________________
૧૬૮
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર
हमें तो धर्म का सारे विश्व में प्रचार करना हैं और इसके लिये साहित्यका प्रचार भी नये ढंगसे करना है और तूटते हुअ समाजो भी खडा करना है— सशक्त बनाना है; और तब ही धर्म में एक नया तेज - नया जोश प्रगटेगा । बाकी सिर्फ पूजा - महोत्सवों से न कोई धर्म टिकता है— न उसका प्रभाव फैलता है ।
अंतिम विजय की आशा :
इसलिये जो घर्म की प्रभावना करनी हो, भगवान महावीर के अमर संदेश को जग प्रचारित करना हो तो हमें ज्ञान बढाना होगा, शक्ति बढानी होगी, चारित्र बढाना होगा और संकल्पको भी बढाना होगा । और तब ही भय, शर्म, कायरता और लघुभाव जैसी - समाजमें फैली हुई कमजोरियाँ नष्ट होगी और तब ही हमारा प्रभाव बढता रहेगा । आज तो सिर्फ दिल की यही भावना है परंतु जब यही भावना एक दिन साकार बनेगी तब छाये हुए अंधार बादल हटकर नयी रोशनी हमें उज्ज्वल बनायेगी और तब ही हमारा विजय प्रस्थान फिरसे शुरू होगा और महावीरके शासनकी धर्मपताका एक दिन समग्र विश्व में लहराने लग जायगी ।
આથી ફરીને છેલ્લે ભારપૂર્વક હું મારા સાધી બંધુઓના મનમાં એ ઠસાવવા માંગુ છુ કે અહિંસાની દૃષ્ટિએ યેાગ્ય જવા આપવા છતાં આપણે આપણી વાત પંડિતાને ગળે ઉતરાવી શકતા નહાતા તે માટે કારણ એ હતું કે એક તે! મહાવીર યુગની પ્રાચીન ભાષા—કે જે એનાથી યે ઘણા પ્રાચીન કાળમાં જ્યારે ભઠ્યાભક્ષ્યને પ્રશ્ન જ ઊઢ્યો નહાતા ત્યારે માંસ અને વનસ્પતિ અને અર્થાંમાં વપરાતી ભાષામાંથી જ એ ઊતરી આવી હતી, જોકે પાછળથી ભક્ષ્યાભક્ષ્યા પ્રશ્ન ઊઠયા બાદ વનસ્પતિ અને માંસપરક અને જાતના અર્થાત સૂચવવા શબ્દોને હવે એક યા બીજા વર્ગોંમાં સ્થિર કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ હતી પણ આગમાની ભાષા ત્યારે સ્થિર મની
