________________
પરિશિષ્ટ
૧૫૩ બાદમાં જેમ જેમ નબળાઈઓ આવતી ગઈ તેમ તેમ એ ગાળો લંબાવવો પડ્યો હતો અને ૧૨ વર્ષના ભયંકર દુષ્કાળને કારણે તો એ ગાળો વર્ષો સુધી લાંબો ચાલ્યો હતો. કારણ કે એનો હેતુ અપેક્ષિત ધર્મસ્થિરતા પ્રાપ્ત થાય ત્યાં સુધી રાહ જોવાનો હતો. પરિણામ એથી એ આવતું કે ધર્મ સ્થિરતા પ્રાપ્ત થવાને કારણે પાછળથી દીક્ષિત થયેલા ક્યારેક વહેલા વડી દીક્ષા પામી શક્તા અને પહેલા આવેલા પાછળ પણ રહી જતા. આથી ક્રમને કારણે કેઈને અસંતોષ ન થાય એ માટે પણ એવો નિયમ જરૂરી હતો કે જે ધર્મસ્થિરતા પ્રાપ્ત કરી શકે એ વહેલાં પણ વડી દીક્ષા પામી શકે. એથી જ્યાં સુધી અનુકૂળ વાતાવરણને કારણે ૧૩ દિવસને નિયમ પ્રવર્તમાન રહ્યો હતો ત્યાં સુધી ક્રમને કારણે બન્ને દિવસનું સરખું જ મહત્ત્વ હતું કારણ કે દીક્ષા અને વડી દીક્ષા વચ્ચે સરખું જ અંતર રહેતું. પણ પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ ત્યારે ધર્મસ્થિરતાની શરત પૂરી કરવા માટે દીક્ષાને બદલે વડી દીક્ષાનું મહત્ત્વ વધી ગયું અને તેથી વડી દીક્ષા બાદ જ દીક્ષા પર્યાય ગણવાનું શરૂ થયું. “ઉપસ્થા નાત: પ્રાર” લીલા પર્યાય વાળના વડી દીક્ષા પછી જ દીક્ષા પર્યાય
ગણવામાં આવે છે–(કલ્પસૂત્ર—ટીકા) (૮) આમ વડી દીક્ષાનું વધી ગયેલું મહત્વ જ જણાવે છે કે ત્યાં
સુધી નવદીક્ષિત સાધકે જ રહ્યા હતા. (૯) વળી એ પણ ધ્યાનમાં લેવાની જરૂર છે કે એવા સાધકેનો
અતિ મોટો ભાગ પાછળથી વિશુદ્ધ બની મૂળ પરંપરામાં જોડાઈ
ગયો હતો છતાં એમનામાંના કેટલાક સંઘબહિષ્કૃત બની સ્વછંદ. . પણે વિહરતા રહ્યા હતા. એવાઓને સારૂવી યા સિદ્ધપુત્ર
