________________
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર ૮. પરિણામે પછીના આચાર્યોની ટીકાઓમાં એનો રંગ ઊતર્યા વિના
રહ્યો નહીં. ૯. આમ છતાં બીજી બાજુ વિશુદ્ધ ધર્મ પણ વહેતે રહ્યો હતો. ૧૦. એ ધર્મવિશુદ્ધિને કારણે જૈનમુનિ સાથે માંસાહાર કદી સંભવે
જ નહીં એવો દઢ વિશ્વાસ હોઈ આપણે એક અર્થને જ
ચીપકી રહ્યા. ૧૧. બીજી બાજુ આચાર્યોની એવા અર્થની ટીકાઓ હેઈએ ગૂંચ
વાડે ઊકેલી શકાય તેવો જ નથી એમ માની એવા પાઠેને - ગુપ્ત રાખવાને જ આપણે આગ્રહ રાખ્યો. ૧૨. આમ મૂળ રહસ્ય અંધારામાં રહ્યું હોઈ એ ભૂલ ન સુધરે ત્યાં
સુધી એ પ્રશ્ન હલ કરવાના છે જે પ્રયત્નો થયા એથી એ ગૂંચવાડે ઊલટો વધતો જ રહ્યો, કારણ કે અહિંસાના–માંસત્યાગને સમર્થન સામે આચાર્યોની ટીકાઓ રજૂ કરવામાં
આવતી. ૧૩. અને જે કઈ આચાર્યોની ટીકાઓને પ્રમાણભૂત માની સૂઝતા
આહારને નામે માંસાહારનું સમર્થન કરતા તે અહિંસક સંસ્કૃતિ
તૂટી પડવાનો ભય ઊભો થતો. ૧૪. આથી જ્યાં સુધી આ પ્રશ્ન હલ થતો નહોતે ત્યાં સુધી એક
ભૂલ અનેક ભૂલેને જન્મ આપતી. તૂટેલી એક કડી બીજી કડીઓને સાંધી શકતી નહીં. એથી કોઈએ ‘માંસ’ શબ્દના અર્થો જ બદલી નાખ્યા. કેઈએ શાસ્ત્ર પાઠોમાંથી નવા અર્થો ખેંચવા માંડ્યા. તે કેઈએ રજૂઆત જ અવળી કરી. કોઈએ કંઈ ગેપવી રાખ્યું, તે કેઈએ અમુક પાઠને જ અણસ્પર્યા રાખ્યા. પણ એથી એક સાંધે ને તેર તૂટે એમ બન્યા કરતું. પરિણામે પંડિતને આપણું કહેવું ગળે ઊતરતું જ નહીં. .