________________
૨૦૪
પ્રાપ્તિ થઈ પરંતુ અંતે તે સ્ત્રીરત્ન અને તીવ્ર વિષયસકિતનાં પાયે સાતમી નરકનું શરણું લેવુ પડયું.
વસુદેવના જીવે નંદિષણના ભવમાં કેવું સંયમપાલન? કેટલી કઠોર તપસ્યા? કેવી સેવા-વિનય વૈયાવચ્ચ કર્યા હતા. ખુદ દેવકમાં નંદિષણનાં તપની વૈયાવચ્ચ ગુણની પ્રશંસા થઈ હતી. અને પરિક્ષા કરવા આવનાર દેવની પરીક્ષામાંથી નંદિષેણ સાંગે પાંગ પાર ઉતર્યા હતાં. એવા પણ મહામુનિને ભૂલાવામાં નાખ્યા અને અંત સમયે ઈચ્છા થઈ આવી કે જે તપાચરણ મેં કર્યું છે તેનું જે કઈ પણ ફળ હેય તે આવતા ભવે હું સ્ત્રી વલ્લભ થાઉં ત્યાં જ તેમના કઠોર તપનું લીલામ થઈ ગયું. વસુદેવનાં ભાવમાં ૭૦ હજાર સ્ત્રીઓને ભર્તાર અત્યંત સ્ત્રી વલ્લભ બન્યા. પરંતુ મુક્તિરૂપી સ્ત્રી તો દૂર જ રહી તેવી જ રીતે તપની - આચરણ વેળાએ માયાશલ્યને ત્યાગ પણ આવશ્યક છે.
“તપ કીધે માયા કરી મિત્રશું રાખ્યો રે ભેદ. મલ્લિ જિનેસર જાણજે, તે પામ્યા સ્ત્રી વેદ રે”
ફક્ત મિત્રથી પિતાને આગળ વધવાનાં ભાવમાંથી, જન્મેલી ઈચ્છાથી, પિતે ઉગ્રતપસ્વી કહેવડાવવાનાં ભાવમાંથી તે આત્માએ મિત્રો સાથે માયાનું આચરણ કર્યું અને ફળ જે અનંતકાળે બને તેવું આશ્ચર્ય સર્જાયું. તધર્મના પસાયથી ત્રણુલોકનાં નાથ. સ્વરૂપ અરિહંતપણાને પામ્યા. પરંતુ માયાના ફળ સ્વરૂપ સ્ત્રીવેદ પણ પામ્યા. આ માયાશલ્યનાં જ પાપે લક્ષ્મણ સાઠવીએ