________________
૨૦૦
“તપમ ન કરંતિ જે તવ સંજમંચ, તે તુલ્લ પાણિ પાયાણું ! પુરિસા સમ પરિસાણું, અવર્સી પેસણું મુવિતિ |
જીવમાત્ર સદાકાળને માટે સુખને વાંછુક હોય છે કીડીથી માંડી કુંજર સુધીનાં, મંકેડાથી માંડી માનવ સુધીનાં, કઈ જીવને દુઃખ પસંદ નથી. એવું સુખ પાછું જીવને સ્થિર શાશ્વત અખંડ જોઈએ છે તે સુખ કયારે મલે ? જ્યારે જીવને કમભાર એ છે થાય જીવ હળુકમી થાય. ત્યારે સંસારિક સુખની પરંપરાને પામે છે. જ્યારે ક્ષીણ કમી થાય. નિઃકર્મા થાય ત્યારે અનંતા અવ્યાબાધ સુખને પામે છે. હળુકમી થવાનાં રસ્તા કયા? બે રસ્તા છે (૧) ઉદયમાં આવેલાં કર્મોને સમભાવે હાયય કર્યા વિના, આર્તધ્યાન કર્યા વિના જોગવી લેવાય. જેથી વિપાકમાં ઉદય પામેલાં કર્મો ભગવાઈ જાય. અને નવા કર્મો ન બંધાય. (૨) ઉદયમાં ન આવેલાં કર્મોને ઉદીરણા કરીને ઉદયમાં લાવીને ભેગવવા પડે આ જ મોક્ષે પહોંચવાનો સીધે-સરળ માર્ગ છે. જીવન પરિભ્રમણ અનાદિકાળથી ચાલુ છે. કર્મબંધન પણ અનાદિથી સતત ચાલુ જ છે. તેથી એવાં આ કર્મના પાંજરામાંથી છુટવાને એકમેવ અદિતિય ઉયાય હોય તે તે તપધર્મ છે જે અનુકુળતા પામીને પણ તપ સંયમ ધર્મનું આરાધન કરતાં નથી. તે તુલ્ય પાણિ એટલે શરીર હાથ-પગ સરખાં હોય એવાં પુરુષનાં દાસપણને પામે છે. સંસારમાં નજર કરો. જ્યાં શેઠ ને મુનિમ છે સાહેબ અને કલાર્ક છે ત્યાં શેઠ
