________________
૧oo
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર ધરાવનારાઓને કંઈક વિચારવાનું મળી રહે એ માટે કેટલાક પ્રશ્નો રજૂ કરું છું.
(૧) કૌશાંબીજી “ભ. બુદ્ધ', પાના ૪થામાં લખે છે કે “દાસ” શબ્દને મૂળ અર્થ દાતા–ઉદાર (Noble) એ હતા. જે પાછળથી
ગુલામ–તાબેદાર ” એ થઈ ગયો છે. આવા બીજા પણ દાખલા તેમણે પૂરા પાડ્યા છે. શબ્દોના અર્થો સમયના વહેણ સાથે આમ બદલાતા જાય છે એવું મંતવ્ય એમણે જાહેર કરવા છતાં–ભગવાન મહાવીર માટે વપરાયેલા શબ્દોના એ કાળના અર્થો પર ધ્યાન નહીં આપતાં–આજના રૂઢ થયેલા અર્થો પર જ ભાર મૂકી ભગવાન મહાવીરને માંસાહારી ઠેરવવા એમણે કેમ પ્રયત્ન કર્યો હશે, એ એક પ્રશ્ન છે. - - (૨) વળી એમણે જ લખેલા “બુદ્ધ ધર્મ અને સંધ” પાના. ૮૧ માં અશકે લંકામાં ધર્મપ્રચારાર્થે મોકલેલા પાંચ સ્થવિરેના સંબંધમાં જે ૭–૪ ગાથાઓ ઉતારી છે તેમાં જણાવ્યું છે કે, - लंका दीपे मनुजांपि मनुजां जिन शासनम्
प्रतिरुपेथ तुह्मेति पंच थेरे अयेसपि ॥ તમે સુંદર લંકા બેટમાં મનોરમ જૈન શાસનની સ્થાપના કરો.” - આમ અશોક જૈન હોવાનું અને જૈન ધર્મના પ્રચાર માટે જ ભિક્ષઓને લંકામાં મોકલ્યાને સ્પષ્ટ લિખિત પુરાવો હેવા. છતાં આપણે જાણીએ છીએ કે એ ભિક્ષુઓએ એ બધા દેશમાં બૌદ્ધ ધર્મને જ પ્રચાર કર્યો હતો ને આજે પણ એ દેશે બૌદ્ધધમી છે. આમ લખાણના સ્પષ્ટ શબ્દો હોવા છતાં પ્રત્યક્ષ પુરાવો જ પ્રબળ પ્રમાણ બને છે. તેમ મહાવીર માટે પણ ગમે તે શબ્દો વપરાયા હોય છતાં એમને સૂક્ષ્મ અહિંસાધર્મ–નિમલ આચારવિચાર એટલે પ્રબળ અને તેજસ્વી હતું કે જેના પ્રતાપે વહેતું થયેલું એ મંગલ ઝરણું અનેક ઝાડીઝાંખરાવનટીઓ તથા અભેદ્ય જંગલે વચ્ચેથી. પસાર થઈ એક સ્વચ્છ નિર્મલ નદીરૂપે આજ પણ સપાટ પ્રદેશ પર
