________________
ભેદભાવ રાખતા નથી. બાહ્ય દ્રષ્ટિએ ઉપાધ્યાયજી પિતાના કર્તવ્ય તરીકે ગ૭માં સાધુઓને સારણાદિક કરતાં હોય છે છતાં પણ તેમનું મૂળ લક્ષ તે આત્મરમણતા જ હોય છે.
ઉપ+અધ્યાય-ઉપ” નજદીક હોવું, સ્વાધ્યાયની નિકટ હોવું રહેવું તેજ ઉપાધ્યાય પદનું મુખ્ય લક્ષણ છે. મલયગિરિના ગશીર્ષ ચંદનની જેમ સંસારના તાપથી તપ્ત પ્રાણીઓના આધિ-વ્યાધિ ઉપાધિ રૂપ તાપ ને શાંત પાડનાર શીતલ એવી વાણ ઉપાધ્યાય પરમાત્માની હોય છે. એવા પરમ મહિમાવંત ઉપાધ્યાય પદની આરાધના દ્વારા મૂખ પણ પંડિત બને છે. તેથી જ ઉપાધ્યાય ભગવંત જિનશાસનમાં અધ્યાપકના સ્થાને છે. પથર જેવા શિષ્યને પણ શિપીની જેમ મૂર્તિરૂપે ઘડનાર છે. મેહરૂપી સર્ષથી ઠંખાઈને નષ્ટ પ્રાયઃ જેના પ્રાણ થયા છે તેવા જેને ચેતના આપનાર ઉપાધ્યાય છે. અજ્ઞાનરૂપી વ્યાધિથી પીડાતા અને શ્રતરૂપી ઔષધ આપનારા સ્વરૂપ ઉપાધ્યાય ભગવંત છે. તેઓ જ્ઞાનરૂપ અંકુશથી કષાયરૂપી હાથીને મહાત કરે છે અને અજ્ઞાનાધ લોકેાના જ્ઞાન ચક્ષુ ઉઘાડનારા હોવાથી તે ઉપાધ્યાય ભગવંતે નામકરણીય છે.
દષ્ટાંત-એક રબારીને સૌંદર્યવાન એવી પુત્રી હતી. એક સમયે મોટા શહેરમાં ઘી વેચવા માટે બીજા ઘણા રબારીઓની સાથે તે યુવાન પુત્રીને લીધી. તે પુત્રી તે ગાડું ચલાવે છે. જ્યાં સુગંધ હોય ત્યાં સુગંધના આશિક
