Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 57

भत्थणिरवेक्ख
412
अत्यनियमवं
1 for the sake of wealth, JS. अण्णोणं मारे, अत्थणिमित्तं मदिमकासी अत्थदेवदा (attha-devada<astra-devata) t. the goddess Bhaira. 11287 2 caused by meaning, JS. लोगाणुवित्तिविणओ of missiles, S. (सीता) दिट्ठिआ अत्यदेवदाओ एदाओ UttaRaCs. अत्यणिमित्ते य कामतंते य Mala. 582(7) ef. अत्थनिमित्तं.
7.10.1. अत्थणिरवेक्ख (attha-niravekkha <artha-nirapeksa) अत्थदो (attha-do<artha-tas) adv. from the point of adj. independent of its (literal) meaning, JM. पज्जायाऽणभिधेयं । view of meaning, as regards meaning, J8. दब्वट्ठियणयं पडुन ठिअमण्णत्थे तयत्वणिरवेक्खं (V.1. "निरवेक्खं)। जाइच्छिों नामं जाव दव्वं दिविवादमेकं चेव ... अत्थदो अणतं वा होदि Dhavala. 9. 205.11; (? जावद्दब्वं)च पाएण VIAvBha. 25.
9.212.3. ef. अत्थओ. अथणेकाल (atthane-kāla=astitva-kāla) m. (the topic अस्थधम्मगह (attha-dhamma-gai<artha-dharma-gaof) the time of existence, JS. छद्दब्वेसु य णामं च उवलक्ख णुवाय ti) f. the course (i.e. knowledge) of wealth and religious अत्थणेकालो GomSa.(J.) 562.
duty, (Jacobi takes gati as mokya-gati), AMg. अत्थधम्मगई तच्चं अत्थंडिल (a-tthandila<a-sthandila).. an impure place, अणुसट्टि सुणेह मे Utt. 20.1. JM. अत्थंडिलम्मि काया, पवयणघाओ य होइ आसपणे KappBha. 5504. अत्थधम्मोवसोहिय (attha-dhammovasohiya<artha
अस्थंडिलभोग (a-tthandila-bhoga<a-sthandila-bhoga) dharmopasobhita) adj. (ppp.) adorned with (i.e. possessm. use of not having a place, JM. ण य अत्थंडिलभोगो तेण कओ ing) the meaning and gaeredness, AMg. एवं पुण्णपयं सोचा अत्यतत्थ पुरिसेणं UvPay. 662.
धम्मोवसोहियं Utt. 18.34. अत्थंडिलसंकमण (a-tthandila-sankamana <a-sthandila- अत्थधर (attha-dhara <artha-dhara) adj. knower or sankramana) n. stepping on or erossing an unprepared possessor of the meanings (of seriptures), AMg. तओ पुरिसजाया ground, AMg. अत्थंडिलसंकमणे चलवक्खित्तणुवउत्तमागरिए। पडिपक्खेसु पण्णत्ता, तं जहा- सुत्तधरे, अत्यधरे, तदुभयधरे Thapa. 3.344(177); सुत्तउ भयणा OghNI. 13; JM. कर-मत्ते संजोगो, ससरक्ख पणगं तु मास धरे णामेगे णो अत्यधरे Thana. 4. 120(256); JM. अस्थधरो तु पमाणं, लोणादी। अत्थडिलसंकमणे कण्हादपमजणे लहुगो NisBha. 149. तित्थगरमुहुग्गतो तु सो जम्हा NisBha. 22.
अस्थतुल्ल (attha-tulla<artha-tulya) adj. equal to wealth, अत्थनिउत्त (attha-niutta<artha-niyukta) adj. having JM. आया तु देहतुल्लो देहो पुण अत्यतुल्लो त्ति UvPay.5.29.
the addition or meaning, JU. अत्थनिउत्तं सुत्तं पसवइ चरणं जयो ___ अत्थतो ( atthato<arthatas) ade. from the point of view मोक्खो KappBha. 194. of meaning, AMg. (सच्चवर्ण) तं सच ... भूयत्वं मत्थतो विसुद्धं उज्जोय- अत्यनिउर (attha-niura <artha-nikura) adj. [also करं पभासकं भवति Panha. 7.1. ek. अस्थओ.
'निकुर; "निऊर] a very large number used for measuring time अस्थत्थ (atthattha <arthartha) adj. for the sake of (a number got by multiplying Nalina by 84,00000), AMg. wealth, JM. अत्थत्थ देसंतराणि परियडिउमारद्धो JugaJiCa. 37.23; (गणियकालमाणस्स परूवणा) नलिणंगे नलिणे, अत्थनिउरंगे अत्यनिउरे Apa. एत्तहि जुयारहि दिण्णपहारहो अत्थत्थे कलि उग्गय DhamPar. अउअंगे अउए Viy. 6.5.7 (6. 132); = Anuog. 307 [Ldn. "निकुर]; 9.7.12.
