________________
પુરુષાર્થ ઊડી જાય છે. નકામ કરે છે. કમ ખપાવવાને ઉપદેશ જૈન દર્શનમાં કેર ઠેર અપાય છે તે તેમના હિસાબે નિરર્થક કરે છે. કર્મને પ્રભાવ નથી. નિમિત્તની અસર નથી” એમ કહેનાર શ્રી તીર્થકર જેવા નિમિત્તની પણ અસર નથી માનતા તીર્થકર દેવની આ તે કેવી ઘાર અશાતના છે! આત્મા કમને સંબંધ લેહાગ્નિવત છે -
જન દર્શનમાં ગોઝા માહિલ સાતમે નિન્દવ થયે હતો. તે એમ માનતા કે - “આત્મા અને કમ તદ્દન જુદા છે. આત્મા અને કર્મને સંબંધ સર્પ કંચુકવત્ છે.” જેના સિદ્ધાંત આત્મા અને કર્મના સંબંધને હાનિ જેવા માને છે. ગેછા માહિલ માનો કે - સર્પ કંચુકવત સંબંધ હોય તે જ આત્મા પરથી કર્મના પ્રદેશે છૂટી શકે.” જે આ માન્યતા બરાબર હોય તે ભવાંતરમાં જતાં શરીરની માફક આત્મા પરથી કમેં પણ છૂટી જવા જોઈએ કમ ખપાવ્યા વગર આત્માને મોક્ષ થ જોઈએ. જેમ સર્ષની કાંચળી એની મેળે સમય આવ્યે છૂટી છે જાય તેમ કમ એને મેળે છૂટી જવા જોઈએ. આત્માને મોક્ષ પણ એની મને થવું જોઈએ કદાગ્રહ અને દુરાગ્રહને લઈને નિહ ઊભા થાય છે. નિન્હો તે ઘણા પાછા ઠેકાણે આવી ગયા. પણ આજ કાલના નિન્દ તે ઠેકાણે આવે ત્યારે ખરા. આત્મા અને કર્મનો સંબંધ લોહાગ્નિવત્ છે. તે વાત
અ
-૪
