Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 92

असाहूई
कुहरंतरालं पविसंतो श्चिय असणं पत्तो KuvMaKa. 67.32; उप्पइऊर्णं खयरो ताहे अदंसणं पत्तो Jinada ākhyā. 167; M. अदंसणेण पेम्मं अवेश अइदंसणेण वि अवेर GaSaSa 1.81; 3.36; 6.22; अदंसणमुवगया बाला Lila. 303; सुयणे असणे डहr ChaGa 6; Apa. अदंसणु होइ ण भंति क वि MahaPu. (P.) 82.4.3; विरयइ डाहो अदंसणेण जसु दंसणेण पासेओ SudCa. (N.) 8.4.5; अदंसणु वारणु हुयउ ताम KarCa. 5.14.8;
पडेवि अक्खु असणु तक्खणि हूअउ Chakkammu. 8.12.6. असणहूई (a-ddamsana- hūia-darśani-bhūtā) adj. [f.] (ppp.) who has become invisible, Apa. इय भणिवि मणोहर तियसपत्ति असणहूई गय सथत्ति JasCh. 4. 21.17.
अहंसणीभूय (addamsani-bhūya a- darśani - bhūta ) adj. ppp.) [also "हूय ] who has become invisible, JM. देवो अदंसणीभूओ Sur SuCa. 10.56; कुमारतुरंगमो अहंसणीहूओ खणमेत्तेण
447
Erz. 20.2.
असणहो- (a-ddamsani-ho- <a-darśani-bhū-) v. to become invisible, JM पढिऊण मज्झ पुरओ पुणो वि अदंसणीहोर VijKevCa. 6.99.
अद्दसहास (adda-sahāsa <abda-sahasra ) . thousand years, Apa. सउ दहेहिं ताडिज्जर जामहिं । आव अदसहासु वि तावहिं
Maha Pu. (P.) 2.5.10.
अद्दसुत (adda-suta<ārdra-suta) m [also 'सुय ] the sen of (the king) Ārdra, JM अदपुरे अद्दसुतो नामेणं अदओत्ति अणगारो SayN1. 187; चऊणं अद्दपुरे अद्दसुओ अद्दओ जाओ SayNi. 199.
अद्दह - (a-ddaha- <ā-dah) to boil, to heat, AMg. हं भो चुलणीपिया ते अहं अज्ज जेटुं पुत्तं ... आदाणभरियंसि कडाहयंसि अहेमि Uvas. 129 132; JM. लोहि त्ति कवल्ली ओमे त्ति ऊणा जति आदाणस्स अदहिज्जति तो तप्पमाणी ण छड्डेति अंतो अंतो उब्वत्तति NisCu. 3. 85.7.
अदहिय (a-ddahiya ā dagdha ) adj. ( ppp. ) heated, burnt, boiled, ANg. बहवे. अयकुंडीओ ... अप्पेगश्याओ खारतेलभरियाओ • अगणिकार्यसि अदहिया चिट्ठति Viva. 120; निच्चं तवंति देहं अद्दहियजलं व जलियग्गी ArshPad. (V. ) 618; =J5. Bhaārā 1053 ( comm. देहं नित्यं तपन्ति ज्वलितोऽग्निर्जलमिव ); JM तावियाए अद्दहियाए एवं ओगाहिमेगं चलचलैतं पच्चति सफेणं वितियततियं सेसाणि अ जोगवाहीणं कप्पति AvTT. (H) 8543. 8.
अद्दहेत्ता (a-ddahettā ā-dahya) ger. after having boiled or fried, AMg. हं भो चुलणीपिया ... ते अहं अज्ज जेट्टं पुत्तं ... आदाणभरियंसि कडाइयंसि अहेमि अदहेत्ता तव गायं मंसेण... आयंचानि Dvas. 129; 132.
अड़ा (adda <ārdra ) . 1 name of a constellation, Ardra, AMg. अस्सिणियादिया णं सत्त णक्खत्ता दाहिणदारिया पण्णत्ता, तं जहा
**
..
अद्दा पुणव्वसू Thana. 7.147 (589) ; 10.170 (781) ; दस नक्खत्ता नाणविद्धिकरा पण्णत्ता, तं जहा - मिगसिरमद्दा, पुस्सो... दस बुद्धिकराई नाणस्स Samav. 10.7[1]; 15.4; अट्ठावीसं णक्खत्ता पण्णत्ता, तं जहा • अदा पुणव्वसू Jambuddi. 7.128; 7.196; 7.161; SūraP. 10.3; एवं सव्वणक्खत्तेसु णामा भाणियव्वा अदा य पुणव्वसू य पुस्ते य Annog. ga. 86; णामाणेव य ताणं ( नक्खत्ताणं ) ... अद्दा JoisKa. 145; JM दहदियह मिगसिरम्मि अ पउरदिणारं हवंति अदाए Rit Samu. 245; JS. सदभिसभरणा अदा सादा असलेस जिट्ठ अवरवरा ( णक्खत्ता) Bhaārā 1989; 2 a variety of the metre upajati, Apa. ET HET FAT
तासू णामा PraPaing. 2.121.
