________________
૧૧૭
પણ અનિચ્છાએ અને ઉદાસીનપણે.
સમકિતિએ સ'સારની અસારતા જોઈ છે ઃ
સમકિત જીવ સ'સારમાં કેમ રમતા નથી? તેને શું થઇ ગયુ છે ? પેાતાના બુદ્ધિરૂપી ચક્ષુ વડે, જ્ઞાનરૂપી ચક્ષુ વડે અગર તેા નિમળ એવા અ ંતર ચક્ષુથી શાસ્રાનુસારે સાંસારને પરમાથી તેના ખરા સ્વરૂપમાં તે જોતા ડાય છે, અને એ સ્વરૂપ તે વિચારતે હાય છે, આપણે સંસારને ખરા સ્વરૂપમાં જોઈ શકતા નથી. જેમ દ્રષ્ટિમાંથી કમળા જતાં વસ્તુને યથાર્થ રીતે આપણે જોઈ શકીએ છીએ તેમ દ્રષ્ટિ રાગ જતાં, મિથાવરૂપી રાગ દુર થતાં સમકિત સંસારને ખરા સ્વરૂપમાં જુએ છે. જેને તિમિર રાગ હોય તેને એકને બદલે એ ચંદ્ર દેખાય છે. તેમ જેને મિથ્યાત્વરૂપી રાગ હોય તેને પર વસ્તુ પૈતાની લાગે છે. સમક્તિ થતાં સસારનું યથાર્થ દન થાય છે. સંસાર અને સ ંસારની સવ વસ્તુઓ તેને 'પર સમજાય છે. સંસાર તેને કેવા દેખાય છે?
.
जन्ममृत्युजराव्याधिरोगशोकाद्युपद्रुतः । क्लेशाय केवलं पुंसामहो भीमो भवोदधिः ||
સમકિતને સ ંસાર કલેશરૂપ દેખાય છે ઃ
અરે, રે, ભય કર એવે સ ંસારરૂપી સાગર તેમાં પરિભ્રમણ કરતા જીવાના કેવળ કલેષ માટેજ છે. જન્મ, મૃત્યુ, જરા, આધિ વ્યાધિ, ઉપાધિ, રાગ, શેક, વિયાગ સંચાગરૂપી ઉપદ્રવેાથી ભરેલા સ ંસાર કેવળ કલેશમય છે.
