________________
૨૦૨ સમ + આધિ-માનસિક દુઃખનું શમન તે સમાધિ.
તેથી વીર પરમાત્માએ ચાર પ્રકારની સમાધિનાં સ્થાનકે બતાવ્યાં છે. (૧) વિનય સમાધિ (૨) શ્રુતસમાધિ (૩) ચાર સમાધિ (૪) તપસમાધિ તપ એ કલેશ રૂપ નથી. સમધિરૂપ છે પણ કયારે ? જે તપ આ લોકન સુખની ઇરછા વિના કરાય, પરલેકનાં સુખની વાંછા વિના કરાય. કોઈપણ પ્રકારની કિતી માન પ્રતિષ્ઠા શબ્દાદિ વિષયની આશંસા વિના કરાય. ફકત નિ જરાનાં ધ્યેયથી તે તે તપ નિશ્ચિતપ સમાધિરૂપ થાય છે. તપ એ રસા. અ ણ રૂપ હેવાથી તેનું સેવન કરનારાઓને પશ્યનું પાલન કરવું પડે છે. તપનું થાય છે સમતા તપાવીને કાંધ આવવાની શક્યતાઓ ઘણી હોય છે. કારણ શરીર શ્રમિત થવાથી નિમિત્ત મળતાં કષાય ભભૂકી ઉઠે. પરંતુ એ તપસ્વી જે સમતાપૂર્વક તપ કરે તે તેનાં તપમાં ચાર ચાંદ લાગી જાય. બ્રા કે અભ્યતર એવાં કઈ પણ તપધર્મનાં પાલન વિનાં આજ સુધી કઈ મે ગયું નથી. જતું નથી. જવાનું નથી કારણ પ્રજજવલિત અગ્નિની ભઠ્ઠીમાં તપાવ્યા વિના સુવર્ણ કયારે પણ શુદ્ધ થતું નથી. તેમજ તારૂપી અગ્નિમાં આત્માને તપાવ્યા વિના કર્મોનાં થર હટતાં નથી.
તે શું આપણાં જીવે હજી સુધી તધિર્મનું આરાધન કર્યું જ નથી ? ઘણું ઘણીવાર સર્વે પ્રકારનાં તપ જ આચર્યા છે. પરંતુ ભૂલ થઈ. જે વિધિપૂર્વક તપની આરાધના કરવાની છે તે વિધિ ન સચવાયે. અને જે