________________
૧૧૮
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર શું કર્યું અને શું ન કર્યું એ વાત મહત્ત્વની નથી પણ સમય સંયોગો વિચારી ઠીક લાગ્યા તે ઉપાયો અજમાવીને અને ઠીક લાગ્યા. તે આચાર-વિચાર ઊભા કરીને પણ ચારે બાજુ ફેલાયેલા દાવાનળ વચ્ચે પણ જેમણે પરંપરાને સુરક્ષિત રાખી ઊજળી બનાવી છે એટલું જ નહિ, સમગ્ર દેશને ઊંચે ચડાવવામાં હિમાલયને અદ્ધર ઊઠાવવા. જેટલી જે પ્રચંડ તાકાત બતાવી છે તેમ જ પાછળથી સૈકાઓ સુધી પશ્ચિમ-દક્ષિણ ભારતમાં પિતાની પરંપરા દ્વારા સુવર્ણ યુગ પણ સ્થાપી. બતાવ્યો છે, એ જ મહત્વની વાત છે. આપણું ઊણપ :
એથી આશા રાખું છું કે વાચકે આજની નહિ પણ તત્કાલીન પરિસ્થિતિ પ્રમાણે જ એમને જોવા પ્રયત્ન કરશે ત્યારે જ એમની મહત્તા–ભવ્યતા અને વીરતાનું દર્શન થઈ શકશે. પણ જૈનસમાજને. ઘણો મેટો ભાગ એટલે સ્થિતિચુસ્ત છે કે પિતે બાંધેલા વર્તુલ બહાર એ જોવાની દૃષ્ટિ જ ગુમાવી બેઠો છે. વળી ઘણાના મનની એક ગૂંચ પણ છે કે ચોળીને ચીકણું શા માટે કરવું ? જે કંઈ નથી જાણતા એમની આગળ આવી વાતે પ્રગટ કરવાથી લાભ પણ શે ? એથી તો ઊલટો આપણે જ ફજેતો થશે ને લેકે પણ એમાંથી બૂરો જ આદર્શ જ પકડી લેશે. બંધાયેલ ભય સંસ્કાર :
પણ આપણે એ ખોટો ભય સંસ્કાર છે. એથી ચીકણું થવાને ભય સેવવાની કશી જ જરૂર નથી, કારણ કે એથી તે સંશધનને માર્ગ જ બંધ થઈ જાય. બાકી આપણું પક્ષે જે કંઈ દોષ થયે હેય તે એને સંતાડી રાખવાથી પણ શે લાભ ? છાનું છાનું રાખી ગૂમડું પંપાળ્યા કરવાથી તે એ મોટું થાય. મટે નહિ ને એથી તે ઊલટો આપણો જ દોષ સિદ્ધ થવાનો અને તેથી વળી એ બેજ સદા આપણુ છાતી પર લદાયેલે જ રહેવાનો, કારણ કે Secrecy
