________________
૧૩૦
જૈન ધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર - પ્ર. ૬ શાસ્ત્રોમાં આવેલા આવા પાઠો એ નિર્બળ મનનાપડેલા મુનિઓના ઉદ્ધાર માટે જ નિર્માણ થયા હતા કે એ કેવળ તમારી કલ્પના છે. એને શાસ્ત્રવચનનો કેઈ આધાર છે?
' ઉ. ૬ (૧) દુષ્કાળના સમય સુધી આચારવિચારમાં ભેદ પડ્યા નહોતા. સર્વની આચારવિધિઓ–પ્રતિજ્ઞાઓ સરખી જ હતી. પણ આ કાળમાં જે ગરબડો ઊભી થઈ એને પરિણામે જ આચારાંગના ૧૦મા અધ્યયનને અંતે જે આવી આજ્ઞા મૂકી છે, એ જ મારી કલ્પનાને સબળ ટેકે આપે છે કે આચારની બાબતમાં બે પક્ષો પડ્યા હતા.
(૨) આ સિવાય નિશીથ ગાથા ૪૩૬-૪૩૯માં કહ્યું છે કે, કઈ ખાસ કારણસર માંસ લેવાની જરૂર હોય તો પણ જે લોકો એમ જાણે છે કે જૈન મુનિ માંસભોજી નથી એવાઓને ત્યાંથી એ ન વહોરવું, કારણ કે એથી નિંદા થાય છે. આમ લોકનિંદાનો ડર જ બતાવે છે કે એને આચારને ટેકે નહોતો. આથી સિદ્ધ થાય છે કે પરંપરા વિશુદ્ધ જ હતી. અને એટલે જ પતિત મુનિઓને કારણે લેકનિંદાનો ડર રહે. બાકી જે સમગ્ર મુનિ સમાજ ચુસ્ત વનસ્પત્યાહારી રહ્યો હત કાં તો બધા જ માંસાહાર તરફ વળ્યા હોત તો કરીને પ્રશ્ન જ ન ઉદ્ભ વત.
(૩) આમ શાસ્ત્રમાં માંસાહાર માટે જે કંઈ બે—પાંચ પાઠ છે એ પરિસ્થિતિ વશ ફસાયેલા મુનિ–સાધકની દુર્બળતાનો ઈતિહાસ માત્ર છે. એટલું જ નહિ, એમને એમાંથી છોડાવી ઉપર ઊઠાવવાના પ્રયત્નોનો પણ ઇતિહાસ છે. અને એટલે જ બહુ સાચવી સાચવીને અને તે પણ આચાર્ય–ઉપાધ્યાયની અનુજ્ઞા મેળવીને તેમ જ લોકનિંદાનો ખ્યાલ રાખીને કેઈ ખાસ પ્રસંગે જ–અન્ય ઉપાય ન જણાય ત્યાં જ એ લેવાની છૂટ મૂકવામાં આવી છે. મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી સંપાદિત કલ્પસૂત્ર, સૂત્ર ૨૭૬માં ભદ્રબાહુ સ્વામી કહે છે કે નવમાંથી કેઈ પણ વિગઈ ગુરુ-આચાર્યની રજા વિના ન વાપરવી. આમ આચાર્ય ઉપાધ્યાયની અનુજ્ઞા મેળવવાનો હેતુ પણ એ જ હતો કે મુનિ આથી
