarIra jaze evuM thayuM hoya to agrazoca zuM zuM thAya ? AmAMthI Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 265 AptavANI-11 Ama thaI jAya to zuM thAya ? AmathI Ama thaI jAya to zuM thAya ? are, zuM javAnuM che ? je thavAnuM che te thavAnuM che. melane pULo ahIM. tamAre ahaMkAra ane mamatA beu UDI gayA. ane to ja ciMtA vagara jIvana jIvI zake mANasa. nahIM to ciMtA vagara to koI kramika mArganA jJAnIe nA jIvana jIvI zake. kramika mArga eTale agraloca kharo ja. bhUtakALa gayo paNa agrazoca kharo. te pachI jJAnathI dabAva dabAva kare. chAvara chAvara kare. kramika mArganA jJAnIo ya zuM kahe ? aMdara AnaMda che ne bahAra upAdhi che, bahAra ciMtA che, agraloca hoya. tamAre agraloca maTADavA mATe to meM vyavasthita kahI dIdhuM che ke bhaI, have agrazoca zuM karavA karo cho ? tamane vyavasthita kahI dIdhuM eTale badhuM emAM AvI gayuM. kAraNa ke bhaviSyakALa vyavasthitanA tAbAmAM, kAraNa ke savAramAM UThIne miniTa pachI zuM thaze, e vyavasthitanA tAbAmAM ! kramika mArgamAM lakhe e loko ke eka kalAka paNa jagata vistRta thatuM nathI. badhuM AyA ja kare. bhUtakALa ne bhaviSyakALa, bhUtakALa ne bhaviSyakALa beu AyA ja kare. agraloce ya mahIM varyA kare. je tIrthakaroe lakhyuM che, jIvane arazoca rahevAno ja bhaviSyano. samakita hoya to ya aJzoca rahe. 266 AptavANI-11 bIjA koIne vyavasthita hotuM nathI. jJAna ApIe tene kahIe ke have tArI lAIpha badhI vyavasthitanA AdhIna che. mATe tAre gabharAmaNa nahIM thAya. paNa amArI AjJAmAM rahevAnuM. bIjA vyavasthitanA arthano durupayoga kare. bIjuM AkhuM jagata ja agrazocavALuM che, saMto-jJAnIo badhA. praznakartA : enuM kAraNa e ke emane kartApada hoya eTale ne ? dAdAzrI : kartApaNuM rahe. AtmAnuM vadhatuM jAya eTaluM kartApaNuM ghaTatuM jAya, paNa kartApaNuM rahe. pahelAM tame karyA hatA. ne kartA hatA eTale bhUtakALanI tamane upAdhi rahetI hatI, vartamAnanI upAdhi rahetI hatI ane bhaviSyakALano agraloca raheto hato. have tame kartA chUTyA eTale bhUtakALa gona, bhaviSyakALa vyavasthitanA tAbAmAM, eTale vartamAnamAM raho. jema A dAdA rahe chene vartamAnamAM, evI rIte. eTale phreza dekhAya pachI dAdA. thAkelA dAdA paNa phreza dekhAya. enuM kAraNa zuM ? tyAre kahe, vartamAnamAM ja hoya. eTale A vyavasthita to bahu helpIMga che. mATe kAma kADhI lo. nathI atyAre tamane koI parIkSA nathI, TesTa ekjhAminezana nathI. AtmA bhAna karIne tamane prApta thayo che. emAM tamAre kaMI TesTa ekjhAminezana ApavI paDatI nathI. have A pAMca AjJAo sahelI ne saraLa che. ghara choDavAnuM nathI, bahAra choDavAnuM nathI, choDIo paiNAvIne chUTa Ape che. chokarAM paiNAvAnI chUTa Ape che. phikara-ciMtA karavAnI nahIM AgaLanI. badho agrazoca soMpI dIdho ene, vyavasthitane. ane bhUtakALa e to hAthamAMthI ja gayo. vartamAnamAM rahyo. eTale dAdA pAse satsaMgamAM beThAM eTale vartamAnamAM. eTale tamane A akramavijJAna ApyuM eTale vartamAnamAM rahI zako cho. eTale vartamAna kALamAM cho atyAre, evuM A vijJAna che ! vyavasthitanuM jJAna e ajAyaba vijJAna che. kartApada chUTe to ja vartAya vartamAnamAM ! praznakartA : have kramikamArgamAM badhA hoya, paNa je thaI rahyuM che, e to thaI ja rahyuM che ne, e vyavasthita ja ne. emanA mATe paNa vyavasthita to kharuM ja ne ! e samaje nahIM, e judI vAta che. dAdAzrI : e je thaI rahyuM che vyavasthita che. paNa te AgaLano vizvAsa nA