________________
ભુલથી, મિથ્યાત્વ મોહનીયના ઉદયથી વધુ વરૂપની યથાર્થ ઓળખાણ થતી નથી, વહુનું સાચું સ્વરૂપ સમજાતું નથી. તેથી જીવન વીર્ય ગુણનું પરિણમન વિપરીત પણે થાય છે. જ્યાં સુધી એના વીર્ય ગુણનું પરિણમન સાચે માર્ગે થાય નહિં ત્યાં સુધી સંસાર પર્યાય ઉભી રહેવાની. જ્યારે એ વીર્ય ગુણનું પરિણમન સમ્યકપણ થાય ત્યારે મેક્ષ પર્યાય પ્રગટ થાય. રીતે અનેક જોએ ઘાતી કર્મોને ખપાવ્યા ત્યારબાદ અઘાતી કર્મ ખપાવી સિદ્ધ પર્યાય પ્રગટ કરી જ્યારે આત્માને સિદ્ધપદ પામવાને વખત નજીક આવે ત્યારે કેવળી સમુઘાત કરવું પડે છે. કેવળી સમુદઘાત :
જ્યારે કેવળી ભગવંત જ્ઞાનમાં જુએ કે – પિતાનું આયુષ્ય ટૂંકું છે અને વેદનીય નામ અને ગોત્ર કર્મની સ્થિતિ વધારે છે ત્યારે તે બનેની સ્થિતિ સમાન કરવા સમુદ્દઘાત કરે. પરંતુ બન્નેની સ્થિતિ સમાન હોય તે સમુઘાતની જરૂર ન રહે. કેવળી તે અઘાતી કર્મથી મુક્ત થવા સમુદુઘાત કરે; પરંતુ તમે જુદા જ પ્રકારને સમુદ્રઘાત કરે છે, ક્રોધાવેશમાં આવી જાઓ છે, ઉકળાટ બહુ થઈ જાય છે ત્યારે ક્રોધ સમુઘાત કરે છે ને? કેવળી સમુઘાત તે ચરમ શરીરી કરે છે. પરંતુ સંસારી ક્રોધ સમુદ્યાત વેદનીયાદિ સમુદ્દઘાત કર્યા કરે છે. કેવળી ભગવાન કમ ખપાવવા માટે સમુદુઘાત કરે છે. જ્યારે