अहाअ (addāa) m. Desi. [DeNaMs. 1. 14; PaiLaNa. 265] mirror, M. अद्दाए पडिबिंबं व जम्मि दुक्खं न संकमर GaSaSa. (Patwar
अद्दाय
dhan) 149; हंत मुहं पडिपिंबेउ तह तं पि अदाओ । अदाओ उण जस्ि पडिबिंबइ सो वि णाअन्वो MahaMañ. 59.
[अद्दाकुमार (addākumāra < ārdrakumāra) m. another name of Adda, PräProN. p. 45; āv. p. 27 not traeeable ]
अद्दाग (addāga = ādarśa) m. Desi. 1 looking glass, mirror, AMg. अद्दाग- धूव पुण्फ-मल्ल-गंध वत्थमाश्यारं दव्वावस्सयाई करेत्ता AnuOg. 20; मुहधोवण-दंतवणं अहागाईण कल्ल आवासं । पुव्वण्हकरणमपण उक्कोसयरं च मज्झण्हे OghNi. 496; JM अदागमंगलं वा उन्भावण खिसणा हणण पंते OghNiBha. 215; सा दुम्महिला गोसे उट्टिया महोदग-दंतक्खालण-अधागकलिहमाईहिं मंडती अच्छर OghNi. comm. 172b. 3; अद्दागसयाई जमगसमगं पक्खित्ताएं ĀVTI.(H.) 65b. 2; 2 the 8th chapter of Praśnavyākarana (not available now), AMg. पहावागरणेसु अदानं वाजमिनिसोममाचमातिवा पक्षिण विज्जा... जिणवरप्पणीया आघविज्जंति SamavPra. 98. cf. अद्दाय. अदागपक्षिण (addāga-pasinaadaria praina) the 8th chapter of Praśnavyākarana ( from a text different from the present one), AMg पण्हावागरणदसाणं दस अज्झयणा पन्नत्ता, तं जहा उवमा संखा ... अद्यागपसिणारं Thana. 10. 116 (755) ; पण्हावागरणेसु णं अनुत्तरं पक्षिणसयं तं जहा -- अंगुट्ठपत्तिणाई बाहुपसिणारं अदागवसिणाई Nandi. p. 40, FN. 4; [AMgD- the science of getting questions answered by a Deity invoked in a mirror not traceable]
...
अद्दागपुंज (addāga-puñja = ādarśa puñja) a heap of mirrors, JM तम्हा एयं एत्थेव अदागपुंजं करेमो ... तत्थ सो अदागपुंजो जातो ĀvTI. (H.) 65b. 2.
अद्दागमंडल (addaga mandala adaria mandala ). [also अद्दायमंडल ] circle or group of mirrors, JM तत्थ य पलोइयमेकं महासरवरं ... अद्दायमंडलं पिव तिलोयलच्छीए ChupCa. 248.17; मंडलं ति व जो बूया परिमंडलमेव वा । अदागमंडलं व त्ति अथवा मंडलस्स ति AigVi. 115. 27; णक्खत्तमंडलऽद्दागमंडले चंदमंडले मासा ।.... सूरमंडले वस्समो (= वर्षम् ) जाणे AgVi. 241.28.
=
अद्दागसम (addāga-sama
ādarśa-sama) adj. similar to a mirror, JM. अदागसमो साहू, एवं सुत्तं पि जो जहा वयर KappBha 812.
अदागसमाण (addāgasamāna ädarśa-samāna) adj. similar to a mirror, AMg. चत्तारि समणोवासगा पन्नत्ता, तं जहाअदागसमाणे पडागसमाणे खाणुसमाणे खरकंटयसमाणे Thana. 4. 431 (822)
अहागक्खत्त (adda-nakkhatta<ārdrā nakşatra ) . the constellation ardra, AMg. अदाणक्खत्ते एगतारेपन्नत्ते Thapa. 1. 251 ( 47 ) ; = Samav. 1.26; ता अदाणक्खत्ते किंसंठिते पण्णत्ते १ ता रुहिरबिंदुसंठिते पण्णत्ते SūraP. 10. 39.
अद्दामलगमेत्तं (addāmalaga mettam < ārdrāmalakamätram) adv. having the measure of green amalaka, JM. पिंडगुलस्स पुग्गलस्स णवणीतस्स य अछामलगमेत्तं संसङ्कं āvPI. (H.)
857b.9.
अद्दामलय (addāmalaya<ārdrāmalaka ) . 1 the fruit of the Emblic Myrobalan, green amalaka, JM. महिमालओ न जलही अद्दामलओ वि अकसाई JugaJiCa. 557; 2 a bud of the Sapa tree, JM. गुलपुग्गलनवणीए अद्दामलयं तु संसद्धं āvN1. 1609; = Pavśāro. 223 (ecmm. आर्द्रामलकं तु शणवृक्षसम्बन्धी मुकुरः (१) P. 54a. 6); 3 a bud of a Pilu tree, Dharmasangrahani - PSM.
अद्दाय (addāya=ādarśa) m. Defr. 1 looking glass, mirror, AMg. (अत्याहिगारा ) ... अदाय असी य मणी ... लोगऽलोगे य Pannav.