bese. ane agrazoca jAya nahIM. praznakartA : ene na jAya, paNa ApaNI samaja mATe ene je thaI rahyuM che e vyavasthita ja che ne ! dAdAzrI : hA. paNa vyavasthita ame jene jJAna ApIe tene hoya, Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 AptavANI-11 dAdAzrI : A kevI rIte eTale ke enA sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa bhegA thavAthI thayuM. A lokone samajAvavA mATe mAre 'baTa necarala' kahevuM paDyuM. bAkI A sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa badhA maLI AvyA te pragaTa thaI gayuM. praznakartA : kyA eviDanso maLyA ? dAdAzrI : badhA bahu jAtanAM eviDanso maLyAM ne ! AkhA jagatanuM kalyANa thavAnuM haze, te ya kALa pAkyo hazene, ane tethI kaMI nimitta to joIe ne ? jJAta thayuM ekisaDanTa insiDanTa ? (11) amArI anaMta avatAranI zodhakhoLa ! praznakartA : Apane je peluM jJAna thayuM, e orDaramAM eTale enA kramamAM che ke "eksiDanTa che ? pragaTya akrama vijJAna "baTa necaralI' ! praznakartA H tamane jJAna thayuM suratanA sTezane, tyAre kevo anubhava thayo hato ? dAdAzrI : brahmAMDa dekhAyuM AkhuM ! A jagata zI rIte cAle che, koNa calAve che, badhuM dekhAyuM. Izvara zuM che, huM koNa chuM, A koNa che, A badhuM zenA AdhAre bheguM thAya che, e badhuM dekhAyuM pachI samajamAM AvI gayuM ane paramAnaMda thayo. phoDa paDI gayo ne badho ! zAstromAM pUruM lakheluM nA hoya. zAstromAM to varNana, jyAM sudhI zabda hoya tyAM sudhI lakheluM hoya ane zabdanI AgaLa to, jagata bahu AgaLa che. praznakartA : A akrama jJAna keTalA avatAranuM saravaiyuM che ? dAdAzrI : akrama jJAna je pragaTa thayuM che, te ghaNA avatAranuM saravaiyuM badhuM bhegu thaI enI meLe kudaratI ja A pragaTa thaI gayuM che. praznakartA : A tamane baTa necarala thayuM paNa e kevI rIte ? dAdAzrI : 'eksiDanTalI' thayuM kahe, paNa huM ene insiDanTalI kahuM. ane jagata ene eksiDanTalI kahe. loko kaheze, 'kazuM bAvAnA kapaDAM paheryA nahIM to ya ?" pachI meM kahyuM, "nA, badhuM ociMtu thaI gayuM, huM ene insiDanTalI kahuM . praznakartA : kahevAno matalaba e ke A zuM kAma amuka lokone ja thAya ne bIjAne nathI thatuM ? dAdAzrI : hA. amuka loko paisAvALA thAya che, amuka loko garIba hoya che, enI pAchaLa kojhijha to kharAMne ! praznakartA : hA. dAdAzrI : te enI pAchaLanA kojhijha che. badhA kojhijhanuM sevana kare to iphekTa thAya. A iphekTa che. amane A jJAna pragaTa thayuM che, enuM nAma iphekTa. kojhijha enI pAchaLa rahyA. kojhijha pahelAM thayelAM hovAM joIe. praznakartA thaI gayA haze kojhijha pahelAM, evuM tame mAno cho ? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 269 dAdAzrI : thaI gayelA, kojhijha thayA pachI IphekTa zarUAta thAya. IphekTa pahelI nA hoya. kojhijha pahelAM hoya, e IphekTanuM raTa kojha che ! praznakartA : Apane A akrama vijJAna maLyuM e koInI madadathI maLyuM ke enI meLe maLyuM, samajavuM ja hatuM. dAdAzrI : hA, loko mane pUche che ke A tamane jJAna kevI rIte thayuM ? tyAre meM kahyuM, 'tamAre nakala karavI che ?' dhIsa Ijha baTa necarala. mane to khabara nahotI ke A necarala UbhuM thayuM. tamArI parsee jora karyuM. huM to kramikathI karI karIne thAkyo hato. paNa tamane badhAne ja A akrama maLyuM ! praznakartA : e paNa vyavasthitano eka bhAga hato ? dAdAzrI : hA, vyavasthitano bhAga hato. e ja vyavasthita tamane ApyuM che. je vyavasthita saMkalpa-vikalpa