Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

Author(s): A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 61

अत्यरिय
JM सो य परिव्वायभो अगलदत्तो य सेज्जं अत्थरिऊण अलियसूश्यं काऊण अच्छंति Erz. 68.2.
416
raft (a-tthariya<a-starita-a-stirna) adj. (ppp.) eovered, IM. अत्थरियथोरमंथरमवलोयतो वसहविंदं AkkhaMsKo. 18. 17. wet (attha-laiya < artha-lagita-artha-lagna) [adj.] ( ppp. ) 1 attached to word-meaning, JM. कमलानिलओ वि तुमं नाह! न दोसायरो सि सुकई वि । न य अत्थलईओ जं तेण जए विम्हयं कुणसि GaRaKo. 207; 2 attached to wealth, JM. GaRaKo 207. er (attha-lambha < artha-lamba) m. [ef. lamba <labha] aequirement of meaning, JM ओसन्त्रेण असन्नीण अत्थलंभे वि अक्खरं नत्थि । अत्थो चिय सन्नीणं तु अक्खरं निच्छए भयणा KappBha. 54.
अत्थलाभ (atthalābha arthalābha) m [also 'लाह] squisition of wealth, AMg सुविणे दिट्ठे अत्थलाभो देवाणुम्पिए viy. 11. 11. 25 (11.134); 11. 11.33 ( 11.143) ; Naya. 1.1.20; Kapp. (J.) 9; 79; एवं चितस्स वि संसइओ होइ अत्थलाहो से ĀrshPad. (V. ) 660. (attha-luddha < artha-lubdha) adj. (ppp.) 1 greedy of wealth, AMg. केइ वणिया ... अत्थलुद्धा... अडविं अणुपविट्ठा Viy. 15. 65 (15.85 ); JM. पडिवण्णमिणं तीए कयं च पावाए अत्थलुद्धाए Jug&JiCh. 2763; दोसु वि भवेसु जणओ विणासिओ अत्यलुद्धेणं VijKevCa. 9.81; सुकर व्व अत्थलुद्धा (वेसा) वेसं दट्ठण वंदामि VaijLag. 560; 2 greedy of sense, JM VajLag. 560 ( सुकई )
अत्थलोभ (attha lobha < artha-lobha) m. greed of wealth, Js. अडईगिरिदरिसागरजुद्धाणि अडंति अत्थलोभादो Bhaārā.
860.
अत्थलोल (attha lola <artha-lola ) adj. greedy of wealth, AMg. अकिंचणे य जीवे अत्थलोलाणं अपत्थणिज्जो भवइ Utt. 29.47.
अस्थलोहि (attha-lohi <artha-lobhin) adj. greedy of wealth, Apa. अत्थलोहि अक्यत्थि इकलिय मिल्हिया SandeRs. 92.
अत्थलोहिल (attha-lohilla=artha-lobhin) adj. who is greedy of wealth, AMg. गिरि- गहण विवर - सायर- समरेसु विसंति अत्थखोहिला Arsh Pad. 611.
अत्थव- (atthava-Castaya- astami - ) to set, Apa. नसु भइएं रवि णं अत्थवर चंदु व चंदगहिलउ Maha Pu. (P.) 70.5.10.
arra (atthav-ana<astam-ana) n. [-ana as substitute for -ita from i-] setting (of the sun ), JM सूर णरिंदत्थवणे कुसुंभरतंबराणुमग्गेण । कुलबालिय व्व संझा अणुमरइ समुद्दमज्झम्मि KuvMa Ka. 82. 20; अत्थवणं पहरपरव्वसाणं जर होर होउ SubhāGaSami. 72; Apa दिणयर- अत्थवर्णे गिरि गुहिल-वर्णे उवसग्गु समुट्ठिउ तावेहि PaumCa. (S.) 32. 8. 9; 13.12.5; 15.6.2; तुट्टर मोहु तडित्ति जहिँ मणु अत्थवणहँ जाइ Parmapp. 2.161; 2. 132; दिणयरु तुह तेयं जित्तु णाई । णहयलि भमेवि अत्थवणु जाइ MahaPu. (P.) 4.3.4; कालि अत्थवणहो को ण णीउ JasCa. 4. 10. 8; दिणमणि अत्थवणहु ढुक्कु ताम BhaviKa 60.3; 84.9; दीसह जंतु तवणु अत्थवणहो Jambusaca. 8. 14.4; मणु पंचहि सिहु अत्थबण जाइ PaDo. 168; सूरु वि दिणंति अत्थवणि पत्तु CandappaCa. (Y.)
6.10.12.
अत्थवर्णत (atthavananta
astamanānta) m. last phase of the setting (of the sun ), JM अत्थवर्णतं परं गओ व्वो सूरो निबुडुंतो
TarLo. 346.
