________________
૫૬
બેતાલીશ આશ્રવના સ્થાન શાસ્ત્રમાં વર્ણવવામાં આવ્યા છે તેમાં કયાંય પંચમહાવ્રતને ઉલ્લેખ નથી. પંચમહાવ્રત, પંચાસર આદિની સિદ્ધિ દશામાં જરૂર નથી રહેતી. પરંતુ સાધક દશામાં તેની જરૂર છે જ. સાધક દશા હોય તેમાંથી જ સિદ્ધપદ આવે. સાધક હોય તે જ પરંપરાએ સિધ્ધ થાય. પંચમહાવ્રતને દલીલ ખાતર આશ્રવ માની લઈએ તે પણ તે શુભાશ્રવ છે, અને તેનાથી શુધ્ધ ચારિત્ર અને શુધ્ધ ભાવ પ્રાપ્ત થાય છે. તેથી તે વ્યવહાર નયથી સંવર છે. શ્રી તીર્થંકર બગવાન દીક્ષા લે છે ત્યારે પણ પંચ મહાવ્રત ઉચ્ચારે છે. પંચમહાવ્રત એકાંત આશ્રય છે એમ બોલનાર તીર્થ કર દેવનું અપમાન કરે છે. પંચમહાવ્રત તથા પંચાચાર પાળવામાં આચાર્ય ઉદ્યમવંત હોય છે. વિશુદ્ધ દેશને દેવા આચાર્ય તત્પર હોય છે :
આચાર્ય વિશુદ્ધ દેશના દેવામાં તત્પર હોય છે. સિદ્ધાંત મુજબજ દેશના દેવામાં પૂરી જાગૃતિ રાખે છે. ઉસુત્રની દેશના ન દેવાઈ જાય તે માટે પૂરી કાળજી રાખે છે. કારણ ઉભુત્ર પ્રરૂપણુ જેવું બીજું કોઈ પાપ નથી. વીતરાગ આજ્ઞા પૂરી રીતે સમજી વિચારીને તે મુજબ તેઓ ઉપદેશ આપે છે. આચાર્ય પોપકાર કરવા સદા તૈયાર હોય છે :
આચાર્ય દેવ બીજા પર ઉપકાર કરવા હંમેશાં તૈયાર હોય છે. પિતે પચાચારનું પાલન કરે છે, અને તેમની નિશ્રામાં સાધુઓ રહે તેમને ભલી રીતે પંચાચાર પળાવે
