Haim Saraswat Satra

Author(s): Bharatiya Vidya Bhavan Mumbai
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan

Page 283

ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ
જેમાં રાજાવલી આપી નથી. સ. ૧૨૬૬, સિદ્ધ સ. ૯૬ મા. ૩. ૧૪ ગુરુનું ધરેલાણા ગામનું દાનપત્ર જેમાં કુમારપાલને મહારાજ્ઞધિરાઞ, परमेश्वर, प्रौढप्रताप, चतुर्भुजविक्रमरणांगणजितशाकंभरी भूपाल, श्रीकुमारपालदेव, અજયપાલને મદ્દારાનાધિરાજ્ઞ, મેશ્વર, જિારુનિ∞વાવતારિતામાખ્યાસकरदीकृतसपारलक्षक्ष्मागाल શ્રીઅનચપાદેવ, અને ભીમદેવને મહારાનાધિાન, પત્નેશ્વર, અમિનન સિદ્ધાગવેલ, વાનારાયળાવતાર, શ્રીમીમવેવ વિશેષષ્ણેાથી સમાવ્યા છે. એટલે કે આ દાનપત્રમાં સમાવત્તિવર્॰ તે પ્રચૈાગ નથી.
સ્પર
સ. ૧૨૮૩ કા. સુ. ૧૫ ગુરુ, ૧૨૮૭ અ. શુ. ૮ શુક્રવારના દાનપત્રોમાં માપતિવર્॰ વિશેષણ નથી. બીન' દાનપત્રામાં અજયપાળના મમાફેશ્વર તરીકે પરિચય આપ્યા છે.
૮. સ. ૧૨૯૯ ચૈ. સુ. ૬ સામના રાજા ત્રિભુવનપાળના સૂર્યગ્રહણ સંબંધી દાનપત્રમાં કુમારપાળને સ્વમુઽવિમળાં વિનિગિતાાઃમરીમૂવારુ અને અજયપાળને મહામાહેશ્વર૦ નાં વિશેષણુ આપ્યાં છે. ૩માતિવ૦નું સૂચન નથી.
૯. સ. ૧૨૭૩ની વાના પુત્ર શ્રીધરની પ્રશસ્તિમાં કુમારપાળ માટે નીચે મુજબ લખાણ છે—
(१५) तस्मिन्नुपेन्द्रत्वमनुप्रवत्ते त्रैलोक्यरक्षाक्षमविक्रमांकः । लोकंपृणैर।त्मगुणैरलंध्यः कुमारपालः प्रबभूव भूपः ॥ १९ ॥
...
...
...
..
(૧૬) પ્રશ્નનપદ્રુોજોતવિક્તઃ પ્રતાપઃ । कथयति घनफेनस्फार कल्लोललोलं
...
जलनिधिजलमद्याप्युत्पतिष्णु प्रकामं ॥ २० ॥ आखण्डलप्राङ्गणिके च तस्मिन् भुवं बभाराजयदेव...
...
આ પ્રશસ્તિમાં માવતિવર॰નું સૂચન નથી. ૨૫. સાહિત્યવત્સલના લખવા મુજબ કુમારપાળને સમ્રાજ્યાધિકૃત કરનાર વલ્રના પરમમાહેશ્વર પુત્ર શ્રીધર પણ કુમારપાલને માપતિવર્॰ ન લખે એ શું સમજવું ??
૧ કુમારપાલે પેાતાના ઉપકારી વર્ગમાં વધુને સભાયેŚ કે કંઈ ઇનામ આપ્યુ. હેાય તેનુ' પ્રમાણ મળતુ નથી. કિન્તુ પ્રસ્તુત પ્રશસ્તિના ૪૫મા શ્લાકમાં વહૂને દૌવારિક તરીકે એળખાવ્યેા છે. રા. સાહિત્યવત્સલ વડનગ રની પ્રશસ્તિવાલા શ્રીધરને સિદ્ધરાજ જયસિંહના બંધુ તરીકે માની તેણે કુમારપાળને 'ગે ગડ ભાવબૃહસ્પતિની કાટીમાં મૂકે છે: વસ્તુતઃ મા