________________
સામે બે વિકલ્પ રાખીને નકળે છે. ગોચરી મળશે તે સંયમની વૃદ્ધિ થશે; નહિ મળે તે તપની વૃદ્ધિ થશે અને રીતે લાભ છે. તેથી જ ગોચરી ન મળે, અગર સારી ન મળે તેમાં સાધુને હરખ શેક કે સંકલ્પ વિકલ્પ કરવાનું કારણ નથી આવા જે હોય તે જ પવિત્ર સાધુ મહાત્માઓ છે. બાકી એકલા મુંડનથી કે હુંચનથી શું વળવાનું છે? બહાર ત્યાગ અંદરના ત્યાગનું નિમિત્ત બને છે :
એકલા મુંડનથી કશું ન વળે. સાથે અંદરની સમતા જોઈએ. અંદરની સમતા, શાંતિ, નિરહંકારપણું હોય અને સાથે મુંડન હોય તે સેનામાં સુગંધ ભળ્યા જેવું થાય. ક્ષમા, સમતા, નમ્રતા, ઋજુતા કે અપ્રમતભાવ ન હોય તે માત્ર એકલા કેશ લેચથી કલ્યાણ થવાનું નથી તે વાત અપેક્ષાએ સાચી છે. પરંતુ નિરપેક્ષપણે બરાબર નથી. કારણ બહારને ત્યાગ અંદરના ત્યાગનું નિમિત્ત બને છે. સાધુના દશનથી જીવન પવિત્ર થાય છે :
સાધુ મહાત્માઓના જીવન એવા પવિત્ર છે કે તેમના દર્શનથી પણ અનેકનું કલ્યાણ થઈ જાય છે. ઈલાયચીકુમાર સાધુ મહારાજને વહેતા જોઈ કલ્યાણ સાધી ગયા. ઈલાયચીકુમાર નટી પર મુગ્ધ થયેલ છે. તેને મેળવવા તે નટ બન્યો છે. રાજની સમક્ષ વાંસ પર નાચી રહ્યો છે. નાચ પૂરે થયે નીચે ઉતરીને ઈનામની આશાએ રાજા