अत्थवणपएस (atthavana paesa < astamana-pradeśa) ms. the region of the setting sun, Apa. जाणंतु वि आर रवि अत्थवणपरसहु Maha Pu. (P.) 93.13.13.
erroga
=
अत्raणपवत्तिय (atthavana-pavattiya < astamana-pravartita pravṛtta) adj. (ppp.) has begun to disappear, starting to end, Apa. अत्थवणपवत्ति अंतराउ परियाणिउ जीवें जीवभाउ JambūSaCa. 10.24.4.
अत्थवणसिहर (atthavana sihara <astamana - Sikhara ) n. the peak of the setting mountain, Apa. अत्थवणसिहरि रवि संठियउ । संझा-वहु उकंठियउ PaumSiCa. 3.4.
rafa (attha-vati<artha-pati) m. a rich person, JM. अत्थवतिणा निवतिणा पक्खवता बलवया पयंडेणं । गुरुणा नीएण तवस्सिण य अह वज्जए वादे Vava Bha. 1.90 (715)
अत्थवत्ता (attha-vattā artha-vattā) / the state of possessing wealth, eredit, 8. ( पुरुष ) देव, अत्थि मे गेहे कुटुंबभरणपज्जन्त्ता अत्थवत्ता MudraRa. 174.5.
अत्थवत्ति (atthavatti <arthāpatti) 1. inference by impliostion, JM ववहार णडत्यवत्ती अणप्पिएण य चउत्थभासाए । मूढणय अगमितेण य कालेण य कालियं नेयं KappBha. 5235.
अत्थवंत (attha-vanta artha-vat) adj. rich, wealthy, JM अत्थवंतस्स अगुणा वि गुणा JugaJiCa. 2.7; Apa. एतहिं दिनिंदु हुउ तेयमंदु । णं अत्थवंतु सोवयविचित्तु SudCa. ( N.) 5.7.10.
arda (attha-vant <asta-vat) adj. setting, Apa. SudCa.(N.) 5.7.10.
अत्थवसा (attha-vasā artha-vaśāt) adv. [abl.] depen dont upon meaning, JM अत्थवसा हवर पर्यं, अत्थो इच्छियवसेण विनेओ KappBha. 329.
अत्थवसादो (attha-vasādo artha-vaśāt) adv. due to meaning, on account of meaning, JŚ. (ण तमेगवयणं) अत्यवसादो विहत्तिपरिणामो होदित्ति बहुवयणं संपज्जदे Dhaval. 9. 241.1.
अत्थवायग (attha vāyagaartha-vācaka) adj. (sword ). expressive of meaning, JM. णयमत्थवायगं जोयगं च तं नमियाई पंचविहं
Viāv Bha. 1003.
अत्थवावार (attha-vāvāra
artha-vyāpāra) m. money transaction (i. e. dealers in wealth), 5. ( विदूषक) एदे दार्णि दासीपवुत्ता अत्थवावारा गोवदारआ विअ मसअभीदा गिहादो णिग्गच्छंति
Cărud. 1. 6. 1.
अविपणा (attha-vi-gappani <artha-vikalpana) / a different (triple) idea (here do oneself, cause another to do and give consent ), JM. तिविहेणं ति न जुत्तं पडिपयविहिणा समाहिभं जेण । अत्थविगप्पणयाए गुणभावणय त्ति को दोसो ĀvNi. 1058.
erfaurer (attha-viņāsa < artha-vināśa) m. destruetion or loss of wealth, JM अयसं च सव्वलोए अत्थविणासं च जीयनासं च Jinadaākhyā. II. ga. 122; Jinadaākhyā gā. 80.
अपविणिच्छय (attha-vi-nicchaya < artha-vi- nicaya ) m. firm establishment of the meaning (of scriptural words etc.), AMg . तिविहे विणिच्छए पण्णत्ते, तं अहा - अत्यविणिच्छए, धम्मविणिच्छए, कामविणिच्छए Thapa. 3. 417 (194) ; बहुसुयं पज्जुवा सेज्जा पुच्छेज्जत्थविणिच्छ्यं Dasave. 8.44.
अत्यवित्थर (attha - vitthara <artha- vistara ) n. seope of the meaning, JM बहुविहपवित्तसत्थवित्थराराहणं होइ CaupCa. 49.5.
referer (attha-viyattha<asta-vyasta) adj. scattered, uneven, JŚ. अत्थवियत्थट्ठिय दंत-पंति मोसारिय भूदेदि समीकय-दंतस्स पुप्फयंतो त्ति णामं कयं Dhavala 1.71.2.
af
(attha-vi-luddha < artha-vi-lubdha) adj.