________________
१४
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર દેવાને હોઈ એ વધારે દોષયુક્ત છે, એ અર્થ જ બરાબર સુસંગત થઈ શકે છે. જે સહેજે સમજાય તેવી વાત છે. વળી જ્યાં ફળને અધિકાર ચાલે છે ત્યાં વચમાં માંસાહારની વાત ઘટતી પણ નથી. જે શાસ્ત્રકારનો હેતુ માંસ માટે હતો તો તે માટે જુદું અધ્યયન હોવું જોઈતું હતું.
આ પ્રશ્ન બીજી રીતે પણ એક વિચાર માંગે છે. “ઘણું છાંડવાનું અને થોડું ખાવાનું હોય તે ચીજ મુનિએ લેવી નહીં” એમ શા માટે કહેવામાં આવ્યું છે ? એની પાછળ જૈનધર્મની એક વિશિષ્ટ આચારપદ્ધતિના પાલનને પ્રશ્ન રહે છે. જૈનધર્મ સૂક્ષ્મ અહિંસા પાલનનો ધર્મ હોઈ ગૌચરીમાં આવેલી કઈ પણ ચીજ ફેંકી દેવાની શાસ્ત્ર સખત મના કરે છે, કારણ કે એથી કીડી-મંકેડી જેવા અથવા તેથી પણ સૂક્ષ્મ જંતુઓ એના સ્વાદથી ખેંચાઈ આવે ને કેઈના પગ તળે દબાઈ કચડાઈ મરે તે એથી એ હિંસાને ભાગીદાર એ ચીજ ફેંકી દેનારે મુનિ ગણાય છે, માટે શાસ્ત્રની અજ્ઞા છે કે ફેંકી દેવા જેવી ચીજ વહોરવી નહીં અને વહાર્યા પછી છાંડવી નહીં. આજે પણ જૈનમુનિઓને એ આચાર પ્રમાણે દાળ-શાકમાં ક્યારેક કેકમ, આખું મરચું કે એવી કઈ ચીજ આવી જાય છે તે તે ખાઈ જવી પડે છે, શરીરને હાનિકારક યા ન ખાઈ શકાય એવી કઈ ચીજ આવી ગઈ હોય તો તે અપવાદ તરીકે ન ખાવાની છૂટ મળે છે. ત્રિસ્તુતિકવાળા શ્રી રાજેંદ્રસુરિ મહારાજ તે એવી ચીજો પણ ખાઈ જવાનો આગ્રહ રાખતા. અને કેઈ નિર્બળ બનતું તે એને ઘર ભેગો જ કરી દેતા. મતલબમાં કે કઈ ચીજ પરઠવવી ન પડે એ માટે એ બહુ જાગ્રત રહેતા.
આમ છતાં ન ખાઈ શકાય એવી ચીજો જીવજંતુ રહિત જમીન જોઈ એને વાળી–પ્રમાજી–તપાસી એમાં પરઠવવી પડે છે કે જેથી કેઈપણુ જીવજંતુની એથી હિંસા ન થાય. એથી જ્યાં આવી સૂક્ષ્મ
અહિંસાના પાલનને પ્રશ્ન હોય ત્યાં હિંસાને કારણભૂત માંસાહાર કદીયે કલ્પે ખરે!