Viy. 25.5.5 (25. 249) अत्यत्थि (atthatthi <artharthin) adj. [also अत्यत्थिय, अत्थनिउरंग (attha-niuranga <artha-nikuraiga) adj. अत्यत्थीय ] who is desirous of wealth, AMg. वणिया अत्थत्थी अत्थ- [also 'निकुरंग) a very large number used for measuring time लुद्धा अत्थगवेसी ... अडवि अणुप्पविट्ठा Viy. 15.65 (15.85); तए णं तस्स (a number got by multiplying arthanikura by 84.00000, or the जामालिस्स ... पहेसु बहवे अत्यत्थिया...एवं वयासी Viy.9.33.76 (9. 208); 84,00000th part of aynta), AMg. मुहुत्तस्स केवतिया ऊसासद्धा विया= Naya. 1.1.1433; केइ पुरिसा अत्थत्थी अत्थगवेसी ... अडवि अणुपविदा हिया ?... पउमे, नलिणंगे, नलिणे, अत्यनिउरंगे अत्यनिउरे अउयंगे अउए RayPa. 774; तस्स भरहस्स रण्णो विणीयं रायहाणि अणुपविसमाणस्स ... viy. 6.7.4 (6.132); समए आवलिया आणापाणू थोवे ... अत्थनिउरंगे बहवे अत्यत्थिया कामत्थिया ... एवं बयासी Jambuddr. 3. 1858 Ayar- Anuog. 202; 367. Das. 10.18; JM. सोयारा वि यतिविहा- अत्थस्थिया, कामत्थिया, विरल- अत्थनिओष (attha-nioa <artha-niyoga) m. use of विरला धम्मत्थिया JugaJiCs. 2. 30; जयजयविज्जतो अत्थथिएहिं KaKo- wealth, JM. सत्थत्तणं च अत्यनिओएण। अत्थनिओओ महाववसायसन्झो Pra. 124.29; (रयणायर ... किं न सुसिओसि) मज्झे न जाणवत्ती अत्थत्थी Manoka. 301.27. जं गया परे VajLag. 762; J. तो तं अणुचरदि पुणो अत्थत्थीओ पयत्तेण अथनिजावय (attha-nijjavaya<artha-niryapaka) adj. SamSa. 17; Apa. अत्यत्थिउ मारइ जणणि-जणणु JambasaCa. 8.8.9. who convineingly explains (the sitras), AMg. वायणासंपदा चउ
अत्थदंड (attha-danda <artha-danda) m. doing injury बिहा अत्थनिज्जवए (... 'निज्जावए) यावि भवति AyarDas. 4.8. (to others) with some purpose, JM. हरि-करि-रह-नर-निवहा अणत्थ- अस्थनिमित्तं (attha-nimittam <artha-nimittam) ads. दंडा य अत्थदंडा य । भंडारा कोद्वारा तिविहं तिविहेण वोसिरिया JugaJiCa. 1 for the sake of wealth, AMg. अण्णोणं मारेउ अत्यनिमित्तं मतिम2511.
कासी ArAhPad.(v.)655; 2 caused by meaning, JM. णाणोवअस्थदरिसण (attha-darisana>artha-darsana) n. gene- संपदा तिविहा-सुत्तनिमित्तं, अत्थनिमित्तं तदुभयनिमित्त AvCu. 353.4. ral perception of the objeet, JM. तं च समालोयणमत्थदरिसणं जइ, अथनिमेण (attha-nimena = artha-sthāna). place or न वंजणं तो तं । अह वंजणस्स तो कहमालोयणमत्थसुण्णस्स ViAvBha. source of meaning, JM. सुत्तं अत्यनिमेणं SanmTa. 3.64. 276.
अत्थनियमत्थं (attha-niyamattham <artha-niyamar___ अत्थदायि (attha-dayi<artha-dayin) adj. who teaches tham) adv. for the purpose of assertaining the meaning, or gives the meaning, JM. सविसेसायरजुत्तं काउ पणामं च अत्थदा- JM. पायं पयविच्छेओ समासविसओ तयत्यनियमत्थ । पयविग्गहो ति भण्णइ विस्स । पज्जुण्णखमासमणस्स चरणकरणाणुपालस्स NisCu. 1.1.9. VIAvBha. 1006.