________________
૨૭
“સી જેટલી નીચે જઈ શકે તેટલી જ ઉંચે જઈ શકે. આત્મા એટલે અવળ્યે પડી શકે તેટલા જ સફ્ળો પડી શકે" માટલા માટે શ્રી જીનભદ્રગણી ક્ષમાશ્રમણે તેમને આઠમા નિસ્ફૂત્ર કહ્યા છે. ને તે વાત આ ઉપરથી ખરાખર લાગે છે. દિગંખરા કહે છે સ્ત્રી જેમ સાતમી નરકે ન જાય, તેમ માક્ષે પણ ન જાય. આપણે તેમને પુછીચે કે સ્ત્રી સાતમી નરકે કેમ ન જાય તે તે જવાબ આપે. છે કે :- તેમના તથા પ્રકારના વિઘ્નસ પરિણામ નથી ઢાતા. જો તેટલા વિઘ્નસ પરિણામ નથી હાતા તા પરિણામ તેટલે અંશે સારા હોય છે ને ? તેા જવાખ મળે છે :- હા, તે આપણે કહીએ છીએ તેના પરિણામ તેટલા સારા ડાય છે, માટે જ સ્ત્રી મેક્ષે જાય છે. આત્મા જેટલા નીચેા જાય તેટલા જ ઉંચા જાય તેવા નિયમ નથી :
જો આત્મા જેટલે નીચા જાય તેટલેાજ ઉંચા જઈ શકતા હાય તા તદુલીએ મત્સ્ય સાતમી નરકે જાય છે. તે પણ મેક્ષે જઈ શકે તેમ માનવું જોઈ એ. પરંતુ તે વાત તા દિગંબરા માનતા નથી. એ રીતે સપ પાંચમી નરક સુધી નીચે જાય છે. જયારે ઉપર આડમા વાક સુધી જાય છે. અહિં પણ તે નિયમ ઘટતા નથી. માટે જીવ જેટલેા નીચા જાય તેટલે જ ઉંચા થય તેવા નિયમ નથી. આ વાતનુ વિસ્તૃત વિવેચન ષષ્ટ્રદશન સમુચ્ચયની ટીકામાં છે.
