________________
૧૯૮ રીતે આ સંસારથી જે ભવ વિરકત હોય અને જેને તત્વની રૂચી હોય તેને તપના કષ્ટ દુષ્કર લાગતા નથી. પૈસા કમાવા માટે પરદેશ ખેડે છે. અનેક તકલીફ પણ વેઠે છે. ઘણાના કડવા વચને પણ સાંભળે છે છતાં તેને તેનું કષ્ટ લાગતું નથી. ત્યાં સુધી મને તૃષાના પરિષહે પણ કટરૂપ લાગતા નથી. કારણ કે તેને અર્થ પ્રાતિમાં મીઠાશ છે. તે જ રીતે જ્ઞાનસારમાં ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજય મહારાજ ફરમાવે છે :
सदुपायप्रवृत्तानामुपेय मधुरत्वतः । शानिनां नित्यमानन्दवृद्धिरेव तपस्विनाम् ।।
એટલે કે : ઉપેયમાં જેને મીઠાશ હોય તેને ઉપાયમાં કષ્ટ લાગતાં નથી. મોક્ષના અર્થ મોક્ષ ઉપેયની અત્યંત મીઠાશ હોવાથી તેવા જ્ઞાની એવા તપાવીને તપશ્ચયીમાં એકાંત આનંદની વૃદ્ધિ હોય છે. મેક્ષની મીઠાશ તેને બહુ લાગે છે. તે જાણે છે કે તપથી કર્મ ખપી મોક્ષ મળવાના છે, તેથી તેને તે કર્મક્ષયને આત્મામાં આનંદ થાય છે.
तदेव हि तपः कार्य दुर्ध्यान यत्र नोभवेत् । ये न योगा न हीयन्ते क्षीयन्तेनेन्द्रियाणिच ॥
તપ તેજ કરવું જોઈએ જેમાં દુર્ગાન ન થાય. જેનાથી ચોગોની શક્તિ હણાયી ન જાય, ઈદ્ર ક્ષીણ ન થઈ જાય એ રીતે તપ કરવું જોઈએ. તપસ્ય પછી પણ શરીર ધર્મ સાધનમાં ઉપયોગી ન રહે તેવું તપ ન હોય. નહિંતર ધમ નિંદાય. તપ કર્યા પછી પણ શરીરરૂપી સાધનથી કામ લેવાનું છે. સાધના હજી બાકી
