________________
૧૮૩
જો કાઈ પૂન્યશાળી આત્મા ચારિત્ર ગ્રહણ કરે છે તે કેટલાં ઉત્કટ અને ઉદ્દાત્ત ભાવાથી બ્રહ્મણ કરે છે તેની ભાવના હાય છે ષડકાયના સવ જીવાને અભયદાન આપવાની કારણ્ સવ જીવા સત્તાએ પેાતાની સરખા છે બધાં જીવા પ્રત્યેનાં મૈત્રીભાવની ભાવના ચારિત્ર્ય ગ્રહણ કરનારમાં હાય છે અને પરમાત્માએ ખતાવેલ માગે તેમની આજ્ઞાના રાધનપૂર્વક, કમ માત્રના ક્ષય, માહમહારીપુનું મન અને અનંત અવ્યાબાધ સુખની પ્રબળ ઝંખના ચારિત્રગ્રહણ કરનાર આત્મામાં હાય છે એવી ઉચ્ચભાવનામાં રમતા આત્મા પુરુષાર્થ પણ તેવા જ ઉત્કટ કરે છે. અને ફળ સ્વરૂપે તેનાં કર્મો ક્ષય થાય જ છે.
શ્રી જૈનશાસનના મહાપ્રભાવિક સ`પ્રતિ મહારાજાએ અપસમયનાં ચારિત્રપાલન અને વિશિષ્ટ ચારિત્ર્યનુમાઢનાનાં બળે જ અનુપમ સુખ સૌભાગ્ય સ'પત્તિ વૈભવ મેળવ્યુ હતુ. એવાં ચાગિ ધર્મના મૂળ એ પ્રકાર પડે છે. નિવૃત્તિને પ્રવૃત્તિ ભેદ્દે, ચારિત્ર છે વ્યવહારજી, નિજગુણ સ્થિરતા ચરણ તે પ્રણમા નિશ્ચય શુદ્ધ પ્રકાર” ભવિચણ ભજીયેજી....
વ્યવહાર–ચારિત્ર અને નિશ્ચય ચારિત્ર :
વ્યવહાર ચારિત્રમાં પાંચ સમિતિએનાં પાલનસ્વરૂપ પ્રવૃત્તિ શુભમાં પ્રવૃત્તિ અને ત્રણ ગુપ્તિની આરાધના સ્વરૂપ નિવૃત્તિ સવ અશુભ પાપવ્યાપારે-અશુભભાવે। સંકલેશથી નિવૃત્તિ ઢાય છે જયારે પાતાનાં આત્મિકગુણામાં જ સ્થિરતા કરવી, રમવું. એ ઉચ્ચકોટિનું ચારિત્ર્ય તે નિશ્ચય ચારિત્ર કહેવાય છે વ્યવહાર ચારિત્ર એ સાધન છે અને