Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 48

अत्तकम्म
403
अत्तचिंतग
KappBha. 1758; अत्तकडे वि य ठविए, लाभो अणाइणो चेव KappBha. अप्पकहाए कुणदि धीरो Bhaira. 274 (comm. अत्तगुणसम आत्मनो गुणैः 1761.
समानं) अक्तकम्म (atta-kamma<atma-karman) n. aet deemed अत्तग्गह (atta-ggaha<ātma-graha)m. one's own arrest, to be done by oneself, AMg. धंसेइ जो अभूएणं अकम्मं अत्तकम्मुणा M. (विदूषक) मुक्को वि तीअ एम्हि पुणो वि अत्त-ग्गहस्स संकाए । असिदिलो Samav. 20(8); = AyarDas. 9.2.8; आहा अहे य कम्मे आयाहम्मे य वि जराए सत्तर-गमणो उवगओ म्हि SinMai. 4. 12. अत्त कम्मे य । पढिसेवण पहिणणा संवासऽणुमोयणा चेव FinaNi. 95 अत्तचित (atta-cinta <atma-cinta) adj. thinking of (eomm. पाकादिलक्षणं ... तदात्मनः संबन्धि क्रियते ... इति आत्मकर्म); oneself only, selfish, JM. अप्भुन्भु)ज्जयमेगयरं पडिवज्जिस्संति अत्तचिंतो दव्वंमि अत्तकम्मं जं जो उ ममायए तयं दव्वं PindNi. 106% 107 (comm. उ VavaBha. 3.101(1457) (comm. य आत्मानमेव केवलं चिन्तयन् आधाकर्म अधःवर्म आत्मघ्नं आत्मकर्म प्रतिसेवना प्रतिश्रवणा संवासना मन्यते) अनुमोदना तान्येकाथिकानि)
अत्तच्छंदाणुवत्ति (atta-cchandanuvatti<atma-cchandaअत्तकम्मीकर- (atta-kammi-kara-<atma-karmi-kr-) nuvartin) adj. following one's will or whim, S. (हंसक) t. to make something as one's own net, AMg. परकम्म अत्तकम्मी- तदो कीलाअमाणो विअ अत्तच्छदाणुवत्तिणा सुंदरपाडलेण अस्सेण अत्ताभिप्पाकरे तं जो उ गिहिउं भुजे PindNi. 108; 120.
आदो वि अहि अं पहरंतो PratiYan. 1.7.2. अत्तकाम (atta-kama<atma-kāma) adj. who loves one- अत्तछ? (atta-chattha <atma-gastha) adj. having the Relf, AMR. ता सब्वजीव हिंसा परिचत्ता अत्तकामेहि BhattaP. 03. atman as the sixth, AMg. संति पंच महब्भूया इहमेगेसि आहिया।
अनकेरअ (attakeraa=atmiya)adj. belonging to us, ours, आयट्ठा (v.1. अत्तछट्ठो) पुणेगाहु Stiy. 1.1.1.15. Mg. (गणिका) एवं गदे अत्तकेरओ अय्यो Card. 2.172.
__अत्तजण (atta-jana<apta-jana) m. relatives, S. (देवी) अत्तगद (atta-gada<atma-gata) adj. (ppp.) found in वच्छे, लिंगारमंजरि, अत्तजणभूआ वि तुभं ... अपरिणाणेण परिअणो इव oneself, one's own, S. (शकुन्तला) एसो गूणं तुह अत्तगदो मणोरधो वत्तिआसि SinMan. 4. 28.127. Bak. 7.24(1)
अत्तजाया (atta-jaya<atma-jata ) f. daughter, JM. कालअत्तगवेसण (atta-gavesana<ārta-gavesana) m. Reareh त्तयविउणा तेणं कहि अं तुज्झ अत्तजायाए। तो सुभूमनामो BhuvkevCn. of a distressed person, JM. अब्भासवत्ति छंदाणुवत्तिया कज्जपडिकिती 1687. चेव । अत्तगवेसण कालण्णुया य सब्वाणुलोमं च VavaBha. 78[Ldn.] अत्तजीविदणिहिट्ठ (atta-jivida-niddittha <atma-iivita
अत्तगवेसणया (atta-gavesana-ya <arta-gavesana-ta) nirdista) ad). (pp.) (eurse or abjuration) in the name of 1. [ also 'गवेसणता ] genreh for distressed person, A Mg. लोगोवयार- (lit. referring to) one's own life, S. (हंसक) तदो अत्तजीविदणिविणए सत्तविधे पण्णत्ते, तं जहा-अब्भासवत्तितं ... कयपडिकतिता अत्तगवे. ट्रेिण सबहेण णिवारिभ अमचं ... पदादिहि सह पआदो भट्टा PratiYuu. सणता ... सव्वत्थेसु अपडिलोमता Thana. 7.197 (585); से किं तं लोगोव- 1.6.52. यारविणए लोगोबयारविणए सत्तविधे पन्नते, तं जहा- अब्भासवत्तियं ... अत्तट्ट (attattha<ātmārtha) m. one's real welfare, aim of कयपडिकतया - अत्तगवेसणया ... सब्वत्येसु अपडिलोमया Viy. 25.7.234_life, AMg. इह कामाणियहस्स अत्तठे अवरज्झई । सोचा नेयाउयं मग्गज (25.597)
