________________
માંસાહારનું પ્રમાણ (૧)
વળી પંડિતાએ એ પણ વિચારવું જોઈએ કે સિદ્ધાંત એક વસ્તુ છે અને આચાર બીજી વસ્તુ છે. સિદ્ધાંતને જીવનમાં ઊતારવા માટે સમય અને શક્તિ મુજબ યુગે યુગે જે નવા પ્રયત્નો થતા રહે છે એથી એ જૂના આચારવિચારની આજ્ઞાઓ આજ્ઞાઓ ન રહેતાં ઈતિહાસ બની જાય છે અને એ સિદ્ધાંતને પહોંચવા માટે ઘડાતા નવા આચારવિચારે એ સામયિક સત્ય બની રહે છે, કારણ કે પરિસ્થિતિ–સંયોગે તથા જનતાની શ્રદ્ધા રુચિ મુજબ એ સમયે સમયે બદલાતાં રહે છે. આથી જ્યારે નવા આચારે અમલમાં આવે છે ત્યારે એ સામયિક સત્ય બની રહે છે અને જુના આચાર-વિચારે કેવળ ઈતિહાસ બની શાસ્ત્રોમાં સંગ્રહિત થઈ જાય છે. આ કારણે શાસ્ત્રોમાં નોંધાયેલા આવા પાઠો એ સનાતન સત્યો નથી પણ એ યુગની ઘટેલી ઘટના– ઈતિહાસ માત્ર જ છે. પણ એ ઈતિહાસ માટે જૈન પરંપરાને શરમનું કઈ જ કારણ નથી પણ ગર્વ છે. જોકે આધિમાંથી પસાર થવાને કારણે એને થોડી રજ ચેટી હતી. એક અંધારી વાદળી એના પર ઊતરી આવી હતી, પણ ઘડીના છઠ્ઠા ભાગમાં જ એણે અંધારા ઉલેચી નાખી ફરી પ્રકાશને એવો તેજપુંજ પાથર્યો હતો કે જેના પ્રકાશે સમગ્ર ભારતમાં જૈન પરંપરા એક નવી હવા-નવું વાતાવરણ સર્જી શકી હતી.
