________________
શ્રી. હૈમ સારસ્વત સત્ર : અહેવાલ
પૃથ્થા અને શિક્ષ્પા વડે વિદ્યાપીઃ ન બને, જ્યાં મહાન આચાર્યાં મળે ત્યાં જ વિદ્યાપીઠ થઈ શકે. એવી વિદ્યાપીઠે। અહીં વર્ષો સુધી ચાલી છે, જેની કીર્તિગાથાએ સારા ય હિન્દમાં અને જગતભરમાં ગવાતી હતી. જીવંત વિદ્યા અહીંથી પ્રગટતી. પાટણે વિદ્યા અર્થે શું કર્યું તેના જવાબ તેા ભવિષ્યને ઇતિહાસ આપશે.
જેમના નામેાચ્ચારની સાથે દિવસ શરૂ કરીએ તે। આખા દિવસ સફળ થાય, એવા એવાએ અહીં થઈ ગયા છે. શ્રી. હેમચંદ્રાચાર્ય ઉપરાંત શ્રો. શાંતાચાર્ય, સુરાચાર્ય, ધનપાલ અને ભાલણ જેવા પણ થઈ ગયા છે; જે સાહિત્ય અને સંસ્કારસ્વામીએએ ભાષાસાહિત્ય સરજ્યું, પુનર્જીવિત કર્યું અને સંસ્કાયું. જ્ઞાનને! મહાસાગર લાવી તેનાં તત્ત્વો પોતાના શિષ્યાને પણ સાંપનારા આ જન્મમ્રહ્મચારી શ્રી. હેમચંદ્રાચાર્યના ઉપકાર જગત ઉપર આછા નથી. તેમના શિષ્યાએ પણ એછું નથી કર્યું. એમનું કર્યું બીજા કાઈ ભાગ્યે જ કરી શકે. વસ્તુપાળ, તેજપાળ, સોમેશ્વર, અને સેમચંદરસૂરિ જેવાએ પણ આ ભૂમિ ઉપર જ થઈ ગયા છે; પાટણની વિદ્યાની પરંપરા લગભગ એક હજાર વર્ષની છે. તેથી જો એ સતેજ રહે તેા જ ગુજરાતનું નામ રહી શકે. માટે જ આ જ્ઞાનમંદિર પાટણની ભૂત વિદ્યાને સજીવ કરનારી પ્રયેગશાળા બને એવી હું આશા રાખુ છું.
અન્ય વક્તાઓ
આ પછી શ્રી વિદ્વાન મુનિમહારાજ શ્રી. પુણ્યવિજયજી મહારાજે જૈનભંડારેને લગતી કેટલીક વધુ અને વિગતવાર માહિતી આપી
હતી. તેમણે જણાવ્યું કે,
પાટણમાં આજે અગિયાર મહાન ગ્રન્થ ભંડારા છે. તે બધામાં માત્ર જૈન દૃષ્ટિએ જ નહિ પણ તે સમયે ભારતવર્ષમાં જેટલા ધર્મા અને સંપ્રદાયા હતા, કળાએ હતી, તેનાં બધાં પુસ્તકાના શ્રદ્ધાપૂર્વક સંગ્રહ કરવામાં આવતા. આ રીતે પેાતાના ખિલવણી કરવામાં આવતી. આમ માત્ર પરંતુ સાહિત્યની દૃષ્ટિ કેળવવામાં આવતી. દૂર દૂરનાં સ્થળેાનાં, વિખરાયલાં છતાં અમૂલ્ય પુસ્તકે ભારે પ્રેમ ને શ્રમપૂર્વક એકત્રિત કરવામાં આવતાં. પાણુની ભૂમિએ પણ ઘણાં પુસ્તકાની રચના
ધર્મ અને મંતવ્યેાની સાંપ્રદાયિક જ નહિં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
