Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 82

- अदिपसत्त
1. 14. 11.
अदिपसल (adi-pasatta <ati-prasakta) oil) (ppp. very much attached or connected with, Js. इंदियकसायवग्धा संजमणरघादणे अदिपसत्ता Bhaāra. 1407. ef अइपसन्त, अतिपसत्त.
437
अदिति
3. 0.51; ( दमयन्ती ) अम्हहे अदिभूमिं गदम्हि इमिणा समरसंरंभेण Naina 3.11.1. of अतिभूमि.
अदिपसन (adi-pasanna <ati-prasanna ) adj. very serene pleasing, JM अदिपसन्नं तं ( ? से) वयणपंकयं ति चिंतयंती (सा) मोहं उवगया VasnHi. (M.) 78.29.
***
(pop.)
अदिपिणद (adi-pinaddha <ati-pinaddha) a tied closely, very tight (cloth ), 8. (शकुन्तला ) सहि अणसूए ! अदिपिणद्वेण वक्कलेण पिअंवदाए णिअंतिदम्हि Sak. 6. 16 ( 1 )
अदिपिपासा (adi-pipāsā <ati-pipāsā ) f. one of the regions of the hell named gharmā prthies, Js. धम्मादीपुढवीणं ... कखापिवासणामा महकखा अदिपिपासणामा य TiloPa. 2. 47.
अदिपीठम भाव (adi-pitha (? dha) - madda-bhāva <atipitha marda-bhāva) m. the state of being a close shampooer (= companion), Ś. ( कुरजी ) अह अ इमे मोरा अम्हाअं राअउलमाणसे • आदिपीठ (ढ) मदभावं करंति Avims 5.0.10.
अदिपोरिखणी (adi-pokkhini <ati-proksini) a [] greatly sanctified, very pure, S. ( शाण्डिल्य ) अदिपोक्खिणी खु इअं Bhag Aju. 24. 21.
अदिपमाणा (adi-ppamānā<ati-pramānā) arlj. [/.] very big, very large, JM. दिट्ठा य अम्हहिं सा रक्खसभूया पुरा जम्मि समय छिण्णा तम्मि समए ... अदिष्पमाणा य आसि VasuHi. (M.) 199.31. अदिपियजीविदा (adi-ppiya-jivida < ati-priya-jivitā ) [adj.] [f] for whom life is very dear, JM. सामि ! कुणध पसादं मम -अदि-प्पिय-जीविदाए VasuHi. (M) 133.13.
अदिप्पिया (adi-ppiyā <ati-priyā) adj. [f] very dear, JM. अहो ! अदिप्पिया ते आसि सा तावसी ? VasuHi. (M.) 140.24.
अदिवल (adi-bala <ati- bala ) adj. very strong or powerful, Js. जह अंकुसेण णिस्साइज्जर हत्थी अदिबलो वि Bhaāra. 941. अदिबलवेग (adi-bala-vega<ati-bala-vega ) adj. having tremendous strength and energy, JŚ. अदिबलवेगा संता गट्ठा माणस्स दोसेण Bhaārā 1381.
afar (adi-bahuka-da<ati-bahuka-ta) f. great ahundanee, state of being very much or abundant, 5. ( हंसक) -अहिअं पहरंतो अदिबहुकदाए परबलस्स PratiYau. 1.7.8.
अदिबहुग (adi-bahu-ga <ati-bahu-ka) adj. many, very much, abundant, JS. भोगरदीए णासो णियदो विग्धा य होंति अदिबहुगा
Bhaāra. 1270; 1460.
अदिभय (adi-bhaya <ati bhaya ) n. great fright, excessive tear, JŚ. अत्थणिमित्तमदिभयं जादं चोराणमेकमेकेहिं Bhaāra. 1120. अदिभीद (adi-bhida <ati- bhita) adj. ( ppp. ) very much terrified or frightened, JŚ. अदिभीदाण इमाणं चंदाभो देदि तस्स उवदेसं TiloPa. 4.479; अदिभीदाण णराणं कालविभागं भणेदि मरुदेवो TiloPa.
4.485.
अदिभूमि (adi - bhumi <ati-bhūmi ) . (with_v. gam- or its derivatives) advanced stage (lit. high place or state), elimax, M. अदिभूमिमुवागअं मिअच्छी Kans Va. 2.20; 8. (सीता) अहं पि आदिभूमिं गदेण रणरणपण अज्जउत्तसुण्णं विय अत्ताणअं पेक्खामि UttaRaCs. 1. 30.1; ( मदयन्तिका) अदिभूमिं गदो पवादो MalaMa. 7.0.69; (चेटी) अदिभूमिं क्खु (खु) ताए अहिणिवेसो गभिस्सदि MalaM&. 2.0.16 (मनोरमा) अदिगो से रसिदी अगुराओ PriyDa
अदिमणहर (adi-manahara<ati-manohara) [alve ● मोहर ] very beautiful, very sweet, JM अदिमणोहरवितत पिच्छ· चंदग- समूह • मालाधरो ... णच्चमाणो मयूरो VasuHi. ( M.) 157.26; जदो वि रत्तिवेलाए अदिमणहरं कुइदं ( = कूजितुं ) पयत्ताई VasuHi.(M.)
