________________
સમયે કપાટાકારને સંહરે, આઠમે સમયે દંડાકાર સંહરે. તે સમુદ્ધાતમાં પહેલાં અને આઠમાં સમયે
દારિક કાયયોગ હોય છે. બીજા, છઠા અને સાતમા સમયે ઔદારિક મિશ્રાગ હોય છે. ત્રીજા, ચેથા અને પાંચમાં સમયે કામણ ચોગ હોય છે. કેવળી સમુદ્દઘાતમાં ત્રણ સમયના કામણગમાં આત્મા અણહારી હેય છે. મોક્ષ માટે પુરૂષાર્થ જરૂરી છે:
કેવળી સમુદ્દઘાતમાંથી નિવૃત્ત થયા પછી કેવળી ભગવંત ચોગ નિરોધનો પુરુષાર્થ કરતા હોય છે. તેમાં ગુણસ્થાને રહેલા કેવળી ભગવંતને અઘાતી કર્મ ખપાવવા. આવે પુરૂષાર્થ કરે પડે છે. તે પહેલા ગુણસ્થાને રહેલા જીવોને મોક્ષ માર્ગ માટે પુરૂષાર્થ ન કરવું પડે તેમ કહેવું એ કેટલું બેહદ છે? કેવળીભગવંત સામર્થ્ય ચોગથી પુરૂષાર્થ કરે છે. આપણી પાસે સામર્થ્ય યોગ નથી, પરંતુ શાસ્ત્ર એગ તે છે. શાસ્ત્ર વેગથી પુરૂષાર્થ કરવું જોઈએ, તેવા પુરૂષાર્થને જાગ નજ કહી શકાય. ઉપગ સહિતની ધર્મક્રિયા અમૃતક્રિયા છેઃ - આત્મા શરીરમાં રહ્યો છે ત્યાં સુધી તેને પુરૂષાર્થ જડ ન કહી શકાય. આત્મા અને શરીરને તાદાભ્ય સંબંધ નથી એ કબુલ છે. પરંતુ આત્મા શરીરને સંગ સંબંધ તે છેજ. તેથી શરીર દ્વારા થતા પુરૂષાર્થને એકાંત જડ કહે તે કોઈ રીતે ઠીક નથી. ક્રીયાઓને જડ કેમજ કહી શકાય? તે શરીરમાં આત્માને સંગ સંબંધ
