________________
૨૦૫
અતિ ઉત્કૃષ્ટ તપનું સાંગેાપાંગ પાલન કરતાં તેનું મનાવાંછિત : સિદ્ધ ન થયુ. અને અફાટ ભવપર ંપરા અનેકાનેક દુઃખાના ભાજન તે આત્માને થવુ પડ્યુ.
તપસ્વી આત્માને મિથ્યાત્વશલ્યને પણ ત્યાગ હાવા જોઈ એ. આ મિથ્યાત્વ શલ્યના કારણે જ સાઈઠ હજાર વર્ષોનાં તામલીતાપસનાં. ઉછ્યાતિઉગ્ર તપ છતાં ફળપ્રાપ્તિ ઉત્તમ ના થઇ. તાપસપણામાં તામલિએ સાઈઠે હુનર વર્ષ છઠ્ઠનાં પારણે છછૂંતુ તપ કર્યું. પરંતુ જનધના પરિચય - ન હેાવાથી, જીવદયાનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ ન જાણવાને કારણે તે પારણે લાવેલી શિક્ષા નદીમાં એકવીસ (૨૧) વાર ધાઈ નાંખતા. તે વખતે તેને ખ્યાલ ન હતા કે શુદ્ધાશય છતાં તેમાં કાચાપાણીનાં જીવોની હિંસા થતી હતી. તેથી જે ઉગ્ર તપનાં પ્રભાવે સમકી એવા સાતથી આઠ (૭થી ૮) જીવા માક્ષે જઈ શકે. તેવાં તપનાં ફળમાં મિથ્યાત્વશલ્ય નાંના કારણે તામલિતાપસને ફકત દેવગતિ– ઇન્દ્રાસનની પ્રાપ્તિ થઈ.
સિદ્ધચક્રનાં યંત્રમાં વિચાર કરતાં તપપદ પછી. સીધું સિદ્ધપદ બતાવ્યું છે તપારાધનનું પરિણામ સિદ્ધપણું, સકલ કમ ક્ષય, સકલમલ ક્ષય ખતાવ્યું છે. દર્શન પદથી આરાઘાયેલી ધમ યાત્રામાં ચોથા તબકકે તપમાં પ્રવેશી. જીવાત્માને ડાયરેકટ સિદ્ધપદે સ્થાપે છે. આવાં આ તપપદ્મના એ મુખ્ય ભેદો છે.
૧ ખાદ્યુતપ ૨ અભ્ય તરતપ અનેના છ છ પ્રકાર પડે છે.