191.21.
अदिमत्त (adi-matta <ati-matra ) adj. [possessive epd.] excessive, beyond measure, Jis. अदिमत्तो आहारो पमाणदोसो हवदि एसो Mals. 476(6)
...
अदिमत्तं (adi-mattam <ati-mātram) adr. greatly, exeessively, S. ( विदूषक ) अलं दाणि भवं अदिमत्तं संतप्पिअ SvapnaVs. 6. 2.1; ( विदूषक ) अलं दाणिं भवं अदिमत्तं संतप्पिरं Carud. 1.2.1; ( विदूषक) उवक्कनं अआणतो अदिमत्तं संभमामि Tapa Sarva 3.4.3; ( विदूषक) कीस अदिमत्तं अत्ताणं आआसेसि Subha Dha. 3.5.1.
अदिमहंत (adi-mahanta <ati-mahat) adj. very large, very intense, JM. साय भुया तम्मि य समय कसिणा अदिमहंता य आणि VasuEEL. (M.) 145.5, 5. (विदूषक) आरण्णिआए उवरि अणुराओ PriyDa. 3.0.116.
अदिमहल (adi-mahalla ttaati-mahattva ) n. state of being very great or large, Js. अमुह परिणामबदुलत्तणं च लोगस्स अदिमहलत्तं । जोणिबहुत्तं च कुणदि सुदुलहं माणुसं जोगी Bhaāra. 1868.
अदिमहा (adi-mahā ati- mahat) adi very intense, very big, Js. मोहग्गिणादिमहदा घोरमहावेयणाए फुहंतो Bhaāra. 11. अदिमागगविद (adi-māna-gavvidaati-managar vita) adj. ( ppp. ) putted up due to excessive pride, Jg. अदिमाणगव्विदा जे साहूणं पुण करंति अवमाणं JambuddiSamin. 10.63.
अदिमुक्ख (adi-mukkha <ati-mürkha ) adj. very foolish, 6. (देवी) अदिमुक्खो अ गोअमबम्हणो SinMañ. 2.27.53. ef. अतिमुक्ख.
अदिमुत्तय (adimuttaya <atimuktaka ) n. a kind of plant, Js. जवणालया मसूरी अदिमुत्तय-चंदए खुरप्पे च । इंद्रियसंठाणा खलु फासस्स अणेयसंठाणं Mala 1093 ( 12 ) ef. अइमुत्तय, अतिमुत्तय
अदिमुदामंडप (adimutta lada-mandava <atimukta lata-mandapa) m. a bower of the creeper called atimukta, 8. ( विदूषक) एसो मणिसिलापट्टअ-सणाहो अदिमुत्तलदा मंडवो सर्भ विअ किदोवआरो भवंतं पडिच्छदि Vikramo. 2.47.
अदिमुद्ध (adi-muddha <ati - mugdha ) adj. very foolish, simpleton s. ( सिद्धार्थक ) वअस्स अदिमुद्धो दाणिं सि तुमं जो चाणक्कबुद्धि, अवगाहिदं इच्छसि MudraRa. 162.3.
अज्ज
***
अदिमेत्तं (adi-mettam <ati-mātram) ade excessively, very much, beyond proper measure, is (प्रियंवदा ) किं सउतला वणजोसिणि अदिमेत्तं पेक्खदि त्ति Śak 7.20 (1) ; ( भानुमती ) अज्जउत्त, अदिमेत्तं मे संका बाहेर VeplSan. 2.15.5; ( सागरिका ) अदिसद्धसेण वेवदि अअं अदिमेत्तं मे अग्गहत्थो Ratnā. 2.0.51; ( विदूषक) अत्तभवं पुण सुव्यवअणस्स तप्पज्जत्थं अजाणतो अदिमेत्तं संतप्पदि TapaSanva
1.8.11.
अदिमोत्तम (adimotta-a<atimukta ka ) a. flower of the atimuktaka creeper, s. ( विदूषक ) णोमा लिआ कुरबआ आदिमोत्तअप्पडुदिकुसुमेहिं सअं णिवडिदेहिं जं सच्चं लड्डु करेदि विअ णंदणवणस्स सस्सिरीअदं
Mech. 4.463.
अदियत्ति (adi-yatti <ati- yātrin) m. guard of the earavar, guide of the travellers, JM. सत्थपणर य सुद्धे य पेलिते कालडकालगम
.