________________
૧૨
સમકિત વિષ્ણુ નવ પૂરવી અજ્ઞાની કહેવાય । સમકિત વિષ સંસારમાં અરડા પરા અથડાય ।।
સમકિતની ગેરહાજરીવાળે પણ કાક આત્મા જ્ઞાનાવરણયનાં ક્ષાપશ્ચમે નવપૂર્વ સુધીનું જ્ઞાન મેળવી શકે. પરંતુ જ્યાં સુધી તેને આત્મિક શ્રદ્ધા, સમ્યગ્દર્શન મેાક્ષનુ લક્ષ આવ્યું નથી ત્યાં સુધી તે મહાજ્ઞાની છતાં અજ્ઞાની કહેવાય છે. અને એવા અજ્ઞાનીને તા સંસારમાં અથડાયા કુંટાયા કરવાનુ જ હાય. અને તેથી વિરુદ્ધ જે વિબંધાયેલા માતી સ્વરૂપ છે સમકિતી છે તે કેવા છે....
સમિકતી અડ પત્રયણ ઘણી, પણ નાની કહેવાય; અધ પુદ્ગલ પરાવતમાં, સકલ ક`મલ જાય.”
ફક્ત જેણે ગુરુગમથી અષ્ટ પ્રવચન માતાનું જ જ્ઞાન મેળવ્યુ છે એવે! પશુ ભવ્યાત્મા જ્ઞાનીની પદવીને પામે છે. કારણ જ્ઞાનાંતરાયના ઉચે વિશેષ જ્ઞાન કદાચ ન હોય પરંતુ માઠુનીયના ક્ષયાપશમના મળે જે સમ્યગદનની પ્રાપ્તિ, શ્રદ્ધા ગુણ તેમાં વિકસ્યા તે શ્રદ્ધાના બળે તેએ અષ્ટ પ્રવચન માતાના જ ધારક આત્મા પણુ જ્ઞાની બનીને વધારેમાં વધારે અષ પુદ્ગલ પરાવત ના કાળમાં નિશ્ચિત સર્વ કર્મોના ક્ષય કરીને મેાક્ષપદને પામે છે.
એવા આ સમ્યગ રત્નના જુદી જુદી અપેક્ષાએ જુદા જુદા પ્રકારેા પડે છે.
(૧) ઔપથમિક સમ્યક્ત્વ-મિથ્યા માહનીય તથા