nA karAvaDAve evuM vyavasthita ApyuM che tamane. praznakartA : A tamane jJAna thayuM, to e tamane pahelethI Ama AgAhI, Ama aMdara saMketa thayA kare ? ke jyAre thayuM tyAre thayuM, sponTenIyasa thayuM ? dAdAzrI : mane khabara ja nahIM ke AvuM jJAna thaze. mane to AvuM thaze evuM hatuM ja nahIM ne ! AvuM to kalpanAmAM nA AveluM hoya. meM jANyuM ke kaMIka thoDuM ajavALuM thaze, kaMI sAdhAraNa, te zAMti raheze. paNa A to jANe zuMno zuM ughADa thayo ! paNa anaMta avatAranuM kareluM, tenuM phaLa AvyuM che A. vyavasthitanI mArI A bahu moTAmAM moTI zodhakhoLa che. ko'ka vakhata javalle ja thAya. chevaTe jaDyuM A anubhava jJAta ! 27) AptavANI-11 ne ! ane huM ekalo pharelo chuM kAraNa ke mAro svabhAva nAnapaNamAMthI evo hato ke eka rasto, ahIMthI je rasto nIkaLe to Ama pharIne Ama jato hoya ne, to mArI draSTithI tarata samajamAM AvI jAya che, A khoTuM che, rasto udho che. A nAnapaNathI A Teva, lokanA rastA upara nahIM cAlavuM. potAnA dhArela raste karavuM, teno mAre ya paDelo keTalIya vakhata, kAMTA ya khAdhelA. paNa chevaTe to A raste javuM e nakkI. te AmAM A raste phAvyuM amAre. ghaNA avatAra mAra paDyA haze paNa chevaTe khoLI kADhyuM, e vAta nakkI. praznakartA : eTale jIjJAsA tamArI pAse pahelethI hatI. dAdAzrI : hA, pahelethI. praznakartA : gayA janmanI. dAdAzrI : e ghaNA avatAronI, gayA janmanI nahIM. ane eTale sudhI jIjJAsA ke bhaviSyanI ciMtA na hovI joIe ! jo janmyo che to bhaviSyanI ciMtA kema hovI joIe ? eTale A vyavasthitanI zodhakhoLa karI lAvyo chuM. praznakartA : eTale jIjJAsA khUba tIvra, e enI mAtrA jema vadhatI jAya ema jJAnano prakAza Avato jAya. dAdAzrI : hA. jarUra prakAza Avato jAya. sUjha paDatI jAya, badhuM ja thaI jAya. paNa ekalo hoya to. praznakartA : hA, ekalAnI ja vAta che. dAdAzrI : pAchI bhAIbaMdhanI ke bIbInI salAha lIdhI to bagaDyuM. A amAruM anubhava jJAna che badhuM. amArA anubhavanI zreNImAM AveluM jJAna che. nahIM to koI kahI zake nahIMne, ke bhaI have tamAre vyavasthita che, evuM koI kahI zake nahIM ! ciMtA karavAnI baMdha karAve nahIMne ! koIe kaheluM nahIM, vyavasthita che evuM. evuM che ne pADoza koI nA hoya, ekalo hoya ne, to ene sUjha pADanAra mahIM che. paNa badhA sAthe hoya to koNa sUjha pADe ? ekalo hoya to sUjha paDe. eTale A jagata ekaluM hotuM nathI, tenI ja bhAMjagaDa che Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 271 kvaLajJAta sivAya, anya badhuM saMyogAdhIta ! 272 AptavANI-11 praznakartA : koI paNa kriyA vagara ?! dAdAzrI : eTale badho hisAba kADhIne pachI jaDyuM ke dhIsa Ijha dha phekaTa. pachI e phekaTa ApyuM che tamane. ema ne ema to ApIe to mAryA jAya loka. UMdhe raste caDhAvyA kahevAya. A pAchuM jJAna AvarAI javAnuM. jJAna to pragaTa thAya che, pAchuM AvarAI jAya. AvarAI jAya e pAchuM AmanuM cAlatuM cAlatuM tenuM che te ghasiyuM gADuM cAlyA kare pAchuM. AmAM puNyazALI loko lAbha uThAvI ane cAlyA jaze. haMmezA jJAna pragaTa thAya che ane AvarAya che, pragaTa thAya che ane AvarAya che. evuM nathI ke A jJAna pragaTa thayuM eTale kAyama rahevAnuM che ! dareka prakAranA jJAna pragaTa thAya che, jAtajAtanAM jJAna. kevaLajJAna eka ja prakAranuM che, paNa samaya saMjoganA AdhIna jAtajAtanuM jJAna che. eTale kALane AdhIna pheraphAra thayA kare che. prakAza eka ja prakArano che. paNa kALane AdhIna e vANI, zabdo, vAta, rIta, rasama