________________
જૈનધર્મ અને માંસાહાર પરિહાર કરવામાં આવી છે તેમ દિ. શ્રુતસ્કંધ જેનું નામ જ અચકૃત સ્કંધ છે એ પાછળથી ઉમેરાયેલી ચૂલિકાઓ હોઈ એને પણ સ્વતંત્ર ગ્રંથરૂપે અલગ કરી શકાય.
સાથે એ પણ કહેવું જરૂરી લાગે છે કે પ્રથમ શ્રુતસ્કંધ જેનું મૂળ નામ આચાર શ્રુતસ્કંધ હતું એમાં પાછળથી ૨ ચૂલિકારૂપ અગ્રશ્રત વિશેષ સ્પષ્ટતા માટે ઉમેરવામાં આવેલ છે એમ આચારાંગની ટીકામાં જ જણાવેલું છે વળી પાછળથી લખાયેલી ૪ ચૂલિકાઓમાંની ૨ ચૂલિકા આચારાંગ પાછળ અને ૨ ચૂલિકા દશવૈકાલિક પાછળ જોડી દેવામાં આવેલી હોઈ આજ કાળમાં વિરેએ એની રચના કરી હતી એ પણ આથી સિદ્ધ થાય છે.
મૂળ વાત એ છે કે પ્રાચીન આચારવિધિઓની અપેક્ષાએ આજે ઘણી બાબતમાં ઠીક ઠીક પરિવર્તન–પૂર્વાચાર્યોની આજ્ઞાથી– થતું રહ્યું છે. જેથી જૂની આચારવિધિઓ જેમ ઇતિહાસરૂપે શાસ્ત્રોમાં સંગ્રહાઈ રહી છે તેમ આવા પાઠો એ પણ જૂને ઈતિહાસ જ છે, કે જે દ્વારા આપણે ભવ્ય પ્રગતિ સાધી શક્યા હતા. બાકી આજે એ વિધિવિધાનથી કેઈ જ મતલબ નથી.
