________________
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર
(૪) મૂળ પુરુષ પોતાની જીવનનિષ્ઠા—સિદ્ધાંત પર અત્યંત આગ્રહી હોય છે અને તે જ એનાં મૂળ ઊડાં જઈ શકે છે.. બાકી જો એ પોતે જ ચૂકે તે એવા પાલા સિદ્ધાંત ઊંડાં મૂળ નાખી શકતા નથી.. (૫) ભગવતીજી સૂત્ર શતક ૮, ઉ. ૫.માં ભગવાન પોતાના શિષ્યાને જણાવે છે કે “ આજીવકા વડ, ખેર, ડૂંગળી, લસણ તથા કંદમૂળ જેવી ચીજો ખાતા નથી તેમ જ મદ્ય–માંસ–સુરા વગેરેના પણ. સ્પર્શ કરતા નથી. તેા શ્રમણ નિમ ંથાએ તેા એથી પણ વિશેષ જાગ્રત રહેવું જોઈએ.” અને પછી કાચુ પાણી તથા ધાન્યના ખીજ વગેરે વાપરવા માટે એ જ આજીવકાની ભગવાન આકરી ટીકા કરે છે.
આમ જૈન બૌદ્ધ અને શાસ્ત્રપુરાવાઓથી પાકા નિરામિષાહારી ગોશાલક આર્દ્ર કુમાર સાથેની ચર્ચામાં ભગવાનની કડક ટીકા કરે છે પણ માંસાહાર માટે એક શબ્દનો પણ આક્ષેપ મૂકી શકતા નથી.. બાકી જો એવુ જ હાત તા ગેશાલક એ ગુરુ અને શિષ્ય બન્નેને ઉધડા લીધા વિના રહેત ખરા ?
(૬) તેવી જ રીતે વૈદિક–બૌદ્ધ શાસ્ત્રોમાંથી પણ માંસાહારના આક્ષેપનુ એક પણ વાકચ શેાધ્યુ જતું નથી.
(૭) ઊલટુ દેવદત્ત ભગવાન બુદ્ધ પાસે અન્ય શ્રમણાની જેમ માંસાહાર ત્યાગની આજ્ઞા ઉમેરાવા માંગે છે. જોકે બુદ્ધ એનેા ઇનકાર કરે છે પણ એથી જણાય છે કે જૈન શ્રમણ પરંપરા માંસાહારના દોષથી પૂર્ણપણે મુક્ત હતી.
(૮) એટલું જ નહિ ખુદ ભગવાન બુદ્ધ (દીનિકાય સૂત્ર–૨) સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે શ્રમણ પરંપરા માંસ મદિરાનું સેવન કરતી. નથી. પડિતાએ આ શ્રમણપરપરા ભગવાન પાર્શ્વનાથની હતી એ સિદ્ધ કર્યુ છે. મહાવીરે વળી બ્રહ્મચય અને પ્રતિક્રમણને નવા. આચાર ઉમેરી એ પરંપરાને વધારે વિશુદ્ધ અને કડક બનાવી છે.. (વાંચા વર્શન બૌર ચિંતન પા. ૧૯૬ લે. પ્રજ્ઞાચક્ષુ ૫. સુખલાલજી) એથી મહાવીર માટે આવા આક્ષેપ મિથ્યા હરે છે.