badhuM ja juduM. praznakartA : A vyavasthita che. enAM zuM kojha paDelA, dAdA kayAMthI vyavasthita zodhI lAvelAM ? dAdAzrI : A avatArothI e ja zodhato hato ke A zenAM AdhAre cAlI rahyuM che. loka kahe che ke mArA karmo calAve che ? to mUA, sUryacaMdra koNe goThavyA, A badhI muzkelI UbhI thAya che to kharekhara koNa che ? hu Ijha dha risponsibala ? te A vyavasthita eTale ghaNAM avatAranI zodhakhoLa che. praznakartA : jJAna thatAM pahelAM e dekhAtuM'tuM ? dAdAzrI : pahelethI A satya jANyA sivAya mokSe javuM nathI, evuM nakkI kareluM. ke A jagata calAvanAra kharekhara koNa che ? ApaNA karmanA udaya loka kahe che te karmonA udaya te mane ekalAne lAguM thAya. mUA sUrya-caMdrane zuM levAdevA. A tArA, caMdra evA ne evA ja rahe che. A badhI AvaDI moTI duniyA zI rIte cAle che ? mATe vyavasthita nAmanI zakti che, je sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che ane te ame samajyA pachI ApyuM che A. ane tatkALa ja phaLadAyI che, avyavasthita thatuM ja nathI A jagatamAM. pachI bhAMjagaDa ja kayAM rahI ? bahu UMcI zodhakhoLa ApI che A kALamAM tethI ame kahyuM che ne 80 hajAra varSa sudhI Ano prabhAva raheze te jJAnano, pachI tIrthaMkaro thaze eTale A prabhAva uDI jaze. tIrthaMkara hoya to bIjAnI jarUra nahIM. jyAM sudhI evAM puruSa nA hoya tyAM sudhI A guMcavADo zI rIte kADhe loka ? divasa ja zI rIte kADhe ? mahIM vicAra avaLo Avyo te dahADo zI rIte kADhavo ? ane amane ya khabara nahotI ke AvuM koI jJAna pragaTa thavAnuM che. paNa A vyavasthita amArI ghaNAM avatAranI zodhakhoLa hatI. keTalAya avatAra to ame koI paNa kriyA vagara ja saMsAramAM rahyA chIe. ene jovA mATe, tapAsavA mATe ke cAle che ke baMdha thaI jaze. praznakartA : sAva sAcI vAta, dAdA. dAdAzrI : eTale AmAM evuM nathI ke A dAdAe zodhakhoLa karI te kAyamane mATe che. AvI te badhI bahu tIrthakaroe zodhakhoLa karI karIne mUkelI paNa badhI AvarAI gaI, keTalIe. A dAdAe mUkI che te ya eMsI hajAra varSa sudhI cAlIne ane pachI AvarAI jaze pAchI. e pahelAM tIrthaMkaro AvyA ke navI jAtanI vAta ane te dahADe mana-vacanakAyA badhA sArA thaI gayA hoya. pahelAM tIrthaMkaranA vakhate evA DahApaNavALA thaI gayAM hoya. kALa to cotho Aro hoya, A trIjo ne cotho Aro ApaNA bhArata kSetra mATe beu bahu sArAmAM sArA kALa hoya. to ja pamAya mokSamArga ! ane koI dharmanuM, koI mArganuM ya bAkI nahIM rAkheluM, joI lIdheluM badhAnuM, ke keTalI karekTanesamAM che. koIne ya kharAba nahIM kaheluM, badhAne Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 273 emiTa karelA ke A levala ATale sudhInuM satya, A levala ATale sudhInuM satya che, evuM samajAyeluM. paNa A pUrNa levala nahIM, pUrNa levala vItarAgo ekalA ja samajyA che. A saMpradAyo ya nathI samajyA eTaluM. kAraNa ke A to juduM dekhADene, bheda dekhADe ne baLyAM ! praznakartA : Apa kaho cho, evI rItanuM vyavasthita sAdhu-saMtoe joyuM nathI, tyAre tame vyavasthitamAM zuM joyuM che ? e vAta hajI kaMI aMdara rahI che. A sAdhuo badhAya ema ja to kahe ja che thavAnuM che e thavAnuM che. dAdAzrI : nahIM, A ame to A vyavasthita, A jagata kevI rIte cAle che, ane koNa AmAM nimitta che, e zodhAya to ja A jagata mokSamArgane pAme, nahIM to mokSamArga pAme nahIM. kAraNa ke pachI pAchuM bahAra nIkaLyA pachI vikalpa, 'A zuM thaI jaze ? Ama thaI jaze !' vAdaLA caDhyA hoya to kaheze, 'thoDoka varasAda paDaze to zuM thaze ?' A to vyavasthitanuM jJAna hAthamAM AvI gayuM eTale pachI vAMdho nahIM. 