________________
ર૫
મોક્ષમાર્ગની આરાધનાનું હાર્દ” શ્રી જિનશાસનને સાર કોઈ પૂછે તે કહી શકાય – નવકાર જીવનનાં સારની કઈ પૃચ્છા કરે તો. બતાવાય – આરાધના – ઉપાસના આરાધના માટેનું માધ્યમ, સારભૂત તત્વની ગષણ કરનારને બતાવાય...નવપદ...એવાં આ સારમાં સાર – પરોગ્ય સાર – નવપદને સાર ટૂંકમાં કહેવો હોય તો શ્રી નવપદને એટલે જ મેહમાને સાર છે. કૃતજ્ઞતા ભાવ.. શાસ્ત્રોમાં ઠેકઠેકાણે બે પ્રકારનાં માર્ગો બતાવાય છે (૨) જે રે બંધ ના, મતિ નતિ
ममेति बध्यते जन्तुः, नमेमति प्रमुच्यते । (૨) સાચવો મહેતુ સ્થાત્, સંવને મોક્ષ માળખું
इतीय माहती मुष्टि रन्यदस्याः प्रपञ्चनम् ॥ (३) श्रेयश्च प्रेयश्च द्वयमेव पन्थाः ।। તેવીજ રીતે બે માર્ગ બતાવવા હોય તો બે માર્ગો બતાવી
શકાય. (૧) ભવમાગ કૃતજ્ઞતા છે (૨) મોક્ષમાર્ગ... કૃતજ્ઞતા છે.
અન તકાળનાં સંસાર પરિભ્રમણનાં જુદી જુદી અપેક્ષાએ જુદાં જુદાં કારણે હોવા છતાં સર્વથી વિશેષ, ગુપ્ત કારણ સકારણેનું કારણ હોય તો તે છે જીવનો કૃતજ્ઞતા
માનકવાયનો પરિપાક અર્થાત માન અભિમાનને પર્યાયવાચી શબ્દ કૃતજ્ઞતા છે જયારે નમ્રતા ગુણ વિનયની પ્રાપ્તિ રવરૂપ, પર્યાય સ્વરૂપ ગુણ કૃતજ્ઞતા છે શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રમાં આવે છે.
