Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 77

दिउन्ह
अदिउज्जुआ दाणिं तुमं PriyDa. 4.0.75.
अदिउह (adi-unha <aty-usna ) adj. very hot, JS. पढ़मादिबितिचउक्के पंचमपुढवीए तिचउक्कभागतं । अदिउण्हा णिरयबिला तट्ठियजीवाण तिब्वदाघकरा TiloPa. 2. 29; उन्हं वादं उन्हं सिलादलं आदवं च हिं । साहिदू सहसेणो पडिवण्णो उत्तमं अहं Bhaārg. 1548.
अदिसमाणमुत्ति (a-dimsamāna-mutti <a-drśyamānamūrti ) adj. whose body is invisible, JM सो कुरुदत्तो ... पाविऊण मालगाओ इंडरवणं... दंडमाहम्पेग असिमानमुत्ती चोरियं च करे Mano Ka. 300.22.
432
अदिकक्कड (adi-kakkada <ati-karkaśa) adj. very hard, Apa. किय गाह खणद्धे मुणिवरेण अच्छंतस्स य गच्छंतपण अदिकक्कडस्स मग । भिन्नो सो पाहाणी निचं जुतेण घडएण KaKo. 22.3.19.
अदिकंत (adi-kanta < ati- krānta) adj. ppp. ) (one of the pratyakhyanas, performing fasting etc. when) the proper time has elapsed or is missed, Js. अणागदमदिकंत कोडीसहिद पच्चक्खाणवियप्पा Mala. 689 (7); तिहि अदिकंते पक्खे चाउम्मासे य जाम बासो य । सो छट्टावण छेदो णादूण य होदि कायव्वं CheSath. 49.
अदिकंद (adi-kanda < ati- krānta ) adj. [f. a] (ppp. ) [ also अदिक्कंद ] elapsed, over, s ( विदूषक) जा सा कालट्ठमी अदिकंदा PratiYau. 3. 5.12; ( विदूषक ) अण्णं च एरिसो एदस्स संमोहो अदिकंद पि संझं ण पडिवज्जर SubhaDha. 3. 8. 3.
अदिकमण (adi-kamana <ati- kramana ) n. transgression or violation (of the rule), Js. अदिकमणं वदिकमणं अदिचारो तहेव अणाचारो Mūla. 1028 (1)
अदिक (adi-Karunath <ati-karunam) nde.pitiously. very pathetically, 8. (सीता) अय्यउत्त ! अदिकरुणं मंतेअ‍ भरदो PratiYau. 4. 21.1; ( वसन्तसेना) जाद मुद्देण मुहेण अदिकरुणं मंतेसि Mrech. 6. 70.
अदिकलुण (adi-kaluna <ati-karuna ) . a very pathetic feeling, JM. (Apna. ) तदो तत्थ एक्केणं पाणेणं जादाणुकंपेणं भणिदाता पाणा ! मुयध एवं अदिकलुणं VasuHi. (M.) 133.10.
अदिकादर (adi-kādara < ati-kātara ) adj. very timid, is. (चेटी) अदिकादरे ! इह ट्ठिदं पि को तुमं पेक्खदि Naga. 2.5.1.
m.
अदिकाललोह (adi-kala-loha – ati- kala-lobha) greed for a very long time, JŚ. अदिकाललोहहीणा मंदकसाया पियंवदा धीरा JambuddiSam. 10.59.
अदिकिलम्मिदा (adi-kilammidā<ati-klāmitā) adj. [.] (ppp.) (caus.) fatigued, exhausted, S. ( लवङ्गिका) अदिकिलम्मिदा क्खु • पिअसही एदिणा अणुऊलविप्पलंभेण MalaMs. 6. 7.4.
अदिकुणिम (adi-kunima ati- kunapa) adj. very foul smelling or stinking (food), Js. अदिकुणिममसुह मण्णं ... दुगुच्छणिज्जो हु आहारो TiloPa. 2.345.
अदिकोवणा (adi- kovanā ati- kopanā) adj. [[.] very irascible, 5. ( सुसङ्गता ) भट्टा, अदिकोवणा क्खु एसा Ratna. 2. 15.1. अदिक्कत (adi-kkanta – ati- krānta)_ adj. (ppp.) gone nway, gone, surpassed, JM सो य (नलो ) अदिकंतो VasuHi. (M.) 249.23; Jई. पाणित्तमदिकंता णाणं विदंति ते जीवा Pañoatthi. 39; संसारमदिकंतो जीवोवादेयमिदि विचिंतेज्जो BSA 88; इच्चैवमदिकंतो धम्मज्झागं जदा हवर खवओ Bhaārā 1877; 8. ( कौसल्या ) कुदो अदिकंते मणोर UttaR&Ca. 4. 17.7; ( सुन्दरक) अदिकंते सरसंपादे ... समुत्थिदो महंतो कलअलो VeņISam. 4. 9. 162; ( बटु ) अदिकंतदिअसप्पओसे ... कंडकारंडआ संजमिता B& Rs. 4.0.23; 6.50.4; 8.12.4; ( विदूषक )
अदिगंतूण
एत्यंतरे मोहुत्तिएहि उबुद्धं पमादो पमादो अदिकंतो लग्गो Naiya. 3. 10.56. federate (adi-kkanta-jovvana<ati-krānta-yauvana) adj. whose youth has passed or is over, Ś. ( लवङ्गिका) तस्सि वरे दुदंसणे अदिकंत जोब्वणे किं त्ति (१ति) ण विआरिदं अमचेण MalaMa
2.7.4.