'paDaze to ya vyavasthita, nahIM paDe to ya vyavasthita' karIne samAdhAna rahe. eTale A amArI zodhakhoLa che. praznakartA : paNa tame enuM AkhuM darzana joyuM haze ne ! A vyavasthitanuM AkhuM koI darzana ! dAdAzrI : hA. e darzana joyA pachInuM ApeluM che. A e amArI phUla(pUrNa) samajamAM AvyA pachI ame ApeluM che. hA, darzana ne pachI enA zabdo ya meM ApyA. pachI jaNAvI zakAya evuM nathI, e darzana, eTale pachI zabdarUpe jeTaluM jaNAvI zakAya eTaluM ame jaNAvyuM. onlI sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, emAM to badhuM bahu Ave che e vastu ! ane A sivAya bIjuM koI nimitta nathI, evuM ene ame ekajhekaTanesa ApIe chIe. vyavasthita tame bolazo, e vyavasthitane jo yathArtha vAparo to tamane koI jAtanuM bodharezana nahIM rahe. tamane mahIM nirAkULatA vartaze. niraMtara samAdhi rAkhe evuM che. praznakartA : samAdhi AvI jAya emAM zaMkA nathI koI ! AptavANI-11 dAdAzrI : ane e vyavasthitanA jJAna vagara to, A loka mokSamArga bahu pAmatAM nathI, enuM kAraNa ja e che. te A ghaNAM kALanI amArI zodhakhoLa, ke mane to paheluM A jaDe to ja AgaLa cAlavuM che, nahIM to cAlavuM nathI e nakkI kareluM, mokSe javuM nathI tyAM sudhI. A zenA AdhAre ? koNa calAve che A ? 274 to pachI kartA koNa che ? kevI rIte cAle che jagata ? e enuM A saravaiyuM AvyuM che. A kALamAM dhanyabhAgya che ke A saravaiyuM AvyuM. jagata samaje to kAma kADhI nAkhaze evuM che. he ya ! nirAMte sUI gayA. vyavasthita karIne, nA gamato mANasa Avyo, to ApaNuM jJAna hAjara thAya, vyavasthita hAjara thaI jAya. eTale pachI ApaNane enA tarapha aNagamo rahe nahIM. kAraNa ke ApaNe jANyuM koNe karyuM A ?! e eNe karyuM ? tyAre kahe, 'nA, eNe nathI karyuM'. eTale enA upara aNagamo thAya nahIM. A vyavasthitanuM jJAna koI jagyAe rAga-dveSa nahIM karavA de. prakhara nA gamatuM Ave, to tarata jJAna hAjara thaI ja jAya ke vyavasthita che. eTale A vyavasthitanI bahu UMcI zodhakhoLa A kALamAM thayelI che. e amAruM anaMta kALanuM A saravaiyuM hatuM te A kALamAM jaDyuM che amane. mokSe javuM paNa A zuddhAtmAnuM jANyuM, badhuM jANyuM, cAlo ne ! zuddhAtmA Avo che evuM ya jANyuM, paNa have AnuM zuM thAya ? A to pachI tarata ja sAluM varasAda paDaze ke nahIM paDe ?! ane ko'ka naThAro mANasa Avyo eTale ApaNA manamAM ema thAya ke pAcho A kyAM Avyo ?! vItarAgatA koI rIte rahe evI nathI, e to eka phakta gurunA AdhIna rahI zake che. paNa be-traNa jaNa rahI zake paNa, gurunA AdhIna, Akho dahADo paDI rahe evA keTalAka mANasa hoya ?! koNa paDI rahe Akho dahADo ? gurunA AdhIna to rahI zakAya, e guru AdhInatA che ne ! paNa tethI zAstroe kahyuM che ke koI jJAnInI pAchaLa be-traNa ziSya taryA che, bIjA koI taryA nathI. eTale A ajAyabI che A kALanI ! juone ApaNA game tevA mahAtmAne paNa Ama evI jIvanabhara zAMti rahe che. juone, tamane kevI zAMti rahe che, nahIM ? vyavasthitanA pAsA badhA vicArI nAkhyA nahIM tame ?! Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 275 praznakartA : e ja jJAna kAma kare che. dareka vyavahAramAM e jJAna ja kAma kare che. dAdAzrI : e vyavasthita kevI rIte che, evuM ame ekalAe jJAnamAM joyeluM che. ene zabdathI varNavA mATe amAre sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa kahevuM paDyuM kAraNa ke gujarAtI zabda ja nathI ene mATe. praznakartA : barobara. dAdAzrI : eTale sAyansa mArga che. vaijJAnika kahuM, to vaijJAnika samajAya nahIM. e be-traNa vakhata vAta karuM chuM to tarata samajI jAya che mANasa. kAraNa ke nAnA nAnA dAkhalA sAthe samajaNa pADIene ane amAro hisAba jaDI gayone eTale. kAraNa ke je hisAba khoLato hato te jaDyo eTale pachI to lokone Apyo A. praznakartA : paNa dAdA, A karma bAMdhyuM haze ne pAchuM ? A jhADu mAravAnuM karma, lokone rIpera karavAnuM, jagatakalyANa karavAnuM karma bAMdhyuM haze ne ? dAdAzrI : hA, e karma bAMdheluM ja. praznakartA : e vyavasthita ne ? dAdAzrI : hA, vyavasthita baMdhuM. paNa ghaNAM lokonuM kalyANa thaI javAnuM che. kAraNa ke sahejA saheja kalyANa thAya evo mokSamArga koI phero nIkaLyo hoya to A phero nIkaLyo che. sahejAsaheja kalyANa. pArasIo, musalamAno, badhA ya phAvyAne ! koI eka koma nA phAve evuM nathI; ne badhAne mAphaka Ave evuM jJAna che ! mokSa aTakAvyo vyavasthitatI zodha kAje ! 276 AptavANI-11 ne, vyavasthita hatuM ja nahIM. badhA loko to ciMtA karI karIne marI gayA, jJAnIo ha3. ane kahyuM, tamane have pachInuM badhuM vyavasthitanA tAbe che. mArI AjJAmAM raho. haju koIe vyavasthita ApeluM nathI. badhA kramika mArganA jJAnIo ciMtA karIne thAkI gayelA, tIrthaMkaro sivAya. praznakartA : tIrthaMkaroe zuM kaheluM e bAbatamAM ? dAdAzrI : e bAbatamAM to emaNe emanI rIte kaheluM. ane meM to A jamAnAne ja lAgu thAya evI rIte kahyuM che. kAraNa ke te dADe che te emanI rIte hatuM. eTale badhA Devalapa thayelAMne taiyAra karatA hatA. ane A to ahIM AgaLa to je ahIM AvyA hoya, mITa khAtA hoya, dArU pItA hoya, Ama karatA hoya, cAra choDIo hoya, emane samA karavAnA. ane A jagata kevI rIte cAle che ? keTalAMya avatAranI A zodhakhoLa lAvyo chuM. nahIM to loka bUjhe nahIM ne ! kema karIne bujhe ?! ane ekjhakTa vyavasthita ja che ! jyAMthI tame juo tyAMthI. badhA tALA maLI rahe ane traNeva kALa avirodhAbhAsa, koI kALamAM virodha nahIM Ave. A jJAna e jJAna kahevAya, virodhAbhAsa hoya to e jJAna nA kahevAya ! A vyavasthita eka bahu samajavA jevuM che ane ekjhakTa tema ja che badhuM ! thoDu ghaNuM AghuMpAchuM hoyane to game te eka jaNa bUma pADato Ave ke 'vyavasthita' mane ahIM AMtaro pADyo ! A to kAyamanI ciMtA nA thAya evuM jIvana karI ApuM chuM. 'eka ciMtA thAya to mArI upara be lAkhano dAvo mAMDajo.' evuM huM kahuM chuM. zarata Amane hau kahelI che. A badhAne kahelI che. te e vAta to UMcI kahevAya ne ! praznakartA : jJAnI vyavasthita zaktine pAra pAmI zake kharAM ? dAdAzrI : hA. ene pAra pAmIne meM A vyavasthita zakti ApI che. chatAM amAre have thoDI bAkI che vyavasthita zakti, cAra DigrInI eTalI ja bAkI rahI che badhuM pAra pAmIne. vyavasthita ja meM ApyuM che praznakartA : dAdA, tyAre e batAvone ke A samAdhi keTalAka kALathI che, keTalAM bhavathI cAlI Ave che ? - dAdAzrI : ghaNAM kALanI A samAdhi laIne Avelo chuM, paNa huM khoLato'to bIjuM. A jagatano AdhAra zo ? jJAna to zuddhAtmAnuM thayuM, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AptavANI-11 277 paNa A jo kadI vyavasthita tamane nA ApyuM hotane, to tame pharI gUMcAI jAta. tamane lAge che evuM ? praznakartA : hA. dAdAzrI : eTale vyavasthitane zodhavA mATe ghaNo kALa pharyo chuM huM. kAraNa ke e hoya to eTalI nirAMta thaI ApaNane. atyAre ahIM beThAM cho tyAM sudhI manamAM