________________
પરિશિષ્ટ
૧૪૫
માત્ર ૬ ને જ ઉપદેશ આપ્યા હતા. પણ અથ જુદા હતા ગીતાએ પણ ચાક્કસ શબ્દો દ્વારા ભિન્ન ભિન્ન વણુ–સંસ્કારવાળાને જુદા જુદા અર્થા આપ્યા છે. જૈન કથાનકમાં પણ ત્રણ જુદી જુદી માગણી કરનારી વ્યક્તિને ‘સરે નસ્થિ' દ્વારા કં નથી, ખાણુ નથી તેમ જ સરાવર પણ નથી એવા અનેક અર્થાત્મક જવાબ દેવામાં આવ્યો છે. એટલે આ પદ્ધતિ એ કઈ કોરી કલ્પના નથી. નિશીથ ગાથા પર૩૪ તા સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે કયા સૂત્રને ઉત્સ`, કયાને અપવાદ અને ક્યાને તદુભય માનવા એ માટે વિવિધ સૂત્રોની વિચારણા કરીને જ અ કરવા, કેટલીક વાર એમ પણ બને છે કે એક મહાન પુરુષના વાકચમાંથી ઊલટાસૂલટી અર્થાં તારવીને પણ લોકો દ્વિઅર્થીક પદ્ધતિને જન્મ આપે છે. બાકી ગુરુએને હેતુ દૂધ-દહીંની નીતિ રાખી તે બાજુ ઢોલકી બજાવવાને નહેાતે પણ સાધકાની યેાગ્યતા પ્રમાણે અથ આપી એમને વિકાસ માગે ચડાવવાને હતા. અને છેલ્લે કહું તે બને બાજુના અર્ધાં કરનારા આચાર્યોં કઈ સામાન્ય પુરુષા નહાતા. પણ સમથ પૂર્વાચાર્યાં હતા. પણ આચારાંગના દ્વિઅર્થીક પાઠો શા માટે, કયારે અને કયા સંજોગામાં આવ્યા હતા એને ભેદ ભૂલાવાથી એક અચાયે એક અથ આપ્યા, ખીજાએ બીજો. છતાં ખનેએ એક બીજાના દૃષ્ટિબિંદુના સ્વીકાર તા કર્યાં જ છે. એ જ એની પ્રબળ સાબિતી છે કે આ પા દ્વિઅંક હતા. બાકી તેા કોઈને પણ આશય ખાટુ કહેવાને કે નિરાધાર અર્થે આપવાના નહાતા. તેમ જ આવા પાઠ રચવાને હેતુ પણ અલ્પ સમય અનુકૂળ બનીને કસાયેલાઓને સુધારવાને જ હતા.
'
પ્ર. ૧૨ તમે હીરાલાલ દુગડનું ‘ભગવાન મહાવીર અને માંસાહાર પરિહાર’ તથા મુનિશ્રી કલ્યાણુવિજયનુ માનવ ભેાજ્ય મીમાંસા ’ વાંચી જાઓ. એમાં હરેક શંકાસ્પદ પાઠાના અર્ધાં વનસ્પતિ જ છે એવું સિદ્ધ કરવામાં આવ્યું છે. જ્યારે તમે દીક્ષિતા સાથે માંસાહારની વાત ઊભી કરી તમારા પુસ્તકને ભય ંકરમાં ભયંકર બનાવી દીધું છે.
૧૦
