________________
૧૮૪
સાધ્ય નિશ્ચય ચારિત્ર છે. ચારિત્રના દેશવિરતિ અને સ વિરતિ એમ પ્રકાર પડે છે. દેશવિરતિનાં ત્રણ પ્રકાર.... સમ્યકત્વ સામાયિક વ્રતસામાયિક અને દેશવિરતિ સામાયિક સમ્યકત્વની સ્પર્શના કરવી, સમ્યકત્વમાં સ્થિર રહેવું, સમ્યકત્વનાં આચારા પાળવાં તે સમ્યકત્ર સામાયિક કહેવાય છે શ્રુત અધ્યયન અથવા જિનવાણી શ્રવણને શ્રુતસામાયિક કહેવાય છે અને 'તમુર્હુત સુધી સર્વ પાપવ્યાપારાના ત્યાગ તે દેશશિષતિ સામાયિક કહેવાય સમ્યકત્વ સામાયિક શ્રુતસામાયિક ચાથા-પાંચમા ગુરુસ્થાને હોય છે જયારે દેશવિરતિ સામાયિક પાંચમે ગુણુઢાણે જ હાય છે.
સવિરતિ ચારિત્ર્યના પાંચ પ્રકારો હોય છે. તેમાં સામાયિક અને છેક્રેપસ્થાપનીય એ ચારિત્રને ૬-૭-૮-૯ એમ ચાર ગુગુસ્થાનક હાય છે પરિહાર વિશુદ્ધિ ચાગિને ૬-૭ એ ગુણસ્થાનક હાય. યથાખ્યાત ચારિત્રને ૧૧, ૧૨, ૧૩, ૧૪ ગુસ્થાન હાય છે.
પુલાક-બકુશ-પ્રતિસેવા કુશીલ આ ત્રણ ભેદ સામાયિક તથા છેàપસ્યાપનીય ચાગિમાં સમાય છે, કષાય કુશીલ સામાયિક છેદેપસ્થાપનીય પરિહાર વિશુદ્ધિ તથા સમસ પરાય આ ચારે ચાશિમાં યથા યાગ્ય હાય છે. નિગ્રંથ-સ્નાતક એ ભેદી યથાખ્યાત ચારિત્ર્યમાં જ હાય, દેશવિરતિ ચારિત્ર સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય મનુષ્યા તથા તિય ચા અનેમાં ચથા ચેાગ્ય હાય છે. સર્વવિરતિ ચારિત્ર્યમાં સર્વ પ્રકારે। કમ ભૂમિ ક્ષેત્રોમાં જન્મેલા સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય મનુષ્ય જ પામે છે. સિદ્ધચક્રયગની ગોઠવણી ઘણીજ તા િક છે.