ema lAge ne, kaMIka vicAro Ave che. tyAre kahe, vyavasthita che. nirAMta rahe ke nA rahe ? ane tema ja che, e zodhI kADhyuM meM. zodha ejhekTa lAvyo chuM. eka vAra to A pada ja nathI hotuM, A akrama vijJAnInuM pada. A to nimitta ame banI gayAM. A bhAge ja nA Ave. A to amane bhAgamAM AvyuM te ya ajAyabI che ! kAraNa ke hisAba ame khoLI kADhelo ne, vyavasthitanI zodhakhoLa ame laIne AvelAM, AvI. amane paNa mokSa maLato hato, paNa ame nA kahyuM. ame aTakAvyo hato, A vyavasthitanI zodha mATe. ke bhaI AvuM nA hovuM joIe. kaMIka A badhA sAthe Ama mokSa thAya. A saMsAramAM badhuM choDI choDIne mUA, e zI rIte phAve ! paNa A pramANa thaI gayuM. apavAda kahevAya che A. apavAda, mULamArga hoya A. dhorImArga hoya. dhorImArga pelo. paNa apavAdamAM ya kAma thaI jAya ne ! ApaNe to jhaMjhaTa ja maTI gaI ne, choDavAnI ! nahIM to kyAre choDI de ?! A to TesTathI khAva, huM evuM kahuM. ane loko zuM kahe, 'AvuM bolo cho to zI rIte mokSe jAya ?' ene zuM khabara che ke koNa khAya che ane koNa jue che ? ene kaMI khabara nathI, e jANe ke pote ja khAya che A ! praznakartA : vyavasthita zabda Apane kaI rIte skUlo ? dAdAzrI : e to keTalAMya avatArathI evuM khoLato hato ke A bAvA banIne ApaNe ekalAe mokSe javuM nathI. gharanA mANasone badhAne rakhaDAvI mArI ane ApaNe mokSe javuM nathI ane saMsAra zuM naDe che, paNa ? saMsArano zuM doSa che bicArAno ? 278 AptavANI-11 A bhavamAM to naDe che koNa ? kare che koNa ? e zodhamAM ja paDelo keTalAya avatArathI. huM je lAvyo chuM ne, e ghaNA badhA avatAranuM saravaiyuM lAvyo chuM. saravaiyuM karato karato lAvyo chuM. kartA koNa ? A 'vyavasthita rtA' ApyuM. pachI A sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa, e mAruM anubhavapUrvaka joyeluM che. A ghaNAM avatArothI ! ahIM to kacakaca nahIM ne koI jAtanI ke tame kema A paherIne AvyA cho, ke tame tema paherIne AvyA cho ? ApaNe tyAM 'A karo, te karo', e badhI bhAMjagaDa ja nahIM ne ! e saMto to kaheze, A karo ne te karo, ne phalANuM karo. jyAM jAva tyAM A karo ne te karo. enI e ja bhAMjagaDo ! praznakartA : A pAMca vakhata vidhi kare che, te kema karato haze ? pAMca vakhata ene Ape vidhi karI, e vAta nIkaLI'tI ne, te tame kahyuM ne ke vyavasthitanAM AdhAre kare che. ane dAdAne kema koInI joDe athaDAmaNa thatI nathI ? paNa te vyavasthita samajIne beThelA che, te pachI athaDAmaNa thAya ja kyAMthI ? dAdAzrI : thAya ja kyAMthI ? vyavasthita samajIe. vyavasthita to meM ApyuM che, te keTaluM samajyo hoIza tyAre tamane badhAne, meM pablikane ApyuM che ke ArapAra joyelI vastu che A. virodhAbhAsa nAme ya nathI. eno artha samajo tame. ane e ekaluM ja mokSe laI jAya evuM che. jo eTaluM samaje to ya ciMtA chUTI gaIne pachI ! praznakartA : game te vartana ho, jagatane poSAya nA paNa poSAya, vartana badhuM vyavasthitanAM AdhIna che. dAdAzrI : badho phoDa pADI nAkhyo che. praznakartA: ghaNI vAra vicAra karIe ke kalAka, bahu tyAre be kalAka, ame bolIe, pachI UbhA thaI jaIe. bIje AMTA mArI AvIe. jyAre ahIM A satata rIte AvuM satsaMga cAle che. dAdAzrI : ane te ghaNAM vakhata to 10-10 kalAka sudhI vANI Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 AptavANI-11 nIkaLyA ja kare che. eka ja jagyAe sthira besI rahe ane e ya kudaratI baLa pAchaLa haze ne ? sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa che ne ! A