________________
કક શ્રી આચાર્ય પદ ક
આત્માનું અંતિમ ધ્યેય સિદ્ધપદ છે:
શ્રી નવપદના બે પદનું વિવેચન આપણે કરી ગયા.. પ્રથમ પદ અરિહંતનું. ને બીજુ પદ સિદ્ધ ભગવંતનું. આત્માનું અંતિમ દયેય સિદ્ધપદ છે એ ધ્યેય જેમણે સિદ્ધ કર્યું તે કૃત્યકૃત્ય થયા. એટલે તેમને હવે કશું કરવાનું રહ્યું નહિ. સિદ્ધ ભગવત ફરી જગત પર આવે નહિ?
કેકલાક દર્શનાની એવી માન્યતા છે કે - મોક્ષે ગયેલા આત્મા ધર્મને ઉઘાત કરવા ફરી જગતમાં આવે છે.” પણ શુદ્ધ થયેલા આત્મા ફરી જગતમાં આવે તે તેઓ કૃતકૃત્ય થયા તેમ કહેવાય નહિ. જેમને હવે કશું કરવાનું રહ્યું નથી, પિતાના પૂર્ણ સ્વરૂપને પામ્યા છેતે કૃતકૃત્ય થયા કહેવાય. માટે તેવા આત્મા ફરી જગતમાં કશું કરવા આવે તે અવતારની માન્યતા ખરી નથી. સંસારી આત્મા કશું કરતો નથી તે ખેટી માન્યતા છે:
જેમ શુદ્ધ થયેલા આત્મા જગતમાં કંઈ કરવા આવે તે વાત ખરી નથી, તેજ રીતે સંસારી આત્મા કશું કરતે નથી તે માન્યતા પણ ખરી નથી. સંસાર પર્યાયમાં રહેલા આત્મા પરનું કશું ક નથી તે માન્યના ખેટી છે. કેમકે
