________________
२०७
વ્રુત્તિસંક્ષેપ :-ભૂખ લાગે અને સામે આવેલા આહારને જીવ આરાગી લે, તેા કાંઈ વાંધા નથી. પરંતુ લૂલીબાઈ જીભડી વૃત્તિઓને ઉશ્કેરે છે, ષડરસ ભરપૂર ભેાજન જોઈ એ. ખાટુ જોઈએ તીખુ તમતમતુ... જોઈએ. કયારેક મીઠું જોઈ એ, અથાણાં-ચટણી જોઈએ. આ પ્રકારની વૃત્તિએના ઉશ્કેરાટ ઉપર કાબૂ મેળવવા તે કષ્ટસાધ્ય હાવાથી તપરૂપ છે તેથી જે રાજ ધારણા કરવામાં આવે કે આજે મારે આટલાંજ દ્રવ્યેા વાપરવાં, તે તેટલાંજ પ્રમાણમાં વૃત્તિએ સ ંતુલીત રહે છે અને તેથી મનમાં, જીવનમાં તેટલી શાંતિ મલે. તેથીજ આપણાં તપના મહાન પ્રકાર છે.
રસત્યાગ :–વિગઈ વગેરે રસાના ત્યાગ કરવે. તે આયંબિલ તેના ઉત્કૃષ્ટ પ્રકાર છે. કારણુ કેાઈણ પ્રકારનાં મરચાં વઘાર વિગેરેનાં સ'સ્કાર વિનાનું સાદું ભેાજન ફક્ત આહાર સજ્ઞાની તૃપ્તિ માટે શરીરને ભાડુ ખાપવારૂપ વાપરવું, જેથી આંતરમાઘ બધા ઉકળાટ શમી નય છે. કારણ જુદા જુદા પ્રકારના રસથી જુદી જુદી વૃત્તિએ વિગેરે ઉશ્કેરાય છે. જ્યારે સાદા સાત્ત્વિક આહારથી સવ વૃત્તિઓનું શમન થાય. આરાધનામાં વિશેષ આનંદ ઉત્સાહ જેમ પ્રગટે છે.
કાયલેશઃ-શરીરને કસવુ કષ્ટ આપવુ. સાધુ મહાત્માઆ જે વિદ્વાર–àાચાદિ સહે છે. તે તથા પૂર્વકાળમાં જે આતાપના વિગેરે લેતાં હતાં. તે સવ આ પ્રકારનાં તપમાં આવે શરીર એ આરાધનાનું સાધન હેાવાથી, તેમ સમજીને