gamyuM nhoya. ghaNAM lokonuM kalyANa thavAnuM hoya tyAre AvuM utpanna thAya. nahIM to AvuM utpanna thAya nahIM ne ? jarUra paDI AtI A kALamAM ja ! AptavANI-11 apUrva zodhakhoLa che A. pUrve kyAre ya paNa zodhakhoLa na thayelI. sarva kriyAomAM "vyavasthita' ! anAdi avatArathI A ja khoLato hato ke A jagata zA AdhAre cAle che ? e AdhAra khoLI lAvI ane meM tamane ApI dIdho. pUrve kyAre ya apAyeluM nathI evuM che. enAthI zAMti rahe, nirAMta rahe. koI AvyuM ne enA vicAro Ave te aTake ja nahIM. traNa-traNa dahADA gUMcavyA ja kare ane vyavasthita kahetAMnI sAthe ja badhuM aTakI jAya. nahi to ciMtA jAya nahi ne ?! jJAna" jo 'jJAnI' ekalA pAse rahe to jJAna rasAtaLa jAya. 'jJAna' to pragaTa karavuM ja joIe. ajavALAno dIvo ko'ka phero utpanna thAya che. tyAM sudhI ghora aMdhAruM rahe. A to suratanA sTezane 'sAyanTiphika sarakamasTenziyala eviDansa'nA AdhAre kudaratI rIte utpanna thayuM che ! dhIsa Ijha baTa necarala !" to pachI emAMthI jeTalA dIvA karavA hoya teTalA thAya. bAkI dIvAmAM ghI to badhAya lokoe pUrI rAkhyuM che ! vyavasthitanI zodhanuM kareluM tiyANuM ! eTale have tamane bhaviSyanI ciMtA thAya nahIM. tethI ja mokSamArga kahyo ne ! nahIM to mokSamArga cAle nahIM. jo saheja ciMtA thAyane, to A jJAna mAruM ApeluM uDI jAya. eTale eka paNa ciMtA nA thAya evuM A jJAna che. e zodhakhoLa che A to ! eka jaNe pUchayuM ke "tIrthakaroe kema nA lakhyuM ?" kahyuM, 'e kALane anusarIne emane jarUra nahotI te TAIme. chatAM emanA hRdayamAM to A jJAna hatuM ja. paNa jarUra nahotI eTale bahAra nA pADyuM. te koIe pUchayuM nahIM ne emaNe javAba Apyo ya nathI. atyAre A kALamAM jarUra che, tyAre A jJAna bahAra paDyuM. A kALamAM UbhuM thayuM che A, kAraNa ke eTaluM badhuM ghora ajJAna UbhuM thayuM che ke A jJAna 'vyavasthita kartA che' e UghADuM, khulluM nA thAya to loka muzkelImAM baphAya. jJAna tIrthakaronuM ja che. mAruM kaMI che nahIM, mATe tame manamAM kazI zaMkA ja nA rAkhazo. lokonA manamAM ema thAya ke A to potAnuM jJAna karAvI mAre che. jJAna potAnuM hoya kevI rIte ? jJAna to anAdithI cAlyuM AvyuM che ne te ja che ! e RSabhadeva bhagavAnanuM hoya, kAraNa ke RSabhadeva bhagavAna paNa kaheze ke e to AgaLathI AvyuM che ! ajItanAtha bhagavAna paNa kaheze ke bhaI e to RSabhadeva bhagavAnanuM AvyuM che ! e cAlu ja che ! huM Ane mahAvIra bhagavAnanuM jJAna kahuM chuM. praznakartA : jJAnIone bhaviSyamAM vyavasthitanuM jJAna thAya, kharuM ? dAdAzrI : hA, thAyane. ane A vyavasthita amArI zodhakhoLa che. vyavasthita e gamyuM nathI ! gaDuM cAle nahIM, AjJA tarIke nA apAya. vyavahArika zabda AjJA tarIke nA apAya. A nizcaya-vyavahArano zabda che. atyAra sudhI A jJAna apAyuM nathI. tethI ja A apUrva vijJAna kahevAya che. A vyavasthitanI zodhakhoLa ghaNAkALanI che mArI. A ja khoLato'to ke A jagata zA AdhAre cAlI rahyuM che ane keTalo bhAga cAlI rahyo che ane keTalo bhAga nathI cAlato ? enI zodhakhoLa karelI ane pachI A vyavasthita mUkeluM che. pachI to vyavasthita jANI gayo eTale pachI thaI rahyuM, khalAsa thaI gayuM pachI, rahyuM zuM ? badhuM jJAna prApta thaI ja jAya. A ame je vyavasthita ApyuM che ne, te ekjhakTa vyavasthita che. amane A zodhakhoLa jaDaze to ja amAre mokSe javuM che evuM nakkI kareluM, amAruM niyANuM hatuM. te A amane jaDyuM ane A badhAne ApyuM. ekajhekTa vyavasthita. - jaya saccidAnaMda