भजो परिभस्सई Utt. 7.25%; इह कामणियट्ठस्स अत्तट्टे नावरज्झई। पश्देहअत्तगवेसय (atta-gavesa-ya<atma-gavesa-ka) adj. who निरोहेणं भवे देवेत्ति मे सुयं Ut. 7.26; JM. NisCu. 3.72.12. is in geareh of his self, AMg. तिगिच्छं नामिणदज्जा, संचिक्खऽत्तगवे- अत्तट्ट (attattha<atmārtha) adv. [attatha shortened m. सए। एयं खु तस्स सामण्णं जंण कुज्जा ण कारवे(१५) Utt.2.33% एवमादाय . [also as the first mombor in opd.] for one's own sake, JM. मेहावी, पंकभूयाउ इथिओ। नो ताहि बिणिहने ज्जा चरेजऽत्तगवेसए Utt. अत्तट्ट परट्ठा वा ओसरणे गेण्हणे य पण्णरस । दाउ(?) परिभोग छप्पति(? दि) 2.173 एते मोहगुणा वुत्ता कम्मंता वित्तवद्धणा । जे तु भिक्खू विवज्जेत्ता NisBha. 3233 = KappBha. 4258; अत्तट्ठनायगाईण वाचि अट्ठाइ जो मुसं चरेजऽत्तगवेसप AyarDas. 9. 35.
वयइ । सो मोसप्पच्चइओ दंडो छट्ठो हवइ एसो PavSaro. 825. अत्तगवेसि (atta-gavesi<atma-gavesin) adj. who is in अत्तट्रकड (attattha-kada <atmartha-krta) adj. (ppp.) Search of his own real self, AMg. गत्तभूसणमिट्टं च कामभोगा य made for oneself, JM. मूलुत्तरे चतुभंगो पढमे बितिए य गुरुदुग-सविसेसा। दज्जया। नरस्सत्तगवे सिस्स विसं ताल उड़ जहा Utt. 16. 135 विभूसा इत्थि- ततियम्मि होति भयणा अत्तट्ठकडे चरिम सुद्धो NisBha. 2051; = (with संसग्गी पणीयरसभोयणं । नरस्सत्तगवेसिम्स विसं तालउई जहा Dasave. 8.568 variants) KappBha. 587 (comm. आत्मार्थमेव मूलगुणाः आत्मार्थमेव = JM. SiloMa. 60.
चोत्तरगुणा इत्येवमात्मार्थकृतश्चरमभङ्गः शुद्धः); अत्तटुकडं दाउं जतीण अन्नं ___ अत्तगबिअ (atta-gavvia < atma-garvita) adj. (ppp.) करेंति वज्जा उ KappBha. 597 (comm. आत्मार्थकृतां वसति यतिभ्यो proud of oneseli, JM. तत्थ देवडो नाम कुलपुत्तगो परिवसइ सोय पयईए दत्त्वा पुनरन्यामात्मार्थ कुर्वन्ति यदि ततः सा यतिदत्ता वा भवति) अत्तगविओ दुब्वियड्डो य KaKoPra. 109.28.
___ अत्तट्ठगुरु (attattha-guru <atmārtha-guru) adj. [ also __अत्तगामि (atta-gami <atma-gamin) adj. who is in अत्तगुरुय] one to whom self-interest is most important, AMg. search of himself, AMg. मुसं न बूया मुणी अत्तगामी Siy. 1. 10.29 रूवाणुगासाणुगए य जीवे चराचरे हिंसइ गरूवे । चित्तेहिं ते परितावेइ बाले (comm. तथा आप्तो मोक्षमार्गस्तद्गामी-तद्गमनशील आत्महितगामी वा आप्तो पीलेइ अत्तगुरू किलिटे Utt. 32.27%; 32.40; 32.53%; 32.66; 82.793B वा प्रक्षीणदोषः सर्वज्ञस्तदुपदिष्टमार्गगामी 'मुनिः')
32.92; (' intent on his personal interest' - Jacobi) अत्तद्वगुरुओ अत्तगुणसम (atta-guna-sama<atma-guna-sama) adj. लुद्धो बहुपावं पकुब्बइ Dasave. 5.1827 JM. कोति सुसीसो ... विणीतो similar to one's own virtue, AMg. अब्वोच्छित्तिनिमित्तं ताहे गच्छाणु- गंभीरो... ण परोपतापी ण अत्तटुगुरुओ AvCu. 1. 40. पालणत्थं च । नाउं अत्तगुणसमं ठावेई गणधरं धीरो ArshPad.(V.) 105; अत्तचिंतग (attattha-cintaga<ātmārtha-cintaka) adj. Js. गच्छाणुपालणत्यं आहोइय अत्तगुणसमं भिक्खू । तो तम्मि गणविसग्गं thinking of one's spiritual good, contemplating on one's real