अदिकंद (adi-kkanda < ati- krānta) adj. ( ppp.) 1 violated overstepped, transgressed, is (पद्मावती) अय्ये सहीजण - समुदाआरेण अजाणंतीए अदिकंदो समुदाआरो SvapnaVa. 6. 17.3; 2 elapsed, passed, s. ( वासवदत्ता ) मणोरमे अदिकंदा क्खु संज्झा Priy Da. 3. 2.3; ( विदूषक) जं अदिकंद पि सम्झं ण पटिवज्जइ SubhaDha
3.8.3.
अदिक्कम - (adi-kkama - <ati- kram) v. 1 to go beyond, to transgress, JŚ. लज्जामज्जादीणं मेरं पुरिसो अदिकमदि Bhaāra. 1090; 2 to elapse, to pass, to be over, Ś. ( विदूषक ) मम उण बह्म (? म्ह णस्स सोत्थिवाअणवेला अदिकमदि PriyDa. 2. 3. 42; ( शाक्यभिक्षु) अदिकमदि भिक्खावेला | साहेनि अहं MatViPra. 52.9; ( शाण्डिल्य) अदिकमदि भिक्खावेला BhagAjju. 11.20.
अदिकम (adi-kkama < ati- krama) m. transgression, violation, JŚ. हिंसादिकमकायाविराहणालोयणासोही Mala 1025 ( 11 ); दोण्हमणूणमदिकमकालपमाणं हवे सो हु Gom.Sa. (J.) 573; M. ( मदयन्तिका ) अहो अदिकमो । अहो पमादो MalaMa. 7.0.59.
अदिकमण (adi-kkamana ati- kramana ) % violation, transgression, JM. रिसिकुमारेण भणिदं - एदं चिय बहुं वदादिकमणं कदं
VasuHi. (M) 139.17.
अदिकमदोस (adi-kkama dosa<atikrama dosa) m. fault of transgression or violation of a rule, Jis. पढमो तेसु अदिक्कमदोसो बीओ वदिकमो नाम Chepi. 325.
अदिकमि (adi-kkamia < ati- kramya) ger. I after passing over or going beyond, S. ( काञ्चनमाला ) ता एदं (गोमालिअलदं) अदिक्कमिअ दीसदि ज्जेव सो रत्तासोअ-पाअवो Ratnā. 1.18.22; ( विदूषक) तं अदिक्कमिअ राअचक्कं संपत्ता सा Naiga. 3.10.45; 2 by surpassing ( पारिपार्श्विक ) तत्थभवदो महे सिणो अदिक्कमिअ किं एस चम्मचक्खू पेक्खिस्सदि BAIR. 1.6.6.
अदिवखत (a-dikkhanta=a-paśyat) adj. (pr. part.) not seeing, JM. अछिष्णो अणिसट्टो जेहिं आणिओ तेसिं अदिक्खताणं जस्स आणिओ जो जइ देइ तो कप्पर NisCu 3.435.19.
अदिवखा (a-dikkhā a diksā) / absence of initiation ( of monkhood), JM. एव चेव यsदिक्खा भवबीजं वासणा अविज्जा य
VisVis. 2.16.
अदिक्खाम (adi-kkhāma < ati- ksāma) adj. very weak, very feeble, 6. (चेटी) पसु दिअसेसु अदिवखामगत्तलट्ठी ... मे सुहद्दा दीसइ Subha Dha. 2.2 (Pravesaka )
अदिवखाय- (a-dikkhāya-<a diksāy) v. not to initiate, JM. अदिक्खायंति वोमे मं इमे पच्छन्नभोजिणो Vava Bha. 10. 2.99 (4651)
fen (adi-gaccha-<ati-gam-). to enter, to ge into, Js. मगरादिभीमसावदबहुलं अदिगच्छदि समुदं Bhaāra. 1136;अदिगच्छति महादुहदं संसारसप्पमुहं Bhaāra. 1784.
feme (adi-gada<ati-gata) adj. (ppp.) entered, gone in, JM तुमं च मे पुब्वसंगदिओ श्व जधाहिदयं अदिगदो VasuHi.(M.) 188.4; J8 सुविहिय अदीदकाले अगंतकायं तुमे अदिगदेण Bhaāra. 1586; पायालमदिगदो वि य ण मुञ्चदि सकम्मउदयम्मि Bhaāra. 1785.
erfatur (adi-gantüṇa<ati-gatya) ger. having entered,